אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:אשכנזישע הברה"

פון די תחילתדיקע [[סעמיטישע שפראכן|סעמיטישע]] [[קאָנסאָנאַנט]] קלאַנגען האָבן די [[אל"ף]] און [[עי"ן]] ניט געלאָזן קיין שפּורן און ביידע ווערן היינט ניט אַרויסגערעדט. די צוויי אַנדער אותיות גרוניות, [[ה"א]] און [[חי"ת]], זיינען אויפגעהיט געוואָרן, אָבער דער חי"ת האָט פאַרלאָרן זיין געגאָרגלטנקייט און איז צונויפגעפאַלן מיטן [[כ"ף]] רפה אַלץ וועלאַרער [x].

[[ג|גימ"ל]] און [[ד|דל"ת]] זיינען די איינציקע צווישן די [[בגדכפ"ת קאָנסאָנאַנטן]], וואָס זיינען אין דער אשכנזישער הברה איינאַרטיק. פּונקט אַזוי ווי אין דער טבריה'ער מסורה, האָבן די אַנדערע קאָנסאָנאַנטן פון דער סעריע צוויי רעאַליזאַציעס: אַ פּלאָסיווע (מיטן [[דגש]]) און אַ פריקאַטיווע (מיט [[רפה]]). דער פריקאַטיווער תֿ' (פריער [θ]) האָט זיך צוזאַמענגעשמאָלצן מיט [[סמ"ך]] און [[שׂי"ן]] אַלס [s]. די פּאָרלעך בּ/בֿ, כּ/כֿ, פּ/פ און תּ/תֿ זיינען אין געוויינלעכן רעגיסטער פון אשכנזישן אַרויסרייד פולשטענדיקע פאָנעמען, ד.ה. זיי קענען פאָרקומען אין די זעלביקע פּאָזיציעס און טראָגן טיילווייז אַ באַטייט־אונטערשיידנדיקע ראָלע. די תנכישע כללים פון ספּיראַנטיזאַציע ווערן פולקום געפאָלגט בלויז אין אַ פאָרזיכטיקן לייענען פון [[מקרא]].

די אַזוי גערופענע "עמפאַטישע" קאָנסאָנאַנטן [[ט|טי"ת]], [[ק|קו"ף]] און [[צ|צדי"ק]] האָבן אין אשכנז זיינע באַזונדערקייטן פאַרלאָרן. טי"ת און קו"ף זיינען אידענטיש מיט זייערע ניט־עמפאַטישע כנגדים (ט' מיט תּ', ק' מיט כּ), בשעת צדי"ק האָט די רעאַליזאַציע פון אַפריקאַט t͡s.

בשעת דער קאָנסאָנאַנטיזם ווייזט גאָר ווייניק וואַריאַציע, זיינען די וואָקאַל קלאַנגען אין דער געשיכטע פון אשכנזים געווען דייטלעך אומסטאַבילער. די אַנטוויקלונג פון לשון קודשדיקן וואָקאַליזם אין אשכנז האָט בדרך כלל געפאָלגט די אַנטשפּרעכנדיקע אַנטוויקלונגען אין דער אומגאַנגשפּראַך, יידיש. דער וואָקאַלישער באַשטאַנד פון לשון קודש צווישן ריידער פון אַ דיאַלעקט פון יידיש איז אָבער ניט אידענטיש צו דעם פון דעם לשון־קודשדיקן קאָמפּאָנענט אין יענער יידישער ריידעניש, לכל הפּחות ניט אין פאָרמעלן סטיל פון בעל קריאה.