אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "ברוך שאמר"

[[רבי אברהם זכות]]{{הערה|זעהט {{היברובוקס||ספר יוחסין|11550|עמוד=243}}.}} שרייבט אז אינ'ם ערשטן שבת ווען מען האט ממנה געווען א [[ראש הגולה]] אין [[בבל]] האט דער חזן געזינגן "ברוך שאמר והיה העולם", און די בחורים האבן געענטפערט "ברוך הוא"; דער חזן האט געזאגט "ברוך עושה בראשית" און די בחורים האבן געענטפערט "ברוך הוא", און אזוי אויף יעדע שטיקל וואס פאנגט זיך אהן "ברוך" האט מען געענטפערט "ברוך הוא". ר' [[שלמה אבן ווירגא]]{{הערה|זעהט {{היברובוקס||שבט יהודה|44236|עמוד=52}}.}} ברענגט צו דעם סדר פון זאגן "ברוך שאמר" לכבוד דעם ראש הגולה אויף אן אנדערן אופן: דער חזן האט אנגעהויבן "ברוך שאמר", און די ראשי הישיבות האבן געענטפערט "ברוך אומר ועושה", דערנאך האט דער חזן געזאגט "ברוך גוזר ומקיים", און זיי האבן געענטפערט "ברוך עושה בראשית" וכו'. ר' [[זעליגמאן בער]]{{הערה|{{היברובוקס|ר' זעליגמאן בער|סדר עבודת ישראל|42897|זייט 58|עמוד=82}}. זעהט אויך [[כלבו (ספר)|כלבו]] סי' ד'.}} שרייבט אז דער סדר איז נאר געווען ווען מען האט עס געזינגען לכבוד דער ריש גלותא. אבער ביים דאווענען האט מען עס נישט געזינגען ווי א פזמון, נאר יעדער האט געזאגט דער גאנצער נוסח, אויך די ווערטער "ברוך הוא", וועלכע זענען א חלק פונ'ם גוף הברכה.

דער רי"ף{{הערה|שם=ריף}} שרייבט אז מ'טאר נישט אויסרעדן פון אנהויב "ברוך שאמר" ביז נאך "[[שמונה עשרה]]"{{הערה|פונ'ם רבי'ן [[רבי אלימלך פון ליזשענסק]] ווערט געברענגט אז וויבאלד לויט [[מנהג אשכנז]] זאגט מען "הודו" נאך "ברוך שאמר", דעריבער האט ער מקפיד געווען נישט אויסרעדן פון "הודו" (טראצדעם וואס ער האט זיך געפירט ווי [[מנהג ספרד]] און ער האט נאך למעשה געהאלטן בעפאר "ברוך שאמר"). איינמאל האט דער [[חוזה פון לובלין]] געזעהן ווי זיין רבי, רבי אלימלך, איז זייער טרויעריג, און זיין רבי האט אים ערקלערט אז דאס איז צוליב דעם וואס וועגן [[פיקוח נפש]] (כדי צו מתפלל זיין פאר א [[מקשה לילד]]) האט ער געמוזט אויסרעדן נאכדעם וואס ער האט שוין אנגעהויבן "הודו" (כאטש ער האט נאך געהאלטן בעפאר "ברוך שאמר"), און צוליב דעם איז ער אזוי בצער, און הלוואי וועט מען מקבל זיין זיין [[תשובה]] (נפתלי אלימלך ווייס, ילקוט עובדות וסיפורים (ברוקלין, ה'תש"ס), זייט נ-נא, אין נאמען פון אהל אלימלך אות רצד).}}.

דער טור{{הערה|שם=טור}} שרייבט אז מען דארף זאגן "ברוך שאמר" מיט א ניגון און א זיסקייט.

מען פירט זיך עס צו זאגן שטייענדיג{{הערה|[[רמ"א]] אין {{שולחן ערוך|אורח חיים|נא|ז}}.}} און מען זאל אנכאפן די צוויי פאדערשטע [[ציצית]]{{הערה|[[מגן אברהם]] סי' נ"א ס"ק א' אין נאמען פון "כוונות" [פונ'ם [[אריז"ל]]].}}. ווען מען ענדיגט "ברוך שאמר" גיבט מען א קיש די ציצית{{הערה|סידור "עבודת השם" אין נאמען פון אור צדיקים עמוד התפלה סי' טז ס"ג.}}.

אין די [[יעקע|יעקישע]] קהילות איז דער מנהג אז דער חזן זאגן דעם גאנצן תפלה פון "ברוך שאמר" הויך{{הערה|[http://www.moreshesashkenaz.org/mm/publications/Madrich.pdf מדריך למנהג אשכנז המובהק], בני ברק תשע"ד, זייט 23.}}, נישט ווי דעם גאנצן דאווענען וואס ער זאגט הויך נאר די אנפאנג און סוף.

לויט [[מנהג אשכנז]] זאגט מען "ברוך שאמר" בעפאר "[[הודו לה' קראו בשמו|הודו]]", און לויט [[מנהג ספרד]] נאך "הודו"{{הערה|אין ספר בעל שם טוב על התורה (פרשת נח אות קמ"ב) ווערט געברענגט א טעם פארוואס מען פירט זיך צו זאגן "הודו" בעפאר די פסוקי דזמרא און נישט אינמיטן די פסוקי דזמרא, אבער אין די הגהות דארט (מקור מים חיים אות קל"ט) ברענגט ער אז אין סידור פון [[בעל שם טוב]] איז געשטאנען "ברוך שאמר" בעפאר "הודו" (אזוי ווי מנהג אשכנז).}}.

*אויב מען האלט נאך "ברוך אתה ה' אלקינו מלך העולם", מעג מען ענטפערן אמן אויף אלע ברכות, אבער אויפ'ן ברכה פון "ברוך שאמר" זעלבסט זאל מען נישט ענטפערן אמן אויב מען האט עס געהערט פון א צווייטן וואס האט געענדיגט דער ברכה.

*נאך דעם צווייטן "ברוך אתה ה'", בעפאר מען האט געענדיגט "מלך מהולל בתשבחות", טאר מען נישט מפסיק זיין צו ענטפערן אמן אויף קיין שום ברכה<ref>{{שולחן ערוך|אורח חיים|נא|ב}} און [[משנה ברורה]] דארט.</ref>. ענליך צו דעם איז דער דין לגבי איינער וואס האלט אינמעטן [[ישתבח]]. דער טעם פארוואס די ברכות זענען אנדערש פון אנדערע ברכות איז ווייל זיי ווערן נישט דערמאנט אין גמרא.

 

אויב מען האט געענדיגט "ברוך שאמר" בעפאר דער [[שליח ציבור]] האט געענדיגט, ענטפערט מען [[אמן]] נאך דער ברכה פונ'ם שליח ציבור{{הערה|{{טור|אורח חיים|נא}}; {{שולחן ערוך|אורח חיים|נא|ה}}.}}.