אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דרעפט:דריידל"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
(קרעדיט: ב:ספריאל) |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 4: | שורה 4: | ||
א '''דריידל''' (וועסט-יידיש: '''טרענדל'''; [[העברעאיש]]: סביבון) איז א שפילצייג מיט א דיקער קערפער און א שפיץ פון אונטן, אויף וועלכע עס איז געמאכט זיך צו דרייען. ביי אידן איז א מנהג צו שפילן דערמיט אין [[חנוכה]]. | א '''דריידל''' (וועסט-יידיש: '''טרענדל'''; [[העברעאיש]]: סביבון) איז א שפילצייג מיט א דיקער קערפער און א שפיץ פון אונטן, אויף וועלכע עס איז געמאכט זיך צו דרייען. ביי אידן איז א מנהג צו שפילן דערמיט אין [[חנוכה]]. | ||
דער מנהג צו שפילן דריידל אין חנוכה ווערט געברענגט אין ספרים, אויך די חסידישע רבי'ס האבן געשפילט דערין, עס ווערט דערמאנט אין ספר [[בני יששכר]], און אין ספר [[שיחות הר"ן]] סימן מ'. | דער מנהג צו שפילן דריידל אין חנוכה ווערט געברענגט אין ספרים, אויך די חסידישע רבי'ס האבן געשפילט דערין, עס ווערט דערמאנט אין ספר [[בני יששכר]], און אין ספר [[שיחות הר"ן]] סימן מ'. | ||
==טעם== | |||
א פארשפרייטער טעם צום מנהג, איז אז מיט דעם האבן זיך די קינדער געשפילט אין די צייטן פון די יוונים, וועלכע האבן נישט געלאזט לערנען תורה און מען האט געמוזט לערנען באהאלטענערהייט און ווען די יונים זענען געקומען האבן זיי זיך געמאכט ווי זיי שפילן דריידל. דער ערשטער מאל וואס אזא שילדערונג ווערט דערמאנט איז אין "אוצר כל מנהגי ישורון" ארויסגעקומען אין סעינט לואיס אין תרע"ח דורך ר' אברהם אליעזר הירשאוויץ פון פיטסבורג, אריגינעל פון קאוונא, וואו ער ברענגט עס בשם רבי עזריאל זעליג קרעלענשטיין{{הערה|1={{היברובוקס|אברהם אליעזר הירשאוויץ|אוצר כל מנהגי ישרון|2604|page=95|מקום הוצאה=סעינט לואיס|שנת הוצאה=תרע"ח|עמ=57}}}}. | |||
==ביבליאגראפיע== | ==ביבליאגראפיע== | ||
* {{היברובוקס|יצחק טעסלער|אור ישראל|13594|page=50|קעפל=ה'דריידל' (סביבון) בחנוכה: מקורותיה, טעמיה ומנהגיה|באנד=יד|מקום הוצאה= | * {{היברובוקס|יצחק טעסלער|אור ישראל|13594|page=50|קעפל=ה'דריידל' (סביבון) בחנוכה: מקורותיה, טעמיה ומנהגיה|באנד=יד|מקום הוצאה=מאנסי|שנת הוצאה=תשנ"ט|עמ=נ–ס}} | ||
*[https://seforimblog.com/2024/12/april_fools_dreidel/ April Fools! Tracing the History of Dreidel Among Neo-Traditionalists and Neo-Hebraists], The Seforim Blog | |||
==דרויסנדיגע לינקס== | ==דרויסנדיגע לינקס== | ||
*{{אייוועלט|45415|דריידל - היסטאריע}} | *{{אייוועלט|45415|דריידל - היסטאריע}} | ||
רעוויזיע פון 20:16, 31 דעצעמבער 2024
 |
דאס איז א דרעפט ארטיקל. עס איז אַן אַרבעט אין פּראָגרעס וואָס איז אָפן פאַר רעדאַגירונג דורך סיי וועם. ווען דער דרעפט איז פארטיג, ביטע גייט איבער דעם אריבערפירן טשעקליסט, זיכער צו מאכן אז עס איז גרייט. דערנאך קענט איר בעטן פון די דרעפט אריבערפירער אז זיי זאלן עס איבערגיין און אריבערפירן צום הויפט געביט. (אייער בקשה וועט פובליצירט ווערן אין המכלול:אריבערפירן דרעפטס, און דארט וועט אויך ערשיינען דער ענטפער - אויב פעלט אויס). |
א דריידל (וועסט-יידיש: טרענדל; העברעאיש: סביבון) איז א שפילצייג מיט א דיקער קערפער און א שפיץ פון אונטן, אויף וועלכע עס איז געמאכט זיך צו דרייען. ביי אידן איז א מנהג צו שפילן דערמיט אין חנוכה.
דער מנהג צו שפילן דריידל אין חנוכה ווערט געברענגט אין ספרים, אויך די חסידישע רבי'ס האבן געשפילט דערין, עס ווערט דערמאנט אין ספר בני יששכר, און אין ספר שיחות הר"ן סימן מ'.
טעם
א פארשפרייטער טעם צום מנהג, איז אז מיט דעם האבן זיך די קינדער געשפילט אין די צייטן פון די יוונים, וועלכע האבן נישט געלאזט לערנען תורה און מען האט געמוזט לערנען באהאלטענערהייט און ווען די יונים זענען געקומען האבן זיי זיך געמאכט ווי זיי שפילן דריידל. דער ערשטער מאל וואס אזא שילדערונג ווערט דערמאנט איז אין "אוצר כל מנהגי ישורון" ארויסגעקומען אין סעינט לואיס אין תרע"ח דורך ר' אברהם אליעזר הירשאוויץ פון פיטסבורג, אריגינעל פון קאוונא, וואו ער ברענגט עס בשם רבי עזריאל זעליג קרעלענשטיין[1].
ביבליאגראפיע
- יצחק טעסלער, "ה'דריידל' (סביבון) בחנוכה: מקורותיה, טעמיה ומנהגיה", אור ישראל יד, מאנסי, תשנ"ט, עמ' נ–ס
- April Fools! Tracing the History of Dreidel Among Neo-Traditionalists and Neo-Hebraists, The Seforim Blog
דרויסנדיגע לינקס
- "דריידל - היסטאריע", אשכול אויף אייוועלט
- דער ארטיקל "סביבון", אויפ'ן "ויקישיבה" זייטל
- מנהג הסביבון ותולדות כינוי מנורת חנוכה - חנוכיה, אשכול אין אוצר החכמה
- מידיע און בילדער איבער דריידלעך אויף וויקיקאמאנס
| חנוכה | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| מצוות | קריאת ההלל • צינדן חנוכה ליכט • פרסומי ניסא | 
| |||||
| חנוכה ליכט | חנוכה מנורה • הדלקה עושה מצוה • כבתה זקוק לה | ||||||
| היסטאריע |
| ||||||
| תפילות און פיוטים | על הנסים • הנרות הללו • מעוז צור • אכלו משמנים | ||||||
| מנהגים | לאטקע • פאנטשקע • דריידל • חנוכה געלט | ||||||
| פארשידנס | שבת חנוכה • זאת חנוכה • בית יוספ'ס קשיא • ווייסע הויז חנוכה צערעמאניע • קרבנות הנשיאים | ||||||
- ↑ אברהם אליעזר הירשאוויץ, אוצר כל מנהגי ישרון, סעינט לואיס, תרע"ח, עמ' 57