אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "קארקאר שלאכט"

1,573 בייטן אראפגענומען ,  פֿאַר 5 חדשים
ק
(←‏היסטארישע באדייט און לעגאט: פארראכטן פּאראמעטער)
שורה 57: שורה 57:
עס איז אבער צום באמערקן, אז די קעניגליכע אויפשריפטן פון יענע צייט זענען באקאנט אלס אומפארלעסליך. זיי אנערקענען קיינמאל נישט קיין דורכפאלן, און צומאל דערציילן זיי איבער זיך זיגן וואס זענען טאקע געוואונען געווארן, אבער דורך זייערע עלטערן אדער פארגייער. אויב שלמנאסר האט געוואונען א קלארן זיג ביי קארקאר, האט דאס נישט גלייך געפירט צו ווייטערע אשורישע אינוואזיעס אין סיריע{{הערה|{{Cite book|last=Malamat|first=Abraham|url=https://books.google.com/books?id=2kSovzudhFUC&pg=PA121|title=A History of the Jewish People|date=1976|publisher=Harvard University Press|isbn=978-0-674-39731-6|page=121}}.}}. פון אשורישע פארצייכענונגען איז קלאר אז ער האט געפירט שלאכטן אין דער געגנט נאך עטליכע מאל אין די פאלגנדע צען יאר, קעמפנדיג קעגן הדדעזר זעקס מאל, וואס איז געווען געשטיצט דורך אירכולעני פון חמת כאטש צוויי מאל. שלמנאסר'ס קעגנער האבן זיך געהאלטן אויף זייערע טראנען נאך דער שלאכט: כאטש אחאב פון ישראל איז געשטארבן באלד דערנאך אין אן אומאפהענגיגע שלאכט, איז הדדעזר געווען קעניג פון דמשק ביז כאטש 841 פאר דער ציווילער רעכענונג.
עס איז אבער צום באמערקן, אז די קעניגליכע אויפשריפטן פון יענע צייט זענען באקאנט אלס אומפארלעסליך. זיי אנערקענען קיינמאל נישט קיין דורכפאלן, און צומאל דערציילן זיי איבער זיך זיגן וואס זענען טאקע געוואונען געווארן, אבער דורך זייערע עלטערן אדער פארגייער. אויב שלמנאסר האט געוואונען א קלארן זיג ביי קארקאר, האט דאס נישט גלייך געפירט צו ווייטערע אשורישע אינוואזיעס אין סיריע{{הערה|{{Cite book|last=Malamat|first=Abraham|url=https://books.google.com/books?id=2kSovzudhFUC&pg=PA121|title=A History of the Jewish People|date=1976|publisher=Harvard University Press|isbn=978-0-674-39731-6|page=121}}.}}. פון אשורישע פארצייכענונגען איז קלאר אז ער האט געפירט שלאכטן אין דער געגנט נאך עטליכע מאל אין די פאלגנדע צען יאר, קעמפנדיג קעגן הדדעזר זעקס מאל, וואס איז געווען געשטיצט דורך אירכולעני פון חמת כאטש צוויי מאל. שלמנאסר'ס קעגנער האבן זיך געהאלטן אויף זייערע טראנען נאך דער שלאכט: כאטש אחאב פון ישראל איז געשטארבן באלד דערנאך אין אן אומאפהענגיגע שלאכט, איז הדדעזר געווען קעניג פון דמשק ביז כאטש 841 פאר דער ציווילער רעכענונג.


==היסטארישע באדייט און לעגאט==
==היסטארישע באדייט==
די שלאכט פון קארקאר ווערט גערעכנט אלס א באדייטנדע ביישפיל פון אוראלטע דיפלאמאטיע און מלחמה, דאס צייגט די קאמפלעקסיטעטן פון פארבאנד מלחמה צווישן פארשידענע פאליטישע גרופעס. דאס שטרייכט אונטער די וויכטיגקייט פון סטראטעגישע געאגראפיע און די אנגייענדע געראנגל פאר קאנטראל איבער וויכטיגע האנדל וועגן און עקאנאמישע רעסורסן אין דער אוראלטער וועלט. דער פארבאנד ביי קארקאר האט געשטעלט א באדייטנדן פּרעצעדענט פאר קאלעקטיווע פארטיידיגונג קעגן אימפעריאליסטישע אייננעמונג, ארויסווייזנדיג די מעגליכקייט פאר קאארדינירטע מולטי-שטאַט ווידערשטאנד{{הערה|שם=ארכע}}.
די שלאכט באצייכנט א באדייטנדן קאפיטל אין מיליטערישע היסטאריע. דער פארבאנד ביי קארקאר האט געשטעלט א באדייטנדן פּרעצעדענט פאר קאלעקטיווע פארטיידיגונג קעגן אימפעריאליסטישע אייננעמונג, ארויסווייזנדיג די מעגליכקייט פאר קאארדינירטע מולטי-שטאַט ווידערשטאנד{{הערה|שם=ארכע}}.  


די שלאכט האט אויך באצייכנט א באדייטנדן קאפיטל אין מיליטערישע היסטאריע, ספעציעל בנוגע רייט וועגענער מלחמה. דאס איז געווען איינע פון די גרעסטע רייט וועגענער שלאכטן, אדער אפשר די גרעסטע, אין היסטאריע. דאס קעניגרייך פון ישראל, בפרט, האט דעמאנסטרירט א געוואלדיגע זיכערקייט אין רייט וועגענער מלחמה, זיך פארלאזנדיג מערסטנס, אויב נישט בלויז, אויף טייערע רייט וועגענער, אנשטאט קאוואלעריע. די זיכערקייט איז געווען איינגעווארצלט אין עקספערטיז און וויסן פון פאבריקאציע, האלטן, און באנוצען זיך מיט רייט וועגענער, ווארשיינליך אנטוויקלט איבער צענדליגע יארן פאר אחאב'ס הערשאפט. אין דעם 9טן יארהונדערט פאר דער ציווילער ציילונג, זענען רייט וועגענער בכלל גערעכנט געווארן מער עפעקטיוו ווי קאוולערי צוליב דער אנוועזנהייט פון שטיגן און זאטלען, וועלכע האבן באגרעניצט קאוולערי מענטשן'ס פעסטקייט און וואפנס. די אנגייענדע פארלאזונג אויף רייט וועגענער דורך ישראל נאך קארקאר, און די אנגייענדע מלחמה, צייגט אז די שלאכט איז נישט געווען א פארניכטונגס דורכפאל פארן בונד. די רעזולטאטן פון קארקאר און נאכפאלגנדע שלאכטן האבן עווענטועל געטריבן די אסיריער צו אנטוויקלען און איינפירן דעם זאטל פאר קאוולערי, דאס האט בייגעשטייערט צום נידערגאנג פון רייט וועגענער מלחמה און דעם אויפשטייג פון קאוולערי אין דער אוראלטער וועלט ביזן סוף פונעם 8טן יארהונדערט פאר דער ציווילער ציילונג{{הערה|[[#Olshanetsky|Olshanetsky]], 2020, 36–37.}}.
אזי אויך איז דאס געווען איינע פון די גרעסטע רייט-וועגענער שלאכטן אין היסטאריע. וועגענער זענען דאן געווען מער עפעקטיוו ווי רייטער, ווייל די אפוועזנהייט פון שטיגן און זאטלען האט באגרעניצט די רייטער'ס פעסטקייט און וואפנס. מלכות ישראל אונטער אחאב בפרט האט זיך שטארק פארלאזט אויף וועגער ווי איידער אויף רייטער, און דאס מיינט אז זיי האבן געהאט עקפערטיז אין פאבריצירן, אויפהאלטן, און נוצן רייט-וועגענער. די רעזולטאטן פון קארקאר און נאכפאלגנדע שלאכטן האבן עווענטועל געטריבן די אשורים, וועלכע האבן בעיקר געהאט רייטער צו אנטוויקלען דעם זאטל, און דאס האט בייגעשטייערט צום נידערגאנג וועגענער און דעם אויפשטייג פון רייטער אין דער אוראלטער וועלט ביזן סוף פונעם 8טן יארהונדערט פצ"ר{{הערה|[[#Olshanetsky|Olshanetsky]], 2020, 36–37.}}.
<!--  
<!--  
==אפוועזנהייט פון תנ"ך==
==אפוועזנהייט פון תנ"ך==