בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,365
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
(←סטרוקטור און מוסטערן: לינקס) |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 6: | שורה 6: | ||
[[טעקע:The second and the third plagues.jpg|קליין]] | [[טעקע:The second and the third plagues.jpg|קליין]] | ||
[[טעקע:The sixth and the seventh plagues.jpg|קליין]] | [[טעקע:The sixth and the seventh plagues.jpg|קליין]] | ||
די '''צען מכות'''{{הערה|{{משנה|אבות|ה}}. פארגלייכט {{תנ"ך|שמואל א|ד|ח}}}} (מגפות{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ט|יד}}}}; נגעים{{הערה|{{תנ"ך|שמות|יא|א}}}}) זענען א סעריע פון צען [[נס|ניסים]]'דיגע קאטאסטראפעס וואס דער אויבערשטער האט געברענגט אויף [[אוראלט מצרים|מצרים]] אין דער תקופה פאר [[יציאת מצרים]], ווי עס ווערט דערציילט אין דער תורה, כדי צו צווינגען [[פרעה|פּרעה]] צו לאזן די אידישע קינדער אוועק פון שקלאפעריי, נאך וואס ער האט נישט געוואלט צוהערן צום אויבערשטנ'ס באפעל, דורך זיין שליח [[משה]], זיי ארויסצולאזן פון לאנד. נאר נאך די אלע מכות האט פרעה ענדליך פרייגעלאזט די אידן. | די '''צען מכות'''{{הערה|הגדה של פסח; {{משנה|אבות|ה}}. פארגלייכט {{תנ"ך|שמואל א|ד|ח}}}} (מגפות{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ט|יד}}}}; נגעים{{הערה|{{תנ"ך|שמות|יא|א}}}}) זענען א סעריע פון צען [[נס|ניסים]]'דיגע קאטאסטראפעס וואס דער אויבערשטער האט געברענגט אויף [[אוראלט מצרים|מצרים]] אין דער תקופה פאר [[יציאת מצרים]], ווי עס ווערט דערציילט אין דער תורה, כדי צו צווינגען [[פרעה|פּרעה]] צו לאזן די אידישע קינדער אוועק פון שקלאפעריי, נאך וואס ער האט נישט געוואלט צוהערן צום אויבערשטנ'ס באפעל, דורך זיין שליח [[משה]], זיי ארויסצולאזן פון לאנד. נאר נאך די אלע מכות האט פרעה ענדליך פרייגעלאזט די אידן. | ||
די צען מכות זענען געשילדערט אין [[ספר שמות]], ספּעציפיש אין די סידרות [[פרשת וארא|וארא]] און [[פרשת בא|בֹּא]]{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ז|יד}}–יב, לו}}. זיי ווערן אויך קורץ אויסגערעכנט אין צוויי קאַפּיטלען פון תהלים{{הערה|{{תנ"ך|תהלים|עח|מג|נא}}; {{תנ"ך|תהלים|קה|כז|לו}}}}. דער מדרש און שפּעטערע מפרשים לייגן צו נאך מער פּרטים און איינבליק, און מאָלן אראפּ א לעבעדיג בילד פונעם כאאס וואס האט באהערשט דאס לאנד. די געשיכטע פון די צען מכות איז א צענטראלער טייל פון דער פּסח געשיכטע און ווערט דערמאנט אין דער [[הגדה]]. | די צען מכות זענען געשילדערט אין [[ספר שמות]], ספּעציפיש אין די סידרות [[פרשת וארא|וארא]] און [[פרשת בא|בֹּא]]{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ז|יד}}–יב, לו}}. זיי ווערן אויך קורץ אויסגערעכנט אין צוויי קאַפּיטלען פון תהלים{{הערה|{{תנ"ך|תהלים|עח|מג|נא}}; {{תנ"ך|תהלים|קה|כז|לו}}}}. דער מדרש און שפּעטערע מפרשים לייגן צו נאך מער פּרטים און איינבליק, און מאָלן אראפּ א לעבעדיג בילד פונעם כאאס וואס האט באהערשט דאס לאנד. די געשיכטע פון די צען מכות איז א צענטראלער טייל פון דער פּסח געשיכטע און ווערט דערמאנט אין דער [[הגדה]]. | ||
| שורה 18: | שורה 18: | ||
#'''צפרדע''' - פרעש: א גרויסע צאל פרעש זענען ארויסגעקומען פון נילוס און האבן איבערגעפילט גאנץ מצרים. די פרעש זענען אריין אין די הייזער, די שלאפצימערן, און אפילו אין די אויוונס. דון יצחק [[אברבנאל]], ציטירנדיג פון [[רבינו חננאל]], זאגט אז צפרדע איז נישט געווען קיין פרעש, נאָר קראָקאָדילן{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ז|כו|מפרש=אברבנאל}}}}. עס ווערט דערציילט אין מדרש אַז די גרייטקייט פון די פרעש צו שפּרינגען אין די אויוונס האט אינספּירירט צוקונפטיגע אידישע העלדן ווי [[חנניה מישאל ועזריה|חנניה, מישאל און עזריה]]{{הערה|{{רבה|שמות|י|ב}}}}. | #'''צפרדע''' - פרעש: א גרויסע צאל פרעש זענען ארויסגעקומען פון נילוס און האבן איבערגעפילט גאנץ מצרים. די פרעש זענען אריין אין די הייזער, די שלאפצימערן, און אפילו אין די אויוונס. דון יצחק [[אברבנאל]], ציטירנדיג פון [[רבינו חננאל]], זאגט אז צפרדע איז נישט געווען קיין פרעש, נאָר קראָקאָדילן{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ז|כו|מפרש=אברבנאל}}}}. עס ווערט דערציילט אין מדרש אַז די גרייטקייט פון די פרעש צו שפּרינגען אין די אויוונס האט אינספּירירט צוקונפטיגע אידישע העלדן ווי [[חנניה מישאל ועזריה|חנניה, מישאל און עזריה]]{{הערה|{{רבה|שמות|י|ב}}}}. | ||
#'''כינים''' - לייז: שטויב איז פארוואנדלט געווארן אין לייז וואס האבן באפאלן מענטשן און בהמות אין גאנץ לאנד. די עגיפּטישע מכשפים האָבן פרובירט נאָכצומאַכן די מכה, אָבער זיי האבן נישט געקענט און האבן געזאָגט: "אֶצְבַּע אֱלֹקִיםהִוא" (דאס איז דער פינגער פון ג-ט). | #'''כינים''' - לייז: שטויב איז פארוואנדלט געווארן אין לייז וואס האבן באפאלן מענטשן און בהמות אין גאנץ לאנד. די עגיפּטישע מכשפים האָבן פרובירט נאָכצומאַכן די מכה, אָבער זיי האבן נישט געקענט און האבן געזאָגט: "אֶצְבַּע אֱלֹקִיםהִוא" (דאס איז דער פינגער פון ג-ט). | ||
#'''ערוב''' - ווילדע חיות: א געמיש פון ווילדע חיות האבן אטאקירט די מצריים און זייערע בהמות. [[רשב"ם]] טייטשט ערוב אלס [[וואלף|וועלף]]{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ח|יז|מפרש=רשב"ם}}}}. [[רבי נחמיה]] אין מדרש פארשטייט ערוב ווי שווארמען פון אינזעקטן{{הערה|{{רבה|שמות|יא|ג}}}}. | #'''ערוב''' - ווילדע חיות: א געמיש פון ווילדע חיות האבן אטאקירט די מצריים און זייערע בהמות. זיי זענען פארשוואונדן געווארן נאכן סוף פון דער מכה, כדי די מצריים זאלן נישט קענען געניסן פון די הויטן פון די חיות. [[רשב"ם]] טייטשט ערוב אלס [[וואלף|וועלף]]{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ח|יז|מפרש=רשב"ם}}}}. [[רבי נחמיה]] אין מדרש פארשטייט ערוב ווי שווארמען פון אינזעקטן{{הערה|{{רבה|שמות|יא|ג}}}}. | ||
#'''דבר''' - פּעסט: א שווערע מגיפה האט געטויט א גרויסע צאל בהמות וואס האבן געהערט צו די מצרים{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ט|א|ז}}}}. | #'''דבר''' - פּעסט: א שווערע מגיפה האט געטויט א גרויסע צאל בהמות וואס האבן געהערט צו די מצרים{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ט|א|ז}}}}. | ||
#'''שחין''' - אייטער-בלאטערן: ביי די מצרים און זייערע בהמות זענען ארויסגעקומען שווערע געשווירן וואס האבן געבראכט א סך ווייטאג און יסורים{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ט|ח|יב}}}}. | #'''שחין''' - אייטער-בלאטערן: ביי די מצרים און זייערע בהמות זענען ארויסגעקומען שווערע געשווירן וואס האבן געבראכט א סך ווייטאג און יסורים{{הערה|{{תנ"ך|שמות|ט|ח|יב}}}}. | ||