מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
3,951
רעדאגירונגען
אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "כדרלעומר"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
←זיין נאמען און אפשטאם
| שורה 12: | שורה 12: | ||
פון דער אנדערע זייט ווערט אמרפל אויסגערעכנט דער ערשטער אנהייבן קאפיטל, און עס איז משמע אז ער איז געווען חשוב'סטער, און ווי רש"י און אנדערע זאגן טאקע{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|יד|ה|מפרש=גור אריה}}}}{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|יד|א|מפרש=ספורנו}}}}. טייל ערקלערן אז וויבאלד די קעניגן האבן ווידערגעשפעניגט אין כדרלעומר, האט ער זיך אריינגעלייגט מער אינעם קאמפיין ווי די אנדערע{{הערה|רש"י אין דפוס אלקבץ, געברענגט אין '''רש"י השלם – אריאל''' א, מכון אריאל: ירושלים, תשמ"ו, 143982}}. טייל זאגן אז כדרלעומר איז טאקע געווען דער פירער, אבער אמרפל איז געווען דער עלטסטער{{הערה|פענח רזא און טור על התורה, בראשית יד, א}}. טייל זאגן אז אין גרויסקייט און אין פירן די קעניגרייך אינעווייניג אין לאנד איז אמרפל געווען אין שפיץ, און מיט העלדישקייט אין קריג איז כדרלעומר געווען אין שפיץ{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|יד|א|מפרש=העמק דבר}}.}}. | פון דער אנדערע זייט ווערט אמרפל אויסגערעכנט דער ערשטער אנהייבן קאפיטל, און עס איז משמע אז ער איז געווען חשוב'סטער, און ווי רש"י און אנדערע זאגן טאקע{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|יד|ה|מפרש=גור אריה}}}}{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|יד|א|מפרש=ספורנו}}}}. טייל ערקלערן אז וויבאלד די קעניגן האבן ווידערגעשפעניגט אין כדרלעומר, האט ער זיך אריינגעלייגט מער אינעם קאמפיין ווי די אנדערע{{הערה|רש"י אין דפוס אלקבץ, געברענגט אין '''רש"י השלם – אריאל''' א, מכון אריאל: ירושלים, תשמ"ו, 143982}}. טייל זאגן אז כדרלעומר איז טאקע געווען דער פירער, אבער אמרפל איז געווען דער עלטסטער{{הערה|פענח רזא און טור על התורה, בראשית יד, א}}. טייל זאגן אז אין גרויסקייט און אין פירן די קעניגרייך אינעווייניג אין לאנד איז אמרפל געווען אין שפיץ, און מיט העלדישקייט אין קריג איז כדרלעומר געווען אין שפיץ{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|יד|א|מפרש=העמק דבר}}.}}. | ||
== | =="כדרלעומר" אין הלכה== | ||
לויט דער גמרא{{הערה|{{בבלי|חולין|סה|א}}}} ווערט דער נאמען געשריבן "כדר לעומר" מיט צוויי ווערטער אבער אויף דער זעלבע שורה, אבער לויט אונזער [[מסורה (טעקסט)|מסורה]] ווערט עס געשריבן אין איין ווארט{{הערה|זעט {{היברובוקס||מנחת שי|14036|בראשית יד א|page=10}}.}}. אזוי אויך אויב עס איז נוגע צו שרייבן דעם נאמען אין א גט, שרייבט מען "כדרלעומר"{{הערה|{{היברובוקס||בית שמואל|9728|שמות אנשים, אות כ'|page=69}}.}}. | לויט דער גמרא{{הערה|{{בבלי|חולין|סה|א}}}} ווערט דער נאמען געשריבן "כדר לעומר" מיט צוויי ווערטער אבער אויף דער זעלבע שורה, אבער לויט אונזער [[מסורה (טעקסט)|מסורה]] ווערט עס געשריבן אין איין ווארט{{הערה|זעט {{היברובוקס||מנחת שי|14036|בראשית יד א|page=10}}.}}. אזוי אויך אויב עס איז נוגע צו שרייבן דעם נאמען אין א גט, שרייבט מען "כדרלעומר"{{הערה|{{היברובוקס||בית שמואל|9728|שמות אנשים, אות כ'|page=69}}.}}. | ||
==אידענטיטעט== | |||
דער נאמען "כדרלעומר" ווערט באטראכט צו זיין "קוטיר-לאַגאַמאַר" (Kutir-Lagamar), א טיפישער [[עילמיש]]ער נאמען. "קודור" ערשיינט אלס דער ערשטע עלעמענט אין פילע עילמישע נעמען, און באדייט "דינער" אדער "בכור", און "לאַגאַמאַר" אדער "לאַגאַמאַל" איז אן עילמישער אפגאט. אבער שפורן פון אן עילמישער קעניג מיט'ן נאמען "קוטיר-לאגאמאר" זענען נאכנישט געפונען געווארן, און עס ווערט ערקלערט מיט דעם וואס פארצייטנס פלעגן קעניגן טראגן עטליכע צונעמען, און כדרלעומר איז ווארשיינליך אן אומבאקאנטער צונאמען פון איינער פון די באקאנטער קעניגן{{הערה|1={{אוצר החכמה|לייבל רוזניק|התנ"ך מן השטח|613422|באנד=א|מקום הוצאה=ירושלים|שנת הוצאה=תשע"א|עמ=77–81}}|שם=רוזניק}}. | דער נאמען "כדרלעומר" ווערט באטראכט צו זיין "קוטיר-לאַגאַמאַר" (Kutir-Lagamar), א טיפישער [[עילמיש]]ער נאמען. "קודור" ערשיינט אלס דער ערשטע עלעמענט אין פילע עילמישע נעמען, און באדייט "דינער" אדער "בכור", און "לאַגאַמאַר" אדער "לאַגאַמאַל" איז אן עילמישער אפגאט. אבער שפורן פון אן עילמישער קעניג מיט'ן נאמען "קוטיר-לאגאמאר" זענען נאכנישט געפונען געווארן, און עס ווערט ערקלערט מיט דעם וואס פארצייטנס פלעגן קעניגן טראגן עטליכע צונעמען, און כדרלעומר איז ווארשיינליך אן אומבאקאנטער צונאמען פון איינער פון די באקאנטער קעניגן{{הערה|1={{אוצר החכמה|לייבל רוזניק|התנ"ך מן השטח|613422|באנד=א|מקום הוצאה=ירושלים|שנת הוצאה=תשע"א|עמ=77–81}}|שם=רוזניק}}. | ||
| שורה 21: | שורה 22: | ||
פארהאן פארשער וואס אידענטיפיצירן כדרלעומר מיט קוטיר-נאַכונטע I{{הערה|[[#ארצי|ארצי]] 1993; [[#פייפר|פייפר]] כדרלעמר.}}{{הערה|שם=רוזניק}}, אן עילמשער קעניג וואס האט אנגעגריפן און באזיגט כאַמוראַבי'ס זון און נאכפאלגער שאַמשו-אילונאַ. אנדערע אידעטיפיצירן כדרלעומר מיט כדור-מאבוק (Kudur-Mabuk) אן עילמישער מיליטער-מאן וואס האט איינגענומען לאַרסאַ און געקרוינט אלס קעניג זיין זון [[וארד-סין]] (וועלכער ווערט אידענטיפיצירט מיט [[אריוך]]). פארהאן ראיות אז די הערשאפט פון לאַרסאַ האט זיך געצויגן ביז סיריע און ארץ ישראל{{הערה|{{אוצר החכמה|רבי דוד צבי הופמאן|פירושי הרב דוד צבי הופמן|14523|באנד=א (בראשית א)|מקום הוצאה=בני ברק|שנת הוצאה=תשכ"ט}}.}}{{הערה|שם=רוזניק}}{{הערה|כיוון=שמאל|[http://www.sacred-texts.com/ane/mba/mba17.htm {{כ}}''Myths of Babylonia and Assyria - The Golden Age of Babylonia''].}}. | פארהאן פארשער וואס אידענטיפיצירן כדרלעומר מיט קוטיר-נאַכונטע I{{הערה|[[#ארצי|ארצי]] 1993; [[#פייפר|פייפר]] כדרלעמר.}}{{הערה|שם=רוזניק}}, אן עילמשער קעניג וואס האט אנגעגריפן און באזיגט כאַמוראַבי'ס זון און נאכפאלגער שאַמשו-אילונאַ. אנדערע אידעטיפיצירן כדרלעומר מיט כדור-מאבוק (Kudur-Mabuk) אן עילמישער מיליטער-מאן וואס האט איינגענומען לאַרסאַ און געקרוינט אלס קעניג זיין זון [[וארד-סין]] (וועלכער ווערט אידענטיפיצירט מיט [[אריוך]]). פארהאן ראיות אז די הערשאפט פון לאַרסאַ האט זיך געצויגן ביז סיריע און ארץ ישראל{{הערה|{{אוצר החכמה|רבי דוד צבי הופמאן|פירושי הרב דוד צבי הופמן|14523|באנד=א (בראשית א)|מקום הוצאה=בני ברק|שנת הוצאה=תשכ"ט}}.}}{{הערה|שם=רוזניק}}{{הערה|כיוון=שמאל|[http://www.sacred-texts.com/ane/mba/mba17.htm {{כ}}''Myths of Babylonia and Assyria - The Golden Age of Babylonia''].}}. | ||
[[יוסף בן מתתיהו]] שרייבט אז די פיר קעניגן, אריינגערעכנט תדעל, זענען געווען [[אשור]]ישער גענערעלער{{הערה|{{יוספוס|קדמוניות היהודים|א|ט}}.}}. ענליך שרייבט דער אברבנאל אז "די אלע האבן געקעניגט אין געגנטער פון אשור"{{הערה|אברבנאל, בראשית יד, א.}}. | [[יוסף בן מתתיהו]] שרייבט אז די פיר קעניגן, אריינגערעכנט תדעל, זענען געווען [[אשור]]ישער גענערעלער{{הערה|{{יוספוס|קדמוניות היהודים|א|ט}}.}}. ענליך שרייבט דער אברבנאל אז "די אלע האבן געקעניגט אין געגנטער פון אשור"{{הערה|אברבנאל, בראשית יד, א.}}. רב סעדיה גאון שרייבט אז כדרלעומר איז געווען דער קעניג פון כוזיסטאן {{העב|ח'וזסתאן}}, א געגנט דרום-מזרח פון דער היינטיגער איראן{{הערה|{{על התורה|רב סעדיה גאון|תפסיר לבראשית פרק יד פסוק א|R._Saadia_Gaon_Tafsir_Arabic/Bereshit/14.1#m7e0n6}}}} | ||
== אין מדרש == | == אין מדרש == | ||