אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:דזשאמבא"
ק (1 רעוויזיע אימפארטירט: אימפארטירט פון די יידישע וויקיפעדיע, זע ביישטייערער ליסטע) |
ק (החלפת טקסט – "פֿ" ב־"p") |
||
שורה 1: | שורה 1: | ||
{{יתום}} | {{יתום}} | ||
[[טעקע:JumboElephant.jpeg|קליין|דזשאַמבאָ דער | [[טעקע:JumboElephant.jpeg|קליין|דזשאַמבאָ דער העלpאַנד]] | ||
[[טעקע:Jumbo04.dead.jpg|קליין|דזשאַמבאָ'ס טויט נאָך ווען אַ [[לאקאמאטיוו|לאָקאָמאָטיוו]] האָט אים באַשעדיקט דעם [[15טן סעפטעמבער]] [[1885]] ביי סט. טאמעס, [[אנטעריא|אָנטעריאָ]]]] | [[טעקע:Jumbo04.dead.jpg|קליין|דזשאַמבאָ'ס טויט נאָך ווען אַ [[לאקאמאטיוו|לאָקאָמאָטיוו]] האָט אים באַשעדיקט דעם [[15טן סעפטעמבער]] [[1885]] ביי סט. טאמעס, [[אנטעריא|אָנטעריאָ]]]] | ||
'''דזשאַמבאָ''' ([[ענגליש]]: ''Jumbo''; | '''דזשאַמבאָ''' ([[ענגליש]]: ''Jumbo''; pון [[סוואהילי|סוואַהילי]]: ''Jambo'', "pריד"; אַרום [[25סטן דעצעמבער]] [[1861]] - [[15טן סעפטעמבער]] [[1885]]) איז געווען אַן [[אפריקאנישער העלפאנד|אַpריקאַנישער העלpאַנד]] וואס איז געבוירן געוואָרן אין [[פראנצויזישע סודאן|pראַנצויזישע סודאַן]], אימפּאָרטירט געוואָרן צו דער [[זאא|זאָאָ]] אין [[זשארדען דע פלאנט|זשאַרדען דע פּלאַנט]] {{ענ|Jardin des plantes}} אין [[פאריז|פּאַריז]] און באַוועגט געוואָרן צום [[לאנדאנער זאא|לאָנדאָנער זאָאָ]] אין [[1865]], וואו ער איז זייער באַוווסט געוואָרן. שפּעטער איז זיין נאָמען געוואָרן אַן ענגליש וואָרט וואס באַדייַט אַ זייער ריזיקער אָביעקט, ווי אַ ברייט-קערפּער [[פאסאזשיר|פּאַסאַזשירן]] [[עראפלאן|עראָפּלאַן]]. דזשאַמבאָ דער העלpאַנד איז געווען דער אָpיציעלער [[מאסקאט|מאַסקאָט]] pון דער [[טאפטס אוניווערסיטעט|טאַpטס אוניווערסיטעט]]. | ||
== לעבן == | == לעבן == | ||
דזשאַמבאָ איז געבוירן געוואָרן אין [[פראנצויזישע סודאן| | דזשאַמבאָ איז געבוירן געוואָרן אין [[פראנצויזישע סודאן|pראַנצויזישע סודאַן]] און איז שפּעטער באַוועגט געוואָרן צו דער זאָאָ אין זשאַרדען דע פּלאַנט. אין [[1865]] איז ער באַוועגט געוואָרן צום לאָנדאָנער זאָאָ, וואו ער איז זייער באַוווסט געוואָרן נישט נאָר pאַר זיין גרייס (דאַמאָלסט האָט ער געגרייכן 3.25 מעטער), נאָר אויך pאַר זיין נאַטור וואס האָט דערלויבט די זאָאָ באַזוכער צו רייטן אויף אים. זיין נאָמען איז געשענקט געוואָרן ביים לאָנדאָנער זאָאָ, און איז אpשר אַ pאַרקריפּלונג pון דאָס סוואַהילי וואָרט דזשומבע (''jumbe'', "שבֿט-pירער"/"טשיף"). | ||
אין [[1882]] האָט דער לאָנדאָנער זאָאָ | אין [[1882]] האָט דער לאָנדאָנער זאָאָ pאַרקויpט דזשאַמבאָ צו פ.ט. באַרנום {{ענ|P.T. Barnum}}, דער אייגנטימער pונעם באַרנום צירקוס, pאַר $10,000. ווען דזשאַמבאָ'ס pאַרקויף איז באַקאַנט געוואָרן האָט די [[קעניגין וויקטאריע|קעניגין וויקטאָריע]] באַקומען בערך 100,000 בריוון בעטונג pון זי צו pאַרמייַדן דער pאַרקויף. די קעניגין האָט געזאָרגט וועגן דער pאַרקויף, און אויך דער טראָנpאָלגער, דער [[פרינץ פון וויילס|פּרינץ pון וויילס]]. ביי אַ דיפּלאָמאַטישער pאָרקום אין 1882 האָט דער לאָנדאָנער [[אמבאסאדאר|אַמבאַסאַדאָר]] pון די [[פאראייניקטע שטאטן פון אמעריקע|pאַראייניקטע שטאַטן]] געזאָגט אַז די איינציקע פלוגתא צווישן דעם pאַראייניקטן קעניגרייך און די pאַראייניקטע שטאַטן איז געווען איבער די pאַרקויף pון דזשאַמבאָ. | ||
דזשאַמבאָ איז געשטאָרבן נאָך ווען אַן [[לאקאמאטיוו|אייזנבאַן לאָקאָמאָטיוו]] האָט אים באַשעדיקט ביי סט. טאמעס, [[אנטעריא|אָנטעריאָ]], [[קאנאדע|קאַנאַדע]]. ביי דער באַשעדיקונג אָרט איז אַ | דזשאַמבאָ איז געשטאָרבן נאָך ווען אַן [[לאקאמאטיוו|אייזנבאַן לאָקאָמאָטיוו]] האָט אים באַשעדיקט ביי סט. טאמעס, [[אנטעריא|אָנטעריאָ]], [[קאנאדע|קאַנאַדע]]. ביי דער באַשעדיקונג אָרט איז אַ pולער גרייס סטאַטוע pונעם העלpאַנד אויpגעשטעלט געוואָרן צו pאַראייביקן אים. דאַמאָלסט האָט ער געגרייכט אַרום 4 מעטער, און די סטאַטוע איז די זעלבע. | ||
== אין קולטור == | == אין קולטור == | ||
צוליב דער | צוליב דער העלpאַנד'ס פּאָפּולאַריטעט אין דער לאָנדאָנער זאָאָ איז זיין נאמען געוואָרן אַן ענגליש וואָרט וואס באַדייַט "זייער ריזיק" - שפּעטער איז דאָס וואָרט געוואָרן דער עפּיטעט pון דער [[באואינג 747|באָואינג 747]] עראָפּלאַן צוליב זיין גרייס. פּאַניע דזשאַמבאָ, די מוטער pון דאַמבאָ אין דער [[דאמבא (פילם)|pילם מיטן זעלבן נאָמען]] pון [[די וואלט דיזני פירמע|די וואָלט דיזני pירמע]], הייסט נאָך דער העלpאַנד. | ||
== וועבלינקען == | == וועבלינקען == |
רעוויזיע פון 19:13, 28 נאוועמבער 2022
דזשאַמבאָ (ענגליש: Jumbo; pון סוואַהילי: Jambo, "pריד"; אַרום 25סטן דעצעמבער 1861 - 15טן סעפטעמבער 1885) איז געווען אַן אַpריקאַנישער העלpאַנד וואס איז געבוירן געוואָרן אין pראַנצויזישע סודאַן, אימפּאָרטירט געוואָרן צו דער זאָאָ אין זשאַרדען דע פּלאַנט (ענ') אין פּאַריז און באַוועגט געוואָרן צום לאָנדאָנער זאָאָ אין 1865, וואו ער איז זייער באַוווסט געוואָרן. שפּעטער איז זיין נאָמען געוואָרן אַן ענגליש וואָרט וואס באַדייַט אַ זייער ריזיקער אָביעקט, ווי אַ ברייט-קערפּער פּאַסאַזשירן עראָפּלאַן. דזשאַמבאָ דער העלpאַנד איז געווען דער אָpיציעלער מאַסקאָט pון דער טאַpטס אוניווערסיטעט.
לעבן
דזשאַמבאָ איז געבוירן געוואָרן אין pראַנצויזישע סודאַן און איז שפּעטער באַוועגט געוואָרן צו דער זאָאָ אין זשאַרדען דע פּלאַנט. אין 1865 איז ער באַוועגט געוואָרן צום לאָנדאָנער זאָאָ, וואו ער איז זייער באַוווסט געוואָרן נישט נאָר pאַר זיין גרייס (דאַמאָלסט האָט ער געגרייכן 3.25 מעטער), נאָר אויך pאַר זיין נאַטור וואס האָט דערלויבט די זאָאָ באַזוכער צו רייטן אויף אים. זיין נאָמען איז געשענקט געוואָרן ביים לאָנדאָנער זאָאָ, און איז אpשר אַ pאַרקריפּלונג pון דאָס סוואַהילי וואָרט דזשומבע (jumbe, "שבֿט-pירער"/"טשיף").
אין 1882 האָט דער לאָנדאָנער זאָאָ pאַרקויpט דזשאַמבאָ צו פ.ט. באַרנום (ענ'), דער אייגנטימער pונעם באַרנום צירקוס, pאַר $10,000. ווען דזשאַמבאָ'ס pאַרקויף איז באַקאַנט געוואָרן האָט די קעניגין וויקטאָריע באַקומען בערך 100,000 בריוון בעטונג pון זי צו pאַרמייַדן דער pאַרקויף. די קעניגין האָט געזאָרגט וועגן דער pאַרקויף, און אויך דער טראָנpאָלגער, דער פּרינץ pון וויילס. ביי אַ דיפּלאָמאַטישער pאָרקום אין 1882 האָט דער לאָנדאָנער אַמבאַסאַדאָר pון די pאַראייניקטע שטאַטן געזאָגט אַז די איינציקע פלוגתא צווישן דעם pאַראייניקטן קעניגרייך און די pאַראייניקטע שטאַטן איז געווען איבער די pאַרקויף pון דזשאַמבאָ.
דזשאַמבאָ איז געשטאָרבן נאָך ווען אַן אייזנבאַן לאָקאָמאָטיוו האָט אים באַשעדיקט ביי סט. טאמעס, אָנטעריאָ, קאַנאַדע. ביי דער באַשעדיקונג אָרט איז אַ pולער גרייס סטאַטוע pונעם העלpאַנד אויpגעשטעלט געוואָרן צו pאַראייביקן אים. דאַמאָלסט האָט ער געגרייכט אַרום 4 מעטער, און די סטאַטוע איז די זעלבע.
אין קולטור
צוליב דער העלpאַנד'ס פּאָפּולאַריטעט אין דער לאָנדאָנער זאָאָ איז זיין נאמען געוואָרן אַן ענגליש וואָרט וואס באַדייַט "זייער ריזיק" - שפּעטער איז דאָס וואָרט געוואָרן דער עפּיטעט pון דער באָואינג 747 עראָפּלאַן צוליב זיין גרייס. פּאַניע דזשאַמבאָ, די מוטער pון דאַמבאָ אין דער pילם מיטן זעלבן נאָמען pון די וואָלט דיזני pירמע, הייסט נאָך דער העלpאַנד.
וועבלינקען
וויקימעדיע פונדאציע פּראיעקטן |
---|
בילדער און מידיע אויף וויקימעדיע קאמאנס: דזשאמבא |