אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:געזעץ"
ק (החלפת טקסט – "׳" ב־"'") |
ק (החלפת טקסט – "{{דעסקריפציע||ענגליש=" ב־"{{דעסקריפציע||ענגליש = ") |
||
| (9 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = system of rules and guidelines, generally backed by governmental authority|העב=נורמה משפטית|דייטש=Gesamtheit genereller Verhaltensregeln, die von der Gemeinschaft gewährleistet werden|}} | |||
אַ '''געזעץ''' איז אַן אָפיציעלער פירונג וואָס ווערט בעשטימט דורך אַן אַלגעמיינע מענטשליכע פאַרשטאַנד ווי אַזוי מען דאַרף זיך פירן. | אַ '''געזעץ''' איז אַן אָפיציעלער פירונג וואָס ווערט בעשטימט דורך אַן אַלגעמיינע מענטשליכע פאַרשטאַנד ווי אַזוי מען דאַרף זיך פירן. | ||
עס איז געבויט אויף [[פרינציפ]]ען. | עס איז געבויט אויף [[פרינציפ]]ען. | ||
עס זענען דא געזעצן וואס קהילות און קאמפאניס מאכן זיך אליין'ס געזעצן אויף זייערע געזעלשאפטן הייסט דאס דאן נישט בלויז געזעצן נאר מער דירעקט [[פאליסי]]ס. | עס זענען דא געזעצן וואס קהילות און קאמפאניס מאכן זיך אליין'ס געזעצן אויף זייערע געזעלשאפטן הייסט דאס דאן נישט בלויז געזעצן נאר מער דירעקט [[פאליסי]]ס. | ||
עס | עס זענען דאָ געזעצן וואָס ווערן געצווּנגען דורך דעם [[געריכט]] פון דער [[מדינה]], און עס זיינען דאָ געזעצן, וואָס יעדער פאַרשטייט פון זיך אַליין אַז מען דאַרף זיי פאָלגן וואס דאס הייסט "[[סאציאלער אפמאך]]".{{מקור}} | ||
== געזעצן פון א מדינה == | == געזעצן פון א מדינה == | ||
יעדע לאנד האט באזונדערע '''געזעצן''', וואס זענען מחייב אלע איינוואוינער אן אויסנאם. | יעדע לאנד האט באזונדערע '''געזעצן''', וואס זענען מחייב אלע איינוואוינער אן אויסנאם. | ||
די "חוקי המדינה" זענען נישט דירעקט אין קאנטראסט מיט די אידישע געזעצן "חוקי התורה". | די "חוקי המדינה" זענען נישט דירעקט אין קאנטראסט מיט די אידישע געזעצן "חוקי התורה". | ||
ווען אידישע סוחרים ווילן באשוצן זייערע רעכטן, ניצן זיי צומאל אויך דעם צוואנג פון דער רעגירונג צו פארסירן זייערע [[קאפירעכט]] געזעצן. | ווען אידישע סוחרים ווילן באשוצן זייערע רעכטן, ניצן זיי צומאל אויך דעם צוואנג פון דער רעגירונג צו פארסירן זייערע [[קאפירעכט]] געזעצן. | ||
| שורה 29: | שורה 30: | ||
צווישן זיי זענען די באקאנטע דריי הארבע עבירות [[שלוש עבירות]] נישט הרג'ענען [[שפיכת דמים]], נישט דינען [[עבודה זרה]] און נישט עובר זיין אויף [[גילוי עריות]]. | צווישן זיי זענען די באקאנטע דריי הארבע עבירות [[שלוש עבירות]] נישט הרג'ענען [[שפיכת דמים]], נישט דינען [[עבודה זרה]] און נישט עובר זיין אויף [[גילוי עריות]]. | ||
אויף אלע [[סידי]]ס, צום ביישפיל, זעט מען דעם געדרוקטן איסור פון [[נאכמאכן פארבאטן]] הן | אויף אלע [[סידי]]ס, צום ביישפיל, זעט מען דעם געדרוקטן איסור פון [[נאכמאכן פארבאטן]] הן על פי [[דין תורה|חוקי התורה]], והן על פי חוקי המדינה. | ||
די תורה איז צעטיילט אין דריי סארטן געזעצן: | די תורה איז צעטיילט אין דריי סארטן געזעצן: | ||
# '''ספר הברית''' ([[ספר שמות|שמות]]) - ציוויליזיצישע געזעצן וואס האט צו טאן מיט [[בין אדם לחבירו]]. | # '''ספר הברית''' ([[ספר שמות|שמות]]) - ציוויליזיצישע געזעצן וואס האט צו טאן מיט [[בין אדם לחבירו]]. | ||
# | # '''ספר כהנים''' ([[ספר ויקרא|ויקרא]] און [[ספר במדבר|במדבר]]) - פארטוט זיך מיט [[רעליגיע]] געזעצן ארום דער [[בית המקדש]] און מקריב זיין [[קרבן|קרבנות]]. | ||
# '''משנה תורה''' ([[ספר דברים|דברים]] - איבערגעחזר'טע חוקים פון די אנדערע ספרים, און אויך געזעצן וועגן [[מלמה|מלחמות]], [[קיסר|מלכים]] און [[נביא]]ים, דינען [[גאט]] נאר איין מקדש און נישט און צעשפרייטע [[מזבח]]ות. | # '''משנה תורה''' ([[ספר דברים|דברים]] - איבערגעחזר'טע חוקים פון די אנדערע ספרים, און אויך געזעצן וועגן [[מלמה|מלחמות]], [[קיסר|מלכים]] און [[נביא]]ים, דינען [[גאט]] נאר איין מקדש און נישט און צעשפרייטע [[מזבח]]ות. | ||
== זעט אויך == | == זעט אויך == | ||
| שורה 48: | שורה 48: | ||
[[קאַטעגאָריע:געזעץ|*]] | [[קאַטעגאָריע:געזעץ|*]] | ||
[[קאַטעגאָריע:פאליטיק]] | [[קאַטעגאָריע:פאליטיק]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | |||
[[קאַטעגאָריע:עלעמענטארע ארטיקלען צו פארברייטערן]] | |||
[[HE:דין]] | |||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 13:37, 26 אקטאבער 2023
אַ געזעץ איז אַן אָפיציעלער פירונג וואָס ווערט בעשטימט דורך אַן אַלגעמיינע מענטשליכע פאַרשטאַנד ווי אַזוי מען דאַרף זיך פירן.
עס איז געבויט אויף פרינציפען.
עס זענען דא געזעצן וואס קהילות און קאמפאניס מאכן זיך אליין'ס געזעצן אויף זייערע געזעלשאפטן הייסט דאס דאן נישט בלויז געזעצן נאר מער דירעקט פאליסיס.
עס זענען דאָ געזעצן וואָס ווערן געצווּנגען דורך דעם געריכט פון דער מדינה, און עס זיינען דאָ געזעצן, וואָס יעדער פאַרשטייט פון זיך אַליין אַז מען דאַרף זיי פאָלגן וואס דאס הייסט "סאציאלער אפמאך".[מקור פארלאנגט]
געזעצן פון א מדינה
יעדע לאנד האט באזונדערע געזעצן, וואס זענען מחייב אלע איינוואוינער אן אויסנאם.
די "חוקי המדינה" זענען נישט דירעקט אין קאנטראסט מיט די אידישע געזעצן "חוקי התורה".
ווען אידישע סוחרים ווילן באשוצן זייערע רעכטן, ניצן זיי צומאל אויך דעם צוואנג פון דער רעגירונג צו פארסירן זייערע קאפירעכט געזעצן.
געזעצן זענען רעגולאציעס וועלכע ווערן געשריבן און דערנאך באשטעטיגט דורך דעם לעגיסלאטיוון צווייגל פון דער רעגירונג, וואס אנבאלאנגט דאס לאנד און אלע איר אייוואוינער.
יעדע לאנד גיט ארויס געזעצן ווען עס זעט פאר נויטיג, צי איז דאס געזען איבער זיכערהייט, ווי פארקער, אדער איבער געווער.
די געזעצן ווערן אין אלגעמיין פארסירט דורך די פאליציי, וועמענס אויפגאבע איז צו כאפן די פארלעצער פונעם געזעץ, און זיי ברענגען פאר יוסטיץ.
ביוראקראטן זענען די וואס ארבעטן פאר דער רעגירונג און רעגירונג'ס ארגאניזאציעס. זיי ארבעטן לויט די געזעצן, און געבן איבער זייערע באשליסונגען שריפטלעך.
אדוואקאטן האבן שטודירט וועגן געזעצן. זיי געבן מענטשן עצות און טון רעפרעזענטירן זיי אין דעם געריכט.
אידישקייט
לויט אידישקייט איז די תורה די געזעצען פון דער וועלט, ד.ה. די ערשטע געזעצן זינט וואס גאט האט אראפגעשטעלט אויף דער וועלט, פונעם ערשטן טאג: זענען די שבע מצוות בני נח.
צווישן זיי זענען די באקאנטע דריי הארבע עבירות שלוש עבירות נישט הרג'ענען שפיכת דמים, נישט דינען עבודה זרה און נישט עובר זיין אויף גילוי עריות.
אויף אלע סידיס, צום ביישפיל, זעט מען דעם געדרוקטן איסור פון נאכמאכן פארבאטן הן על פי חוקי התורה, והן על פי חוקי המדינה.
די תורה איז צעטיילט אין דריי סארטן געזעצן:
- ספר הברית (שמות) - ציוויליזיצישע געזעצן וואס האט צו טאן מיט בין אדם לחבירו.
- ספר כהנים (ויקרא און במדבר) - פארטוט זיך מיט רעליגיע געזעצן ארום דער בית המקדש און מקריב זיין קרבנות.
- משנה תורה (דברים - איבערגעחזר'טע חוקים פון די אנדערע ספרים, און אויך געזעצן וועגן מלחמות, מלכים און נביאים, דינען גאט נאר איין מקדש און נישט און צעשפרייטע מזבחות.
זעט אויך
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!