אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:ארגב"

קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
771 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 4 חדשים
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה
צייכן: רויע רעדאגירונג
אין תקציר עריכה
צייכן: רויע רעדאגירונג
שורה 2: שורה 2:
'''אַרְגּׁב''' איז א געגנט אין צפון טראנס-ירדן, וואס איז געווען א טייל פון [[בשן]]. די פונקטליכע לאקאציע פון ארגוב איז אומבאקאנט, אבער עס איז מעגליך אז עס האט זיך געפינען צווישן נהר על-רוקאד און נהר על-אַלאן. עס ווערט באשריבן אלס א "שטיינערדיגער הויפן," אדער א "אינזל" פון פעלדזן, בערך 30 מייל ביי 20 מייל, וואס העכערט זיך 20 אדער 30 פיס העכער די טאבעל-לאנד פון בשן. דער געגנט איז ווילד און גראָב, מיט פעלדזן און שפאלטן{{הערה|1=“[https://bible-history.com/naves/a/argob/dictionaries Argob Summary and Overview].” ''Bible Dictionaries at a Glance''. Naves Topical Bible Dictionary.}}.
'''אַרְגּׁב''' איז א געגנט אין צפון טראנס-ירדן, וואס איז געווען א טייל פון [[בשן]]. די פונקטליכע לאקאציע פון ארגוב איז אומבאקאנט, אבער עס איז מעגליך אז עס האט זיך געפינען צווישן נהר על-רוקאד און נהר על-אַלאן. עס ווערט באשריבן אלס א "שטיינערדיגער הויפן," אדער א "אינזל" פון פעלדזן, בערך 30 מייל ביי 20 מייל, וואס העכערט זיך 20 אדער 30 פיס העכער די טאבעל-לאנד פון בשן. דער געגנט איז ווילד און גראָב, מיט פעלדזן און שפאלטן{{הערה|1=“[https://bible-history.com/naves/a/argob/dictionaries Argob Summary and Overview].” ''Bible Dictionaries at a Glance''. Naves Topical Bible Dictionary.}}.


==היסטאָרישער איבערבליק==
אין דער תורה (דברים ג, ד–ה) שטייט אז אין דער צייט פון דער ישראל'דיגער עראָבערונג, האט ארגוב אַנטהאַלטן "זעכציג שטעט… אלע די זענען געווען באפעסטיגטע שטעט מיט הויכע ווענט, טויערן און ריגלען; אויסער די אומבאפעסטיגטע שטעטלעך, א גרויסע צאל." די דאָזיגע שטעט זענען געווען אונטער דער הערשאַפט פון עוג, מלך פון בשן.
אין דער תורה (דברים ג, ד–ה) שטייט אז אין דער צייט פון דער ישראל'דיגער עראָבערונג, האט ארגוב אַנטהאַלטן "זעכציג שטעט… אלע די זענען געווען באפעסטיגטע שטעט מיט הויכע ווענט, טויערן און ריגלען; אויסער די אומבאפעסטיגטע שטעטלעך, א גרויסע צאל." די דאָזיגע שטעט זענען געווען אונטער דער הערשאַפט פון עוג, מלך פון בשן.
אין דער שפּעטער בראָנזע צײט איז די געגנט געווען שטאַרק באַפעלקערט, לויט דער געאָגראַפישער ליסטע פון תותמז {{רנ|3}} און די על-עמאַרנאַ בריוו.
אין דער שפּעטער בראָנזע צײט איז די געגנט געווען שטאַרק באַפעלקערט, לויט דער געאָגראַפישער ליסטע פון תותמז {{רנ|3}} און די על-עמאַרנאַ בריוו.
שורה 13: שורה 12:


==געאָגראַפישע לאַגע==
==געאָגראַפישע לאַגע==
אין אראמישע איבערזעצונגען, תרגום אונקלוס, [[תרגום נאופיטי]], און תרגום יונתן (צו {{תנ"ך|דברים|ג|ד}}; ג, יג–יד) ווערט אַרְגּׁב איבערגעזעצט אלס "טְרָכוֹנָא" אדער "טַרְגוֹנָא", דעם ראיאן וואס יוסף בן מתתיהו און די נייע טעסטאמענט רופן טראַכאָן אדער [[טראכאניטיס|טראַכאָניטיס]]. דאָס איז דער באַזאַלטישער הויכלאַנד מדבר וואָס איז היינט באַקאַנט אלס אל-לידזשאַ (اللجاة) אין סיריע. די לאַנדשאַפט פון אל-לידזשאַ באַשטייט הויפּטזעכליך פון גרויע, וואַלקאַנישע שטיינער מיט צעשפּרייטע פּלאַצן פון באַארבעטנדיקער ערד. דאָס איז אָבער א שפעטערדיגע טראַדיציע און איז נישט איינשטימיג מיט די פריערדיגע מקורים{{הערה|JE, א"מ.}}.
אין די אראמישע איבערזעצונגען (צו {{תנ"ך|דברים|ג|ד}}; ג, יג–יד; תרגום אונקלוס: "טְרָכוֹנָא", [[תרגום נאופיטי]] און תרגום יונתן:  "טַרְגוֹנָא") ווערט אַרְגּׁב אידענטיפיצירט מיט דעם ראיאן וואס [[יוסף בן מתתיהו]] און דער [[נייער טעסטאמענט]] רופן טראַכאָן אדער [[טראכאניטיס|טראַכאָניטיס]]. דאָס איז דער באַזאַלטישער הויכלאַנד מדבר וואָס איז היינט באַקאַנט אלס אל-לידזשאַ (اللجاة) אין סיריע. די לאַנדשאַפט פון אל-לידזשאַ באַשטייט הויפּטזעכליך פון גרויע, וואַלקאַנישע שטיינער מיט צעשפּרייטע פּלאַצן פון באַארבעטנדיקער ערד. טראַכאָניטיס איז געווען אַן אַדמיניסטראַטיווער דיסטריקט אונטער דער פּטאָלעמעאישער מלוכה, און איז שפּעטער געגעבן געוואָרן דורך קייסער אויגוסטוס צו הורדוס דער גרויסער אין ערשטן יאָרהונדערט פאר דער קריסטליכער צײט.


==פילאָלאָגישע דעבאַטע איבערן וואָרט "ארגוב"==
עטלעכע געלערנטע האָבן געקלערט אַז די אידענטיפיקאַציע פון טראַכאָן/טראַכאָניטיס מיט אַרגוב איז אַ שפּעטערדיקע טײטשונג און שטימט נישט מיט די פֿריערדיקע היסטאָרישע מקורות{{הבהרה}}{{הערה|ענציקלאפעדיע יודאיקע, אנציקלופדיה מקראית.}}.
דער גענויער טייטש און וואָרצל פון דעם העברעאישן וואָרט "אַרְגּׁב" בלייבן אומקלאָר און זענען א טעמע פון אסאך דיסקוסיע צווישן געלערנטע. עס ווערט פאררעכנט אלס איינע פון די אומזיכערע אדער אומקלאָרע ווערטער אין דער תורה{{הערה|1=Klein, Reuven Chaim. “[https://works.hcommons.org/records/7qw28-qkz54 Who or What Is Argov? A Philological Survey of a Difficult Lexeme].” ''Ḥakirah'' 36 (2025): 87–111.}}.
 
==עטימאָלאָגיע און באדײטונג פונעם נאָמען==
דער גענויער טייטש און וואָרצל פון דעם העברעאישן וואָרט "אַרְגּׁב" בלייבן אומקלאָר און זענען א טעמע פון אסאך דיסקוסיע צווישן געלערנטע, און עס איז נישטאָ קיין קאָנסענזוס צווישן געלערנטע. דאָס וואָרט ארגוב איז אַ ספּעציעל וואָרט אין תנ"ך, וואס איז פיר מאָל דערמאנט אין ספר דברים און מלכים א', און איינמאל אין מלכים ב'{{הערה|1=Klein, Reuven Chaim. “[https://works.hcommons.org/records/7qw28-qkz54 Who or What Is Argov? A Philological Survey of a Difficult Lexeme].” ''Ḥakirah'' 36 (2025): 87–111.}}.


===געווענליכער נאָמען ("שטיינערדיג" אָדער "רוקעדיג")===
===געווענליכער נאָמען ("שטיינערדיג" אָדער "רוקעדיג")===
*ר' נתן מאַרקוס אַדלער טרעפט די וואָרצל פון "טְרָכוֹנָא" אין דעם גריכישן טערמין "טראַכיטע" (א סאָרט שטיין), און פארבינדט עס מיט "אַרְגּׁב" (פון דעם וואָרצל רגב).
*ר' נתן מאַרקוס אַדלער טרעפט די וואָרצל פון "טְרָכוֹנָא" אין דעם גריכישן טערמין "טראַכיטע" (א סאָרט שטיין), און פארבינדט עס מיט "אַרְגּׁב" (פון דעם וואָרצל רגב).
*[[רבי דוד צבי האפמאן|האָפמאַן]] טענהט אז די תרגומים האבן עס פארבונדן מיט טראַכאָניטיס צוליב דער ענליכער גריכישער באדייטונג פון דעם פלאץ נאָמען.
*[[רבי דוד צבי האפמאן|רד"צ האָפמאַן]] טענהט אז די תרגומים האבן עס פארבונדן מיט טראַכאָניטיס צוליב דער ענליכער גריכישער באדייטונג פון דעם פלאץ נאָמען.
*דאָס וואָרט קען זיך פארבינדן מיט "ערד-קלומען" אדער "שטיין," וואס מיינט א "שטיינערדיגן" אדער "רוקעדיגן" אָרט.
*דאָס וואָרט קען זיך פארבינדן מיט "ערד-קלומען" אדער "שטיין," וואס מיינט א "שטיינערדיגן" אדער "רוקעדיגן" אָרט.
*דאס ווערט געשטיצט דורך געזעניוס און אנדערע געלערנטע.
*דאס ווערט געשטיצט דורך געזעניוס און אנדערע געלערנטע.

נאוויגאציע מעניו