אספקלריה רעדאקטארן
1,366
רעדאגירונגען
פארברייטערט
(←ווען צינדט מען: פארברייטערט) |
(פארברייטערט) |
||
| שורה 4: | שורה 4: | ||
{{דעסקריפציע|ליכט וואס מצינדט די אכט נעכט פון חנוכה}} | {{דעסקריפציע|ליכט וואס מצינדט די אכט נעכט פון חנוכה}} | ||
[[קובץ:PikiWiki Israel 18487 Menorah in all its glory.jpg|200px|ממוזער|חנוכה ליכט ביים [[פענסטער]] אין [[קבר רחל]].]] | [[קובץ:PikiWiki Israel 18487 Menorah in all its glory.jpg|200px|ממוזער|חנוכה ליכט ביים [[פענסטער]] אין [[קבר רחל]].]] | ||
די חנוכה ליכט צינדן איז איינע פון די [[זיבן מצוות דרבנן]], און די הויפט מצוה פון [[חנוכה]], צו מפרסם זיין די גרויסע ניסים וואס זענען געווען ווען די [[חשמונאים]] האבן באזיגט די [[אוראלט גריכנלאנד|יוונים]], און אזוי אויך די נס מיט די קריג פון [[אויל]]{{הערה|{{רמב"ם|מגילה וחנוכה|ג|א|ספר=זמנים}}.}}. די [[מצוה]] סימבאליזירט די [[יום טוב]] [[חנוכה]]. די מצוה ווערט דערמאנט אומדייטליך אין [[משנה]]{{הערה|שם=משנה|{{משנה|בבא קמא|ו|ו}}.}}, און אירע [[הלכות]] ווערן אויסגערעכנט נאר אין [[ברייתא]]{{הערה|{{בבלי|שבת|כא|א}}.}}. | די חנוכה ליכט צינדן איז איינע פון די [[זיבן מצוות דרבנן]], און די הויפט מצוה פון [[חנוכה]], צו מפרסם זיין די גרויסע ניסים וואס זענען געווען ווען די [[חשמונאים]] האבן באזיגט די [[אוראלט גריכנלאנד|יוונים]], און אזוי אויך די נס מיט די קריג פון [[אויל]]{{הערה|{{רמב"ם|מגילה וחנוכה|ג|א|ספר=זמנים}}.}}. די [[מצוה]] סימבאליזירט די [[יום טוב]] [[חנוכה]]. די מצוה ווערט דערמאנט אומדייטליך אין [[משנה]]{{הערה|שם=משנה|{{משנה|בבא קמא|ו|ו}}.}}, און אירע [[הלכות]] ווערן אויסגערעכנט נאר אין [[ברייתא]]{{הערה|{{בבלי|שבת|כא|א}}.}}. | ||
| שורה 69: | שורה 68: | ||
# ביי די [[שקיעה]] - ווען די זין הייבט אהן פארדעקט צו ווערן פון אונזער אויגן{{הערה|נאמען=ביאוהל|{{ויקיטקסט|ביאור הלכה על אורח חיים תרעב|ביאור הלכה, אורח חיים, סימן תרע"ב}}. זעט אויך אין [https://wiki.jewishbooks.org.il/mediawiki/wiki/%D7%91%D7%99%D7%90%D7%95%D7%A8_%D7%94%D7%92%D7%A8%22%D7%90/%D7%90%D7%95%D7%A8%D7%97_%D7%97%D7%99%D7%99%D7%9D/%D7%AA%D7%A8%D7%A2%D7%91 ביאור הגר"א, אורח חיים, סימן תרע"ב].}}, און אזוי האט זיך געפירט דער [[רבי יצחק זאב הלוי סאלאווייטשיק|בריסק'ער רב]], און אזוי פיהרן זיך אויך די בני ה[[ישוב הישן]] אין [[ירושלים]]{{ביאור|זיי האלטן אז אזוי האבן אויך געהאלטן [[רבי יוסף חיים זאנענפעלד]] און די אנדערע ירושלימ'ער [[רב]]נים.}}. | # ביי די [[שקיעה]] - ווען די זין הייבט אהן פארדעקט צו ווערן פון אונזער אויגן{{הערה|נאמען=ביאוהל|{{ויקיטקסט|ביאור הלכה על אורח חיים תרעב|ביאור הלכה, אורח חיים, סימן תרע"ב}}. זעט אויך אין [https://wiki.jewishbooks.org.il/mediawiki/wiki/%D7%91%D7%99%D7%90%D7%95%D7%A8_%D7%94%D7%92%D7%A8%22%D7%90/%D7%90%D7%95%D7%A8%D7%97_%D7%97%D7%99%D7%99%D7%9D/%D7%AA%D7%A8%D7%A2%D7%91 ביאור הגר"א, אורח חיים, סימן תרע"ב].}}, און אזוי האט זיך געפירט דער [[רבי יצחק זאב הלוי סאלאווייטשיק|בריסק'ער רב]], און אזוי פיהרן זיך אויך די בני ה[[ישוב הישן]] אין [[ירושלים]]{{ביאור|זיי האלטן אז אזוי האבן אויך געהאלטן [[רבי יוסף חיים זאנענפעלד]] און די אנדערע ירושלימ'ער [[רב]]נים.}}. | ||
* סוף די שקיעה - סוף די צייט וואס די זין הייבט אן אונטערצוגיין{{הערה|אזוי ברענגען די [[טור]] און {{שולחן ערוך|אורח חיים|תרעב}}.}}. אבער דער [[מגן אברהם]]{{הערה|אויף {{שולחן ערוך|אורח חיים|תרעב}}.}} און נאך לערנען אין דעם אז סמיינט שוין ממש [[צאת הכוכבים]], און אזוי פיהרן זיך די [[ספרדים]] היינטיגע צייטן. | * סוף די שקיעה - סוף די צייט וואס די זין הייבט אן אונטערצוגיין{{הערה|אזוי ברענגען די [[טור]] און {{שולחן ערוך|אורח חיים|תרעב}}.}}. אבער דער [[מגן אברהם]]{{הערה|אויף {{שולחן ערוך|אורח חיים|תרעב}}.}} און נאך לערנען אין דעם אז סמיינט שוין ממש [[צאת הכוכבים]], און אזוי פיהרן זיך די [[ספרדים]] היינטיגע צייטן. | ||
* אנהייב פונעם צווייטן שקיעה - דאס הייסט ווען די ליכטיגקייט הייבט שוין זיך צו ענדיגן אינגאנצן, דאס קומט אויס בערך א פערטל שעה בעפאר [[צאת הכוכבים]]{{הערה|אזוי האלטן די [[ר"ן]], [[רשב"א]] און [[מאירי]]{{הערה|נאמען=ביאוהל}}. | * אנהייב פונעם צווייטן שקיעה - דאס הייסט ווען די ליכטיגקייט הייבט שוין זיך צו ענדיגן אינגאנצן, דאס קומט אויס בערך א פערטל שעה בעפאר [[צאת הכוכבים]]{{הערה|אזוי האלטן די [[ר"ן]], [[רשב"א]] און [[מאירי]]{{הערה|נאמען=ביאוהל}}.}}. | ||
דער [[חזון איש]] האט געהאלטן אין זיך למעשה געפירט צינדן נאך 18 מינוט פון די שקיעה. | דער [[חזון איש]] האט געהאלטן אין זיך למעשה געפירט צינדן נאך 18 מינוט פון די שקיעה. | ||
| שורה 75: | שורה 74: | ||
די סיבה וואס דערצו זוכט מען צו צינדן די לייכט אויסדרוקליך אוונט, איז צוליב וואס מוויל מפרסם זיין דערמיט די נס, און ליכט ווערן גוט אנגעזעהן אין די טונקל, ביינאכט, אבער פארדעם דארף דאס נאך אויך זיין גענוג פריה, אין א צייט ווען מענטשן געפינען זיך נאך אין גאס, אז סזאהל זיין פאר וועמען בו באווייזן די ליכט, מפרסם צו זיין די נס. | די סיבה וואס דערצו זוכט מען צו צינדן די לייכט אויסדרוקליך אוונט, איז צוליב וואס מוויל מפרסם זיין דערמיט די נס, און ליכט ווערן גוט אנגעזעהן אין די טונקל, ביינאכט, אבער פארדעם דארף דאס נאך אויך זיין גענוג פריה, אין א צייט ווען מענטשן געפינען זיך נאך אין גאס, אז סזאהל זיין פאר וועמען בו באווייזן די ליכט, מפרסם צו זיין די נס. | ||
די גמרא דארט זאגט אז די ליכט דארף ברענען {{ציטוטון|עד שתכלה רגל מן השוק}}, דאס הייסט, ביז די גאסן ווערן ליידיג, וואס דאס איז א האלבער [[שעה]] נאך די צאת הכוכבים.{{ש}}אויך דערצו איז די סיבה דאס וואס מוויל באווייזן די ליכט פאר די וואס געפונען זיך אין גאס, און דערפאר אין צייט וואס מענטשן גייען שוין נישט אין גאס, איז נישט דא פאר וועמען צו צינדן ליכט צו מפרסם זיין פאר אים די נס. | די גמרא דארט זאגט אז די ליכט דארף ברענען {{ציטוטון|עד שתכלה רגל מן השוק}}, דאס הייסט, ביז די גאסן ווערן ליידיג, וואס דאס איז א האלבער [[שעה]] נאך די צאת הכוכבים.{{ש}}אויך דערצו איז די סיבה דאס וואס מוויל באווייזן די ליכט פאר די וואס געפונען זיך אין גאס, און דערפאר אין צייט וואס מענטשן גייען שוין נישט אין גאס, איז נישט דא פאר וועמען צו צינדן ליכט צו מפרסם זיין פאר אים די נס{{הערה|{{שולחן ערוך|אורח חיים|תרעב}}.}}. | ||
=== ערב שבת === | === ערב שבת === | ||
| שורה 105: | שורה 104: | ||
== פרסומי ניסא == | == פרסומי ניסא == | ||
[[טעקע:Dan Hadani collection (990048699170205171).jpg|קליין|פרסומי ניסא פון חנוכה ליכט דורך א [[שליח (חב"ד)|שליח חב"ד]]]] | |||
ווי אויבנדערמאנט איז די הויפט פונקט אין די חנוכה ליכט צינדן, די פרסומי ניסא וואס קומט דורך דעם, צו מפרסם זיין די נס וואס האט זיך אפגעשפילט חנוכה מיט די אויל. אסאך הלכות אום חנוכה ליכט זענען רעזולטאט פון די הלכה.{{ש}}דאס אז מדארף קענען זעהן די ליכט און דערפאר קען דאס נישט זיין צו הויך אדער נידריג. אזוי אויך דאס וואס מדארף צינדן און די צייט ואס מענטשן זענען נאך אין די גאסן און זיי וועלן דאס קענען זעהן. די ליכט צינדן אין בית המדרש, און נאך. | ווי אויבנדערמאנט איז די הויפט פונקט אין די חנוכה ליכט צינדן, די פרסומי ניסא וואס קומט דורך דעם, צו מפרסם זיין די נס וואס האט זיך אפגעשפילט חנוכה מיט די אויל. אסאך הלכות אום חנוכה ליכט זענען רעזולטאט פון די הלכה.{{ש}}דאס אז מדארף קענען זעהן די ליכט און דערפאר קען דאס נישט זיין צו הויך אדער נידריג. אזוי אויך דאס וואס מדארף צינדן און די צייט ואס מענטשן זענען נאך אין די גאסן און זיי וועלן דאס קענען זעהן. די ליכט צינדן אין בית המדרש, און נאך. | ||
| שורה 110: | שורה 110: | ||
אלס פרסומי ניסא זענען פארהאן וואס האלטן אז ממעג און סאיז א מצווה צו צינדן חנוכה ליכט אין יעדער ארט ווי סנעמען זיך צוזאם א ריזן ציבור, צ. ב. ביי א [[חתונה]] אדער אין גאס אד"ג און בענטשן א ברכה דערויף{{הערה|אזוי האלטן [[רבי בנימין יהושע זילבער]], שו"ת אז נדברו, חלק ה', סימן לז; [[רבי עובדיה יוסף]], חזון עובדיה, חנוכה, זייט מז.}}, אבער רוב האלטן אז מזאהל נישט צינדן מיט א ברכה אין אזא פאל{{הערה|אזוי האלטן [[רבי שמואל וואזנער|רבי שמואל הלוי וואזנער]] (שו"ת שבט הלוי, חלק ד', סימן לה; [[רבי שלמה זלמן אויערבאך]], שלמי מועד זייט רל"ז; [[רבי אליעזר יהודה וואלדנבערג]], שו"ת ציץ אליעזר, חלק טו, סימן ל, און נאך.}}, און נאך זענען פארהאן וואס טיילן איין צווישן א ארט וואס מדאוונט דארט אויך, וואס דעמאלטס קען מען צינדן מיט א ברכה, צו א ארט וואס מצינדט נאר וואס דעמאלטס זאהל מען נישט צינדן מיט א ברכה{{הערה|אזוי האלט [[רבי מרדכי אליהו]], ווערט געברענגט אין 'מקראי קודש' הלכות חנוכה, פרק י הערה כג. לויט [[רבי יצחק יוסף]] קען מען צינדן מיט א ברכה נאר אויב מהאט דארט געדאוונט אויך [[מנחה]] און אויך [[מעריב]]. ווערט געברענגט גדארט הערה כב.}}. | אלס פרסומי ניסא זענען פארהאן וואס האלטן אז ממעג און סאיז א מצווה צו צינדן חנוכה ליכט אין יעדער ארט ווי סנעמען זיך צוזאם א ריזן ציבור, צ. ב. ביי א [[חתונה]] אדער אין גאס אד"ג און בענטשן א ברכה דערויף{{הערה|אזוי האלטן [[רבי בנימין יהושע זילבער]], שו"ת אז נדברו, חלק ה', סימן לז; [[רבי עובדיה יוסף]], חזון עובדיה, חנוכה, זייט מז.}}, אבער רוב האלטן אז מזאהל נישט צינדן מיט א ברכה אין אזא פאל{{הערה|אזוי האלטן [[רבי שמואל וואזנער|רבי שמואל הלוי וואזנער]] (שו"ת שבט הלוי, חלק ד', סימן לה; [[רבי שלמה זלמן אויערבאך]], שלמי מועד זייט רל"ז; [[רבי אליעזר יהודה וואלדנבערג]], שו"ת ציץ אליעזר, חלק טו, סימן ל, און נאך.}}, און נאך זענען פארהאן וואס טיילן איין צווישן א ארט וואס מדאוונט דארט אויך, וואס דעמאלטס קען מען צינדן מיט א ברכה, צו א ארט וואס מצינדט נאר וואס דעמאלטס זאהל מען נישט צינדן מיט א ברכה{{הערה|אזוי האלט [[רבי מרדכי אליהו]], ווערט געברענגט אין 'מקראי קודש' הלכות חנוכה, פרק י הערה כג. לויט [[רבי יצחק יוסף]] קען מען צינדן מיט א ברכה נאר אויב מהאט דארט געדאוונט אויך [[מנחה]] און אויך [[מעריב]]. ווערט געברענגט גדארט הערה כב.}}. | ||
אלס פרסומי ניסא האט איינגעפירט דער [[רבי מנחם מענדל שניאורסאהן|ליובאוויטשער רבי]] צו צינדן אין הויפט עררטער, אדער אויף די דעכער פון די הייזער און [[אויטא]]'ס, גרויסע חנוכה לעמפ, אפילו נישט קיין עכטע ליכט, נאר עלקטריק ליכט אד"ג, טראץ וואס מקען נישט יוצא זיין דערמיט, אבער כאטש טוהן דערמיט פרסומי ניסא. | |||
== אין בית המדרש == | == אין בית המדרש == | ||