מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
3,951
רעדאגירונגען
ק
←דאס אויסרופן דעם מולד: הגהה
(←דער זייגער פון די מולדות: צוגעלייגט מקור) |
ק (←דאס אויסרופן דעם מולד: הגהה) |
||
| שורה 61: | שורה 61: | ||
*עס זענען דא וואס האלט אז מען דארף רעכענען לויט חצות פון דער טאג פון ערשטע מולד בשעת בריאת העולם. מען קען אבער נישט מכריע וועלכע מולד דאס איז (וי"ד אדער ד"ט תרמ"ב), און יעדנספאל איז כמעט אוממעגליך צו וויסן ווען חצות איז דאן געווען{{הערה| זע: [[#גרדן|גארדאן]], זייט לא}}. געוויסע האלטן אז מען זאל קוקן אויף חצות פון ניסן און תשרי{{הערה|רבי יונה מרצבך, '''עלה יונה''', ירושלים, תשמ"ט, זייט לה}}. | *עס זענען דא וואס האלט אז מען דארף רעכענען לויט חצות פון דער טאג פון ערשטע מולד בשעת בריאת העולם. מען קען אבער נישט מכריע וועלכע מולד דאס איז (וי"ד אדער ד"ט תרמ"ב), און יעדנספאל איז כמעט אוממעגליך צו וויסן ווען חצות איז דאן געווען{{הערה| זע: [[#גרדן|גארדאן]], זייט לא}}. געוויסע האלטן אז מען זאל קוקן אויף חצות פון ניסן און תשרי{{הערה|רבי יונה מרצבך, '''עלה יונה''', ירושלים, תשמ"ט, זייט לה}}. | ||
==דאס אויסרופן דעם מולד== | |||
אין פילע קהילות, בעיקר [[אשכנז]]'ישע, איז איינגעפירט אז אין שול, בשעת "ברכת החודש" אום [[שבת מברכים]] טוט מען אויסרופן ווען דער מולד וועט זיין. דער מנהג איז רעלעטיו א נייער, און עס ווערט כמעט נישט געברענט אין פריערדיגע ספרים{{הערה|[[לנגר|לעווינגער]], זייט קמט.}}. | |||
דער ארגענעלער מנהג איז לכאורה געווען צו וויסן ווען דער מולד וועט זיין בשעת [[ברכת החודש]], און אזוי ברעגנט [[רבי אפרים זלמן מרגליות]] אין [[שער אפרים]]{{הערה|רבי אפרים זלמן מרגליות, '''שער אפרים''', שער י אות לז}} און דער [[בעל התניא]] אינעם סידור{{הערה|{{אוצר החכמה|2=סידור תורה אור|3=141382|4=ברוקלין, תשס"ה, זייט 142|עמוד=158}}.}}. דער שער אפרים לייגט צו אז עס איז נישט מעכב, נאר דער עיקר איז צו וויסן קלאר ווען ראש חודש וועט זיין. אין די מנהגים פון פראנקפורט שטייט אז דער מנהג איז צו פרעגן דעם חזן ווען דער מולד וועט זיין, אזוי אז דער חזן קוקט נאך אינעם לוח, און אין איינוועגס זעט ער שוין אויך גענוי ווען ראש חודש וועט זיין{{הערה|{{אוצר החכמה|שלמה זלמן גייגער|דברי קְהִלֹּת|28283|פראנקפורט דמיין, תרכ"ב, זייט 462}}.}}. עס ווערט געברענגט אז מען דארף נאכקוקן דער מולד פונעם פריערדיגן חודש און אליין אויסרעכענען דער פון די יעצטיגע, אלץ "כי היא חכמתכם"{{הערה|אן אור אלטן קונטרס "צאן הנחלות" געברענגט אין [[#לנגר|לעווינגער]], זייט קס}}; און ענדליך שטייט אויך אין [[דרך פיקודיך]]{{הערה|[[רבי צבי אלימלך שפירא]], '''דרך פיקודיך''', מצוה ד חלק המעשה אות י}}. רבי אליהו מני ברענגט אז אינזין האבן דעם מולד ביי "מי שעשה ניסים" איז א תיקון פארן [[פגם הברית]]{{הערה|{{רבי אליהו מני|קרנות צדיק|103721|ירושלים, תרס"ד, דף כא עמוד ב|page=42}}}}. | |||
אין [[ליקוטי מהרי"ח]] שטייט אז לכאורה האט שוין [[רבי מנדל פון רימאנוב]] איינגעפירט אין זיין בית המדרש אוסצורופן דעם מולד, און דער מנהג האט זיך ווארשיינליך פארשפרייט פון דארט. דערקעגן ברענגט ער אז לויט ווי עס שטייט אין אוהב ישראל אין פרשת בא דארף מען נישט אויסצורופן סעם מולד{{הערה|{{אוצר החכמה|רבי ישראל חיים פרידמאן|ליקוטי מהרי"ח|199897|ירושלים, תשע"ג, זייט רצט|page=319|כרך=ב}}.}}. אין בעלזא, וויזשניץ און אין טייל אשכנז'שע קהילות איז נישט איינגעפירט אויסצורפן דעם מולד{{הערה|[[#לנגר|לעווינגער]], זייט קסא}}. | |||
אין אסאך קהילות איז איינגעפירט איבערצוטייטשן דעם מולד צו דער היינטיגער זייגער, און אזוי איז עס שוין אין לוחות פון די ת"ר יארן{{הערה|ווי אין: {{אוצר החכמה|רבי צבי הירש אלבינגער|תפארת צבי|12829|ורשה, תר"כ}} און אין די לוח המולדות אין {{אוצר החכמה||סדור תפלה ישרה|106212|ראדוויל, תק"פ|עמוד=118|כרך=נוסח ספרד}}.}}. אין ארץ ישראל זענען דא וואס פירן זיך אראפ צו רעכענען 21 מינוט פונעם חשבון עס נענטער צוברענגן צום אמת'ע ארץ ישראל'דיגע זייגער{{הערה|שם=שטרנבוך}}, און אין די קלויזנבורגער בתי מדרשים אין ניו יארק זאל מען צולייגן זיבן שעה עס צוצופאסן צום אמעריקאנעם זייגער, אין איינגלאנג מיטן פסק פון רבי יוסף אליהו הענקין{{הערה|{{אוצר החכמה|רבי יוסף אליהו הנקין|גבורות אליהו|180914|ניו יורק, תשע"ג, זייט ריא|עמוד=268}}.}} לגבי סוף זמן קידוש לבנה{{הערה|[[#לנגר|לעווינגער]], זייט קנג}}. | |||
==מקורות== | ==מקורות== | ||
*{{אנקער|ראבח|{{היברובוקס|רבי אברהם בן חייא הנשיא|ספר העבור|21292|לאנדאן, תרי"א|page=1}}.}} | *{{אנקער|ראבח|{{היברובוקס|רבי אברהם בן חייא הנשיא|ספר העבור|21292|לאנדאן, תרי"א|page=1}}.}} | ||