בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,362
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 2: | שורה 2: | ||
א '''קוש''' (לשון הקודש: '''נשיקה''') איז אן אנרירונג אדער שטרייכלונג פון די ליפן אויף די ליפן, באק, האנט, אדער פיס פון א צווייטן צו באצייכענען ליבשאפט, באגריסונג, רעווערענץ אדער אינטימקייט. אין די תורה־קוואלן, איז קושן מער ווי אן אויפנעמונג; עס סימבאליזירט פעסטקייט צו אידישקייט און לויאליטעט צו גאָט. | א '''קוש''' (לשון הקודש: '''נשיקה''') איז אן אנרירונג אדער שטרייכלונג פון די ליפן אויף די ליפן, באק, האנט, אדער פיס פון א צווייטן צו באצייכענען ליבשאפט, באגריסונג, רעווערענץ אדער אינטימקייט. אין די תורה־קוואלן, איז קושן מער ווי אן אויפנעמונג; עס סימבאליזירט פעסטקייט צו אידישקייט און לויאליטעט צו גאָט. | ||
כאטש עס ווערט אפט דערמאנט אין דער תורה, האבן חז"ל (בראשית רבה ע:יב) געהאלטן קושן פאר אומאיידל, אויסער אין דריי פעלער: אלס א צייכן פון רעספעקט – שמואל האט געקושט שאול נאכדעם וואס ער איז געווארן געזאלבט אלס קעניג (שמואל א' י:א); אלס א באגריסונג ווען מען טרעפט זיך נאך א לאנגע צייט אפשטאנד – אהרן האט געקושט משה (שמות ד:כז); און צום געזעגענען – ערפה האט געקושט איר שוויגער נעמי (רות א:יד). רבי תנחומא האט געזאגט אז קושן איז אויך ערלויבט צווישן נאנטע קרובים: יעקב האט געקושט רחל אפילו פאר זייער חתונה (בראשית כט:יא). קושן אויפן מויל איז געהאלטן געווארן פאר אומ-היגייעניש און דער מנהג פון די מדיים צו קושן נאר די האנט איז געלויבט געווארן דורך רבי עקיבא (ברכות ח, ב). | ==היסטאָריע פון קושן== | ||
אַלטע רעפערענצן צו קושן אויסער אין די תורה, געפינען זיך אין די וועדאַס, אַן אלטע רעליגיעזע זאַמלונג פון הינדואיזם. אַ מויל-צו-מויל קוש איז באַשריבן אין דעם אַלטן אינדישן [[עפאס|עפּאָס]] "מאהאַבהאַראַטאַ". קושן איז אויך דערמאָנט אין [[שומער]]ישער פּאָעזיע און אין [[פאפירוס|פּאַפּירוסן]] פון אַלטן מצרים. דער קוש האָט דערגרייכט אַלטע גריכנלאַנד פון אינדיע דורך אלכסנדר דעם גרויסן'ס אַרמייען, און די רוימער האָבן בייגעשטייערט צו זיין פאַרשפּרייטונג איבער אייראָפּע און טיילן פון צפון אַפריקע{{הערה|"[[ע:נשיקה|נשיקה]]", אין העברעאישער המכלול}}. | |||
אין אַלטן מצרים, קען "קושן" אויך באַדייטן נאָזן רייבן, ווייל דאָס וואָרט איז געשריבן געוואָרן מיטן זעלבן סימן ווי "שמעקן". פאָרשונג ווייזט אָן אַז אינטימע קושן זענען געוואָרן פאַרשפּרייט אין אַלטן ישׂראל נאָך דעם בבלישן גלות (אָדער אין דעם 6טן יאָרהונדערט פאַר דער ציווילער צייטרעכענונג), אַלץ אַ רעזולטאַט פון קאָנטאַקט מיט בבלישער קולטור. די באַדייטונג פון "קוש" האָט זיך געענדערט פון אַ נישט-אינטימער געזעלשאַפטליכער געסטע צו איינע מיט סעקסואַלע קאָנאָטאַציעס, וואָס מען קען אָפּלייענען אין ביבלישע טעקסטן פון פאַרשידענע פּעריאָדן. די זעלבע איינפאַלונג האָט געפירט צו אַ [[טאבו]] אויף דערמאנען קושן צווישן פריינד אָדער משפּחה{{הערה|{{לינק|שרייבער=Rossella Tercatin|קעפל=When did lovers start kissing in ancient Israel? A new study looks to the Bible for clues|אדרעס=https://www.timesofisrael.com/when-did-lovers-start-kissing-in-ancient-israel-a-new-study-looks-to-the-bible-for-clues/|זייטל=The Times of Israel|דאטום=August 9, 2025}}}}. | |||
==אין דער תורה== | |||
אין דער תורה ווערט דאָס וואָרט "נשיקה" (קוש) באַנוצט גענוי 13 מאָל, און איז מערסטנס אַן אויסדרוק פון ליבשאַפט צווישן קרובים{{הערה|1=https://creativejudaism.org/2025/02/13/the-symbolic-power-of-kisses/}}: | |||
*יצחק האָט געוואָלט קושן עשׂו (בראשית כ"ז, כ"ז). | |||
*עשׂו האָט געקושט יעקבן (בראשית ל"ג, ד'). אָבער, די מסוֹרָה צייכנט אָן די ליגנעריי פון עשׂו'ס קוש מיט פּונקטן איבער דעם וואָרט "וישקהו". אידן אין סלאווישע לענדער רופן אַן אומאויפריכטיגן קוש "אַ קוש מיט פּונקטן"{{הערה|עמנואל, 272.}}. | |||
*יוסף האָט געקושט זיינע ברידער און זיין טויטן פאָטער (בראשית מ"ה, ט"ו; מ"ח, י'; נ', א'). | |||
*אהרן האָט געקושט משה'ן (שמות ד', כ"ז). | |||
*יעקב האָט געקושט רחל'ן (בראשית כ"ט, י"א). | |||
*לבן האָט געקושט יעקב (בראשית כ"ט, י"ג){{הערה|זעט {{רבה|בראשית|ע|יג}}.}}. | |||
*יתרו האָט געקושט משה'ן (שמות י"ח, ז'). | |||
*נעמי, עָרפָּה און רות האָבן זיך געקושט (רות א', ט', י"ד). | |||
קושן קומט אויך פאָר אַלס אַ גרוס צווישן מענטשן וואָס זענען ניט נאָענטע קרובים, אָבער זענען פאַרבונדן דורך ליבשאַפט, ווי [[יהונתן]] און דוד (שמואל א', כ', מ"א). קעניגליכע אָדער הויך-ראַנגיגע פּערזאָנען קענען אויסדריקן זייער גינסט דורך קושן. שמואל האָט געקושט שאולן ביי זיין זאַלבונג אַלס מלך (שמואל א', י', א'). | |||
==אין חז"ל== | |||
כאטש עס ווערט אפט דערמאנט אין דער תורה, האבן חז"ל (בראשית רבה ע:יב) געהאלטן קושן פאר אומאיידל, אויסער אין דריי פעלער: אלס א צייכן פון רעספעקט – [[שמואל]] האט געקושט שאול נאכדעם וואס ער איז געווארן געזאלבט אלס קעניג (שמואל א' י:א); אלס א באגריסונג ווען מען טרעפט זיך נאך א לאנגע צייט אפשטאנד – אהרן האט געקושט משה (שמות ד:כז); און צום געזעגענען – ערפה האט געקושט איר שוויגער נעמי (רות א:יד). רבי תנחומא האט געזאגט אז קושן איז אויך ערלויבט צווישן נאנטע קרובים: יעקב האט געקושט רחל אפילו פאר זייער חתונה (בראשית כט:יא). קושן אויפן מויל איז געהאלטן געווארן פאר אומ-היגייעניש און דער מנהג פון די מדיים צו קושן נאר די האנט איז געלויבט געווארן דורך רבי עקיבא (ברכות ח, ב). | |||
אין שפעטערע רבנישע ליטעראטור, ווערט געזאגט אז א מאן זאל אויסמיידן צו קושן פרויען ווייל דאס פירט צו נידערטרעכטיגקייט. "קיינער פון אייך זאל זיך נישט דערנענטערן צו קיין שום נאענטן קרוב צו אנטפלעקן איר נאקעטקייט" (ויקרא יח:ו) ווערט אויסגעטייטשט דורך רמב"ם צו באציען זיך "נישט נאר צו געשלעכטליכע באציאונגען, נאר אויך צו ארומנעמען און קושן אויך" (ספר המצוות, לאו, נומער שנג). א מאן זאל נישט קושן זיין ווייב ווען זי איז אין [[נדה]] און נאכדעם וואס זי האט געבוירן; די פעריאדן דויערן ביז דער ענדע פון דער פרוי'ס "טומאה" און איר טבילה אין א [[מקוה]]. צו קושן א פרוי אנדערש ווי איינעם'ס מוטער, ווייב, טאכטער, אדער שוועסטער איז אומאויסגעהאלטן און איז פארבאטן. | אין שפעטערע רבנישע ליטעראטור, ווערט געזאגט אז א מאן זאל אויסמיידן צו קושן פרויען ווייל דאס פירט צו נידערטרעכטיגקייט. "קיינער פון אייך זאל זיך נישט דערנענטערן צו קיין שום נאענטן קרוב צו אנטפלעקן איר נאקעטקייט" (ויקרא יח:ו) ווערט אויסגעטייטשט דורך רמב"ם צו באציען זיך "נישט נאר צו געשלעכטליכע באציאונגען, נאר אויך צו ארומנעמען און קושן אויך" (ספר המצוות, לאו, נומער שנג). א מאן זאל נישט קושן זיין ווייב ווען זי איז אין [[נדה]] און נאכדעם וואס זי האט געבוירן; די פעריאדן דויערן ביז דער ענדע פון דער פרוי'ס "טומאה" און איר טבילה אין א [[מקוה]]. צו קושן א פרוי אנדערש ווי איינעם'ס מוטער, ווייב, טאכטער, אדער שוועסטער איז אומאויסגעהאלטן און איז פארבאטן. | ||
| שורה 15: | שורה 34: | ||
היינטיגע צייטן איז קושן די מזוזה א באקאנטע זאך, ווי מען זעט אין אסאך ספרים פון צוואנציגסטן יאר-הונדערט. צום ביישפיל, חובת הדר—ציטירנדיג דעם חיד"א{{הערה|1=ברכי יוסף אויף ש"ע י"ד רפה, ב.}}, וואס ברענגט דעם אריז"ל—זאגט אז מען זאל קושן די מזוזה דורך לייגן דעם מיטלן פינגער אויפן ווארט ש-ד-י, דערנאך קושן יענעם פינגער, און דאווענען צום באשעפער זיך צו היטן פון יצר הרע (רבי יעקב ישעיה בלאו, 1976; זייט 14). ער ברענגט אויך דעם קונטרס המזוזה וואס זאגט אז שפעטערע, אומבאנאנטע פוסקים האלטן אויך אז מען זאל קושן די מזוזה. דער קיצור שולחן ערוך (יא:כד) און די מסגרת השולחן זאגן אז מען איז מחויב צו קושן די מזוזה ווען מען גייט אריין און ארויס פון א הויז. די מנהג איז אזוי פארשפרייט אז דער שפעטערער פוסק רבי משה שטערן (דער דעברעצינער רב) באהאנדלט די פראגע מיט וועלכע האנט א "לינקער" זאל נוצן ווען ער קושט א מזוזה. ער לייגט פאר אז ער זאל נוצן זיין לינקע האנט (באר משה ב:ב:ד). טאקע דער סטייפלער, וואס איז געווען א לינקער, האט געקושט די מזוזה מיט זיין לינקע האנט. דער חזון איש אבער האט נישט אנגערירט די מזוזה, כאטש ער האט געקוקט דערויף ווען ער איז דארט פארבייגעגאנגען (ארחות רבינו, חלק 3, זייט 164). ענליך ווערט געזאגט אז מהרי"ל דיסקין האט נישט אנגערירט די מזוזה, נאר בלויז געקוקט דערויף (שלמת חיים שפ). דער פירנדער ליטווישער הלכה'דיגער פוסק פון ניינצנטן יאר-הונדערט, רבי אברהם דאנציג, זאגט אז ווען מען פארלאזט זיין הויז, זאל מען קושן די מזוזה (חיי אדם טו:א). דער פריערדיגער צוואנציגסטן יאר-הונדערט ספרדישער פוסק רבי יעקב חיים סופר פסק'נט אז ווען מען פארלאזט דעם הויז איינגעהילט אינעם טלית אויפן וועג צו שול, זאל מען קושן די מזוזה (כף החיים, או"ח כה:כב). | היינטיגע צייטן איז קושן די מזוזה א באקאנטע זאך, ווי מען זעט אין אסאך ספרים פון צוואנציגסטן יאר-הונדערט. צום ביישפיל, חובת הדר—ציטירנדיג דעם חיד"א{{הערה|1=ברכי יוסף אויף ש"ע י"ד רפה, ב.}}, וואס ברענגט דעם אריז"ל—זאגט אז מען זאל קושן די מזוזה דורך לייגן דעם מיטלן פינגער אויפן ווארט ש-ד-י, דערנאך קושן יענעם פינגער, און דאווענען צום באשעפער זיך צו היטן פון יצר הרע (רבי יעקב ישעיה בלאו, 1976; זייט 14). ער ברענגט אויך דעם קונטרס המזוזה וואס זאגט אז שפעטערע, אומבאנאנטע פוסקים האלטן אויך אז מען זאל קושן די מזוזה. דער קיצור שולחן ערוך (יא:כד) און די מסגרת השולחן זאגן אז מען איז מחויב צו קושן די מזוזה ווען מען גייט אריין און ארויס פון א הויז. די מנהג איז אזוי פארשפרייט אז דער שפעטערער פוסק רבי משה שטערן (דער דעברעצינער רב) באהאנדלט די פראגע מיט וועלכע האנט א "לינקער" זאל נוצן ווען ער קושט א מזוזה. ער לייגט פאר אז ער זאל נוצן זיין לינקע האנט (באר משה ב:ב:ד). טאקע דער סטייפלער, וואס איז געווען א לינקער, האט געקושט די מזוזה מיט זיין לינקע האנט. דער חזון איש אבער האט נישט אנגערירט די מזוזה, כאטש ער האט געקוקט דערויף ווען ער איז דארט פארבייגעגאנגען (ארחות רבינו, חלק 3, זייט 164). ענליך ווערט געזאגט אז מהרי"ל דיסקין האט נישט אנגערירט די מזוזה, נאר בלויז געקוקט דערויף (שלמת חיים שפ). דער פירנדער ליטווישער הלכה'דיגער פוסק פון ניינצנטן יאר-הונדערט, רבי אברהם דאנציג, זאגט אז ווען מען פארלאזט זיין הויז, זאל מען קושן די מזוזה (חיי אדם טו:א). דער פריערדיגער צוואנציגסטן יאר-הונדערט ספרדישער פוסק רבי יעקב חיים סופר פסק'נט אז ווען מען פארלאזט דעם הויז איינגעהילט אינעם טלית אויפן וועג צו שול, זאל מען קושן די מזוזה (כף החיים, או"ח כה:כב). | ||
==שפראך== | ==שפראך== | ||
| שורה 30: | שורה 46: | ||
;קוש פון ווידערטרעף (נשיקה של פרקים) :אויך אן ערלויבטער קוש{{הערה|{{רבה|בראשית|ע|יב}}; {{תנחומא|שמות|כח}}.}}. יצחק האט פארלאנגט א קוש פון יעקב ביי זייער ווידערטרעף{{הערה|1=בראשית כז, כו, לקח טוב.}}. רבקה האט געקושט יעקב ביי זייער ווידערטרעף{{הערה|{{יובלים|לא|ז}}.}}. אהרן האט באגריסט משה מיט א קוש ביי זיין צוריקקער{{הערה|שמות ד, כז.}}, א קוש פון ווידערטרעף און הקדשה{{הערה|1=Schern, r. 5, 10, ילקוט בראשית 124 f 36c, ילקוט תילים 834, Jalk. Schern. 174 f 54c תנחומא Schern. 28}}. קושן נאך א לאנגע צייט פון פרידה דערפרישט די ליבע{{הערה|שם=יפה|מהר"ש יפה, יפה נוף על מדרש שמואל פי"ד, יפה ענף על רות רבה פ"ב; "דרשות ומאמרים לרבינו בצלאל אשכנזי", ירושלים תשנ"ו, עמ' רסב, שי"ל מכת"י ע"י מכון אורות מערב.}}. | ;קוש פון ווידערטרעף (נשיקה של פרקים) :אויך אן ערלויבטער קוש{{הערה|{{רבה|בראשית|ע|יב}}; {{תנחומא|שמות|כח}}.}}. יצחק האט פארלאנגט א קוש פון יעקב ביי זייער ווידערטרעף{{הערה|1=בראשית כז, כו, לקח טוב.}}. רבקה האט געקושט יעקב ביי זייער ווידערטרעף{{הערה|{{יובלים|לא|ז}}.}}. אהרן האט באגריסט משה מיט א קוש ביי זיין צוריקקער{{הערה|שמות ד, כז.}}, א קוש פון ווידערטרעף און הקדשה{{הערה|1=Schern, r. 5, 10, ילקוט בראשית 124 f 36c, ילקוט תילים 834, Jalk. Schern. 174 f 54c תנחומא Schern. 28}}. קושן נאך א לאנגע צייט פון פרידה דערפרישט די ליבע{{הערה|שם=יפה|מהר"ש יפה, יפה נוף על מדרש שמואל פי"ד, יפה ענף על רות רבה פ"ב; "דרשות ומאמרים לרבינו בצלאל אשכנזי", ירושלים תשנ"ו, עמ' רסב, שי"ל מכת"י ע"י מכון אורות מערב.}}. | ||
;קוש פון קרובשאפט אדער צוגעבונדנקייט (נשיקה של קורבה/חביבות) :לויט ר' תנחומא זענען אזעלכע קישן אויך נישט פארדאמט{{הערה|{{רבה|בראשית|ע|יב}}}}. עולא פלעגט קושן זיינע שוועסטער, אדער אויפן ברוסט אדער אויף דער האנט, אלס סימן פון קרובשאפט{{הערה|שבת יג א; עבודה זרה יז, א.}}. אזעלכע קישן זענען ערלויבט, ווייל עס איז נישטא קיין אומפאסיגע כוונה{{הערה|שם=יפה}}. | ;קוש פון קרובשאפט אדער צוגעבונדנקייט (נשיקה של קורבה/חביבות) :לויט ר' תנחומא זענען אזעלכע קישן אויך נישט פארדאמט{{הערה|{{רבה|בראשית|ע|יב}}}}. עולא פלעגט קושן זיינע שוועסטער, אדער אויפן ברוסט אדער אויף דער האנט, אלס סימן פון קרובשאפט{{הערה|שבת יג א; עבודה זרה יז, א.}}. אזעלכע קישן זענען ערלויבט, ווייל עס איז נישטא קיין אומפאסיגע כוונה{{הערה|שם=יפה}}. | ||
;אומערלויבטע קישן (אונערלויבטע קישן) :יעדער קוש וואס געהערט נישט צו די ערלויבטע קאטעגאריעס איז "תפלות" (נארישקייט / אוּנצענסור){{הערה|{{רבה|בראשית|ע|יב}}; {{תנחומא|שמות|כח}}.}}. דאס שליסט איין אומפאסיקע קישן צווישן אייגעלייט אין אנוועזנהייט פון קינדער{{הערה|1=שבט מוסר, טז.}}. א פאטער זאל נישט קושן זיין טויטן קינד, ווייל לויט עטליכע מיינונגען קען דאס פארקירצן דאס לעבן פון אנדערע קינדער{{הערה|1=ספר חסידים, [https://www.sefaria.org/Sefer_Chasidim.236 סי' רלו]; צוואת רבינו יהודה החסיד, אות ד.}}. מען זאל נישט קושן א רשע, ווייל עס שאפט אן אנהאלטענדע פארבינדונג אפילו נאכ'ן טויט{{הערה|רבי נחמן מברסלב, ספר המדות, [https://www.sefaria.org/Sefer_HaMiddot%2C_Distancing_the_Wicked%2C_Part_II.4 חלק "הרחת רשעים"].}}. | ;אומערלויבטע קישן (אונערלויבטע קישן) :יעדער קוש וואס געהערט נישט צו די ערלויבטע קאטעגאריעס איז "תפלות" (נארישקייט / אוּנצענסור){{הערה|{{רבה|בראשית|ע|יב}}; {{תנחומא|שמות|כח}}.}}. דאס שליסט איין אומפאסיקע קישן צווישן אייגעלייט אין אנוועזנהייט פון קינדער{{הערה|1=שבט מוסר, טז.}}. א פאטער זאל נישט קושן זיין טויטן קינד, ווייל לויט עטליכע מיינונגען קען דאס פארקירצן דאס לעבן פון אנדערע קינדער{{הערה|1=ספר חסידים, [https://www.sefaria.org/Sefer_Chasidim.236 סי' רלו]; צוואת רבינו יהודה החסיד, אות ד.}}. מען זאל נישט קושן א רשע, ווייל עס שאפט אן אנהאלטענדע פארבינדונג אפילו נאכ'ן טויט{{הערה|רבי נחמן מברסלב, ספר המדות, [https://www.sefaria.org/Sefer_HaMiddot%2C_Distancing_the_Wicked%2C_Part_II.4 חלק "הרחת רשעים"].}}. | ||
| שורה 38: | שורה 54: | ||
;קושן א טויטן :יוסף האט געקושט זיין טויטן פאטער{{הערה|1=בראשית נ, א.}}. משה רבינו האט געקושט יוספ'ס קערפער{{הערה|rabbiner dr. Samuel Kohn, ''[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=nnc1.cr60044047&seq=44 Zur Sprache, Literatur und Dogmatik der Samaritaner]'', 30}}. מען האט געקושט דאס בלוט פון זכריה הנביא{{הערה|{{רבה|איכה|ד|יז}}.}}. רבי ישמעאל האט ארומגענומען און געקושט דעם אפגעהאקטן קאָפּ פון רבי שמעון בן גמליאל{{הערה|{{היברובוקס|2=אבות דרבי נתן|3=38247|page=149|מהדורה=שעכטער|עמ=115}}. https://www.sefaria.org/Avot_DeRabbi_Natan%2C_Recension_B.41.4.}}. עס זענען דא פארשידענע מיינונגען וועגן קושן טויטע; טייל האלטן דאס פאר פארבאטן אלס סכנה{{הערה|1=רבינו אפרים בפי' על התורה כ“י פרשת ויחי, דבש לפי מערכת ן' סי' כ”ד.}}. אנדערע קוואלן פארבינדן דאס קושן פון טויטע מיט זכרון און ליבע{{הערה|1=זעט קליין, תרפב–תרפד.}}. | ;קושן א טויטן :יוסף האט געקושט זיין טויטן פאטער{{הערה|1=בראשית נ, א.}}. משה רבינו האט געקושט יוספ'ס קערפער{{הערה|rabbiner dr. Samuel Kohn, ''[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=nnc1.cr60044047&seq=44 Zur Sprache, Literatur und Dogmatik der Samaritaner]'', 30}}. מען האט געקושט דאס בלוט פון זכריה הנביא{{הערה|{{רבה|איכה|ד|יז}}.}}. רבי ישמעאל האט ארומגענומען און געקושט דעם אפגעהאקטן קאָפּ פון רבי שמעון בן גמליאל{{הערה|{{היברובוקס|2=אבות דרבי נתן|3=38247|page=149|מהדורה=שעכטער|עמ=115}}. https://www.sefaria.org/Avot_DeRabbi_Natan%2C_Recension_B.41.4.}}. עס זענען דא פארשידענע מיינונגען וועגן קושן טויטע; טייל האלטן דאס פאר פארבאטן אלס סכנה{{הערה|1=רבינו אפרים בפי' על התורה כ“י פרשת ויחי, דבש לפי מערכת ן' סי' כ”ד.}}. אנדערע קוואלן פארבינדן דאס קושן פון טויטע מיט זכרון און ליבע{{הערה|1=זעט קליין, תרפב–תרפד.}}. | ||
אזוי האט רבי פפא געקושט הונא, זון פון רב נחמן, אויפן קאָפּ און אים געגעבן זיין טאכטער (ברכות נ״ו ב). אויך ווערט דערמאנט אז יהושפט דער מלך האט געקושט תלמידי חכמים{{הערה|1=כתובות קג ע"ב}}, און [[רבי יהושע בן חנניה]] האט געקושט א קינד וואס האט אים באזיגט אין א וויכוח{{הערה|1=עירובין נג, ב}}. רבי אבא בר כהנא האט געקושט רבי לוי אויפן קאָפּ פאר א שיינעם "דרוש"{{הערה|1=קהלת רבה פ"ו ס"ב}}. | |||
'''קושן פיס''' װערט דערמאנט אין "[[נייער טעסטאמענט|נײעם טעסטאַמענט]]" (לוקס ז', מ"ה) און, להבדיל, אין נ"ך מעטאַפאָריש אלס "שטויב לעקן" (תהילים ע"ב, ט'; ישעיהו מ"ט, כ"ג; מיכה ז', י"ז). | |||
==מיתת נשיקה== | |||
לויט'ן תלמוד (ב"ב יז, א) זענען די אבות און אהרן, משה, און מרים געשטארבן פון א קוש פון גאט (מיתה בנשיקה). דאס איז גערעכנט געווארן דער העכסטער פּריווילעגיע און איז רעזערווירט געווען פאר די גרעסטע (ברכות ח, א; רמב"ם, [https://www.sefaria.org.il/Guide_for_the_Perplexed%2C_Part_3.51.22 מורה נבוכים, חלק ג, נא סוף].). | |||
==ביבליאגראפיע== | ==ביבליאגראפיע== | ||
*Löw, Immanuel. | *Löw, Immanuel. "Der Kuß.” ''Monatsschrift Für Geschichte Und Wissenschaft Des Judentums'', vol. 65 (N. F. 29), 1921, no. 7/9, pp. 253–76. ''JSTOR'', http://www.jstor.org/stable/23081189; no. 10/12, pp. 323–49. ''JSTOR'', http://www.jstor.org/stable/23081324. | ||
*{{היברובוקס|ראובן חיים קליין|קובץ חצי גבורים|56478|page=687|קעפל=סוד הנשיקה בתנ"ך ובחז"ל|באנד=חוברת ח אלול תשע"ה|מו"ל=מכון פליטת סופרים|עמ=תרעה–תרפו}}. | *{{היברובוקס|ראובן חיים קליין|קובץ חצי גבורים|56478|page=687|קעפל=סוד הנשיקה בתנ"ך ובחז"ל|באנד=חוברת ח אלול תשע"ה|מו"ל=מכון פליטת סופרים|עמ=תרעה–תרפו}}. | ||
==רעפערענצן== | ==רעפערענצן== | ||
{{רעפערענצן}} | {{רעפערענצן}} | ||
*https://www.sefaria.org/Otzar_Midrashim%2C_The_Aleph_Bet_of_ben_Sira%2C_The_Alphabet_of_ben_Sira%2C_(alternative_version).2?lang=bi&sbsq=נשק&with=SidebarSearch&lang2=en | |||
*https://www.sefaria.org/Otzar_Midrashim%2C_The_Aleph_Bet_of_ben_Sira%2C_The_Alphabet_of_ben_Sira%2C_(alternative_version).2?lang=bi&sbsq= | |||