מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
3,951
רעדאגירונגען
ק
←דער אידישער לוח און דער מולד: הגהה
(פארברייטערט) |
ק (←דער אידישער לוח און דער מולד: הגהה) |
||
| שורה 12: | שורה 12: | ||
דער פונקטליכע און אמת'ע צייט אפשניט ווילאנג עס געדויערט פארן לבנה ארומצוקרייזן דעם וועלט איז אנדערש יעדע חודש, געוואנדן אין אסאך פאקטארן, און דער לענגסטער חודש קען זיין מיט איבער א טאג לענגער ווי דאס קורצטער. פארן צוועק פון קובע זיין דעם אידישן לוח, האבן חז"ל אוועק געשטעלט א '''מולד האמצעי''', דאס איז א דורכשניטליכע נומער פאר די חודש, אין די דאזיגע מולדות וועלן אלעמאל זיין אין די 14-15 שעה פון די אמת'ע מולד. | דער פונקטליכע און אמת'ע צייט אפשניט ווילאנג עס געדויערט פארן לבנה ארומצוקרייזן דעם וועלט איז אנדערש יעדע חודש, געוואנדן אין אסאך פאקטארן, און דער לענגסטער חודש קען זיין מיט איבער א טאג לענגער ווי דאס קורצטער. פארן צוועק פון קובע זיין דעם אידישן לוח, האבן חז"ל אוועק געשטעלט א '''מולד האמצעי''', דאס איז א דורכשניטליכע נומער פאר די חודש, אין די דאזיגע מולדות וועלן אלעמאל זיין אין די 14-15 שעה פון די אמת'ע מולד. | ||
==דער אידישער לוח און דער מולד== | ==דער אידישער לוח און דער מולד== | ||
אין דער [[אידישע לוח]] דארפן די [[חודשים]] זיך אנהייבן אינאיינעם מיט די נייע לבנה וואס ערשיינט נאכן מולד. דער אייבעשטער האט געזאגט פאר [[משה רבינו]] אין [[מצרים]] {{ציטוטון|החודש הזה לכם ראש חודש}} – "אזוינס (די נייע לבנה), וועט איר וועט עס זען, זיי מקדש דעם חודש". | אין דער [[אידישע לוח]] דארפן די [[חודשים]] זיך אנהייבן אינאיינעם מיט די נייע לבנה וואס ערשיינט נאכן מולד. דער אייבעשטער האט געזאגט פאר [[משה רבינו]] אין [[מצרים]] {{ציטוטון|החודש הזה לכם ראש חודש}} – "אזוינס (די נייע לבנה), וועט איר וועט עס זען, זיי מקדש דעם חודש". | ||
אין די צייטן ווען עס איז געווען א [[סנהדרין]] פון "סמוכים", האט מען מקדש געווען "על פי הראיה", דאס הייסט באזירט אויף עדים וואס האבן געזאגט אז זיי האבן שוין געזען דעם נייעם לבנה. אבער זייט די צייטן פון הלל נשיאה, איז מען קובע די חודש לויט א באשטימטע חשבון. הלל האט געזען אז די גליות און אומשטענדן ווערן שווערער, און אז עס וועט שוין נישט זיין קיין סנהדרין וואס וועט קענען קובע זיין ראשי חודשים, און ער האט אויסגעשטעלט אן אריטמישע חשבון קובע צו זיין די אידישע לוח. | אין די צייטן ווען עס איז געווען א [[סנהדרין]] פון "סמוכים", האט מען מקדש געווען "על פי הראיה", דאס הייסט באזירט אויף עדים וואס האבן געזאגט אז זיי האבן שוין געזען דעם נייעם לבנה. אבער זייט די צייטן פון הלל נשיאה, איז מען קובע די חודש לויט א באשטימטע חשבון. הלל האט געזען אז די גליות און אומשטענדן ווערן שווערער, און אז עס וועט שוין נישט זיין קיין סנהדרין וואס וועט קענען קובע זיין ראשי חודשים, און ער האט אויסגעשטעלט אן אריטמישע חשבון קובע צו זיין די אידישע לוח. | ||
אין די [[אידישער לוח]] וואס מען נוצט זייט הלל'ס צייטן, וועט מען קובע ראש השנה אינעם טאג אין וואס דער מולד געפאלט, אויסער אויב עס איז דא א סיבה עס אפצושטופן מיט איינס אדער צוויי טעג. אלע אנדערע חודשים אויסער תשרי האבן אלע באשטימטע צאל טעג, 29 אדער 30, אויסער חשוון און כסלו וואס קענען זיין סיי 29 און סיי 30; געוואנדן לויט וויפל טעג עס זענען דא צווישן איין ראש השנה און דער צווייטער. דער חשבון פון דער מולד מיט די כללים ווען אפצושטופן ראש השנה, אינאיינעם מיט דער סדר פון [[עיבור יארן]], שטעלן אויס דער גאנצער אידישער לוח. | אין די [[אידישער לוח]] וואס מען נוצט זייט הלל'ס צייטן, וועט מען קובע ראש השנה אינעם טאג אין וואס דער מולד געפאלט, אויסער אויב עס איז דא א סיבה עס אפצושטופן מיט איינס אדער צוויי טעג. אלע אנדערע חודשים אויסער תשרי האבן אלע באשטימטע צאל טעג, 29 אדער 30, אויסער חשוון און כסלו וואס קענען זיין סיי 29 און סיי 30; געוואנדן לויט וויפל טעג עס זענען דא צווישן איין ראש השנה און דער צווייטער. דער חשבון פון דער מולד מיט די כללים ווען אפצושטופן ראש השנה, אינאיינעם מיט דער סדר פון [[עיבור יארן]], שטעלן אויס דער גאנצער אידישער לוח. | ||
חז"ל רעכענען אז פון איין מולד צום צווייטן זענען דא 29 טעג, 12 שעה און 793 חלקים (1080 אין א שעה); באקאנט מיטן סימן כ"ט י"ב תשצ"ג. דער ערשטער מולד פון תשרי שנת א' ליצירה, איז געווען מאנאטג נאך 5 שעה און 205 חלקים; באקאנט מיטן סימן בהר"ד. כדי צו וויסן ווען א געוויסע מולד וועט זיין, דארף מען צולייגן צו מולד בהר"ד, כ"ט י"ב תשצ"ג פאר יעדע חודש וואס איז אריבער זייט בריאת העולם. | חז"ל רעכענען אז פון איין מולד צום צווייטן זענען דא 29 טעג, 12 שעה און 793 חלקים (1080 אין א שעה); באקאנט מיטן סימן כ"ט י"ב תשצ"ג. דער ערשטער מולד פון תשרי שנת א' ליצירה, איז געווען מאנאטג נאך 5 שעה און 205 חלקים; באקאנט מיטן סימן בהר"ד. כדי צו וויסן ווען א געוויסע מולד וועט זיין, דארף מען צולייגן צו מולד בהר"ד, כ"ט י"ב תשצ"ג פאר יעדע חודש וואס איז אריבער זייט בריאת העולם. | ||
==דער זייגער פון די מולדות== | ==דער זייגער פון די מולדות== | ||
==מקורות== | ==מקורות== | ||