אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:הלל פירסטנבערג"
ק (החלפת טקסט – "פארייניקט" ב־"פאראייניגט") |
ק (החלפת טקסט – "ײ" ב־"יי") |
||
| שורה 8: | שורה 8: | ||
== לעבנסגעשיכטע == | == לעבנסגעשיכטע == | ||
'''הלל פירסטנבערג''' איז געבוירן געווארן דעם [[29סטן סעפטעמבער]] [[1935]] אין [[בערלין]], [[נאצי דייטשלאנד|נאַצי דייטשלאַנד]] . אין [[1939]], גלייך נאכן [[קריסטאל נאכט|קריסטאלנאכט]] און קורץ פארן אויסברוך פון דער [[צווייטע וועלט-מלחמה|צווייטער וועלט מלחמה]], האט ער עמיגרירט מיט זיין פאמיליע קיין ענגלאנד. נאך א יאר האט די משפחה אימיגרירט אין [[ניו יארק סיטי|ניו יארק]] אין די [[ | '''הלל פירסטנבערג''' איז געבוירן געווארן דעם [[29סטן סעפטעמבער]] [[1935]] אין [[בערלין]], [[נאצי דייטשלאנד|נאַצי דייטשלאַנד]] . אין [[1939]], גלייך נאכן [[קריסטאל נאכט|קריסטאלנאכט]] און קורץ פארן אויסברוך פון דער [[צווייטע וועלט-מלחמה|צווייטער וועלט מלחמה]], האט ער עמיגרירט מיט זיין פאמיליע קיין ענגלאנד. נאך א יאר האט די משפחה אימיגרירט אין [[ניו יארק סיטי|ניו יארק]] אין די [[פאראייניגטע שטאטן|פאראייניגטע שטאטן]]. ער האט געלערנט אין דער ישיבה אוניווערסיטעט הויכשולע, און ער האט געענדיקט זיין ערשטן און צווייטן דיפלאמען אין דער עלטער פון 20 אין [[ישיבה אוניווערסיטעט]]. אין יענער תקופה האט ער געפונען זיין אָריגינעלן טאָפּאָלאָגישן דערווייז פאַר דער עקזיסטענץ פון אַן אומענדיקייט פון פרימצאלן{{הערה|{{לא מדויק|2009/03/16/topological_proof_infinity_of_primes|ההוכחה הטופולוגית לקיום אינסוף ראשוניים}}}}. דערנאך איז ער אריבערגעגאנגען לערנען אין [[פּרינסטאן אוניווערסיטעט|פּרינסטאן אוניווערסיטעט{{הערה|{{פרס אמת|31}}|שם=אמת}}]] אונטער דער אינסטרוקציע {{ענ|Salomon Bochner|שלמה באכנער}} אַ באַרימטער מומחה אין האַרמאָנישן אַנאַליז און אנדערע געביטן. ער האָט געענדיקט זיין דאָקטאָראַט דיסערטאציע וועגן סטאָכאַסטישע פּראצעסן אין [[1958]]. ער האָט ווייטער געארבעט אלס לעקטאר אין פרינסטאן אוניווערסיטעט ביז [[1959]]. | ||
אין [[1965|1965 האָט ער]] [[עליה אין ארץ ישראל|אימיגרירט קיין ישראל]] וואו ער האָט באקומען א פראפעסאר שטעלע אין דעם איינשטיין אינסטיטוט פאר מאטעמאטיק אינעם [[העברעאישער אוניווערסיטעט אין ירושלים|העברעאישן אוניווערסיטעט]]. זיין אַקטיוויטעטן האָבן בייגשטייערט צו דעם סטאַטוס פונעם איינשטיין אינסטיטוט ווי אַ חשובער אינטערנאַציאָנאַלער צענטער אין מאטעמאטיק. | אין [[1965|1965 האָט ער]] [[עליה אין ארץ ישראל|אימיגרירט קיין ישראל]] וואו ער האָט באקומען א פראפעסאר שטעלע אין דעם איינשטיין אינסטיטוט פאר מאטעמאטיק אינעם [[העברעאישער אוניווערסיטעט אין ירושלים|העברעאישן אוניווערסיטעט]]. זיין אַקטיוויטעטן האָבן בייגשטייערט צו דעם סטאַטוס פונעם איינשטיין אינסטיטוט ווי אַ חשובער אינטערנאַציאָנאַלער צענטער אין מאטעמאטיק. | ||
רעוויזיע פון 17:48, 1 יאנואר 2023
| בת זוג | רחל כהן |
|---|---|
הלל פירסטנבערג (דייטש: Hillel Fürstenberg געבוירן דעם 29סטן סעפטעמבער 1935) איז א פרומער יידישער מאטעמאטיקער, א ישראלישער, א פראפעסאר עמעריטוס אינעם העברעאישן אוניווערסיטעט אין ירושלים, פון די אנטוויקלער פון ערגאדישער טעאריע און טאפאלאגישער דינאמיק, בארימט פארן באניץ פון מאס טעאריע און מעגלעכקייט צו נומערן טעאריע און צו לי גרופעס. ער איז געווארן באלוינט, צווישן אנדערע, מיט די ישראל פריז, אמת פריז, וואָלף פרייז (צוזאַמען מיט סטעפאן סמייל( און איז דער ערשטער ישראל צו געווינען די אבעל פרעמיע (פאַר 2020, צוזאַמען מיט גרעגארי מארגוליס).
לעבנסגעשיכטע
הלל פירסטנבערג איז געבוירן געווארן דעם 29סטן סעפטעמבער 1935 אין בערלין, נאַצי דייטשלאַנד . אין 1939, גלייך נאכן קריסטאלנאכט און קורץ פארן אויסברוך פון דער צווייטער וועלט מלחמה, האט ער עמיגרירט מיט זיין פאמיליע קיין ענגלאנד. נאך א יאר האט די משפחה אימיגרירט אין ניו יארק אין די פאראייניגטע שטאטן. ער האט געלערנט אין דער ישיבה אוניווערסיטעט הויכשולע, און ער האט געענדיקט זיין ערשטן און צווייטן דיפלאמען אין דער עלטער פון 20 אין ישיבה אוניווערסיטעט. אין יענער תקופה האט ער געפונען זיין אָריגינעלן טאָפּאָלאָגישן דערווייז פאַר דער עקזיסטענץ פון אַן אומענדיקייט פון פרימצאלן[1]. דערנאך איז ער אריבערגעגאנגען לערנען אין פּרינסטאן אוניווערסיטעט[2] אונטער דער אינסטרוקציע שלמה באכנער אַ באַרימטער מומחה אין האַרמאָנישן אַנאַליז און אנדערע געביטן. ער האָט געענדיקט זיין דאָקטאָראַט דיסערטאציע וועגן סטאָכאַסטישע פּראצעסן אין 1958. ער האָט ווייטער געארבעט אלס לעקטאר אין פרינסטאן אוניווערסיטעט ביז 1959.
אין 1965 האָט ער אימיגרירט קיין ישראל וואו ער האָט באקומען א פראפעסאר שטעלע אין דעם איינשטיין אינסטיטוט פאר מאטעמאטיק אינעם העברעאישן אוניווערסיטעט. זיין אַקטיוויטעטן האָבן בייגשטייערט צו דעם סטאַטוס פונעם איינשטיין אינסטיטוט ווי אַ חשובער אינטערנאַציאָנאַלער צענטער אין מאטעמאטיק.
אין 1974 איז ער דערוויילט געוואָרן א מיטגליד אין דער ישראלדיקער נאציאנאלער וויסנשאפט-אקאדעמיע[3], און אין 1977 האט ער געוואונען דעם ראטשילד פריז[4]. אין 1989 האט מען אים דערוויילט אַ מיטגליד אין דער נאַציאנאַלער אַקאַדעמיע פאר וויסנשאפטן פון די פאראייניגטע שטאַטן.
פערזענלעכע לעבן
אין 1958 האט פירסטענבערג חתונה געהאט מיט ראַשעל (רחל) כהן, א זשורנאליסט און ליטעראַטור-קריטיקערין. דאס פּאָר האָט פינף קינדער, זעכצן אייניקלעך און א גרויסע צאָל אוראייניקלעך.
זיי וואוינען אין רחביה, ירושלים, און פירן אַ רעליגיעז לעבן.
וועבלינקען
רעפערענצן
- הלל פירסטנבערג ביי משפחה
- ↑ גדי אלכסנדרוביץ', ההוכחה הטופולוגית לקיום אינסוף ראשוניים, באתר "לא מדויק", 16 במערץ 2009
- ↑ הלל פירסטנבערג, באתר פרס א.מ.ת.
- ↑ חברים חדשים בקדמיה למדעים, דבר, יולי 17, 1974
- ↑ פרס רוטשילד, באתר יד הנדיב
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!