אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "מגילת אנטיוכוס"

277 בייטן אראפגענומען ,  פֿאַר 8 חדשים
ק
ק (←‏דריטע שלאכט קעגן בגריס: הגהה, אויסדרוק)
שורה 28: שורה 28:


=== דריטע שלאכט קעגן בגריס ===
=== דריטע שלאכט קעגן בגריס ===
בגריס מיט זיינע לייט האָבן זיך געראַטעוועט און זיי זענען אַנטלאָפן אויף אַ שיף, און אנטיוכוס איז מחליט צו שיקן א ריזיגער מיליטער קעגן די אידן. צוזאמגעקליבן האָבן זיך אַלע זייערע מעכטיגע הארדעס און געברענגט האָבן זיי צום שלאכטפעלד אסאך עלעפאנטן אנגעטון אין פּאַנצערס. עטליכע מדינות העלפן צו די יוונים קעגן די אידן, זיי נעמען ווידער איין ירושלים, ברעכן אויף דרייצן פרצות אין דער סורג, האקן אפ די וואסער, און צינדן אונטער דעם שטאט.
בגריס מיט זיינע לייט האבן זיך געראטעוועט און אנטלאפן אויף א שיף, און אנטיוכוס האט מחליט געווען צו שיקן א ריזיגער מיליטער קעגן די אידן, אין וועלכן עס האבן טייל גענומען באפאנצערטע עלעפאנטן, און עטליכע מדינות האבן געשטאנען מיט די יוונים קעגן די אידן. זיי נעמען ווידער איין ירושלים, ברעכן אויף דרייצן פרצות אין דער סורג, האקן אפ די וואסער, און צינדן אונטער דעם שטאט.


האָבן די פינף זין פון מתתיהו זיך צוזאמגענומען אין מצפה גלעד, און געפאסט און געדאוונט, און זייער אַלטן פאָטער מתתיהו האט זיי געוואונטשן איידער זיי גייען ארויס. אַ שוידערליכע שלאַכט האָט זיך אַנטוויקלט, און אנהייב שלאכט איז יהודה המכבי געפאלן טויט. זייער פאטער איז געקומען אנשטאט אים די אַנדערע דריי ברידער און געקעמפט מיט גרויס העלדישקייט און באַזיגט זייערע מעכטיגע פיינט. אלעזר וועלכע האט פראבירט אומצוברענגען אן עלעפאנט ווערט גע'הרג'עט ווען ער ווערט דערטרונקען אין די געדערים פון א שטארבנדיגער עלעפאנט.
די פינף זין פון מתתיהו האבן זיך צוזאמגענומען אין מצפה גלעד, געפאסט און געדאוונט, און זייער פאָטער מתתיהו האט זיי אנגעוואונטשן איידער זיי גייען ארויס. אנהייב שלאכט איז יהודה המכבי געפאלן טויט, זייער פאטער איז געקומען אנשטאט אים, און מיט די אנדערע  ברידער און געקעמפט און באזיגט זייערע פיינט. אלעזר וועלכע האט פראבירט אומצוברענגען אן עלעפאנט איז גע'הרג'עט געווארן ווערנדיג דערטרונקען אין די געדערים פון א שטארבנדיגער עלעפאנט.
בגריס דער שני למלך האט מען פאַרברענט אין פייער, און דער קעניג אנטיוכוס איז אַנטלאָפן אויף אַ שיף, און נעמט זיך דאס לעבן אונטערוועגנס{{מקור}}.


די חשמונאים האָבן אויסגערייניגט דעם בית המקדש און אָנגעצונדן דאָרט דעם מנורה. זיי האָבן געפונען דאָרט בלויז איין קריגל אויל, בלויז אויף איין טאג, האט אבער אַ נס געטראָפן און דאָס קריגעלע האט געקלעקט אויף גאַנצע אַכט טאג.
בגריס דער שני למלך האט מען פארברענט אין פייער, און דער קעניג אנטיוכוס איז אנטלאפן אויף א שיף. אין די תימנ'ער נוסחאות פון דער מגילה שטייט אז האב זיך גענומען דאס לעבן אונטערוועגנס.
 
די חשמונאים האבן אויסגערייניגט דעם בית המקדש און אנגעצונדן דארט דעם מנורה. זיי האבן געפונען בלויז איין קריגל אויל, בלויז אויף איין טאג, און על פי נס האט דאס קריגעלע געקלעקט אויף גאנצע אכט טאג.
 
פון דעמאלט אן איז בטל געווארן די הערשאפט פון מלכות יון, און עס האט זיך אנגעהויבן די הערשאפט פון דער אידישער דינאסטיע — די חשמונאים.  אנגעהאלטן האט די אידישע הערשאפט ביז'ן חורבן, וואס איז פארגעקומען 206 יארשפּעטער.


פון דעמאלט אן איז בטל געווארן די הערשאַפט פון מלכות יון, און עס האט זיך אנגעהויבן די הערשאַפט פון דער אידישער דינאַסטיע — די חשמונאים. און אָנגעהאַלטן האָט די אידישע הערשאַפט ביזן חורבן, וואס איז פארגעקומען שפּעטער מיט 206 יאר.
==דאס שפּראַך פון די מגילה==
==דאס שפּראַך פון די מגילה==
די מגילה איז אריגינעל געשריבן געווארן אין אראמיש. חוקרים זאגן אז דער סיבה דערצו איז וויבאלד דער שטייגער איז געווען צו שרייבן היסטאריע ביכער אין אראמיש. נתן פריד שרייבט אן אנדערע געדאנק, אז די מגילה האט געדינט ווי א תוספתא צו דעם תרגום אויף דער הפטרה. ער ווייזט אן אויף א כתב יד פון דעם תרגום פון דער הפטורה "רני ושמחי" פון שבת חנוכה, וועלכע איז באגלייט מיט א תוספתא אין פארם פון א מגילה איבער נס חנוכה{{הערה|[[#פריד|פריד]], זייט קי}}.
די מגילה איז אריגינעל געשריבן געווארן אין אראמיש. חוקרים זאגן אז דער סיבה דערצו איז וויבאלד דער שטייגער איז געווען צו שרייבן היסטאריע ביכער אין אראמיש. נתן פריד שרייבט אן אנדערע געדאנק, אז די מגילה האט געדינט ווי א תוספתא צו דעם תרגום אויף דער הפטרה. ער ווייזט אן אויף א כתב יד פון דעם תרגום פון דער הפטורה "רני ושמחי" פון שבת חנוכה, וועלכע איז באגלייט מיט א תוספתא אין פארם פון א מגילה איבער נס חנוכה{{הערה|[[#פריד|פריד]], זייט קי}}.