אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "אכילת מצה"

182 בייטן אראפגענומען ,  פֿאַר 8 חדשים
שורה 25: שורה 25:
עס איז פארהאן אן איינצלנע שיטה פון [[רב אחא בר יעקב]], וואס האלט אז דאס עסן מצה בזמן הזה איז בלויז א דרבנן אזוי ווי [[מרור]], וויבאלד מדאורייתא גייען די ביידע צוזאמען מיט עסן [[קרבן פסח]], ווי עס שטייט "ואכלו את הבשר … ומצות על מרורים יאכלוהו". למעשה נעמען מיר אן ווי רבא אז מצה בזמן הזה דאורייתא צוליב עטליכע טעמים: 1) וויבאלד עס שטייט "בערב תאכלו מצות"{{הערה|שם=פקכ}}. 2) וויבאלד עס שטייט "לא תאכל עליו חמץ, שבעת ימים תאכל עליו מצות", גלייכט מען צו מצה צו [[חמץ]], פונקט ווי חמץ איז אסור אויך היינט, איז א חיוב היינט צו עסן מצה{{הערה|[[רבי יהודה]] אין {{בבלי|פסחים|כח|ב}}}}. 3) עס איז א ריבוי פון די פסוק "{{אונטערשטריך|בכל מושבותיכם}} תאכלו מצות"{{הערה|{{בבלי|קידושין|לז|ב}}}}.
עס איז פארהאן אן איינצלנע שיטה פון [[רב אחא בר יעקב]], וואס האלט אז דאס עסן מצה בזמן הזה איז בלויז א דרבנן אזוי ווי [[מרור]], וויבאלד מדאורייתא גייען די ביידע צוזאמען מיט עסן [[קרבן פסח]], ווי עס שטייט "ואכלו את הבשר … ומצות על מרורים יאכלוהו". למעשה נעמען מיר אן ווי רבא אז מצה בזמן הזה דאורייתא צוליב עטליכע טעמים: 1) וויבאלד עס שטייט "בערב תאכלו מצות"{{הערה|שם=פקכ}}. 2) וויבאלד עס שטייט "לא תאכל עליו חמץ, שבעת ימים תאכל עליו מצות", גלייכט מען צו מצה צו [[חמץ]], פונקט ווי חמץ איז אסור אויך היינט, איז א חיוב היינט צו עסן מצה{{הערה|[[רבי יהודה]] אין {{בבלי|פסחים|כח|ב}}}}. 3) עס איז א ריבוי פון די פסוק "{{אונטערשטריך|בכל מושבותיכם}} תאכלו מצות"{{הערה|{{בבלי|קידושין|לז|ב}}}}.


=== טאג ===
=== די איבריגע טעג פסח ===
כאטש וואס עס שטייט מען זאל עסן מצה אלע זיבן טעג פסח ("שבעת ימים מצות תאכלו", "עד יום האחד ועשרים לחודש"), לערנען חז"ל ארויס פונעם פסוק "ששת ימים וביום השביעי עצרת" אז פונקט ווי די זיבעטע טאג איז א רשות, זענען אויך די איבריגע פינף טעג א רשות, און אויב וויל מען עסן ברויט קען מען עסן מצה אנשטאט [[חמץ]] וואס איז נישט ערלויבט, און נאר אויף די סדר נאכט איז דא א חיוב צו עסן מצה, וויבאלד עס שטייט "בערב תאכלו מצות"{{הערה|שם=פקכ|{{בבלי|פסחים|קכ|א}}}}. דער אבן עזרא לערנט "על דרך הפשט" אז עסן מצה איז יא א חיוב אלע זיבן טעג{{הערה|{{תנ"ך|שמות|יב|טו|מפרש=אבן עזרא}} און כ; {{ספריא|2=יסוד התורה, שער ד|3=Yesod_Mora_VeSod_HaTorah.4}}. דער אבן עזרא זאגט אז דאס איז אלס זכר צו דעם וואס אידן האבן געגעסן די מצה וואס זיי האבן ארויסגענומען פון מצרים פאר זיבן טעג, זעט ארטיקל [[מן]]; {{תנ"ך|שמות|יב|טו|מפרש=ר"י אבן כספי}} און כ.}}.
{{להשלים}}
כאטש וואס אין די פסוקים שטייט מען זאל עסן מצה אלע זיבן טעג פסח ("שבעת ימים מצות תאכלו", "עד יום האחד ועשרים לחודש"), לערנען חז"ל ארויס פונעם פסוק "ששת ימים תאכל מצות וביום השביעי עצרת" אז "פונקט ווי די זיבעטע טאג איז א רשות, זענען אויך די זעקס טעג א רשות", און אויב וויל מען עסן ברויט קען מען עסן מצה אנשטאט [[חמץ]] וואס איז נישט ערלויבט, און נאר אויף די סדר נאכט איז דא א חיוב צו עסן מצה, וויבאלד עס שטייט "בערב תאכלו מצות"{{הערה|שם=פקכ|{{בבלי|פסחים|קכ|א}}}}. דער אבן עזרא לערנט "על דרך הפשט" אז עסן מצה איז יא א חיוב אלע זיבן טעג{{הערה|{{תנ"ך|שמות|יב|טו|מפרש=אבן עזרא}} און כ; {{ספריא|2=יסוד התורה, שער ד|3=Yesod_Mora_VeSod_HaTorah.4}}. דער אבן עזרא זאגט אז דאס איז אלס זכר צו דעם וואס אידן האבן געגעסן די מצה וואס זיי האבן ארויסגענומען פון מצרים פאר זיבן טעג, זעט ארטיקל [[מן]]; {{תנ"ך|שמות|יב|טו|מפרש=ר"י אבן כספי}} און כ.}}.


==== די איבריגע טעג פסח ====
אנדערע מפרשי התורה זאגן אז ס'איז טאקע נישט קיין חיוב די איבריגע זעקס טעג פון פסח, אבער א מצוה איז עס יא{{הערה|אזוי איז משמע אין {{מכילתא|מסכתא=פסחא|סימן=י}}; {{תנ"ך|שמות|יב|יח|מפרש=חזקוני}}, געברענגט אין {{ספריא|2=שו"ת חתם סופר, יורה דעה, סי' קצא|3=Responsa_Chatam_Sofer%2C_Yoreh_De'ah.191}}; {{תנ"ך|שמות|יב|כ|מפרש=ר"י אבן כספי}}}}. אזוי ווערט אויך געברענגט בשם די גר"א{{הערה|[[שית:Maaseh_Rav.185|מעשה רב, סי' קפה]]}}. לויט רוב פוסקים אבער איז עס בלויז א רשות, ווי דער רמב"ם שרייבט "רצה אוכל מצה, רצה אוכל אורז או דוחן או קליות או פירות"{{הערה|{{רמב"ם|חמץ ומצה|ו|א}}}}.
{{להשלים}}
כאטש דער חיוב פון עסן מצה איז נאר אין דער ערשטער נאכט, האלטן טייל מפרשי התורה אז עס איז אויך א מצוה צו עסן מצה די איבריגע טעג פון פסח, ווי די פשטות פון די פסוקים (ווי "שִׁבְעַת יָמִים תֹּאכַל עָלָיו מַצּוֹת"){{הערה|אזוי איז משמע אין {{מכילתא|מסכתא=פסחא|סימן=י}}; {{תנ"ך|שמות|יב|יח|מפרש=חזקוני}}, געברענגט אין {{ספריא|2=שו"ת חתם סופר, יורה דעה, סי' קצא|3=Responsa_Chatam_Sofer%2C_Yoreh_De'ah.191}}; {{תנ"ך|שמות|יב|כ|מפרש=ר"י אבן כספי}}}}. אזוי ווערט אויך געברענגט בשם די גר"א{{הערה|[[שית:Maaseh_Rav.185|מעשה רב, סי' קפה]]}}. לויט רוב פוסקים אבער איז עס בלויז א רשות, ווי דער רמב"ם שרייבט "רצה אוכל מצה, רצה אוכל אורז או דוחן או קליות או פירות"{{הערה|{{רמב"ם|חמץ ומצה|ו|א}}}}.


=== טעם ===
=== טעם ===