אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:קריפטאגראפיע"

ק
החלפת טקסט – "װ" ב־"וו"
ק (החלפת טקסט – "ײ" ב־"יי")
ק (החלפת טקסט – "װ" ב־"וו")
שורה 1: שורה 1:
'''קריפּטאָגראַפיע''' (פון [[גריכיש]] κρυπτός, ''קריפטאס'', "באַהאַלטן, געהיים"; און γράφω, ''גראַפא'', "איך שרייַב") איז די [[װיסנשאַפט]] װעלכע באַשעפטיקט זיך מיט [[אלגאריטם]] מיטן צװעק צו פאַרשליסן אינפאָרמאַציע דורך [[קאָד]]ן. די װיסנשאַפט פון קריפּטאָגראַפיע איז שוין פון די פאַרצייטיקע יאָרן װאָס האָט געניצט צו פאַרשליסן פון דעם פיינט װיכטיקע ידיעות. היינט ניצט מען עס צו פאַרשליסן [[דיגיטאַל]]ישע אינפאָרמאַציע, װי למשל אַ [[דיגיטאַלישע אונטערשריפט]].
'''קריפּטאָגראַפיע''' (פון [[גריכיש]] κρυπτός, ''קריפטאס'', "באַהאַלטן, געהיים"; און γράφω, ''גראַפא'', "איך שרייַב") איז די [[וויסנשאַפט]] וועלכע באַשעפטיקט זיך מיט [[אלגאריטם]] מיטן צוועק צו פאַרשליסן אינפאָרמאַציע דורך [[קאָד]]ן. די וויסנשאַפט פון קריפּטאָגראַפיע איז שוין פון די פאַרצייטיקע יאָרן וואָס האָט געניצט צו פאַרשליסן פון דעם פיינט וויכטיקע ידיעות. היינט ניצט מען עס צו פאַרשליסן [[דיגיטאַל]]ישע אינפאָרמאַציע, ווי למשל אַ [[דיגיטאַלישע אונטערשריפט]].


מאדערנע קריפטאגראפיע שניידט איבער די דיסציפלינען פון [[מאטעמאטיק]], [[קאמפיוטער וויסנשאפט]], און [[אינזשעניריע]]. טייל אנווענדונגען פון קריפטאגראפיע זענען [[געלט אויטאמאט]]ן, [[פעסווארד|קאמפיוטער פאסווערטער]], און  [[עלעקטראנישער האנדל]].
מאדערנע קריפטאגראפיע שניידט איבער די דיסציפלינען פון [[מאטעמאטיק]], [[קאמפיוטער וויסנשאפט]], און [[אינזשעניריע]]. טייל אנווענדונגען פון קריפטאגראפיע זענען [[געלט אויטאמאט]]ן, [[פעסווארד|קאמפיוטער פאסווערטער]], און  [[עלעקטראנישער האנדל]].
שורה 11: שורה 11:


== שיפער־כּתב אין דער [[ארטאדאקס אידנטום|ייִדישער רעליגיע]] ==
== שיפער־כּתב אין דער [[ארטאדאקס אידנטום|ייִדישער רעליגיע]] ==
אין [[ספר ירמיהו]] למשל װערט דערמאָנט "מלך ששך", װען די מיינונג איז "מלך בבל", װייל אויב מען דרייט איבער דעם א"ב, אל"ף = תיו, בי"ת = שי"ן, איז ששך = בבל.
אין [[ספר ירמיהו]] למשל ווערט דערמאָנט "מלך ששך", ווען די מיינונג איז "מלך בבל", ווייל אויב מען דרייט איבער דעם א"ב, אל"ף = תיו, בי"ת = שי"ן, איז ששך = בבל.


אויך אין [[קבלה]] איז באַקאַנט גייסטליכע [[רב]]נים װעלכע האָבן געניצט אַ שיפער־כּתב קאָמפּליצירט מיט [[ראשי תיבות]]ן און מיט נישט מסודרדיקע זאַצן און װערטער כּדי צו באַשרייבן העכערע טעמעס װעלכע באַשעפטיקן זיך מיט [[קבלה]], כּדי זאָל דער פּשוטער מענטש ניט קענען פאַרשטיין. למשל איז באַקאַנט דער [[מגילת סתרים]] פון ר' [[נחמן בראסלעווער]].
אויך אין [[קבלה]] איז באַקאַנט גייסטליכע [[רב]]נים וועלכע האָבן געניצט אַ שיפער־כּתב קאָמפּליצירט מיט [[ראשי תיבות]]ן און מיט נישט מסודרדיקע זאַצן און ווערטער כּדי צו באַשרייבן העכערע טעמעס וועלכע באַשעפטיקן זיך מיט [[קבלה]], כּדי זאָל דער פּשוטער מענטש ניט קענען פאַרשטיין. למשל איז באַקאַנט דער [[מגילת סתרים]] פון ר' [[נחמן בראסלעווער]].


[[קאַטעגאָריע:זיכערהייט]]
[[קאַטעגאָריע:זיכערהייט]]