אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "חזק חזק ונתחזק"

קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
←‏טעם המנהג: רעדאגירונג
(←‏מקור פונעם מנהג: רעדאגירונג)
(←‏טעם המנהג: רעדאגירונג)
שורה 9: שורה 9:
דאקעגן, דער [[אבודרהם]] האט פון דא ארויסגעלערנט די ווערטער וואס ווערן געברענגט אין '[[ספר המנהיג]]' - אז מען פירט זיך צו זאגן חזק נאר ווען מען ענדיגט די גאנצע פרשה, און אין [[ספרד]] האט מען מער מחמיר געווען אז די מנהג איז שייך נאר ווען מען ענדיגט איינס פון די חמישה חומשי התורה. שפעטערע יארן האט מען זיך געפירט צו זאגן "חזק חזק חזק", און אין שפעטערע דורות האט זיך אוועקגעשטעלט דער נוסח "חזק חזק ונתחזק", לויטן פסוק {{ציטוטון|חֲזַק וְנִתְחַזַּק בְּעַד עַמֵּנוּ וּבְעַד עָרֵי אֱלֹהֵינוּ}}{{הערה|שמואל ב', י', י"ב}} (ווערט אראפגעבענגט צום ביישפיל אין [[ערוך השולחן]] [https://he.wikisource.org/wiki/ערוך_השולחן_אורח_חיים_קלט#סימן_קלט_סעיף_טו או"ח קלט טו]). לויט מנהג [[פרנקפורט]], זאגט מען '''"חֲזַק וְנִתְחַזַּק"'''{{הערה|{{HebrewBooks|רבי שלמה זלמן גיגר|דברי קהלת|6822|פרשת מסעי, עמ' 89|עמוד=90}};[https://www.moreshesashkenaz.org/mm/publications/Madrich.pdf מדריך למנהג אשכנז המובהק], עמ' 27.}}.
דאקעגן, דער [[אבודרהם]] האט פון דא ארויסגעלערנט די ווערטער וואס ווערן געברענגט אין '[[ספר המנהיג]]' - אז מען פירט זיך צו זאגן חזק נאר ווען מען ענדיגט די גאנצע פרשה, און אין [[ספרד]] האט מען מער מחמיר געווען אז די מנהג איז שייך נאר ווען מען ענדיגט איינס פון די חמישה חומשי התורה. שפעטערע יארן האט מען זיך געפירט צו זאגן "חזק חזק חזק", און אין שפעטערע דורות האט זיך אוועקגעשטעלט דער נוסח "חזק חזק ונתחזק", לויטן פסוק {{ציטוטון|חֲזַק וְנִתְחַזַּק בְּעַד עַמֵּנוּ וּבְעַד עָרֵי אֱלֹהֵינוּ}}{{הערה|שמואל ב', י', י"ב}} (ווערט אראפגעבענגט צום ביישפיל אין [[ערוך השולחן]] [https://he.wikisource.org/wiki/ערוך_השולחן_אורח_חיים_קלט#סימן_קלט_סעיף_טו או"ח קלט טו]). לויט מנהג [[פרנקפורט]], זאגט מען '''"חֲזַק וְנִתְחַזַּק"'''{{הערה|{{HebrewBooks|רבי שלמה זלמן גיגר|דברי קהלת|6822|פרשת מסעי, עמ' 89|עמוד=90}};[https://www.moreshesashkenaz.org/mm/publications/Madrich.pdf מדריך למנהג אשכנז המובהק], עמ' 27.}}.


== טעם המנהג ==
== טעם פונעם מנהג ==
לדעת ה[[פרי חדש]], אומרים "חזק" בסיום התורה על פי הגמרא ([[מסכת ברכות]] לב ע"ב): "ארבעה צריכין חיזוק, ואלו הן: תורה ומעשים טובים תפלה ודרך ארץ{{הערה|פרי חדש, [[אורח חיים]], סי' קל"ט ס"ק י"א}}. ב[[שו"ת]] [[מהר"ם מינץ]], כמו שאומרים "הדרן עלך" ב[[סיום מסכת]], כך אומרים "חזק" שסיימת את החומש, [[יישר כוח]]ך והתחל מחדש את הלימוד{{הערה|מובא ב[[אוצר דינים ומנהגים]]}}. ישנן קהילות מיוצאי ספרד ופורטוגל שבהן נהוג מנהג דומה, לפיו אומר הקהל "חזק ונתחזק חזקו ויאמץ לבבכם כל המיחלים לה'"{{הערה|הרב שם טוב גגין מביא לשון זו כמנהג ה[[בית הכנסת הפורטוגזי באמסטרדם|ספרדים באמסטרדם]]. הוא מביא כי גם בלונדון ישנו מנהג דומה, אולם ללא המילים "חזק ונתחזק" ('''כתר שם טוב''', חלק א', [[קדאייני|קיידאן]] ה'תרצ"ד עמודים רפ"ח-רפ"ט). לשון זו (כולל "חזק ונתחזק") מביא גם הרב דוד די סולה פול, '''תפלות למועדים כפי מנהג הספרדים באמריקא''', ניו יורק 1997 עמוד 272.}}.
לויטן [[פרי חדש]], זאגט מען "חזק" ביים ענדיגן די תורה לויט די גמרא {{הערה|{{בבלי|ברכות|לב|ב}}}}: "ארבעה צריכין חיזוק, ואלו הן: תורה ומעשים טובים תפלה ודרך ארץ"{{הערה|פרי חדש, [[אורח חיים]], סי' קל"ט ס"ק י"א}}. אין [[שו"ת]] [[מהר"ם מינץ]] שרייבט ער אז פונקט ווי מען זאגט "הדרן עלך" ביי א [[סיום מסכתא]], זאגט מען "חזק" אז דו האסט געענדיגט די חומש, [[יישר כח]] און פאנג אן נאכאמאל צו לערנען {{הערה|ווערט געברענגט אין [[אוצר דינים ומנהגים]]}}. פארהאן קהילות פון יוצאי ספרד און פארטוגאל וואס ביי זיי פירט מען זיך אן ענליכע מנהג, דער קהל זאגט "חזק ונתחזק חזקו ויאמץ לבבכם כל המיחלים לה'"{{הערה|הרב שם טוב גגין ברענגט די לשון אלס מנהג פון די [[בית הכנסת הפורטוגזי באמסטרדם|ספרדים אין אמסטרדם]]. ער ברענגט אויך אז אין לאנדאן איז דא אן ענליכע מנהג, אבער אן די ווערטער "חזק ונתחזק" ('''כתר שם טוב''', חלק א', [[קדאייני|קיידאן]] ה'תרצ"ד עמודים רפ"ח-רפ"ט). די לשון (אריינגערעכנט "חזק ונתחזק") ברענגט אויך הרב דוד די סולה פול, '''תפלות למועדים כפי מנהג הספרדים באמריקא''', ניו יורק 1997 עמוד 272.}}.


בשו"ת באר משה הביא טעם נוסף על פי הכתוב ב[[מסכת יומא]] "וזאת התורה אשר שם משה, זכה נעשית לו סם חיים, לא זכה נעשית לו סם מיתה". וכן אמר במקום אחר [[רבי בנאה]], ועל כן מברכים 'חזק חזק' שיזכה לאור התורה ותהיה לו סם חיים.
בשו"ת באר משה הביא טעם נוסף על פי הכתוב ב[[מסכת יומא]] "וזאת התורה אשר שם משה, זכה נעשית לו סם חיים, לא זכה נעשית לו סם מיתה". וכן אמר במקום אחר [[רבי בנאה]], ועל כן מברכים 'חזק חזק' שיזכה לאור התורה ותהיה לו סם חיים.
486

רעדאגירונגען

נאוויגאציע מעניו