4,450
רעדאגירונגען
ק
הגהה
ק (פארראכטן קליינע אויסלייג און גראמאטישע טעות'ימלעך) |
ק (הגהה) |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{Coord|40.707|-73.999|display=title}}'''די ברוקלין בריק שיסעריי אטאקע''' איז געווען א שיסעריי טעראר אטאקע, וואס איז פארגעקומען דעם [[1טן מערץ]], [[1994]] - [[י"ח אדר]] [[ה'תשנ"ד]], אויף דער [[ברוקלין בריק]], אין [[ניו יארק סיטי]], דורך אן איסלאמישן [[טעראריזם|טעראריסט]], ראשיד באז; וועלכער האט געשאסן אויף א | {{דעסקריפציע|שיסעריי אטאקע אויף אמעריקאנער אידן}} | ||
{{Coord|40.707|-73.999|display=title}} | |||
[[טעקע:Brooklyn Bridge Manhattan.jpg|קליין|דער [[ברוקלין בריק]], וואו דער שיסעריי איז פארגעקומען]] | |||
'''די ברוקלין בריק שיסעריי אטאקע''' איז געווען א שיסעריי טעראר אטאקע, וואס איז פארגעקומען דעם [[1טן מערץ]], [[1994]] - [[י"ח אדר]] [[ה'תשנ"ד]], אויף דער [[ברוקלין בריק]], אין [[ניו יארק סיטי]], דורך אן איסלאמישן [[טעראריזם|טעראריסט]], ראשיד באז; וועלכער האט געשאסן אויף א [[ווען (פארמיטל)|ווען]] פול מיט [[ליובאוויטש (חסידות)|ליבאוויטשער]] [[בחור|בחורים]], וועלכע זענען געפארן אויף דער בריק. אין די טעראר אטאקע איז איין בחור, [[ארי האלבערשטאם]] אומגעקומען, און דריי אנדערע פארוואונדעט. | |||
דער טעראריסט איז געכאפט און ארעסטירט געווארן, און | דער טעראריסט איז געכאפט און ארעסטירט געווארן, און פאראורטיילט געווארן צו 140 יאר טורמע. | ||
==די אטאקע== | ==די אטאקע== | ||
אום 1טן מערץ 1994 (י"ח אדר ה'תשנ"ד) בערך 10:30 פארמיטאג האט א ווען מיט בערך פופצן בחורים, | אום 1טן מערץ 1994 (י"ח אדר ה'תשנ"ד) בערך 10:30 פארמיטאג האט א ווען מיט בערך פופצן בחורים, ליובאוויטשער חסידים, געווען אויף דעם וועג פון [[מאנהעטן]] קיין [[קראון הייטס|קראון הייטס]], אהיימבאגלייטנדיג דער ליובאוויטשער רבי, [[רבי מנחם מענדל שניאורסאהן|רבי מנחם מענדל שניאורסאן]], נאכדעם וואס דער רבי איז דורכגעגאנגען א מעדיצינישע פראצעדור אין דעם [[בית ישראל שפיטאל]]. | ||
פארנדיג אויף דער בריק, האָט א טעראָריסט, וועלכער איז געפארן פּאַראַלעל מיט זייער קאר, געעפנט הייס-פייער מיט זיין סוב-מאשין [[ביקס]], און באשאסן דעם ווען מיט צענדליגער קוילן, אויסשיסנדיג די פענסטער און פאראורזאכט א בלוט-באד. די קוילן האבן אנגעטראפן פיר בחורים, צוויי פון זיי, ארי (אהרן יוסף) האלבערשטאם און נחום ששונקין זענען קריטיש פארוואונדעט געווארן. | |||
פינף טעג שפעטער ([[כ"ג אדר א'|כ"ג אדר א]], [[ה'תשנ"ד]]) איז ארי | פינף טעג שפעטער ([[כ"ג אדר א'|כ"ג אדר א]], [[ה'תשנ"ד]]) איז ארי אוועק פון די שווערע וואונדן אין עלטער פון זעכצן יאר אלט. | ||
ארי האלברשטאם איז געווען א זון פון הרב חנניה סיני דוד | ארי האלברשטאם איז געווען א זון פון הרב חנניה סיני דוד האלבערשטאם, א גבאי ביים ליובאוויטשער רבי'ן, רבי מנחם מענדל שניאורסאהן. | ||
טויזנטער מענטשן האבן זיך באטייליגט ביי דער | טויזנטער מענטשן האבן זיך באטייליגט ביי דער [[לוויה|לוי']], וואס איז פארגעקומען אין קראון הייטס, אריינגערעכנט דער דעמאלטיגער ניו יארקער גאווערנאר [[מאריא קאמא]], דער ניו יארקער מעיאר [[רודי דזשוליאני]], און נאך פיל פאליטיקאנטן. אזוי אויך האט דער דעמאלטיגער פרעזידענט [[ביל קלינטאן]] פערזענליך אנגערופן די האלבערשטאם משפחה איבערצוגעבן זיינע טרייסט-וואונטשן. | ||
==דער טעראריסט== | ==דער טעראריסט== | ||
| שורה 23: | שורה 26: | ||
דער טעראריסט איז אנגעקלאגט געווארן אויף מארד קלאגעס, און ער איז פאראורטיילט געווארן צו 140 יאר טורמע. | דער טעראריסט איז אנגעקלאגט געווארן אויף מארד קלאגעס, און ער איז פאראורטיילט געווארן צו 140 יאר טורמע. | ||
הערשט נאך עטליכע יאר און דרוק פון עסקנים, האט די יוסטיץ דעפארטמענט מסכים געווען צו באטיטלען דעם | הערשט נאך עטליכע יאר און דרוק פון עסקנים, האט די יוסטיץ דעפארטמענט מסכים געווען צו באטיטלען דעם שיסעריי אלס א "טעראריסטישע אטאקע". | ||
== | ==מאטיוו== | ||
ווי עס האט זיך שפעטער ארויסגעשטעלט האט דער טעראריסט דורכגעפירט די שיסעריי אלס נקמה צו דער שיסעריי וואס [[ברוך גאלדשטיין]] האט דורכגעפירט עטליכע טעג פריער אינעם [[מערת המכפלה|מערת המכפילה]] אין [[חברון]], און ער האט געוואלט | ווי עס האט זיך שפעטער ארויסגעשטעלט האט דער טעראריסט דורכגעפירט די שיסעריי אלס נקמה צו דער שיסעריי וואס [[ברוך גאלדשטיין]] האט דורכגעפירט עטליכע טעג פריער אינעם [[מערת המכפלה|מערת המכפילה]] אין [[חברון]], און ער האט געוואלט געוואלט אומברענגען דעם ליובאוויטשן רבי'ן אלס נקמה, אבער ער האט זיך טועה געווען אין די קארס. | ||
==געדענקמאלן== | ==געדענקמאלן== | ||
דער נאמען פון דער רעמפ ארויף צום [[ברוקלין בריק]] איז געטוישט געווארן אין עהרע פון ארי | [[טעקע:Ari Halberstam Memorial Ramp (14655699733).jpg|קליין|א בילד פונעם אריינגאנג צום [[ברוקלין בריק]], וואס טראגט דעם נאמען 'ארי האלבערשטאם מעמאריעל רעמפ']] | ||
דער נאמען פון דער רעמפ ארויף צום [[ברוקלין בריק]] איז געטוישט געווארן אין עהרע פון ארי, צו "ארי האלבערשטאם מעמאוריאל רעמפ. | |||
אין [[קראון הייטס|קראון הייטס]] איז געעפנט געווארן א אידישע קינדער מוזעאום אויף זיין נאמען און אנדענק. | אין [[קראון הייטס|קראון הייטס]] איז געעפנט געווארן א אידישע קינדער מוזעאום אויף זיין נאמען און אנדענק. | ||
נאך דער טראגעדיע זענען איינגעפירט געווארן עטליכע געזעצן איינצוצוימען באנוץ פון אויטאמאטישע געווער אין ניו יארק, דריי געזעצן זענען באשטעטיגט געווארן אין רעזולטאט פון דעם מארד. | נאך דער טראגעדיע זענען איינגעפירט געווארן עטליכע געזעצן איינצוצוימען באנוץ פון אויטאמאטישע געווער אין ניו יארק, דריי געזעצן זענען באשטעטיגט געווארן אין רעזולטאט פון דעם מארד. | ||
==דרויסנדיגע לינקס== | |||
*{{אייוועלט|1=69914|2=טעראר אויפן בריק - די געשיכטע פון ארי האלבערשטאם|4=את פתח לו}} | |||
*[https://col.org.il/news/27940 ספּעציעל: די מידיע באריכטן וועגן די שיסעריי אויף די בריק / ווידעא] וועבזייטל Col 23 Adar 5767 | |||
*[https://col.org.il/news/27940 | |||
*[https://col.org.il/news/28033 יאָר פון שיסעריי אין ברוקלין בריק: פאָרזעצן ווידעא רעפּאָרץ] וועבזייטל Col 27 אדר 5767 | *[https://col.org.il/news/28033 יאָר פון שיסעריי אין ברוקלין בריק: פאָרזעצן ווידעא רעפּאָרץ] וועבזייטל Col 27 אדר 5767 | ||
*[http://dmag-pub.com/_data/ebooks/ff8ee47a10/COL_12a.pdf קאָל מאַגאַזין] בלעטער 14-20 | *[http://dmag-pub.com/_data/ebooks/ff8ee47a10/COL_12a.pdf קאָל מאַגאַזין] בלעטער 14-20 | ||
| שורה 51: | שורה 49: | ||
*[https://youtube.com/watch?v=xqF4Sqhar9k בראָדקאַסט פון די] [[AP|אַססאָסיאַטעד פרעסע]] [https://youtube.com/watch?v=xqF4Sqhar9k טעלעוויזיע] פּלאַץ יאָוטובע | *[https://youtube.com/watch?v=xqF4Sqhar9k בראָדקאַסט פון די] [[AP|אַססאָסיאַטעד פרעסע]] [https://youtube.com/watch?v=xqF4Sqhar9k טעלעוויזיע] פּלאַץ יאָוטובע | ||
*[https://youtube.com/watch?v=EUwxqWsZyIM רעפּאָרטער פון טשאַננעל 1 וועגן דער אטאקע פון ברוקלין בריק אין 1994 אויף] יו.טי. | *[https://youtube.com/watch?v=EUwxqWsZyIM רעפּאָרטער פון טשאַננעל 1 וועגן דער אטאקע פון ברוקלין בריק אין 1994 אויף] יו.טי. | ||
==רעפערענצן== | |||
{{רעפערענצן}} | |||
[[קאַטעגאָריע:טעראר]] | [[קאַטעגאָריע:טעראר]] | ||
[[קאַטעגאָריע:ליובאוויטש]] | [[קאַטעגאָריע:ליובאוויטש]] | ||
| שורה 59: | שורה 61: | ||
[[קאַטעגאָריע:וויכטיגע ארטיקלען]] | [[קאַטעגאָריע:וויכטיגע ארטיקלען]] | ||
[[he:פיגוע הירי בגשר ברוקלין]] | |||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||