בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,358
רעדאגירונגען
ק
(diffedit)
(פארברייטערט) |
ק ((diffedit)) |
||
| שורה 13: | שורה 13: | ||
א טעם צום מנהג צו נעמען די "זרוע", די ארעם פון א באשעפעניש (זעט ווייטער), איז על שם די {{ציטוטון|זְרוֹעַ נְטוּיָה}} וואס ווערט דערמאנט ביי [[יציאת מצרים]]{{הערה|נאמען=זרוע}}. נאך א טעם, א רמז צו דעם וואס השי"ת האט אונטערטעניגט די שטאלצע מצריים, ווי דער פסוק דרוקט זיך אויס: {{ציטוטון|אֶת־זְרוֹעַ פַּרְעֹה מֶלֶךְ־מִצְרַיִם שָׁבָרְתִּי|יחזקאל ל, כא}}{{הערה|סדר כהלכתו אויף מעשה רב, סימן קצ"א}}. | א טעם צום מנהג צו נעמען די "זרוע", די ארעם פון א באשעפעניש (זעט ווייטער), איז על שם די {{ציטוטון|זְרוֹעַ נְטוּיָה}} וואס ווערט דערמאנט ביי [[יציאת מצרים]]{{הערה|נאמען=זרוע}}. נאך א טעם, א רמז צו דעם וואס השי"ת האט אונטערטעניגט די שטאלצע מצריים, ווי דער פסוק דרוקט זיך אויס: {{ציטוטון|אֶת־זְרוֹעַ פַּרְעֹה מֶלֶךְ־מִצְרַיִם שָׁבָרְתִּי|יחזקאל ל, כא}}{{הערה|סדר כהלכתו אויף מעשה רב, סימן קצ"א}}. | ||
== | == די זרוע פלייש == | ||
דער מנהג איז צו נעמען א געבראטן שטיקל פלייש, פון ארעם פון א שעפסל{{הערה|ספר המנהיג, סימנים ס"ד-ס"ה, מהד' רפאל, עמ' תפ"א-תפ"ב}} אָדער קאלב אָדער אַ הינדל פליגל{{הערה|פרי מגדים אויף {{שלחן ערוך|אורח חיים|תעג|ללא=שם}}, אשל אברהם ס"ק ז'}}; אבער טייל פירן זיך צו ניצן א גארגל פון הינדל פלייש{{הערה|יסוד ושורש העבודה, שער תשיעי פרק רביעי, סדר ערב פסח}}, א זכר צו דעם וואס דער גענאק פון אידן איז געשוואלן געווארן צוליב דער שווערער לאסט{{הערה|אוצר יד החיים אות תשי"ב. דער מנהג ווערט אויך געברענגט אין פרי מגדים אויף {{שלחן ערוך|אורח חיים|תעג|ללא=שם}}, אשל אברהם ס"ק ז', וועלכער שרייבט אז ער ווייסט נישט קיין טעם דערצו}}. מען בראט דעם זרוע בעפאר יום טוב, און עס זענען דא וואס פירן זיך עס צו קאכן בעפאר'ן בראטן.{{מקור}} | דער מנהג איז צו נעמען א געבראטן שטיקל פלייש, פון ארעם פון א שעפסל{{הערה|ספר המנהיג, סימנים ס"ד-ס"ה, מהד' רפאל, עמ' תפ"א-תפ"ב}} אָדער קאלב אָדער אַ הינדל פליגל{{הערה|פרי מגדים אויף {{שלחן ערוך|אורח חיים|תעג|ללא=שם}}, אשל אברהם ס"ק ז'}}; אבער טייל פירן זיך צו ניצן א גארגל פון הינדל פלייש{{הערה|יסוד ושורש העבודה, שער תשיעי פרק רביעי, סדר ערב פסח}}, א זכר צו דעם וואס דער גענאק פון אידן איז געשוואלן געווארן צוליב דער שווערער לאסט{{הערה|אוצר יד החיים אות תשי"ב. דער מנהג ווערט אויך געברענגט אין פרי מגדים אויף {{שלחן ערוך|אורח חיים|תעג|ללא=שם}}, אשל אברהם ס"ק ז', וועלכער שרייבט אז ער ווייסט נישט קיין טעם דערצו}}. מען בראט דעם זרוע בעפאר יום טוב, און עס זענען דא וואס פירן זיך עס צו קאכן בעפאר'ן בראטן.{{מקור}} | ||
רוב אשכנזים און טייל ספרדים עסן נישט די געבראטן זרוע פלייש אין די נאַכט פון פסח, כדי עס זאל נישט אויסקוקן ווי מען עסט [[קדשים בחוץ]]. [[רבי שלמה לוריא|דער מהרש"ל]] נעמט אן אז בעסער זאל מען קאכן דאס פלייש אנשטאט בראטן, כדי מען זאל עס קענען עסן אין סדר נאכט{{הערה|שו"ת מהרש"ל, סימן פ"ח}}. אנדערע פירן זיך איבערצוקאכן און עסן דעם זרוע אין צווייטן נאכט פון פסח{{הערה|אור צדיקים סימן ל"ב סעיף ג'; הגדת חקל יצחק}}. אבער ביי טייל ספרדים (קורדיסטאן, תימן, טריפאלי, ארם צובא, און ארץ ישראל) איז יא דער מנהג צו עסן דעם געבראטענעם זרוע אין ערשטן סדר נאכט{{הערה|ארץ חיים (סתהון) סימן תעו ס"ק א; שו"ת יחוה דעת חלק ג סימן כז; שולחן ערוך המקוצר חלק ג עמ' מט; רבי שבתאי בן חיים, השבח לאל עמ' 102}}. לויט דער מנהג פון די [[ליביע]]ר אידן, ווערט דער | רוב אשכנזים און טייל ספרדים עסן נישט די געבראטן זרוע פלייש אין די נאַכט פון פסח, כדי עס זאל נישט אויסקוקן ווי מען עסט [[קדשים בחוץ]]. [[רבי שלמה לוריא|דער מהרש"ל]] נעמט אן אז בעסער זאל מען קאכן דאס פלייש אנשטאט בראטן, כדי מען זאל עס קענען עסן אין סדר נאכט{{הערה|שו"ת מהרש"ל, סימן פ"ח}}. אנדערע פירן זיך איבערצוקאכן און עסן דעם זרוע אין צווייטן נאכט פון פסח{{הערה|אור צדיקים סימן ל"ב סעיף ג'; הגדת חקל יצחק}}. אבער ביי טייל ספרדים (קורדיסטאן, תימן, טריפאלי, ארם צובא, און ארץ ישראל) איז יא דער מנהג צו עסן דעם געבראטענעם זרוע אין ערשטן סדר נאכט{{הערה|ארץ חיים (סתהון) סימן תעו ס"ק א; שו"ת יחוה דעת חלק ג סימן כז; שולחן ערוך המקוצר חלק ג עמ' מט; רבי שבתאי בן חיים, השבח לאל עמ' 102}}. לויט דער מנהג פון די [[ליביע]]ר אידן, ווערט דער זרוע פארברענט ביי [[שריפת חמץ]] ערב פּסח. | ||
די פוסקים דערמאנען אז די וואס עסן נישט דעם זרוע אין סדר נאכט זאלן עס נישט אוועקווארפן, וואס איז א ביזוי מצוה, נאר זיי זאלן עס עסן אויפצומארגנס{{הערה|[[רבי אברהם דאנציג]], חיי אדם, סימן ק"ל סעיף ו'}}. טייל פירן זיך אויפצוהענגען דעם געבראטענעם זרוע ביים טיר פון שטוב, צו דערמאנען דאס בלוט פון קרבן פסח וואס איז אין מצרים געשמירט געווארן ביים שוועל{{הערה|הגדת חיים לראש סידור הקערה אות ג'}} | די פוסקים דערמאנען אז די וואס עסן נישט דעם זרוע אין סדר נאכט זאלן עס נישט אוועקווארפן, וואס איז א ביזוי מצוה, נאר זיי זאלן עס עסן אויפצומארגנס{{הערה|[[רבי אברהם דאנציג]], חיי אדם, סימן ק"ל סעיף ו'}}. טייל פירן זיך אויפצוהענגען דעם געבראטענעם זרוע ביים טיר פון שטוב, צו דערמאנען דאס בלוט פון קרבן פסח וואס איז אין מצרים געשמירט געווארן ביים שוועל{{הערה|הגדת חיים לראש סידור הקערה אות ג'}} | ||