בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,382
רעדאגירונגען
ק (החלפת טקסט – "|-|" ב־"|") |
ק (החלפת טקסט – "|קצר=כן" ב־"") |
||
| שורה 6: | שורה 6: | ||
| קינדער = | | קינדער = | ||
| תקופה = יציאת מצרים, דור המדבר | | תקופה = יציאת מצרים, דור המדבר | ||
| בתנ"ך = {{תנ"ך|במדבר|א|ה | | בתנ"ך = {{תנ"ך|במדבר|א|ה}}; {{תנ"ך|במדבר|ב|י|ללא=ספר}}; {{תנ"ך|במדבר|ז|ל|ללא=ספר}}; {{תנ"ך|במדבר|י|יח|ללא=ספר}} | ||
}} | }} | ||
| שורה 12: | שורה 12: | ||
== לעבן און שאפן == | == לעבן און שאפן == | ||
ווי די אנדערע נשיאים, האט השי"ת באשטימט אליצור בן שדיאור צו ציילן זיין שבט ביים צווייטן ציילונג פון אידן אין מדבר. זיי ווערן דארט געשילדערט ווי {{ציטוטון|קְרוּאֵי הָעֵדָה, נְשִׂיאֵי מַטּוֹת אֲבוֹתָם, רָאשֵׁי אַלְפֵי יִשְׂרָאֵל{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|א|טז}}}}}}. זיי זענען אלע געווען הויפטן אין [[סנהדרין]]{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|א|טז | ווי די אנדערע נשיאים, האט השי"ת באשטימט אליצור בן שדיאור צו ציילן זיין שבט ביים צווייטן ציילונג פון אידן אין מדבר. זיי ווערן דארט געשילדערט ווי {{ציטוטון|קְרוּאֵי הָעֵדָה, נְשִׂיאֵי מַטּוֹת אֲבוֹתָם, רָאשֵׁי אַלְפֵי יִשְׂרָאֵל{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|א|טז}}}}}}. זיי זענען אלע געווען הויפטן אין [[סנהדרין]]{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|א|טז|מפרש=מלבי"ם}}}}, וועלכע זענען גערופן געווארן צו יעדע חשוב'ע זאך ביי אידן{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|א|טז|מפרש=רש"י}}}}. | ||
לויט חז"ל זענען די נשיאים געווען די שוטרים וואס די מצריים האבן געשטעלט איבער אידן אין [[מצרים]], וואס זיי זענען געשלאגן געווארן ווען אידן האבן נישט ערפילט זייער קוואטע{{הערה|ספרי במדבר פיסקא מה, געברענגט אויך אין {{תנ"ך|במדבר|ז|ב|מפרש=רש"י}}}}. טייל לערנען אז זיי זענען שוין געווען נשיאים איבער די עלטערן פונעם דור המדבר, נאך זייענדיג אין מצרים{{הערה|{{היברובוקס|[[רבי יהונתן אייבשיץ]]|תפארת יהונתן|21286|יאזעפאף תרל"ג|עמוד=188}}}}. | לויט חז"ל זענען די נשיאים געווען די שוטרים וואס די מצריים האבן געשטעלט איבער אידן אין [[מצרים]], וואס זיי זענען געשלאגן געווארן ווען אידן האבן נישט ערפילט זייער קוואטע{{הערה|ספרי במדבר פיסקא מה, געברענגט אויך אין {{תנ"ך|במדבר|ז|ב|מפרש=רש"י}}}}. טייל לערנען אז זיי זענען שוין געווען נשיאים איבער די עלטערן פונעם דור המדבר, נאך זייענדיג אין מצרים{{הערה|{{היברובוקס|[[רבי יהונתן אייבשיץ]]|תפארת יהונתן|21286|יאזעפאף תרל"ג|עמוד=188}}}}. | ||
| שורה 21: | שורה 21: | ||
== מחלוקת קרח ועדתו == | == מחלוקת קרח ועדתו == | ||
די שכנות פון שבט ראובן צו [[שבט לוי]] האט צוגעברענגט אז ביים [[מחלוקת קורח ועדתו]] האט שבט ראובן געשפילט א הויפט ראלע{{הערה|זעט {{תנ"ך|במדבר|טז|א|מפרש=רש"י}}}}, אין שפיץ פון זייער נשיא אליצור בן שדיאור, צוזאמען מיט אנדערע פון די נשיאים וואס זענען אויך געווען צווישן די צוויי הונדערט און פופציג מענטשן וועלכע האבן דאן געברענגט [[קטורת]], ווי עס ווערט געשילדערט אין מדרש{{הערה|{{מדרש רבה|במדבר|יח|ג}}; [[מדרש תנחומא]] באבער קרח ה}}:{{ציטוט|"וַיָּקֻמוּ לִפְנֵי מֹשֶׁה, וַאֲנָשִׁים מִבְּנֵי יִשְׂרָאֵל חֲמִשִּׁים וּמָאתָיִם" - מי הם? - אליצור בן שדיאור וחביריו, האנשים אשר נקבו בשמות. אף על פי שלא פרסמן הכתוב נתן סימניהן, ומתוך המקראות את מבין אותם. משל למה הדבר דומה, לבן טובים שנמצא גונב כלים מבית המרחץ, ולא היה רוצה בעל הגניבה לפרסמו, התחיל נותן סימניו, אמרו לו מי גנב כליך, אמר להם אותו בן טובים בעל קומה ושיניו נאות ושערו שחור וחוטמו נאה, משנתן סימניו ידעו מי הוא. אף כאן אף על פי שסתמן הכתוב, בא ונתן סימניהן ואתה יודע מי הם. נאמר להלן ({{תנ"ך|במדבר|א|טז | די שכנות פון שבט ראובן צו [[שבט לוי]] האט צוגעברענגט אז ביים [[מחלוקת קורח ועדתו]] האט שבט ראובן געשפילט א הויפט ראלע{{הערה|זעט {{תנ"ך|במדבר|טז|א|מפרש=רש"י}}}}, אין שפיץ פון זייער נשיא אליצור בן שדיאור, צוזאמען מיט אנדערע פון די נשיאים וואס זענען אויך געווען צווישן די צוויי הונדערט און פופציג מענטשן וועלכע האבן דאן געברענגט [[קטורת]], ווי עס ווערט געשילדערט אין מדרש{{הערה|{{מדרש רבה|במדבר|יח|ג}}; [[מדרש תנחומא]] באבער קרח ה}}:{{ציטוט|"וַיָּקֻמוּ לִפְנֵי מֹשֶׁה, וַאֲנָשִׁים מִבְּנֵי יִשְׂרָאֵל חֲמִשִּׁים וּמָאתָיִם" - מי הם? - אליצור בן שדיאור וחביריו, האנשים אשר נקבו בשמות. אף על פי שלא פרסמן הכתוב נתן סימניהן, ומתוך המקראות את מבין אותם. משל למה הדבר דומה, לבן טובים שנמצא גונב כלים מבית המרחץ, ולא היה רוצה בעל הגניבה לפרסמו, התחיל נותן סימניו, אמרו לו מי גנב כליך, אמר להם אותו בן טובים בעל קומה ושיניו נאות ושערו שחור וחוטמו נאה, משנתן סימניו ידעו מי הוא. אף כאן אף על פי שסתמן הכתוב, בא ונתן סימניהן ואתה יודע מי הם. נאמר להלן ({{תנ"ך|במדבר|א|טז}}): "אֵלֶּה קְרוּאֵי הָעֵדָה נְשִׂיאֵי מַטּוֹת אֲבוֹתָם רָאשֵׁי אַלְפֵי יִשְׂרָאֵל הֵם וַיִּקַּח מֹשֶׁה וְאַהֲרֹן אֵת הָאֲנָשִׁים הָאֵלֶּה אֲשֶׁר נִקְּבוּ בְּשֵׁמוֹת" ונאמר כאן "נְשִׂיאֵי עֵדָה קְרִאֵי מוֹעֵד אַנְשֵׁי שֵׁם".|מדרש רבה; מדרש תנחומא}} | ||
לויט דעם איז אליצור בן שדיאור נפטר געווארן אין צווייטן יאר נאך יציאת מצרים, אין פייער וואס האט פארברענט די מקטירי הקטורת. | לויט דעם איז אליצור בן שדיאור נפטר געווארן אין צווייטן יאר נאך יציאת מצרים, אין פייער וואס האט פארברענט די מקטירי הקטורת. | ||
| שורה 35: | שורה 35: | ||
== זיין נאמען == | == זיין נאמען == | ||
אין מדרש ווערט ערקלערט אז זיין נאמען צייגט אויף די תשובה פון דער אבי השבט, [[ראובן]]: {{ציטוט|ראובן אעפ״י שחטא, כמו שנאמר וילך ראובן וישכב וגו׳ ({{תנ"ך|בראשית|לה|כב | אין מדרש ווערט ערקלערט אז זיין נאמען צייגט אויף די תשובה פון דער אבי השבט, [[ראובן]]: {{ציטוט|ראובן אעפ״י שחטא, כמו שנאמר וילך ראובן וישכב וגו׳ ({{תנ"ך|בראשית|לה|כב}}), לבסוף עשה תשובה ומחל לו הקב״ה על אותו עון, לכך נקרא אליצור, מה ה'''צור''' הזה סובל כל הבית, כך סבל הקב״ה על עוונותיהם ומחל להם. בן שדיאור – ממי למד ראובן לעשות תשובה מיהודה אחיו, בעת שצוה להשליך תמר כלתו ל'''אור''', כמו שנאמר ויאמר יהודה הוציאוה ותשרף ({{תנ"ך|בראשית|לח|כד}}), ואין '''שדי''' אלא השלכה, כדמתרגמינן ירה בים ({{תנ"ך|שמות|טו|ד}}), שדי בימא. כששלחה תמר ליהודה הסימנים, ואמרה לו הכר נא למי וגו׳ ({{תנ"ך|בראשית|לח|כה}}). מיד ויכר יהודה ויאמר צדקה ממני וגו׳ ({{תנ"ך|בראשית|לח|כו}}), כשראה ראובן כי הודה יהודה, אף הוא הודה על עונו, ומחל לו הקב״ה.|{{מדרש אגדה|במדבר|א|ה}}}} | ||
ענליך שטייט אין [[אור החיים]], אז אליצור טייטשט "מיין גאט איז מיין היילונג" (פון לשון {{ציטוטון|הַצֳרִי אֵין בְּגִלְעָד}}, {{תנ"ך|ירמיהו|ח|כב | ענליך שטייט אין [[אור החיים]], אז אליצור טייטשט "מיין גאט איז מיין היילונג" (פון לשון {{ציטוטון|הַצֳרִי אֵין בְּגִלְעָד}}, {{תנ"ך|ירמיהו|ח|כב}}), מיט דעם וואס ער האט אנגענומען די תשובה פון ראובן און אים פאררעכנט צווישן די שבטים. | ||
==זעט אויך== | ==זעט אויך== | ||
רעדאגירונגען