אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "קרובה"

דורכאויס די אנטוויקלונג תקופה פון פיוט, זענען פארפאסט געווארן צענדליגער קרובות-סעריעס צוגעפאסט צו באשטימטע שבתים אין ימים טובים, דאס מערסטע פון זיי דורך די פייטנים [[ייני]] און [[רבי אלעזר הקליר|קליר]]. פון זיי זענען פארבליבן א צאל סעריעס פון קליר וואס זענען פארבליבן אין די מחזורים ביזן היינטיגן טאג, בעיקר אויף די [[ימים נוראים]], [[שלש רגלים]] און [[ארבע פרשיות]]. דאס טוישן די נוסח פון שמו"ע אדער מפסיק זיין אינדערמיט צו זאגן פיוטים האט מעורר געווען הלכה'דיגע חילוקי דיעות, און זענען איז פארהאן פארשידענע מנהגים דערין.  

די אנטוויקלונג פון די קרובות סעריעס, און די אומשטענדן וואס האבן צוגעברענגט דערצו, גייען צוריק צום תקופה פון די ערשטע דור פייטנים, וואס איז נישט פארהאן ביז היינט צופיל אינפארמאציע דערוועגן. ס'איז פארהאן א א דעה אז דאס האט זיך אנגעהויבן צוליב א גזירה וואס האט פארבאטן דאס לערנען [[תלמוד]], דערירבער האט דער שליח ציבור ביים דאווענען אריינגעריקט הלכות און מדרשים{{הערה|'''פרקוי בן באבוי''' אין נאמען פון זיין רבי'ן [[רב יהודאי גאון]], כנזי שכטר ח"ב זייט 551-552; העתים קעב-קעג; מקור חיים סימן סח}}, רש"י שרייבט אז משה רבינו האט מתקן צו לערנען די הלכות פון יעדן יום טוב בעפאר יום טוב, און שפעטער ווען די הערצער זענען געווארן שוואכער האט מען דאס אריינגערוקט אינעם דאווענען. די ערשטע קרובות וואס מען זאגט ביז היינט זענען די פון [[רבי אלעזר הקליר]], אויף וועם טייל ראשונים שרייבן אויף [[רבי אלעזר הקליר]] אז ער איז געווען פון די תנאים. אנדערע שיטות זענען אז ער איז געווען בזמן פון די [[רבנן סבוראי]] אדער אנהייב פון די [[גאונים]]. אין די גניזה פון קאהיר האט מען געטראפן פילע קרובת-סעריעס פון [[יניי]] און דער קליר וואס זענען נישט באקאנט געווען ביז דאן. [[רבינו גרשום מאור הגולה]] שרייבט אז יניי האט מחבר געווען קרובות אויף יעדן פון די סדרות פון קריאת התורה, לויט דעם דריי-יעריגן מחזור וואס איז געווען איינגעפירט אין ארץ ישראל, איבערבלייבענישן דערפון האט מען געפונען אין גניזה. קליר'ס קרובות זענען בעיקר אויף ספעציעלע שבתים און ימים טובים, אריינגערעכנט חנוכה, פורים, און פאר א חתן.  

די ערשטע קרובות סעריע זענען פארפאסט געווארן אין די ארץ ישראל, ווי עס שטארט ארויס פון די נוסח התפילה און די מנהגים. און זענען געווען געאייגנט צו זאגן דורכ'ן בעל תפילה, אלס ערזאץ, און שפעטער אלס צוגאב, צום אלגעמיינעם נוסח פון די הויכע שמונה עשרה. דער בעל תפילה האט געהאט די געלעגנהייט צו אויסוועלן זיין אייגענעם נוסח התפילה. ווי עס איז משמע פון די ראשונים האט אין זייער צייט בלויז דער בעל תפילה געזאגט די פיוטים און דער ציבור האט צוגעהערט{{הערה|ספר חחכמוני; זכר יהוסף אורח חיים יט}}, שפעטער מיטן פארשפרייטונג פון געדרוקטע מחזורים איז געווארן איינגעפירט אז יעדער זאגט דאס, און דער בעל תפילה לאזט עס אויס מיט א נוסח{{הערה|מקור חיים; זעט אויך מהרי"ל}}.