אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:צעל"

א '''צעל''' איז דער קלענסטער לעבעדיקער אײנס, מיט װאָס יעדער לעבעדיקער [[אָרגאַניזם]] איז צונױפגעשטעלט. דאָס װאָרט '''צעל''' שטאַמט פון [[לאטיין]] ''cellula'', אַ קעמערל. עס הײסט אַזױ, װײַל גענױ אַזױ קוקט דאָס אױס װי קלײנע קעמערלעך. די צעל איז אַזױ װי אַ ציגל פאַר אַ בנין מיט װאָס דער קערפּער איז געבױט. די שטודיע פון צעלן ווערט גערופן [[צעל-ביאלאגיע]].  

א צעל באשטייט פון [[ציטאפלאזם]] איינגעהילט אין א [[צעל מעמבראנע|מעמבראנע]], וואס אנטהאלט פיל [[ביאמאלעקול|ביאמאלעקולן]] ווי פראטעינען און [[נוקלעאין-זויערן|נוקלעאין-זייערסן]].<ref name="Alberts2002">[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK26863/ Cell Movements and the Shaping of the Vertebrate Body] אין קאפיטל 21 פון ''[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK21054/ Molecular Biology of the Cell]'' פערטע אויסגאבע, רעדאגירט דורך ברוס אלבערטס (2002) פארעפנטלעכט דורך גארלאנד וויסנשאפט. דער אלבערטס טעקסט דיסקוטירט וויאזוי די "צעלולארישע געבוי קלעצלעך" באוועגן זיך צו פארמירן אנטוויקלדיגן [[עובר|עוברים]]. ס'איז אנגענומען צו באשרייבן קליינע מאלעקולן ווי [[אמינא-זייערס|אמינא-זייערסן]] ווי "[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=books&doptcmdl=GenBookHL&term=%22all+cells%22+AND+mboc4%5Bbook%5D+AND+372023%5Buid%5D&rid=mboc4.section.4#23 מאלעקולארישע געבוי קלעצלעך]".</ref> אן ארגאניזם קען זיין [[איינצעלן|איינצעליק]] (וואס באשטייט פון אן איינצלן צעל; כולל [[באקטעריע]]) אדער [[פילצעלן|פילצעליק]] (כולל [[פלאנץ|פלאנצן]] און [[בעלי חיים]]).<ref name="NCBI" /> די צאל צעלן אין פלאנצן און בעלי חיים טוישט זיך צווישן די זגאלן; עס ווערט גערעכנט אז [[מענטש|מענטשן]] אנטהאלטן עטלעכע 40 [[10^12|טריליאן]] (4&#xD7;10¹³) צעלן.{{efn|אן אפשאצונג געמאכט פאר איינעם וואס איז 30 יאר אלט, וועגט 70 קילא, און איז הויך 172 צ"מ.<ref name=cellcount/> די אפשאצונג איז נישט גענוי—די שטודיע האט געשאצט אז די צאל צעלן איז 3.72&plusmn;0.81&times;10¹³.<ref name=cellcount/>}}<ref name="cellcount">{{Cite journal|last=Bianconi|first=Eva|last2=Piovesan|first2=Allison|last3=Facchin|first3=Federica|last4=Beraudi|first4=Alina|last5=Casadei|first5=Raffaella|last6=Frabetti|first6=Flavia|last7=Vitale|first7=Lorenza|last8=Pelleri|first8=Maria Chiara|last9=Tassani|first9=Simone|date=November 2013|title=An estimation of the number of cells in the human body|url=https://www.researchgate.net/publication/248399628_An_estimation_of_the_number_of_cells_in_the_human_body|journal=Annals of Human Biology|language=en|volume=40|issue=6|pages=463–471|doi=10.3109/03014460.2013.807878|issn=0301-4460|quote=These partial data correspond to a total number of 3.72&plusmn;0.81&times;10¹³ [cells].|via=}}</ref> די רוב צעלן פון פלאנצן און בעלי חיים קען מען זען נאר מיט א [[מיקראסקאפ]], מיט דימענסיעס צווישן 1 און 100&nbsp;[[מיקראמעטער]].<ref>{{cite book|last=Campbell|first=Neil A.|author2=Brad Williamson|author3=Robin J. Heyden|title=Biology: Exploring Life|publisher=Pearson Prentice Hall|year=2006|location=Boston, Massachusetts|pages=|url=http://www.phschool.com/el_marketing.html|doi=|id=|isbn=9780132508827}}</ref>

דער [[קערפער]] פון א [[מענטש]] איז געגליכן צו א [[קאר]]. עס איז א קאמפליצירטע מאשין, וואס איז צוזאמגעשטעלט פון פיל באזונדערע חלקים, וואס ווען אלע חלקים ווערן צונויפגעשטעלט פונקאציאנירט די קאר מייסטערהאפטיג. אזוי אויך דער מענטש, איז א מייסטערהאפטיגע מאשין וואס אלע אברים ארבעטן מיט א הארמאניע צו מאכן זיכער אז אלע קערפערליכע פונקציעס ווערן אויסגעפירט. יעדער אבר שטעלט צו צום מאשין זיין חלק וואס דער אבר ברויך צוצושטעלן, ווי למשל דער [[לונג]] מאכט זיכער אז די לופט זאל אריינקומען און ארויסגיין, אריין צו פיטערן [[זויערשטאף]] (דאס איז אקסיגען) צו די הונדערט טריליאן צעלן פונעם קערפער, און צוריק ארויסצושפייען די אויסגענוצטע [[לופט]].  

(13) [[צענטריאָלע]]ס ]]

יעדע צעל האָט אַן אײַנהיל װאָס מען רופט אים [[צעל מעמבראַנע]] װאָס אָפּצוטײלט די צעל פון אױסערע סבֿיבֿה. אינעװײניק איז די צעל פאַרפולט מיט [[ציטאָפּלאַזם]], אַ [[געל]] װאָס שליסט אײַן פאַרשײדענע צעלולאַרע עלעמענטן. די דאָזיקע עלעמענטן װאָס האָבן אײגענע מעמבראַנעס הײסן "אָרגאַנעלעס" און זענען קאָמפּאַרטמענטס, די שפּילן װאָס מאַכן אײגענע אלא קאָניוגירטע ראָלעס.

[[קאטעגאריע:אומבאקוקט]]

[[קאטעגאריע:אויף יידיש]]