בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,358
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה צייכן: רויע רעדאגירונג |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע| | {{דרעפט}} | ||
די '''ניו | {{דעסקריפציע|עפנטליכע ביבליאָטעק סיסטעם אין ניו יארק סיטי}} | ||
די '''ניו יאָרק פּאבליק לייברערי''' (NYPL) איז איינע פון די גרעסטע עפנטליכע ביבליאָטעק סיסטעמען אין דער וועלט. זי דינט מיליאָנען פּאַטראָנען יערליך סיי אין פּערזאָן סיי אָנליין. די ביבליאָטעק האָט אַ קאָלעקציע פון כּמעט 53 מיליאָן זאַכן און האָט אַרום 92 לאָקאַציעס, וואָס שליסן איין פיר הויפּט פאָרשונגס-צענטערס און אַ נעצווערק פון צווייג-ביבליאָטעקן אין די בראָנקס, מאַנהעטן און סטאַטן איילענד. | |||
NYPL איז אַ פּריוואַטע, נישט-רעגירונגס אָרגאַניזאַציע, וואָס אַרבעט מיט סיי פּריוואַטע סיי עפנטליכע פינאַנצירן. | NYPL איז אַ פּריוואַטע, נישט-רעגירונגס אָרגאַניזאַציע, וואָס אַרבעט מיט סיי פּריוואַטע סיי עפנטליכע פינאַנצירן. די ביבליאָטעק גיט פרייע צוטריט צו אירע קאָלעקציעס און סערוויסן פאַר אַלע באַזוכער. מען קען באַקומען אַ ביבליאָטעק קאַרטל פאַר פרייען צוטריט צו קאָלעקציעס און דיגיטאַלע רעסורסן. | ||
==היסטאָריע און סטרוקטור== | ==היסטאָריע און סטרוקטור== | ||
| שורה 13: | שורה 14: | ||
אין 1901 האָט די ניי-געשאַפענע ביבליאָטעק זיך קאָנסאָלידירט מיט דער ניו יאָרק פרייער צירקולירנדער ביבליאָטעק (New York Free Circulating Library), וואָס איז געווען פריער געגרינדעט געוואָרן אין אַ גריניטש ווילעדזש שוועסטעריי קלאַס. נאָך דעם איז אַנדרו קאַרנעגי צוגעקומען און האָט געפינט $5.2 מיליאָן צו בויען 65 צווייג-ביבליאָטעקן אין ניו יאָרק סיטי, אויף דעם באַדינג, אַז די שטאָט וועט זיי אונטערהאַלטן{{הערה|1=https://s-media.nyc.gov/agencies/lpc/lp/0246.pdf}}. | אין 1901 האָט די ניי-געשאַפענע ביבליאָטעק זיך קאָנסאָלידירט מיט דער ניו יאָרק פרייער צירקולירנדער ביבליאָטעק (New York Free Circulating Library), וואָס איז געווען פריער געגרינדעט געוואָרן אין אַ גריניטש ווילעדזש שוועסטעריי קלאַס. נאָך דעם איז אַנדרו קאַרנעגי צוגעקומען און האָט געפינט $5.2 מיליאָן צו בויען 65 צווייג-ביבליאָטעקן אין ניו יאָרק סיטי, אויף דעם באַדינג, אַז די שטאָט וועט זיי אונטערהאַלטן{{הערה|1=https://s-media.nyc.gov/agencies/lpc/lp/0246.pdf}}. | ||
=== | ===הויפּט געביידע (סטעפאַן א. שװאַרצמאַן געבײדע)=== | ||
די הויפּט ביבליאָטעק געביידע אין פיפטע עוועניו ביי 42סטע סטריט אין מאַנהעטן איז אַ מייסטער-ווערק פון דער Beaux-Arts אַרכיטעקטור. די פּלאַנירונג האָט זיך אָנגעהויבן מיט דער סקיצע פון ד״ר יוחנן שאָו בילינגס, דער ערשטער דירעקטאָר פון דער ביבליאָטעק, וואָס האָט געפאָדערט אַ ריזיגן לייענען-צימער אויף די העכסטע שטאָקן איבער זיבן שטאָקן ביכער-סטעקס. די געביידע איז געעפנט געוואָרן אין 1911. | די הויפּט ביבליאָטעק געביידע אין פיפטע עוועניו ביי 42סטע סטריט אין מאַנהעטן איז אַ מייסטער-ווערק פון דער Beaux-Arts אַרכיטעקטור. די פּלאַנירונג האָט זיך אָנגעהויבן מיט דער סקיצע פון ד״ר יוחנן שאָו בילינגס, דער ערשטער דירעקטאָר פון דער ביבליאָטעק, וואָס האָט געפאָדערט אַ ריזיגן לייענען-צימער אויף די העכסטע שטאָקן איבער זיבן שטאָקן ביכער-סטעקס. די געביידע איז געעפנט געוואָרן אין 1911. | ||
די צוויי באַרימטע שטיינערנע לייבן וואָס היטן דעם אַריינגאַנג זענען געשאַפן געוואָרן דורך E.C. Potter און האָבן באַקומען דעם כּינוי "Patience" (געדולד) און "Fortitude" (שטאַרקייט) דורך מעיאָר פיאָרעללאָ לאַ גואַרדיאַ בשעת דער גרויסער דעפּרעסיע. | די צוויי באַרימטע שטיינערנע לייבן וואָס היטן דעם אַריינגאַנג זענען געשאַפן געוואָרן דורך E.C. Potter און האָבן באַקומען דעם כּינוי "Patience" (געדולד) און "Fortitude" (שטאַרקייט) דורך מעיאָר פיאָרעללאָ לאַ גואַרדיאַ בשעת דער [[גרויסער דעפרעסיע|גרויסער דעפּרעסיע]]. | ||
די געביידע איז באַצייכנט געוואָרן ווי אַ נאַציאָנאַלער היסטאָרישער לאַנדמאַרק אין 1965, און אַ ניו יאָרק סיטי לאַנדמאַרק אין 1967. | די געביידע איז באַצייכנט געוואָרן ווי אַ נאַציאָנאַלער היסטאָרישער לאַנדמאַרק אין 1965, און אַ ניו יאָרק סיטי לאַנדמאַרק אין 1967. | ||
דער Rose Main Reading Room (ראָזע הויפּט-לייענען-צימער) איז איינער פון די גרעסטע פון | דער Rose Main Reading Room (ראָזע הויפּט-לייענען-צימער) איז איינער פון די גרעסטע פון איר סאָרט אין דער וועלט, 77 פיס ברייט און 295 פיס לענג. | ||
דער געביידע איז דער היים פון דער 'דורות אידישער אָפּטײלונג', װי אויך פון דער מילשטײן אָפּטײלונג (Milstein Division) פון גענאַלאָגיע, אַמעריקאַנער און לאָקאַלער היסטאריע. | |||
===אַנדערע וויכטיגע ביבליאָטעקן=== | ===אַנדערע וויכטיגע ביבליאָטעקן=== | ||
די NYPL אַרבעט אין די באָראָוס בראָנקס, מאַנהעטן און סטאַטן איילענד. די אַנדערע צוויי עפנטליכע ביבליאָטעק סיסטעמען אין ניו יאָרק סיטי, די ברוקלין און קווינס ביבליאָטעקן, זענען פאַרבליבן | די NYPL אַרבעט אין די באָראָוס בראָנקס, מאַנהעטן און סטאַטן איילענד. די אַנדערע צוויי עפנטליכע ביבליאָטעק סיסטעמען אין ניו יאָרק סיטי, די ברוקלין און קווינס ביבליאָטעקן, זענען פאַרבליבן באזונדערע ענטיטעטן, ווייל זיי האָבן זיך פאָרמירט פאַר דער צונויפשמעלצונג פון די פינף באָראָס אין 1898. | ||
צווישן די פאָרשונגס-ביבליאָטעקן זענען: די Schomburg Center | צווישן די פאָרשונגס-ביבליאָטעקן זענען: די שאָמבורג צענטער (Schomburg Center) פאַר פאָרשונג פון שוואַרצער קולטור און געשיכטע, די לייברערי פאַר פּערפאָרמינג אַרטס (Library for the Performing Arts) פאַר טעאַטער, פילם, טאַנץ, מוזיק און אויפגעשפּילטע קלאַנגען, און דער טאָמאַס יאָסעלאָף ביזנעס-צענטער (Thomas Yoseloff Business Center). | ||
==אוצרות אין דער אַלגעמיינער קאָלעקציע== | ==אוצרות אין דער אַלגעמיינער קאָלעקציע== | ||
די NYPL אַנטהאַלט איבער 56 מיליאָן פריטים. צווישן די באַרימטסטע אוצרות זענען: | די NYPL אַנטהאַלט איבער 56 מיליאָן פריטים. צווישן די באַרימטסטע אוצרות זענען: | ||
* דער גוטענבערג תנ"ך (Gutenberg Bible): פון 1455, דער ערשטער געדרוקטער ספר אין דער מערב-וועלט. | |||
* די אָריגינעלע געשטאָפּטע [[וויני-דער-פו|וויני-דער-פּו]] (Winnie-the-Pooh). | |||
* דזשאָרדזש וואַשינגטאָן'ס אַביפאָר-רעדע (Farewell Address): דאָס אָריגינעלע כתב-יד. | |||
==דורות אידישע אָפּטיילונג (Dorot Jewish Division)== | ==דורות אידישע אָפּטיילונג (Dorot Jewish Division)== | ||
| שורה 56: | שורה 53: | ||
אין 1911, ווען די הויפּט-געביידע אויף דער פינפטער עוועניו איז געעפנט געוואָרן, האָט די אידישע אָפּטיילונג צום ערשטן מאָל באַקומען אַן אייגענעם לייען-צימער אויפן צווייטן שטאק. דער לייען-צימער איז געוואָרן אַ צענטראַלער פּונקט פאַר אידישע געלערנטע און פאָרשער. אין די 1930ער און 1940ער יאָרן, איז ער געווען אַ טרעף-פּונקט פאַר פליטים-געלערנטע וועלכע זענען אַנטלאָפן פון נאַצי-דייטשלאַנד. | אין 1911, ווען די הויפּט-געביידע אויף דער פינפטער עוועניו איז געעפנט געוואָרן, האָט די אידישע אָפּטיילונג צום ערשטן מאָל באַקומען אַן אייגענעם לייען-צימער אויפן צווייטן שטאק. דער לייען-צימער איז געוואָרן אַ צענטראַלער פּונקט פאַר אידישע געלערנטע און פאָרשער. אין די 1930ער און 1940ער יאָרן, איז ער געווען אַ טרעף-פּונקט פאַר פליטים-געלערנטע וועלכע זענען אַנטלאָפן פון נאַצי-דייטשלאַנד. | ||
די אָפּטיילונג איז געווען אַ פאָרשונגס-לאַבאָראַטאָריע פאַר גרונטליכע ענציקלאָפּעדישע ווערק, | די אָפּטיילונג איז געווען אַ פאָרשונגס-לאַבאָראַטאָריע פאַר גרונטליכע ענציקלאָפּעדישע ווערק, אַריינגערעכנט די "אידישע ענציקלאָפּעדיע". אין דער צייט פון דער ערשטער וועלט-מלחמה, האָט דער באַרימטער העברעאישער לעקסיקאָגראַף [[אליעזר בן יהודה|אליעזר בן-יהודה]], דער "פאָטער פון מאָדערן העברעאיש", געפונען אַ זיכערן אָרט אין דער NYPL צו פאָרזעצן זיין אַרבעט אויף זיין נייעם העברעאישן ווערטערבוך. | ||
===יחוס (Genealogy) און פאָרשונגס-רעסורסן=== | ===יחוס (Genealogy) און פאָרשונגס-רעסורסן=== | ||