35,369
רעדאגירונגען
ק
טשעקטי און אנדערע רייניגונג, typos fixed: ײַ ← יי (19)
ק (החלפת טקסט – "צײַט" ב־"צייט") |
ק (טשעקטי און אנדערע רייניגונג, typos fixed: ײַ ← יי (19)) |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{יתום}} | {{יתום}} | ||
'''זלמן רײזען''' (טיילמאָל אויך '''רייזין''') (1887, בעלאַרוס – 1941?) איז געװען אַ באַװאוסטער [[פילאלאגיע|פילאָלאָג]] פון דער [[אידיש|אידישער שפּראַך]], אַ היסטאָריקער פון ליטעראַטור, אַ | '''זלמן רײזען''' (טיילמאָל אויך '''רייזין''') (1887, בעלאַרוס – 1941?) איז געװען אַ באַװאוסטער [[פילאלאגיע|פילאָלאָג]] פון דער [[אידיש|אידישער שפּראַך]], אַ היסטאָריקער פון ליטעראַטור, אַ שרייבער און זשורנאַליסט, פון די גרינדער פון דעם [[ייווא]] אינסטיטוט. | ||
== לעבנס געשיכטע == | == לעבנס געשיכטע == | ||
געבוירן אין שטאָט [[קאָידענאָװ]], | געבוירן אין שטאָט [[קאָידענאָװ]], היינטצוטאָג אין [[בעלארוס|בעלאַרוס]]. זיין פאָטער איז דער אידישער שרייבער און דיכטער [[קלמן רויזין]], איז ער א אינגערער ברודער פון [[אַברהם רײזען]] און [[שרה רײזען]], אויך זענען אויך געװאָרן באַװאוסטע מחברים און דיכטער. | ||
אין יאָר [[1915]] האָט ער זיך אַריבערגעצויגן אין [[ווילנע]], וואו ער האָט געגרינדעט (צוזאַמען מיט אַנדערע יידישע אינטעלעקטואַלען, ווי [[מאקס וויינרייך|מאַקס | אין יאָר [[1915]] האָט ער זיך אַריבערגעצויגן אין [[ווילנע]], וואו ער האָט געגרינדעט (צוזאַמען מיט אַנדערע יידישע אינטעלעקטואַלען, ווי [[מאקס וויינרייך|מאַקס װיינרייך]]) דעם [[ייווא|ייִװאָ]] – ייִדיש װיסענשאַפטלעכן אינסטיטוט. רײזען איז אויך געװען דער רעדאַקטאָר פון "דער װילנער טאָג". פון זיינע ליטעראַרישע װערק, איז דער באַװאוסטסטער "לעקסיקאָן פון דער יידישער ליטעראַטור און פּרעסע". | ||
וועגן | וועגן זיין טויט איז עד היום ניט קלאָר, יש אומרים אַז נאָכדעם ווי די [[רויטע ארמיי|רויטע אַרמײ]] האָט פאַרנומען װילנע אין 1939, האָט מען רײזענען אַרעסטירט און אומגעבראַכט ערגעץ װאו אין דעם [[סאוועטן פארבאנד|ראַטנפאַרבאַנד]] (מסתּמא אין [[ריגע]]). אַנדערע האַלטן אַז די דייטשן האָבן אים אומגעבראַכט נאָך זייער אייננעמען ווילנע אין 1941. | ||
== פון זײַנע ווערק == | == פון זײַנע ווערק == | ||
| שורה 21: | שורה 21: | ||
* '''י"ל פרץ''' (ביאָגראַפיע)''': 1851–1915''', וואַרשע: 1915. | * '''י"ל פרץ''' (ביאָגראַפיע)''': 1851–1915''', וואַרשע: 1915. | ||
* '''מענדעלע מוכר ספרים: | * '''מענדעלע מוכר ספרים: זיין לעבן און זיינע ווערק''', ווילנע: קינדערוועלט, [תרפ"-]. | ||
=== שפּראַך און גראַמאַטיק === | === שפּראַך און גראַמאַטיק === | ||
* '''די מוטער־שפּראַך''': אַ מעטאָדע צו לערנען לעזען און | * '''די מוטער־שפּראַך''': אַ מעטאָדע צו לערנען לעזען און שרייבען יודיש מיט גראַממאַטיקאַלישע כללים: בייגעלעגט אַלע העברעאישע ווערטער, וואָס געהען אַריין אין דער יודישער שפּראַך, וואַרשע: פּראָגרעסס, (1914). | ||
* '''גראַמאַטיק פון דער ייִדישער שפּראַך''', ווילנע: תר"פ. | * '''גראַמאַטיק פון דער ייִדישער שפּראַך''', ווילנע: תר"פ. | ||
* '''יודישע אָרטאָגראַפיע''': קאַליגראַפישע מעטאָדע (צוזאַמענגעשטעלט דורך אַ גרופּע לעהרער, אונטער דער לייטונג פון ז' רייזען, מיט אַ קליינער כרעסטאמטיע פון מ' בירנבוים), וואַרשע: קולטור, תרע"ו. | * '''יודישע אָרטאָגראַפיע''': קאַליגראַפישע מעטאָדע (צוזאַמענגעשטעלט דורך אַ גרופּע לעהרער, אונטער דער לייטונג פון ז' רייזען, מיט אַ קליינער כרעסטאמטיע פון מ' בירנבוים), וואַרשע: קולטור, תרע"ו. | ||
| שורה 32: | שורה 32: | ||
* דער גן עדן. האַנס כריסטיאַן אַנדערסען. וואַרשע, תרע"ט. | * דער גן עדן. האַנס כריסטיאַן אַנדערסען. וואַרשע, תרע"ט. | ||
* געקליבענע נאָוועלן. | * געקליבענע נאָוועלן. גיי דע מופּאַסאַן. ווילנע, 1923. | ||
* די | * די האַרצרייזע. היינריך היינע. וואַרשע, תרע"א. | ||
* ירושלים און רוים : היסטאָרישער ראָמאַן אויס דער צייט פון בית־שני. לו וואַלאַס. ווילנע, 1931. | * ירושלים און רוים : היסטאָרישער ראָמאַן אויס דער צייט פון בית־שני. לו וואַלאַס. ווילנע, 1931. | ||
* לואיזיאַן. יאָהאַנעס ווילהעלם יענסען. וואַרשע, תרע"ד 1914. | * לואיזיאַן. יאָהאַנעס ווילהעלם יענסען. וואַרשע, תרע"ד 1914. | ||
* פאַר | * פאַר פרייהייט און רעכט : היסטאָרישע כראָניק צור צייט פון דער שפּאַנישער אינקוויזיציע אין האָלאַנד. ניקאָליי אַלעקסאַנדאָוויטש רובאַקין. ווילנע, תרע"-. | ||
* דער פליענדיקער קופּערט. האַנס כריסטיאַן אַנדערסען. ווילנע, 1931. | * דער פליענדיקער קופּערט. האַנס כריסטיאַן אַנדערסען. ווילנע, 1931. | ||
* פערברעכען און שטראָף. פיאָדאָר דאָסטויעווסקי. וואַרשע, תרע"ג 1913. | * פערברעכען און שטראָף. פיאָדאָר דאָסטויעווסקי. וואַרשע, תרע"ג 1913. | ||
| שורה 52: | שורה 52: | ||
[[קאַטעגאָריע:יידיש שפראך לינגוויסטן]] | [[קאַטעגאָריע:יידיש שפראך לינגוויסטן]] | ||
{{DEFAULTSORT:רייזען, זלמן}} | {{DEFAULTSORT:רייזען, זלמן}} | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:אומבאקוקט]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||