אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "ספר החינוך"

עס איז נישט באוואוסט ווער עס האט פארפאסט דעם ספר החינוך. דער מחבר האט באהאלטן זיין נאמען, און האט נאר געשריבן ביים ענדע פון זיין אריינפיר אז ער איז "איש יהודי מבית לוי, [[בארצעלאנע|ברצלוני]]". אויך ברענגט ער אסאך מאל בשם זיין רבי'ן נישט דערמאנענדיג צו וועם דאס באציט זיך. אויפ'ן שער בלאט פונעם ערשטן דרוק, ווענעציע רפ"ג, שרייבט דער מגיה (רבי יעקב ב"ר חיים) אז זיין נאמען איז אהרן, און געוויסע האבן דאס אויך ארויסגענומען פון די ווערטער פון חינוך אנהייב {{ספר החינוך|צה|ללא=שם}} ("…והלוים אחַי הטהרו, וינף אהרן אותם תנופה וכו'"){{הערה|דער מגיה אינעם צווייטן דרוק ([https://tablet.otzar.org/he/book/book.php?book=23655&pagenum=76 ווענעציע ש"ס]) האט דארט אריינגעשטעלט א הערה אז דער מחבר דייט אן אז זיין נאמען איז אהרן}}, און מען האט אים אידענטיפיצירט אלס [[רא"ה|רבי אהרן הלוי]] פון בארצעלאנע (דער רא"ה), א תלמיד פון רמב"ן. אזוי האבן געהאַלטן עטליכע פון די גרויסע אחרונים, צווישן זיי דער [[רבי שבתי הכהן|ש"ך]]{{הערה|{{שלחן ערוך|יורה דעה|כה|מפרש=ש"ך|סק=ב}}; {{שלחן ערוך|יורה דעה|ע|מפרש=ש"ך|סק=לג|אן=ביידע}}}}, פרי מגדים{{הערה|הקדמה צום משבצות זהב}}, [[רבי עקיבא אייגער]]{{הערה|תשובות רעק"א קכט, און קסט}} און יד מלאכי{{הערה|{{היברובוקס|2=יד מלאכי|3=32532|page=52|באנד=ב|לינק טעקסט=כללי שאר המחברים והמפרשים כג}}}}.

אבער דער חיד"א אין [[שם הגדולים]]{{הערה|{{שם הגדולים|סופרים|א|קלב|רבינו אהרן הלוי}}}} צווייפלט אין דעם אידענטיפיקאציע, צווישן אנדערע צוליב די סתירות צווישן די ווערטער פון ספר החינוך און די ווערק פונעם רא"ה. פארהאן וואס צייכענען צו דעם חיבור צום עלטערן ברודער פונעם רא"ה, רבי פינחס הלוי{{הערה|{{צ-זשורנאל|ישראל משה תא שמע|מחברו האמיתי של ספר "החינוך"|קרית ספר|עמ=787–790|שנת הוצאה=תשם|קישור=https://bookreader.nli.org.il/NliBookViewer/?ie_pid=IE45587486&_gl=1*bjpouq*_ga*MTM4ODM5MDk4My4xNzEzNzIxNzE3*_ga_8P5PPG5E6Z*MTcxNDA5OTAxMS4yLjEuMTcxNDEwMDU0MS41Ny4wLjA.*_ga_4207HLQSXF*MTcxNDA5OTAxMS4yLjEuMTcxNDEwMDU0MS41Ny4wLjA.*_ga_8PQRSYT854*MTcxNDA5OTAxMS4yLjEuMTcxNDEwMDU0MS41Ny4wLjA.#page/n0/mode/2up}}}}{{הערה|משה הרשלר, חידושי הריטב"א למסכת ברכות, מוסד הרב קוק תשמ"ד, עמ' רח, הערה 165}}{{הערה|{{היברובוקס|יוסף אברמסון|המעין|58470|page=69|קעפל=עוד אודות זהותו של מחבר ספר החינוך|באנד=מה ד|שנת הוצאה=תמוז תשס"ה|עמ=67}}}}. אנדערע ווענדן עס אפּ, און ברענגען ראיות צו די ווערטער פון [[רבי אפרים זלמן מרגליות]]{{הערה|{{היברובוקס|רבי אפרים זלמן מרגלית|ראש אפרים|7355|page=562|באנד=ד|מקום הוצאה=ווארשע|שנת הוצאה=תרמ"ד|עמ=דף מג א|קונטרס הראיות, סי' לט ג}}}} אז דאס איז נישט פארפאסט געווארן דורך דער רא"ה (א תלמיד פון רמב"ן), נאר דורך א תלמיד פון רשב"א{{הערה|הרב דוד מצגר, [https://beta.hebrewbooks.org/reader/reader.aspx?sfid=53240#p=26 הקדמה למנחת חינוך, מהדורת מכון ירושלים]}}{{הערה|{{היברובוקס|יעקב שמואל שפיגל|המעין|58470|page=73|קעפל=עוד אודות זהותו של מחבר ספר החינוך|באנד=מה ד|שנת הוצאה=תמוז תשס"ה|עמ=71}}}}. למעשה איז דער מיסטעריע פונעם מחבר'ס אידענטיטעט נישט געלייזט געווארן.

טראָץ וואס דער מחבר מיט זיין עניוות פארמינערט שטארק פון זיין אייגענעם חיבור'ס ווערד און מעלה, פאָרט איז זיין ספר געווארן אלס איינע פון די גרונד־שטיינער אין דאס מגדיר זיין די מצוות און מבאר זיין זייער תכלית. א דאַנק דער היקף און טיפקייט פון איין זייט, און דער קיצור פונעם צווייטן זייט, און דאס קלארע און זיסע שפראך, איז דער ספר גאר שטארק פארשפרייט געווארן און האט אנגענומען גאר אן אנגעזעענער ארט צווישן די ווערק פון די ראשונים.

במשך די הונדערטער יארן זינט עס איז ערשינען, איז דער ספר החינוך געווען דער מערסט אנגענומענער חיבור אויף די תרי"ג מצוות. כאטש זיין עיקר ציל איז נישט ווי א הלכה ספר, דאך ווערט זיין שיטה אפט געברענגט דורך די פוסקים נאך אים{{הערה|זעט למשל {{שלחן ערוך|יורה דעה|פד|א|מפרש=ש"ך|סק=ג}}; {{שלחן ערוך|יורה דעה|פז|מפרש=ש"ך|סק=ב|אן=ביידע}}}}. גרויסע אחרונים ווי דער 'משנה למלך' האבן געשריבן הערות אויפ'ן ספר, און שפּעטער זענען געשריבן געווארן דערויף פילצאליגע לאנגע פירושים. צווישן די מערסט באוואוסטע חיבורים אויפ'ן ספר החינוך איז דער 'מנחת חינוך' פון [[רבי יוסף באב"ד]] פון טארנאָפּאל (לעמבערג, תרכט), וואס איז באקאנט אויף די ברייטע הלכה'דיגע עיון דערינען.

# אמסטערדאם, תקכ"ז, אין חומש 'תקון סופרים', דורך די [[פרופס]] ברידער מיט הגהות אויפ'ן חינוך דורך [[רבי יהודה רוזאניס]], בעל משנה למלך