מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק (החלפת טקסט – "װ" ב־"וו") |
ק (החלפת טקסט – "גרענעצ" ב־"גרעניצ") |
||
| שורה 13: | שורה 13: | ||
דער קאנטינענט פון דרום־אמעריקע נעמט איין אויך נאך עטלעכע אינזלען, וואס מערסטנס געהערן זיי צו לענדער אינעם קאנטינענט. די קאראאיבישע טעריטאריעס, אחוז [[טרינידאד און טאבאגא]], געהערן געאגראפיש צו צפון־אמעריקע. | דער קאנטינענט פון דרום־אמעריקע נעמט איין אויך נאך עטלעכע אינזלען, וואס מערסטנס געהערן זיי צו לענדער אינעם קאנטינענט. די קאראאיבישע טעריטאריעס, אחוז [[טרינידאד און טאבאגא]], געהערן געאגראפיש צו צפון־אמעריקע. | ||
די לענדער פון דרום־אמעריקע וואס | די לענדער פון דרום־אמעריקע וואס גרעניצן דעם [[קאראיבישער ים|קאראאיבישן ים]]–דאס זענען די לענדער [[קאלאמביע]], [[ווענעזועלע|ווענעזוועלע]], [[גייאנע]], [[סורינאם]] און [[פראנצויזישע גיאנע|וגיאנה]]–ווערן אויך גערופן קאראאיבישע דרום־אמעריקע. | ||
דער קאנטינענט ווערט צעטיילט אין עטלעכע טיילן וואס שליסן איין די גינעס, דעם דרום קאנוס ([[טשילע]], [[ארגענטינע]], [[אורוגוויי|אורוגוואי]] און [[בראזיל]]) און די אנדן־לענדער ([[פערו]], [[באליוויע]] און [[עקוואדאר]]). | דער קאנטינענט ווערט צעטיילט אין עטלעכע טיילן וואס שליסן איין די גינעס, דעם דרום קאנוס ([[טשילע]], [[ארגענטינע]], [[אורוגוויי|אורוגוואי]] און [[בראזיל]]) און די אנדן־לענדער ([[פערו]], [[באליוויע]] און [[עקוואדאר]]). | ||
| שורה 22: | שורה 22: | ||
== געאגראפיע == | == געאגראפיע == | ||
דרום אמעריק איז דער דרומדיקער טייל פון די [[אמעריקע]]ס. ס'איז אנגענומען אז דער קאנטינענט איז | דרום אמעריק איז דער דרומדיקער טייל פון די [[אמעריקע]]ס. ס'איז אנגענומען אז דער קאנטינענט איז צוגעגרעניצט צו צפון־מערב מיטן דאריען וואסערשייד לענגויס דעם גרעניץ צווישן קאלאמביע און פאנאמא; אנדערע אבער האלטן אז דער גרעניץ איז דער [[פאנאמא קאנאל]]. [[געאפאליטיק|געאפאליטיש]] און געאגראפיש<ref>Cohen, Saul Bernard. 2003. [https://books.google.com/books?id=QkMD8HKRlgoC&pg=PA141 "North and Middle America" (Ch. 5)]. ''Geopolitics of the World System'', {{ISBN|0847699072}}</ref> ווערט גאנץ [[פאנאמא]] – כולל דעם אפשניט מזרח פונעם פאנאמא קאנאל אינעם איסטמוס – אריינגערעכנט נאר אין צפון אמעריקע<ref>[http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm#americas "Americas"] ''Standard Country and Area Codes Classifications (M49)'', United Nations Statistics Division</ref><ref>{{cite web|url=http://atlas.nrcan.gc.ca/site/english/maps/reference/international/north_america/referencemap_image_view|title=North America|work=Atlas of Canada|date=2003-11-14|accessdate=2012-05-21|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080303233306/http://atlas.nrcan.gc.ca/site/english/maps/reference/international/north_america/referencemap_image_view|archivedate=3טן מערץ 2008}}</ref><ref name="North America Atlas">[http://www.nationalgeographic.com/xpeditions/atlas/index.html?Parent=nameri&Rootmap=&Mode=d&SubMode=w North America Atlas] National Geographic</ref> און צווישן די לענדער פון [[צענטראל-אמעריקע]].<ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/440722/Panama |title=Panama |publisher=Britannica.com |date=1999-12-31 |accessdate=2012-05-21}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/pm.html#Geo |title=Panama|work= The World Factbook |publisher=Cia.gov |accessdate=2012-05-21}}</ref> כמעט די גאנצע יבשה פון דרום אמעריקע זיצט אויף דער דרום אמעריקע פלאטע. | ||
=== בארטנס און אינזלען === | === בארטנס און אינזלען === | ||
די פארמע פון דרום-אמעריקע איז אזוי ווי א דרייעק, וואס זיין באזע שאפט דעם צפון־מזרח בארטן און זיין שפיץ קערט צו דרום צום קאנטינענט [[אנטארקטיקע]]. אין צפון געפינט זיך דער [[קאראיבישער ים|קאראאיבישער ים]], פון מזרח איז דער קאנטינענט ארומגענומען מיטן [[אטלאנטישער אקעאן|אטלאנטישן אקעאן]], דער דרום עק דערגרייכט דעם [[דרום אקעאן]], און זיין מערבדיגע | די פארמע פון דרום-אמעריקע איז אזוי ווי א דרייעק, וואס זיין באזע שאפט דעם צפון־מזרח בארטן און זיין שפיץ קערט צו דרום צום קאנטינענט [[אנטארקטיקע]]. אין צפון געפינט זיך דער [[קאראיבישער ים|קאראאיבישער ים]], פון מזרח איז דער קאנטינענט ארומגענומען מיטן [[אטלאנטישער אקעאן|אטלאנטישן אקעאן]], דער דרום עק דערגרייכט דעם [[דרום אקעאן]], און זיין מערבדיגע גרעניצן זענען אויפן [[פאציפישער אקעאן|פאסיפישן אקעאן]]. | ||
דער דרום טייל פונעם מערבדיגן בארטן איז שטארק צעטיילט מיט קליינע און טיפע בוכטעס, ענלעך צו [[פיארד|פיארדן]]. אחוץ האבן די בארטנס א צאל איינגאסן וואו שיפן קענען זיך אנקערן, און נאנט צו זיי האט מען אויפגעשטעלט גרויסע און חשובע פארט שטעט ווי למשל [[ריא דע זשאנערא]] אויפן מזרח בארטן, [[וואלפאראיסא]] אויפן מערב בארטן און [[קארטאכענע]] אויפן צפון בארטן. [[בוענאס איירעס]], די הויפטשטאט פון [[ארגענטינע]] און איר הויפט פארט, ליגט אויפן דרום־מערבדיגן ברעג פונעם אויסגאס פונעם טייך [[לא פלאטא]] וואס איז עפעס ווי א גרויסער איינגאס; [[מאנטעווידעא]], די הויפטשאטא און הויפט פארט שטאט פון [[אורוגוויי|אורוגוואי]], ליגט אויפן צפון־מזרח ברעג פון דעם זעלבן טייך. צווישן די אנדערע חשובע פארט שטעט וואס מען האט אויפגעשטעלט אין קלענערע איינגאסן ווערן גערעכענט אויך [[קאיאא]] אין [[פערו]], [[גואיאקיל]] אין [[עקוואדאר]] ו[[באראנקילע]] אין [[קאלאמביע]]. | דער דרום טייל פונעם מערבדיגן בארטן איז שטארק צעטיילט מיט קליינע און טיפע בוכטעס, ענלעך צו [[פיארד|פיארדן]]. אחוץ האבן די בארטנס א צאל איינגאסן וואו שיפן קענען זיך אנקערן, און נאנט צו זיי האט מען אויפגעשטעלט גרויסע און חשובע פארט שטעט ווי למשל [[ריא דע זשאנערא]] אויפן מזרח בארטן, [[וואלפאראיסא]] אויפן מערב בארטן און [[קארטאכענע]] אויפן צפון בארטן. [[בוענאס איירעס]], די הויפטשטאט פון [[ארגענטינע]] און איר הויפט פארט, ליגט אויפן דרום־מערבדיגן ברעג פונעם אויסגאס פונעם טייך [[לא פלאטא]] וואס איז עפעס ווי א גרויסער איינגאס; [[מאנטעווידעא]], די הויפטשאטא און הויפט פארט שטאט פון [[אורוגוויי|אורוגוואי]], ליגט אויפן צפון־מזרח ברעג פון דעם זעלבן טייך. צווישן די אנדערע חשובע פארט שטעט וואס מען האט אויפגעשטעלט אין קלענערע איינגאסן ווערן גערעכענט אויך [[קאיאא]] אין [[פערו]], [[גואיאקיל]] אין [[עקוואדאר]] ו[[באראנקילע]] אין [[קאלאמביע]]. | ||
רעדאגירונגען