אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דריווש המדי"

129 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 2 יאָר
(←‏אריינפיר: הגהה. די לעצטע שורות זענען (אפשר צו) רייך ליטעראטוריש געשריבן)
שורה 4: שורה 4:


==זיין לעבן און שאפן אין די פסוקים און אין חז"ל==
==זיין לעבן און שאפן אין די פסוקים און אין חז"ל==
דריווש איז געבוירן געווארן אין יאר [[ג'שכ"ט]]{{הערה|שם=סע|[[סדר עולם]] פרק כח}}{{הערה|שם=דניאו|{{תנ"ך|דניאל|ו|א}}}}, די זעלבע יאר וואס [[נבוכדנצר]] האט אוועק געפירט [[יהויכין מלך יהודה]] אין גלות קיין בבל{{הערה|שם=סע}}. חז"ל האבן געזעהן דערין א סימבאלישע סימן אויף נבוכדנצר'ס מפלה:
דריווש איז געבוירן געווארן אין יאר [[ג'שכ"ט]]{{הערה|שם=סע|[[סדר עולם]] פרק כח}}{{הערה|שם=דניאו|{{תנ"ך|דניאל|ו|א}}}}, דאס זעלבע יאר וואס [[נבוכדנצר]] האט אוועקגעפירט [[יהויכין מלך יהודה]] אין גלות קיין בבל{{הערה|שם=סע}}. חז"ל האבן געזען דערין א סימבאלישער צייכן אויף נבוכדנצר'ס מפלה:
{{ציטוט|יום שנכנס נבוכדנצר להיכל בימי יהויכין נולד שטנו – והוא דריוש| סדר עולם רבה פרק כח}}
{{ציטוט|יום שנכנס נבוכדנצר להיכל בימי יהויכין נולד שטנו – והוא דריוש| [[סדר עולם]] רבה, פרק כ"ח}}
זיין טאטע איז געווען אחשורוש המדי{{הערה|{{תנ"ך|דניאל|ט|א}}}}, וואס איבער אים ווייסט מען כמעט גארנישט. די מפרשים אויף [[ספר דניאל]]{{הערה|[[רש"י]], [[מצודות דוד]], [[אבן עזרא]] און נאך}} ווייזן אן אז דאס איז נישט דער [[אחשוורוש]] באקאנט פון [[מגילת אסתר]]. אן אויסנאם איז א 'יש אומרים' וואס ווערט געברענגט אין די פירוש פון [[רבי תנחום הירושלמי]] אויף מגילת אסתר, אז אחשורוש פון די מגילה איז די פאטער פון דריווש המדי, און אז די מעשה פון [[פורים]] איז געשען איידער בבל איז איינגענומען געווארן דורך די פרסיים{{הערה|'''אוצר מפרשי המגילה''', ירושלים: מכון ירושלים, תש"פ. אסתר א, א}}. עס זענען דא וואס זאגן אז זיין מאמע איז געווען א פרס'ישע{{הערה|שם=ילקוש|[[ילקוט שמעוני]] אויף מגילת אסתר, רמז תתרמ"ט}}. דריווש'ס איידעם איז געווען כורש דער קעניג פון פרס{{הערה|שם=יוסי|[[ספר יוסיפון]] פרק ג}}. עס זענען דא וואס זאגן אז אחשורוש פון מגילת אסתר איז געווען זיין זון, און ער האט געהייראט [[ושתי]] די טאכטער פון בלשאצר דער זון פון נבוכדנצר ווען דריווש האט איינגענומען בבל{{הערה|שם=ילקוש}}.
זיין טאטע איז געווען אחשורוש המדי{{הערה|{{תנ"ך|דניאל|ט|א}}}}, וואס איבער אים ווייסט מען כמעט גארנישט. די מפרשים אויף [[ספר דניאל]]{{הערה|[[רש"י]], [[מצודות דוד]], [[אבן עזרא]] און נאך}} ווייזן אן אז דאס איז נישט דער [[אחשוורוש]] באקאנט פון [[מגילת אסתר]]. אן אויסנאם איז א שיטת "יש אומרים" וואס ווערט געברענגט אינעם פירוש פון [[רבי תנחום הירושלמי]] אויף מגילת אסתר, אז אחשורוש פון דער מגילה איז יא דער פאטער פון דריווש המדי, און אז די מעשה פון [[פורים]] האט פאסירט איידער בבל איז איינגענומען געווארן דורך די פרסיים{{הערה|'''אוצר מפרשי המגילה''', ירושלים: מכון ירושלים, תש"פ. אסתר א, א}}. עס זענען דא וואס זאגן אז זיין מאמע איז געווען א פרס'ישע{{הערה|שם=ילקוש|[[ילקוט שמעוני]] אויף מגילת אסתר, רמז תתרמ"ט}}. דריווש'ס איידעם איז געווען כורש דער קעניג פון פרס{{הערה|שם=יוסי|[[ספר יוסיפון]] פרק ג}}. עס זענען דא וואס זאגן אז אחשורוש פון מגילת אסתר איז געווען זיין זון, און ער האט געהייראט [[ושתי]] ,די טאכטער פון בלשאצר, דער זון פון נבוכדנצר, ווען דריווש האט איינגענומען בבל{{הערה|שם=ילקוש}}.


דריווש און כורש זענען געווען אונטערטאנען פון [[בלשאצר מלך בבל]], און זיי האבן רעוואלטירט קעגן אים, און א קריג האט אויסגעבראכן צווישן פרס און מדי און די בבלי'שע מיליטער{{הערה|שם=יוסי}}. ביים ענדע, אין יאר [[ג'ש"ץ]], ווען דריווש איז געווען צוויי און זעכציג יאר אלט{{הערה|שם=דניאו}}, האבן זיי איינגענומען בבל און גע'הרג'ט בלשאצר{{הערה|שם=דניה|{{תנ"ך|דניאל|ה}}}}{{הערה|שם=יוסי}}. דריווש האט געקעניגט אין בבל יענער גאנצע יאר, ביז אריין אין יאר [[ג'שצ"ב]], ווען ער איז גע'הרג'ט געווארן אין שלאכט{{הערה|[[רש"י]] דניאל ו,כט}} אדער פון א קרענק{{הערה|שם=יוסי}}, און כורש זיין איידעם האט גע'ירש'נט זיין בענקל{{הערה|{{בבלי|מגילה|יא|ב}}}}{{הערה|שם=סע}}.
דריווש און כורש זענען געווען אונטערטאנען פון [[בלשאצר מלך בבל]], זיי האבן רעוואלטירט קעגן אים, און א קריג האט אויסגעבראכן צווישן פרס און מדי און דאס בבלי'שע מיליטער{{הערה|שם=יוסי}}. ביי דער ענדע פונעם קריג, אין יאר [[ג'ש"ץ]], ווען דריווש איז געווען צוויי און זעכציג יאר אלט{{הערה|שם=דניאו}}, האבן זיי איינגענומען בבל און גע'הרג'עט בלשאצר{{הערה|שם=דניה|{{תנ"ך|דניאל|ה}}}}{{הערה|שם=יוסי}}. דריווש האט געקעניגט אין בבל יענע גאנצע יאר, ביז אריין אין יאר [[ג'שצ"ב]], ווען ער איז גע'הרג'ט געווארן אין שלאכט{{הערה|[[רש"י]] דניאל ו,כט}}, אדער פון א קרענק{{הערה|שם=יוסי}}, און זיין איידעם כורש האט גע'ירש'נט זיין בענקל{{הערה|{{בבלי|מגילה|יא|ב}}}}{{הערה|שם=סע}}.


דריווש אינאיינעם מיט כורש האבן אויפגעשטעלט [[מלכות פרס ומדי]], איבער וואס ביידע פעלקער האבן רעגירט. לויט די הסכם, ווען דער קעניג איז א מדי'ער, זענען די מיניסטארן פרס'ישע<ref>{{בבלי|מגילה|יב|א}}</ref>. עס זענען דא וואס זאגן אז מען האט זיך אויך אויסגענומען אז די קעניגרייך זאל אריבערגיין פון די מדיים צו די פרסיים אין א רעטאציע, וואו נאך יעדער מדי'שע קעניג וועט קעניגן א פרסי, אבער די הסכם איז געבראכן געווארן אין די צייטן פון [[אחשוורוש]]{{הערה|צבי הירש ווייס, '''פרסומי ניסא''', ברוקלין, תשע"ב. עמוד כג}}.
דריווש אינאיינעם מיט כורש האבן אויפגעשטעלט דעם [[מלכות פרס ומדי]], איבער וואס די ביידע פעלקער אינאיינעם האבן רעגירט. זייער הסכם האט געלויטעט אז ווען דער קעניג איז א מדי'ער, זענען די מיניסטארן פרס'ישע, און דאס זעלבע פארקערט<ref>{{בבלי|מגילה|יב|א}}</ref>. עס זענען דא וואס זאגן אז מען האט זיך אויך אויסגענומען אז דאס קעניגרייך זאל אריבערגיין פון די מדיים צו די פרסיים אין א רוטאציע, ד.ה. נאך יעדער מדי'שער קעניג, זאל קעניגן א פרסי; אבער דער הסכם איז געבראכן געווארן אין די צייטן פון [[אחשוורוש]]{{הערה|צבי הירש ווייס, '''פרסומי ניסא''', ברוקלין, תשע"ב. עמוד כג}}.


דריווש האט געשטעלט אויף זיין קעניגרייך 120 [[אחשדרפנים]] (לאקאלע הערשער), און איבער זיי געשטעלט דריי "סרכים", און [[דניאל]] איז געווען איינער פון זיי{{הערה|שם=דניו|{{תנ"ך|דניאל|ו}}}}.
דריווש האט געשטעלט אויף זיין קעניגרייך 120 [[אחשדרפנים]] (לאקאלע הערשער), און איבער זיי געשטעלט דריי "סרכים", וואס [[דניאל]] איז געווען איינער פון זיי{{הערה|שם=דניו|{{תנ"ך|דניאל|ו}}}}.


לויט טייל דעות איז דריווש געווען אן אחשדרפן אונטער זיין איידעם כורש{{הערה|שם=אבעז|[[אבן עזרא]] דניאל ו,א}}, און לויט טייל דעות איז דריווש נישט געשטארבן ווען כורש האט אים איבער גענומען, נאר איז אריבער קעניגן בלויז אויף מדי{{הערה|דעת סופרים אויף דניאל ו, א}}.
לויט טייל דעות האט כורש נישט איבערגענומען דריווש נאך זיין טויט, נאר דריווש איז געווארן אן אחשדרפן אונטער זיין איידעם כורש{{הערה|שם=אבעז|[[אבן עזרא]] דניאל ו, א}}, אדער איז דריווש אריבער קעניגן בלויז אויף מדי{{הערה|דעת סופרים אויף דניאל ו, א}}.


==אין תנ"ך==
==אין תנ"ך==