אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:רבי אברהם טיקטין"

1,515 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 8 חדשים
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה
אין תקציר עריכה
צייכן: רויע רעדאגירונג
שורה 6: שורה 6:
==ביאגראפיע==
==ביאגראפיע==
===יונגע יאָרן און בילדונג===
===יונגע יאָרן און בילדונג===
ר' אברהם טיקטין איז געבוירן געווארן ל' כסלו ה'תקכ"ה (לויט אַן אַנדער מקור איז ער געבוירן אין תקכ"א) אין שווערזענץ (Swarzędz), נעבן פּויזן. זיין פאטער איז געווען רבי גדליה טיקטין, וועלכער האט געדינט אלס רב אין פּויזן און שפּעטער אין דער נאָענטער שטאָט שווערזענץ. זיין מוטער איז געווען פריידל. ער איז געווארן א יתום ביים עלטער פון ניין יאר (תקל"ד) און איז דערנאך אדאפּטירט געווארן דורך און געלערנט ביי זיין שוואָגער, הרב יצחק מרדכי פון גריידיץ. שפּעטער איז ער אריבערגעצויגן קיין [[לעשנא]] און האָט געלערנט ביי [[רבי עקיבא אייגער]], [[רבי יעקב לובערבוים]] (פון ליסא), און רבי חיים אויערבאַך.
ר' אברהם טיקטין איז געבוירן געווארן ל' כסלו ה'תקכ"ה (לויט אַן אַנדער מקור איז ער געבוירן אין תקכ"א) אין שווערזענץ (Swarzędz), נעבן פּויזן. זיין פאטער איז געווען רבי גדליה טיקטין, וועלכער האט געדינט אלס רב אין פּויזן און שפּעטער אין דער נאָענטער שטאָט שווערזענץ. זיין מוטער איז געווען פריידל. ער איז געווארן א יתום ביים עלטער פון ניין יאר (תקל"ד) און איז דערנאך אדאפּטירט געווארן דורך און געלערנט ביי זיין שוואָגער, הרב יצחק מרדכי פון גריידיץ. רבי אברהם דערמאנט זיין שוואגער און לערער אין דער הקדמה צו זיין ספר, "פתח הבית", און רופט אים אָן "אמת'ער גאון און צדיק".
 
שפּעטער איז ער אריבערגעצויגן קיין [[ליסא]] און האט געלערנט ביי [[רבי עקיבא אייגער]], [[רבי יעקב לובערבוים]] (פון ליסא), און רבי חיים אויערבאַך.


ער האָט חתונה געהאַט מיט אסתר, די טאכטער פון ר' אהרן קוטנער און פריידל.
ער האָט חתונה געהאַט מיט אסתר, די טאכטער פון ר' אהרן קוטנער און פריידל.


==רבנישע קאַריערע==
===רבנישע קאַריערע===
איינצייט האָט ער געדינט ווי רב אין זיין פאָטערס קהילה אין שוורזענץ.
איינצייט האט ער געדינט ווי רב אויף זיין פאטער'ס ארט אין זיין געבורטשטעטל שוורזענץ.
 
דערנאך האָט ער אויך געדינט אין [[לונטשיץ]] (Łęczyca) און גרויס גלוגא (Głogów; אין [[שלעזיע]]) פאַר 13 יאר. אין גלוגא האט ער געדינט פון תקס"ג.
דערנאָך האָט ער אויך געדינט אין לונטשיץ (Łęczyca) און גלוגא (Głogów) פאַר 13 יאָר. אין גלוגא האָט ער געדינט פון 1803.
אין זיין צייט אין גלוגא, האט רבי עקיבא אייגער אויסגעדריקט גרויס רעספּעקט פאר זיין מיינונג און געשריבן: "בטלה דעתי הנמוכה והחלושה נגד דעתו הגדולה של הגאון נ"י"{{הערה|הוספה צו תשובה צ"ד אין שו"ת רבי עקיבא איגר קמא, סימן צ"ד. געדרוקט אין חידושי רעק"א, מכות ו, א (זכרון יעקב תשמ"ג).}}.
 
אין 1811 איז ער באַשטימט געוואָרן ווי רב אין גלוגא.


אין 1816 איז ער באַשטימט געוואָרן ווי רעגיאָנאַלער הויפּט־רב (Oberlandrabbiner) פון ברעסלאַו דורך קעניג פרידריך ווילהעלם דער דריטער פון פּרוסיע. ער איז געבליבן אין דעם פּאָזיציע ביז זיין טויט אין 1820.
צוליב די נאַפּאָלעאָנישע מלחמות, איז די קהילה פון גלוגא אנטלאפן קיין ברעסלוי (ווראָצלאַוו) אין ניסן תקע"ג, וואו זיי האבן געווארט אויף בעסערע צייטן{{הערה|{{היברובוקס|רבי אברהם טיקטין|פתח הבית - פסחים|6352|page=199|מקום הוצאה=קראקא|שנת הוצאה=תרנ"א|עמ=198|לינק טעקסט=הל' קרבן פסח}}}}.


רבי אברהם איז געווען דער ערשטער רב אין ברעסלאַו נאָך וואָס די אידן אין פּרוסיע האָבן באַקומען גלייכע רעכט. כאָטש די אָפיציעלע שטעלע פון לאַנדעסרבנות איז דעמאלסט אַבאַלירט געוואָרן, האָט ער געהאַט דעם טיטל "אבער לנאדעס-ראבינער דער איזראעליטישען געמיינדע" ווי אַן אויסדרוק פון ערע.
אין 1816 (תקע"ו) איז ער באשטימט געווארן אלס רעגיאנאלער הויפּט־רב ("אבער [[לאנדעס-ראבינער]] דער איזראעליטישען געמיינדע") פון ברעסלאו דורך קעניג פרידריך ווילהעלם דער דריטער פון פּרוסיע. ער איז געווען דער ערשטער רב פון ברעסלוי נאך דעם ווי די אידן אין פּרייסן האבן באקומען [[עמאנציפאציע|עמאנציפּאציע]] (1812), כאטש דאס אפיציעלן אמט פון לאַנד־רב איז דאן בטל געווארן. ער איז געבליבן אין דעם פּאָזיציע ביז זיין פטירה אין תקפ"א.


==הנהגה און השפעה==
===הנהגה און השפעה===
רבי אברהם טיקטין איז גערעכנט געוואָרן ווי איינער פון די גרעסטע פירער פון זיין דור.
רבי אברהם טיקטין איז גערעכנט געוואָרן ווי איינער פון די גרעסטע פירער פון זיין דור.


שורה 29: שורה 29:
צווישן זיינע תלמידים זענען געווען רבי שלמה פלעסנער און רבי ברוך בנדיט גליקסמאן. רבי שלמה פלעסנער איז געווען דער מחבר פון "כה לחי" און פילע אנדערע ספרים, און איז אויך געווען אַ תלמיד פון רבי עקיבא אייגער.
צווישן זיינע תלמידים זענען געווען רבי שלמה פלעסנער און רבי ברוך בנדיט גליקסמאן. רבי שלמה פלעסנער איז געווען דער מחבר פון "כה לחי" און פילע אנדערע ספרים, און איז אויך געווען אַ תלמיד פון רבי עקיבא אייגער.


==פטירה און נאכפאלגער==
===פטירה און נאכפאלגער===
ביי זיין לוויה האָבן רבי יעקב לָאבערבוים, רבי שלמה פלעסנער און רבי משה קראָניק אַלע געהאַלטן הספדים.
ביי זיין לוויה האָבן רבי יעקב לָאבערבוים, רבי שלמה פלעסנער און רבי משה קראָניק אַלע געהאַלטן הספדים.


שורה 55: שורה 55:
פילע פון זיינע כתבי־ידות געפינען זיך אין דער זאַמלונג פון הרב רפאל רייכמן אין ירושלים.
פילע פון זיינע כתבי־ידות געפינען זיך אין דער זאַמלונג פון הרב רפאל רייכמן אין ירושלים.


==ביבליאגראפיע==
*מרדכי בן אריה, [https://www.google.com/books/edition/אלון_בכות/9NuKcw3DkmAC?hl=en&gbpv=0 אלון בכות], ברעסלוי: דפוס זולצבאך, תקפ"א
*{{אוצר ישראל|ג|223|ברעסלוי|פרץ וויערניק}}
*{{אוצר החכמה|נתן צבי פרידמן|אוצר הרבנים|183417|page=15|שנת הוצאה=תשל"ה|עמ=10|נו' 448}}
{{DEFAULTSORT:טיקטין, אברהם}}
[[he:רבי אברהם טיקטין]]
[[he:רבי אברהם טיקטין]]