בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,359
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה צייכן: רויע רעדאגירונג |
אין תקציר עריכה צייכן: רויע רעדאגירונג |
||
| שורה 11: | שורה 11: | ||
==סאָרטן פון סימנים== | ==סאָרטן פון סימנים== | ||
די מנעמאָנישע מיטלען פונעם תּלמוד קענען ווערן צעטיילט אין צוויי הויפּט קאַטעגאָריעס: | די מנעמאָנישע מיטלען פונעם תּלמוד קענען ווערן צעטיילט אין צוויי הויפּט קאַטעגאָריעס: | ||
*סימנים | *סימנים וואס זענען '''געבויט פון זאצן''': די דאזיגע סימנים ווערן געבויט פון א פסוק, א משנה, א הלכה'ישן זאץ, אָדער א שפּריכווארט אדער מאקסים פון לעבן אָדער פון דער נאַטור. די דאָזיקע סימנים, וואָס ווערן אָנגעפירט מיט די ווערטער "'''וסימנך'''" ("און זאל דיין סימן זיין"), שטייען שטענדיג נאָך די הלכה'ישע זאצן פאַר וועלכע זיי דינען ווי צייכנס. אפט ווערט אויך דערמאנט ווער עס האט זיי אויסגעפונען און באנוצט. פיל זענען אריגינעל פון דעם בבלישן אמורא [[רב נחמן בר יצחק]], וואס האט זיי באנוצט מיט א באזונדערער אפטקייט. זיי טרעפן זיך זייער אפט אין מסכת עבודה זרה, חולין און שבת, ווי אויך אין בכורות, עירובין, יבמות, תענית און די איבעריגע מסכתות. די דאזיגע סימנים ווערן בפרט באנוצט צו האלטן די מחברים פון פארשידענע לערנונגען אונטערשיידן. צום ביישפּיל, אין {{בבלי|חולין|מו|א}}, ווערט דער מאמר "עשירים מקמצין" ("די רייכע זענען עקאָנאָמיש") באַנוצט צו געדענקען אַ מחלוקת צווישן רב חייא און רב שמעון בר יהודה הנשיא וועגן עסן די לעבער. | ||
*איינצלנע ווערטער: אַ גאר אנדער מין סימן, געפונען אין די מנעמאָנישע זאצן וואס זענען צוזאמענגעשטעלט פון איינצלנע ווערטער, וואס יעדער פון זיי איז א שליסל־וואָרט פאר א הלכה'ישן זאץ, א לערנונג | *'''איינצלנע ווערטער''': אַ גאר אנדער מין סימן, געפונען אין די מנעמאָנישע זאצן וואס זענען צוזאמענגעשטעלט פון איינצלנע ווערטער, וואס יעדער פון זיי איז א שליסל־וואָרט פאר א הלכה'ישן זאץ, א לערנונג אדער א מיינונג; אדער פון די נעמען פון די מחברים און צוזאמען מיט ווערטער צונויפגעשטעלט פון איינצלנע אותיות, סיי פון די נעמען פון די מחברים, סיי פון די שליסל־ווערטער כאַראַקטעריסטיש פאר די זאצן, אדער ווידער פון ביידע. מיט איין אויסנאַם ({{בבלי|זבחים|ז|ב}}), שטייען זיי אלע פאר די זאצן וואס זיי זאלן איינפּרעגן אין זכרון, און ווערן קיינמאל נישט אנגעפירט מיט "וסימנך", נאר מיט "'''סימן'''", וואס דאס ווארט שטייט אמאל פאר און אמאל נאך דעם מנעמאנישן טערמין. | ||
די עיקר פון א מנעמאָניק איז צו דערמאנען דאס אומבאקאנטע דורך דער באנוץ פון דעם באקאנטן. דעריבער באשטייט עס געווענליך פון דער באנוץ פון א באקאנטער פראזע. די דאָזיגע פראַזעס קענען ווערן צעטיילט אין: | די עיקר פון א מנעמאָניק איז צו דערמאנען דאס אומבאקאנטע דורך דער באנוץ פון דעם באקאנטן. דעריבער באשטייט עס געווענליך פון דער באנוץ פון א באקאנטער פראזע. די דאָזיגע פראַזעס קענען ווערן צעטיילט אין: | ||
===פסוקים פון דער תורה=== | |||
וויסן פון דעם טעקסט פון דער תּורה איז גערעכנט געוואָרן ווי אַן אַקסיאָם (זעלבסטפארשטענדליכקייט). למשל, פאַר די זעקס סדרים פון דער משנה איז דער פסוק {{תנ"ך|ישעיהו|לג|ו}} ציטירט געוואָרן: "וְהָיָה אֱמוּנַת עִתֶּיךָ, חֹסֶן יְשׁוּעֹת חָכְמַת וָדָעַת", יעדער נאָמינאַלער וואָרט באַצייכנט אַ באַזונדערן סדר ({{בבלי|שבת|לא|א}}). | |||
===באקאנטע תּלמודישע פראַזעס=== | |||
למשל, דער תרנגולא דאגמא (א פויגל מיט א זכר'ישע נאמען) איז פארבאטן צו עסן, אבער דער תרנגולא דאגמא (אַן אנדער סארט פויגל מיט א ווייבליכע נאמען) איז מותר; דער סימן אויף דעם איז די חז"ל'ס לימוד פון דעם פארבאט פון אַן עמוני לבוא בקהל ({{תנ"ך|דברים|כג|ד}}): "עמוני ולא עמונית". {{בבלי|חולין|סב|ב}} | |||
===כאַפּ־פראַזעס=== | |||
קורצע און געדענקווירדיקע אויסדרוקן. ווי דער פאקט אז א פיש מיטן נאמען "ים-אייזל" (חמרא דימא) איז מותר בשעת אזוינער מיטן נאמען "ים-אקס" איז פאַרבאָטן, פּראדוצירט דעם סימן "טמא טהור וטהור טמא", ווייל דער חמור איז פאַרבאָטן און דער אָקס ערלויבט צום עסן{{הערה|{{בבלי|עבודה זרה|לט|א}}}}. צו געדענקען אז טראכטן וועגן א זינד קען זיין ערגער פון זיי טאקע טון, איז אויפגעקומען דער סימן "ריחא דבישרא" (ד.ה. דער גערוך פון פלייש ברויזט אויף דעם אפּעטיט מער ווי די פלייש זעלבסט){{הערה|{{בבלי|יומא|כט|א}}}}. | |||
מנעמאניק ווערט אויך גענוצט ווי אַן איינפאַכער וועג צו געדענקען פאַרשידענע מימרות אין נאָמען פון איין אויטאָריטעט. דריי מימרות וועגן צדקה פון רבי אלעזר ([[s:בבא בתרא ט א|בבא בתרא ט, א]]) האבן דעם סימן "גדול מקדש משה". דריי מימרות פון רב מנשה וואס געפינען זיך אין פארשידענע טיילן פון מסכת חולין (ד, א; לא, א; נא, א) זענען מנעמאָניש פארבונדן דורך דעם זאַץ "מכניס איזמל בזכרים" ({{בבלי|חולין|ד|א}}). | |||
===פאלקס־שפּריכווערטער=== | |||
==ציל פון די סימנים== | ==ציל פון די סימנים== | ||
די סימנים האָבן געדינט עטלעכע וויכטיקע צוועקן: | די סימנים האָבן געדינט עטלעכע וויכטיקע צוועקן: | ||
| שורה 45: | שורה 50: | ||
==פאַרבינדעטע באַגריפן== | ==פאַרבינדעטע באַגריפן== | ||
אַנדערע מנעמאָנישע הילף־מיטלען, אָפט געפונען אין דער משנה, גרופּירן משניות וועגן גאָר ניט פאַרבינדעטע טעמעס צוליב זייער אידענטישער אָנהייב־פאָרמולע. | אַנדערע מנעמאָנישע הילף־מיטלען, אָפט געפונען אין דער משנה, גרופּירן משניות וועגן גאָר ניט פאַרבינדעטע טעמעס צוליב זייער אידענטישער אָנהייב־פאָרמולע. | ||
==ספרים== | |||
עס זענען פארהאן פארשידענע ספרי מנעמאָניק וואָס זענען געשריבן געוואָרן צוזאַמענצושטעלן און צו ערקלערן די סימנים אין תלמוד און אין שפּעטערדיגע הלכה־ווערק. צווישן זיי זענען: | |||
* [[רבי דוד פארדו]], '''מאמר סימנין דרבנן''', הודפס בסוף חיבורו למנצח לדוד, סלוניקי תקכ"ה | |||
* רבי יעקב בריל, '''דורש לציון''', וינה תרכ"ב | |||
* רבי חנוך בורנשטיין, '''סימנא מילתא''', פיוטרקוב תר"ע | |||
* רבי [[פנחס יעקב הכהן]], '''ספר הסימנים השלם''', לונדון תשי"ג. החיבור כולל גם את הסימנים שב[[תלמוד ירושלמי]], עם הוספות מ[[כתב יד (העתק)|כתבי יד]] | |||
* [[רבי אליהו דוד רבינוביץ' תאומים]], '''מגלת הסימנים''', ירושלים תשס"ו. | |||
* [[רבי אהרן היימאן]], [[s:תולדות תנאים ואמוראים/סימני הש"ס|תולדות תנאים ואמוראים, סימני הש"ס]], לאנדאן תר"ע | |||
==דרויסנדיגע לינקס== | |||
*{{פרויקט בן-יהודה|זיהוי=33053|שם=[[הרב יהודה אריה מודינא|יהודה אריה ממודנה]]|שם היצירה=מאמר לב האריה}} | |||
==רעפערענצן== | ==רעפערענצן== | ||
{{רעפערענצן}} | {{רעפערענצן}} | ||