אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "הרב בערל וויין"

הרב בערל וויין (זעט מקור)

רעוויזיע פון 03:09, 22 אויגוסט 2025

116 בייטן אראפגענומען , פֿאַר 3 חדשים

צונויפגיסן רעפערענצן, החלפות (סאוויעט, אייראפעאיש, אוניווערזיטעט)

וויזועלוויקיטעקסט

שווערמער

מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן

3,951

רעדאגירונגען

@@ שורה 23: / שורה 23: @@
 ===בילדונג און הייראט===
-ער האט שטודירט געזעץ, באקומען א באטשעלערס אין ערציאונג פון רוזוועלט אוניווערסיטעט אין 1954 און א געזעץ דעגרי פון דעפּאָל אוניווערזיטעט אין 1956.
+ער האט שטודירט געזעץ, באקומען א באטשעלערס אין ערציאונג פון רוזוועלט אוניווערזיטעט אין 1954 און א געזעץ דעגרי פון דעפּאָל אוניווערזיטעט אין 1956.
 פאראלעל מיט זיינע לעגאלע שטודיעס האט הרב וויין געלערנט אין 'בית מדרש לתורה' אין שיקאגא, וואס איז געגרינדעט געווארן דורך זיין זיידע הרב רובינשטיין. דארט האט בערל באקומען סמיכה דורך [[רבי חיים קרייזווירטה]]. זיינע אנדערע רבי'ס זענען געווען רבי מרדכי רוגוב{{הערה|איבער אים: {{אישי ישראל|רבי מרדכי רוגוב}}.}} און רבי ישראל מענדל הכהן קאַפּלאַן{{הערה|איבער אים: {{אישי ישראל|רבי ישראל מנדל קפלן}}.}}{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://matzav.com/boruch-dayan-emes-rav-berel-wein-ztl/|קעפל=Boruch Dayan Emes: Rav Berel Wein zt”l|זייטל=Matzav.com|דאטום=August 16, 2025}}.|שם=מצב|כיוון=שמאל}}.
@@ שורה 34: / שורה 34: @@
 אין יאר תשכ"ד, אין עלטער פון 30, איז ער געווארן דער רב אין קהילת בית ישראל אין [[מיאמי ביטש]], פלארידע, וואו ער איז געבליבן ביז תשל"ב. ער האט אויסגעברייטערט די קהילה פון 39 פאמיליעס צו 250{{הערה|1={{לינק|אדרעס=https://www.rocklanddaily.com/news/in-tribute-rabbi-berel-wein-z-l-prominent-monsey-torah-personality|שרייבער=YS Gold|קעפל=IN TRIBUTE: Rabbi Berel Wein, z"l, Prominent Monsey Torah Personality|זייטל=Rockland Daily|דאטום=Aug 18 2025}}|כיוון=שמאל}}. דאָרטן האָט ער אויך געדינט אלס איינער פון די הויפט לערערס אין דער יונגער ישיבה קטנה, מתיבתא פון גרעיטער מיאמי. אין דער צייט האט ער געשמיעדט נאענטע באציאונגען מיט גדולי ישראל. ער האט דארט אויפגעבויט א מקוה אין שול, וואס דער סאטמארער רבי האט גענוצט, און אזוי ארום באשטעטיגט איר כשרות{{הערה|שם=JP|{{לינק|אדרעס=https://www.jewishpress.com/indepth/front-page/miami-beach-memoirs/2014/06/12/4/|שרייבער=Berel Wein|קעפל=Miami Beach Memoirs|זייטל=JewishPress.com|דאטום=14 Sivan 5774}}.|כיוון=שמאל}}.
-אין תשכ"ז האט ער באקומען א [[דאקטאר|דאקטאראט]] אין העברעישע ליטעראטור פון העברעישער טעאלאגישער קאלעדזש{{הערה|1={{קישור כללי|הכותב=|כותרת=Berel Wein: 1993 Covenant Award Recipient|אתר=The Covenant Foundation|תאריך=30 במרץ 2016|כתובת=https://covenantfn.org/award-person/berel-wein/}}|כיוון=שמאל}}.
+אין תשכ"ז האט ער באקומען א [[דאקטאר]]אט אין העברעישע ליטעראטור פון העברעישער טעאלאגישער קאלעדזש{{הערה|1={{קישור כללי|הכותב=|כותרת=Berel Wein: 1993 Covenant Award Recipient|אתר=The Covenant Foundation|תאריך=30 במרץ 2016|כתובת=https://covenantfn.org/award-person/berel-wein/}}|כיוון=שמאל}}.
 אין תשל"ב (1972) איז די משפחה אריבער קיין ניו יארק, וואו ער איז באשטימט געווארן אלס עקזעקוטיווער וויצע-פרעזידענט פון דער ארטאדאקסישער פארבאנד ([[OU]]). באלד דערנאך, נאך דער פלוצלינגער פטירה פון רבי אלכסנדר ראזענבערג, האט וויין אים איבערגענומען אלס דער רבנישער אדמיניסטראטאר פון [[OU]] כשרות אפטיילונג, א פאזיציע וואס ער האט פארנומען פאר פינף יאר. ער ווערט קרעדיטירט מיט אריינברענגן ארדענונג און עפעקטיווקייט אין די כשרות השגחה אין צפון אמעריקע און קעמפן קעגן כאאס און אומזיכערע הכשרים{{הערה|שם=משפח25}}. ער איז געווען אחראי פאר'ן אריינפירן די OU אין דער פלייש אינדוסטריע{{הערה|{{קישור כללי|הכותב=|כותרת=Centennial Spotlight: Rabbi Berel Wein|אתר=Jewish Action|כתובת=https://jewishaction.com/jewish-world/people/centennial-spotlight-rabbi-berel-wein/}}|כיוון=שמאל}}.
@@ שורה 67: / שורה 67: @@
 הרב וויין האט געשריבן ווערק אידיש לעבן און הלכה, ווי אויך פירושים. ער איז באקאנט פאר זיין שפאסיגן סטיל. צווישן זיינע ווערק זענען:
 *''Vintage Wein'' (ווינטאַגע וויין): א זאמלונג פון זיינע געדאנקען און אנעקדאטן.
-* עסיי זאַמלונגען:  ''Second Thoughts'' (צווייטע געדאנקען), ''Buy Green Bananas'' (קויף גרינע באנאנעס), און ''Living Jewish'' (לעבן אידיש).
+* עסיי זאַמלונגען: ''Second Thoughts'' (צווייטע געדאנקען), ''Buy Green Bananas'' (קויף גרינע באנאנעס), און ''Living Jewish'' (לעבן אידיש).
 *פרשנות: ''Pirkei Avos: Teachings for Our Times'' (פרקי אבות: לערעס פאר אונזערע צייטן), ''The Pesach Haggadah: Through the Prism of Experience and History'' (הגדה של פסח: דורך דער פריזמע פון ערפארונג און היסטאריע).
 *חז"ל: ''Oral Law of Sinai'' (תורה שבעל פה מסיני), ''Vision & Valor'' (וויזיע און העלדישקייט).
@@ שורה 83: / שורה 83: @@
 ==מיינונגען און פילאזאפיע==
-הרב וויין האט געהאלטן, אז א מאנגל פון וויסן וועגן אידישער געשיכטע פירט צו סעקולאריזאציע{{הערה|1={{לינק|שרייבער=Yonoson Rosenblum|קעפל=The Story That Never Grows Old|אדרעס=https://mishpacha.com/the-story-that-never-grows-old/|זייטל=Mishpacha Magazine|דאטום=מערץ 29, 2022}}.|שם=משפח22|כיוון=שמאל}}. ער האט אונטערגעשטראכן די וויכטיגקייט פון לערנען היסטאריע ווי א לעבעדיגע, רעלעוואנטע געשיכטע, אנשטאט בלויז דאטן און פאקטן, כדי עס זאל זיין "לעבעדיג" און פול מיט זינען{{הערה|1={{יוטיוב|VIGL23pYVM|שם=Rabbi Berel Wein – Understanding Jewish History|ערוץ=Sparks Of History}}}}. אידן קענען איבערלעבן נאר דורך היטן און לערנען די תורה, אבער אידן נייגן זיך צו איבער'חזר'ן דעם טעות פון פרובירן זיך צו אסימילירן אדער קאמפּראמיסירן, כאטש די היסטאריע ווייזט אז עס ארבעט נישט, און די וואס האבן פרובירט האבן נישט מצליח געווען (למשל, שפאניע, דייטשלאנד, סאוועטן פארבאנד{{הערה|1={{יוטיוב|VIGL23pYVM|שם=Rabbi Berel Wein – Understanding Jewish History|ערוץ=Sparks Of History}}}}.
+הרב וויין האט געהאלטן, אז א מאנגל פון וויסן וועגן אידישער געשיכטע פירט צו סעקולאריזאציע{{הערה|1={{לינק|שרייבער=Yonoson Rosenblum|קעפל=The Story That Never Grows Old|אדרעס=https://mishpacha.com/the-story-that-never-grows-old/|זייטל=Mishpacha Magazine|דאטום=מערץ 29, 2022}}.|שם=משפח22|כיוון=שמאל}}. ער האט אונטערגעשטראכן די וויכטיגקייט פון לערנען היסטאריע ווי א לעבעדיגע, רעלעוואנטע געשיכטע, אנשטאט בלויז דאטן און פאקטן, כדי עס זאל זיין "לעבעדיג" און פול מיט זינען{{הערה|שם=יוטיוב|{{יוטיוב|VIGL23pYVM|שם=Rabbi Berel Wein – Understanding Jewish History|ערוץ=Sparks Of History}}}}. אידן קענען איבערלעבן נאר דורך היטן און לערנען די תורה, אבער אידן נייגן זיך צו איבער'חזר'ן דעם טעות פון פרובירן זיך צו אסימילירן אדער קאמפּראמיסירן, כאטש די היסטאריע ווייזט אז עס ארבעט נישט, און די וואס האבן פרובירט האבן נישט מצליח געווען (למשל, שפאניע, דייטשלאנד, סאוויעטן פארבאנד{{הערה|שם=יוטיוב}}.
-הויכע ערווארטונגען פירן צו אנטוישונג. אייראפעישע אידן האבן געהאט נידעריגע מאטעריעלע ערווארטונגען, וואס האט בייגעשטייערט צו זייער עקשנות. אמעריקאנער האבן צו גרויסע ערווארטונגען{{הערה|1={{לינק|אדרעס=https://jewishaction.com/religion/faith/life-after-the-holocaust-how-they-rebuilt/|קעפל=Life After the Holocaust: How They Rebuilt|זייטל=Jewish Action}}}}.
+הויכע ערווארטונגען פירן צו אנטוישונג. אייראפעאישע אידן האבן געהאט נידעריגע מאטעריעלע ערווארטונגען, וואס האט בייגעשטייערט צו זייער עקשנות. אמעריקאנער האבן צו גרויסע ערווארטונגען{{הערה|1={{לינק|אדרעס=https://jewishaction.com/religion/faith/life-after-the-holocaust-how-they-rebuilt/|קעפל=Life After the Holocaust: How They Rebuilt|זייטל=Jewish Action}}}}.
-ער האט געגלייבט אז די היסטאריע פון דעם אידישן פאלק איז אן אפּשפיגלונג פון וויאזוי גאט ארבעט אין דער וועלט. ער האט באטראכט די גרינדונג פון מדינת ישראל, צוזאמען מיט דער האָלאָקאָסט, אלס די צוויי הויפט געשעענישן פון דעם פארגאנגענעם יארהונדערט, וואס האבן ראדיקאל און שטענדיג געענדערט די אידישע געזעלשאפט{{הערה|1={{לינק|אדרעס=https://www.rabbiwein.com/blog/post-1598|קעפל=The Past And The Present|זייטל=Rabbi Wein}}}}. ער האט געגלייבט אז די אידישע צוקונפט ליגט אין מדינת ישראל{{הערה|שם=משפח25}}, און אז די יעצטיגע גערודער איז א קאמף פאר דער אידענטיטעט פון א אידישער מדינה, מיט א דגש אויף דער ראלע פון תורה אין איר{{הערה|1={{יוטיוב|VIGL23pYVM|שם=Rabbi Berel Wein – Understanding Jewish History|ערוץ=Sparks Of History}}}}. ער האט קריטיקירט ארטאדאקסישע גלייכגילטיקייט צו מדינת ישראל, טענה'נדיג אז ארטאדאקסישע אידנטום איז אפהענגיג פון איר, אפילו אויב געוויסע סעקטן זענען בשיטה דערקעגן{{הערה|1={{לינק|אדרעס=https://jewishaction.com/yom-haatzmaut/voices-of-faith-memories-of-1948-from-rabbi-berel-wein-ztl/|קעפל=Voices of Faith: Memories of 1948 from Rabbi Berel Wein, zt”l|זייטל=Jewish Action}}}}{{הערה|1={{לינק|אדרעס=https://www.rabbiwein.com/blog/post-1542|קעפל=Lonely Israel|זייטל=Rabbi Wein}}; {{לינק|אדרעס=https://www.rabbiwein.com/blog/post-1546|קעפל=ישראל הבודדה|זייטל=Rabbi Wein}}}}.
+ער האט געגלייבט אז די היסטאריע פון דעם אידישן פאלק איז אן אפּשפיגלונג פון וויאזוי גאט ארבעט אין דער וועלט. ער האט באטראכט די גרינדונג פון מדינת ישראל, צוזאמען מיט דער האָלאָקאָסט, אלס די צוויי הויפט געשעענישן פון דעם פארגאנגענעם יארהונדערט, וואס האבן ראדיקאל און שטענדיג געענדערט די אידישע געזעלשאפט{{הערה|1={{לינק|אדרעס=https://www.rabbiwein.com/blog/post-1598|קעפל=The Past And The Present|זייטל=Rabbi Wein}}}}. ער האט געגלייבט אז די אידישע צוקונפט ליגט אין מדינת ישראל{{הערה|שם=משפח25}}, און אז די יעצטיגע גערודער איז א קאמף פאר דער אידענטיטעט פון א אידישער מדינה, מיט א דגש אויף דער ראלע פון תורה אין איר{{הערה|שם=יוטיוב}}. ער האט קריטיקירט ארטאדאקסישע גלייכגילטיקייט צו מדינת ישראל, טענה'נדיג אז ארטאדאקסישע אידנטום איז אפהענגיג פון איר, אפילו אויב געוויסע סעקטן זענען בשיטה דערקעגן{{הערה|1={{לינק|אדרעס=https://jewishaction.com/yom-haatzmaut/voices-of-faith-memories-of-1948-from-rabbi-berel-wein-ztl/|קעפל=Voices of Faith: Memories of 1948 from Rabbi Berel Wein, zt”l|זייטל=Jewish Action}}}}{{הערה|1={{לינק|אדרעס=https://www.rabbiwein.com/blog/post-1542|קעפל=Lonely Israel|זייטל=Rabbi Wein}}; {{לינק|אדרעס=https://www.rabbiwein.com/blog/post-1546|קעפל=ישראל הבודדה|זייטל=Rabbi Wein}}}}.
-ער האט באוויינט די פארשטערקערטע צעטיילונג אינערהאלב דער אָרטאָדאָקסיע אידנטום, וואס מאכט עס ארעמער. ער האט אונטערגעשטראכן די נויטווענדיקייט פון א באלאנסירטן בליק און טאָלעראַנץ{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://jewishaction.com/books/weeping_and_wishing/|שרייבער=Berel Wein|קעפל=Weeping and Wishing|זייטל=Jewish Action|דאטום=Summer 2007}}.|שם=WEEP|כיוון=שמאל}}{{הערה|1=https://www.yeshiva.co/midrash/11977}}. אבער אמאל איז ענדערונג נויטיג צו באווארענען דאס וואס איז דאס טייערסטע (למשל, חסידות און מוסר-באוועגונג אלס "מוטאציעס" וואס האבן געענטפערט אויף טיפע באדערפענישן){{הערה|שם=משפח22}}.
+ער האט באוויינט די פארשטערקערטע צעטיילונג אינערהאלב דער אָרטאָדאָקסיע אידנטום, וואס מאכט עס ארעמער. ער האט אונטערגעשטראכן די נויטווענדיקייט פון א באלאנסירטן בליק און טאָלעראַנץ{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://jewishaction.com/books/weeping_and_wishing/|שרייבער=Berel Wein|קעפל=Weeping and Wishing|זייטל=Jewish Action|דאטום=Summer 2007}}.|שם=WEEP|כיוון=שמאל}}{{הערה|שם=ישיבה|https://www.yeshiva.co/midrash/11977}}. אבער אמאל איז ענדערונג נויטיג צו באווארענען דאס וואס איז דאס טייערסטע (למשל, חסידות און מוסר-באוועגונג אלס "מוטאציעס" וואס האבן געענטפערט אויף טיפע באדערפענישן){{הערה|שם=משפח22}}.
-ער האט קריטיקירט די היינטיגע אידישע חינוך פאר'ן לערנען לעגענדעס/פאנטאזיעס ווי פאקטן, איגנארירן תנ"ך און לשון קודש, און ארויפצווינגען א עליטיסטישע תלמודישע חינוך אויף אלע. ער האלט פון לייגן א דגש אויף מסורה, ווירדן, און אידישע אינספּיראַציע. ער האט געארבעט פאר בעסערע שולן, שטארקערע לערער, פארבעסערטע קוריקולומס און א צוריקקער צו די יסודות פון א באלאנסירטן און ווערטפולן תורה'דיגע חינוך{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://jewishaction.com/books/weeping_and_wishing/|שרייבער=Berel Wein|קעפל=Who’s Afraid of Change? Rethinking the Yeshivah Curriculum|זייטל=Jewish Action|דאטום=Spring 2010}}.|שם=טשעינ|כיוון=שמאל}}{{הערה|1=https://www.yeshiva.co/midrash/11977}}.
+ער האט קריטיקירט די היינטיגע אידישע חינוך פאר'ן לערנען לעגענדעס/פאנטאזיעס ווי פאקטן, איגנארירן תנ"ך און לשון קודש, און ארויפצווינגען א עליטיסטישע תלמודישע חינוך אויף אלע. ער האלט פון לייגן א דגש אויף מסורה, ווירדן, און אידישע אינספּיראַציע. ער האט געארבעט פאר בעסערע שולן, שטארקערע לערער, פארבעסערטע קוריקולומס און א צוריקקער צו די יסודות פון א באלאנסירטן און ווערטפולן תורה'דיגע חינוך{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://jewishaction.com/books/weeping_and_wishing/|שרייבער=Berel Wein|קעפל=Who’s Afraid of Change? Rethinking the Yeshivah Curriculum|זייטל=Jewish Action|דאטום=Spring 2010}}.|שם=טשעינ|כיוון=שמאל}}{{הערה|שם=ישיבה}}.
 ==איינפלוסן און באציאונגען==
@@ שורה 98: / שורה 98: @@
 ;רבי פנחס מרדכי טייץ: זיין אָפּטימיזם וועגן א וואקסנדער, וויכטיגער ארטאדאקסיע אין אמעריקע האט אים געמאכט צו א העלדישער פיגור און פירער פאר הרב וויין{{הערה|שם=איש}}.
 ;סאטמארער רבי, [[רבי יואל טייטלבוים]]: וויין האט אים געטראפן אין מיאמי ביטש, וואו ער האט געדינגען א פּאלאץ פון איינעם פון וויין'ס מתפללים. דער רבי האט גענומען א ליבשאפט צו וויין, טראץ זייערע חילוקי דעות אויף ציוניזם. זיי האבן געהאט לאנגע שמועסן וועגן תורה, רבנות און אידישן לעבן. הרב וויין האט טיף באוואונדערט זיין גאונות און צדקות, אינטעלעקט און הייליגקייט, און דערציילט פּערזענליכע אינטעראקציעס מיט דעם רבי'ן, אריינגערעכנט דעם רבי'נס שטיצע פאר זיין מקוה און כשר פיס־עסן איניציאטיוון{{הערה|{{לינק|שרייבער=Joseph Feldman|קעפל=Rabbi Wein’s Reverence for the Satmar Rebbe, Remembered Ahead of Yahrzeit|אדרעס=https://vinnews.com/2025/08/17/rabbi-weins-reverence-for-the-satmar-rebbe-remembered-ahead-of-yahrzeit/|זייטל=VINnews|דאטום=אוגוסט 17, 2025}}.|כיוון=שמאל}}{{הערה|זעט [https://www.ivelt.com/forum/viewtopic.php?p=1988390#p1988390 פון דא און ווייטער].}}.
-;פּאָנעוויזשער רב (רבי יוסף שלמה כהנעמאן): וויין איז געווען זיין שאָפער אין מיאמי ביטש פיר ווינטערס, קלויבנדיג געלט פאר זיין ישיבה. כהנעמאן איז געווען "א אויסערגעווענליכער איד"{{הערה|1=https://www.youtube.com/watch?v=aX42F4leCSQ}}. וויין'ס פרוי איז געווען פריינטליך מיט דער פרוי פון פּאָנעוויזשער רב{{הערה|שם=JP}}. כהנעמאן איז געווען פּאזיטיוו געשטימט צו מדינת ישראל סימבאלן, פלאטערנדיג די מדינת ישראל פאָן אויף יום העצמאות{{הערה|שם=WEEP}}.
+;פּאָנעוויזשער רב (רבי יוסף שלמה כהנעמאן): וויין איז געווען זיין שאָפער אין מיאמי ביטש פיר ווינטערס, קלויבנדיג געלט פאר זיין ישיבה. כהנעמאן איז געווען "א אויסערגעווענליכער איד"{{הערה|1={{יוטיוב|aX42F4leCSQ|שם=The Story of Rabbi Berel Wein {{!}} Meaningful People #36|ערוץ=Meaningful People}}}}. וויין'ס פרוי איז געווען פריינטליך מיט דער פרוי פון פּאָנעוויזשער רב{{הערה|שם=JP}}. כהנעמאן איז געווען פּאזיטיוו געשטימט צו מדינת ישראל סימבאלן, פלאטערנדיג די מדינת ישראל פאָן אויף יום העצמאות{{הערה|שם=WEEP}}.
 ;רב יעקב קאמענעצקי: וויין איז געווארן נאענט מיט אים אין זיין צייט אין מיאמי ביטש און מאנסי{{הערה|שם=משפח22}}. קאמענעצקי האט געהאלטן אז עס איז א טעות צו צווינגען אן עליטיסטישע חינוך אויף די מאסן{{הערה|שם=טשעינ}}.