אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "ברוך שאמר"

אינ'ם [[נוסח ארץ ישראל]] האט מען בכלל נישט געזאגט "ברוך שאמר", נאר בעפאר די פסוקי דזמרא (וואס זיי האבן געזאגט אויף אן אנדערן סדר) האבן זיי געזאגט אן אנדערן ברכה, וועלכע זיי האבן אויך געזאגט אין אנדערע געלעגנהייטן פאר'ן זאגן קאפיטלעך פון תהלים{{הערה|למשל בעפאר [[מעריב]] אויף [[שבת]] און [[יום טוב]]. דער נוסח פונ'ם ברכה: {{ציטוטון|בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹהֵינוּ מֶלֶךְ הָעוֹלָם, אֲשֶׁר בָּחַר בְּדָוִיד עַבְדּוֹ, וְרָצָה בְשִׁירֵי קָדְשׁוֹ, לְפָאֲרוֹ לְהַלְּלוֹ לְרוֹמְמוֹ לְתָקְפּוֹ עַל כָּל גְּבוּרוֹתָיו. בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹהֵי דָוִד, מַצְמִיחַ יְשׁוּעָה שְׁלֵימָה וקְרוֹבָה לְעַמּוֹ יִשְׂרָאֵל, וּבוֹנֵה יְרוּשָׁלָיִם.}}.}}. אין א שפעטערע תקופה האבן זיך אריינגעכאפט מנהגים פון בבל אינ'ם נוסח פון ארץ ישראל, און מען האט אנגעהויבן זאגן, אדער אין צוגאב צום סדר פון ארץ-ישראל אדער אנשטאט דעם, די פסוקי דזמרא פון בבל, מיט "ברוך שאמר" בעפאר זיי{{הערה|שרה חבשוש, [https://asif.co.il/?s=%D7%94%D7%A9%D7%A4%D7%A2%D7%AA+%D7%A0%D7%95%D7%A1%D7%97+%D7%90%D7%A9%D7%9B%D7%A0%D7%96+%D7%A2%D7%9C+%D7%A0%D7%95%D7%A1%D7%97+%D7%A1%D7%A4%D7%A8%D7%93+%D7%91%D7%91%D7%A8%D7%9B%D7%AA+%27%D7%91%D7%A8%D7%95%D7%9A+%D7%A9%D7%90%D7%9E%D7%A8%27 השפעת נוסח אשכנז על נוסח ספרד בברכת ברוך שאמר], [[בר אילן אוניווערסיטעט]] תשע"ג, זייטן 2–3, און זייטן 9–10, [[ספריית אסיף]].}}.

אין די סידורים פון די [[גאונים]]{{הערה|למשל [[סדר רב עמרם גאון]], [http://www.hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=42695&st=&pgnum=12&hilite= זייט 2]}} ווי אויך אינ'ם נוסח פון [[רמב"ם]] און אין [[תכלאל]], און דורך זייער השפעה, אויך אין דעם אמאליגן נוסח פון די [[ספרדים]]{{הערה|ווי צום ביישפיל טייל פון די קהילות פון [[מאראקא]] וועלכע האבן דאס געזאגט אויף שבת. זעהט סידור "אבותנו" פון רבי [[מאיר אלעזר עטיה]].}} (און אזוי פירט מען זיך ביז היינט אין די ספרד'ישע קהילות פון [[מערב-אייראפע]]) און אינ'ם [[פרס]]'ישן נוסח האט מען געזאגט לענגערע נוסחאות פון "ברוך שאמר", ווי למשל דאס צולייגן: {{ציטוטון|ברוך מעביר אפילה ומביא אורה, ברוך אל חי לעד וקיים לנצח, ברוך שאין לפניו עולה ולא שכחה [לא כזב ולא מרמה<ref>נוסח תימן און רמב"ם.</ref>] ולא משוא פנים ולא מקח שוחד, צדיק הוא בכל דרכיו, ברוך הוא וברוך שמו; ברוך זכרו לעולמי עד}}{{הערה|חבשוש, [https://asif.co.il/?s=%D7%94%D7%A9%D7%A4%D7%A2%D7%AA+%D7%A0%D7%95%D7%A1%D7%97+%D7%90%D7%A9%D7%9B%D7%A0%D7%96+%D7%A2%D7%9C+%D7%A0%D7%95%D7%A1%D7%97+%D7%A1%D7%A4%D7%A8%D7%93+%D7%91%D7%91%D7%A8%D7%9B%D7%AA+%27%D7%91%D7%A8%D7%95%D7%9A+%D7%A9%D7%90%D7%9E%D7%A8%27 השפעת נוסח אשכנז על נוסח ספרד בברכת ברוך שאמר], זייטן 3–5, און זייטן 10–19.|שם=חבשוש}}. אין א געוויסע כתב יד פון [[נוסח רומניא]] איז דא אן אנדערן נוסח, גאר לאנג, געבויט לויט'ן סדר פונ'ם גאנצן [[אלף בית]], און נאך יעדן אות האט מען געזאגט: 'ברוך הוא וברוך שמו'.{{מקור}}

דערקעגן, אין די נוסחאות פון [[נוסח אשכנז|אשכנז]], [[נוסח צרפת|צרפת]], [[נוסח איטאליע|איטאליע]], און רוב נוסחאות פון נוסח רומניא איז דער נוסח פיל קורצער{{הערה|שם=חבשוש}}. במשך די דורות, צווישן אנדערן, דורך די השפעה פון [[אר"י]], זענען די מערסטע טייל פון ספרדים אריבערגעגאנגען צום קורצערן נוסח{{הערה|חבשוש, [https://asif.co.il/?s=%D7%94%D7%A9%D7%A4%D7%A2%D7%AA+%D7%A0%D7%95%D7%A1%D7%97+%D7%90%D7%A9%D7%9B%D7%A0%D7%96+%D7%A2%D7%9C+%D7%A0%D7%95%D7%A1%D7%97+%D7%A1%D7%A4%D7%A8%D7%93+%D7%91%D7%91%D7%A8%D7%9B%D7%AA+%27%D7%91%D7%A8%D7%95%D7%9A+%D7%A9%D7%90%D7%9E%D7%A8%27 השפעת נוסח אשכנז על נוסח ספרד בברכת ברוך שאמר], זייטן 68–69.}}.

אינ'ם אמאליגן נוסח פון די [[ספרדים]] לייגט מען צו אויף שבת: {{ציטוטון|ברוך המנחיל מנוחה לעמו ישראל ביום שבת קודש}}, און אין יום טוב: {{ציטוטון|ברוך שנתן לעמו ישראל את יום חג [פלוני] הזה, את יום טוב מקרא קודש הזה}}.{{ש}}רבי [[יוסף אבן אביתור|יוסף בן אבִיתוּר]] האט פארפאסט פיוטים צו זאגן ביים אנפאנג פון "ברוך שאמר" אויף ספעציעלע טעג. למשל, אויף [[פסח]]: "ברוך אשר אל עליון נקרא, יושב על [[זיבן הימלען|שבעה רקיעים]] וסובלם כו'", אויף [[יום כיפור]]: "ברוך אשר אִשש דוק וחוג בעשרה מאמרות וכיללם כו'", און דערנאך איז מען ממשיך מיט א לאנגע פיוט וועגן די [[עשרה מאמרות]]{{הערה|זעהט [http://maagarim.hebrew-academy.org.il/Pages/PMain.aspx?mishibbur=990021&page=2 "מאגרים" - מפעל המילון ההיסטורי].}}.

*אויב מען האלט אינמיטן דעם ערשטן שטיקל בעפאר "ברוך אתה ה'", איז כאילו מען האט נאכנישט אנגעהויבן דער ברכה, און מען מעג ענטפערן אמן אויף אלע ברכות.  

*אויב מען האלט נאך "ברוך אתה ה' אלקינו מלך העולם", מעג מען ענטפערן אמן אויף אלע ברכות, אבער אויפ'ן ברכה פון "ברוך שאמר" זעלבסט זאל מען נישט ענטפערן אמן אויב מען האט עס געהערט פון א צווייטן וואס האט געענדיגט דער ברכה.  

*נאך דעם צווייטן "ברוך אתה ה'", בעפאר מען האט געענדיגט "מלך מהולל בתשבחות", טאר מען נישט מפסיק זיין צו ענטפערן אמן אויף קיין שום ברכה.<ref>{{שולחן ערוך|אורח חיים|נא|ב}} און [[משנה ברורה]] דארט.</ref>. ענליך צו דעם איז דער דין לגבי איינער וואס האלט אינמעטן [[ישתבח]]. דער טעם פארוואס די ברכות זענען אנדערש פון אנדערע ברכות איז ווייל זיי ווערן נישט דערמאנט אין גמרא.