המכלול

אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דרעפט:הרב אברהם יצחק הכהן קוק"

וויזועלוויקיטעקסט
(בס"ד)
 
אין תקציר עריכה
 
(6 צווישנדיגע ווערסיעס פונעם זעלבן באַניצער נישט געוויזן)
שורה 1: שורה 1:
{{דרעפט}}
{{דרעפט|אלול}}
{{אישיות רבנית
| שם = הרב אברהם יצחק הכהן קוק (הראי"ה)
| תמונה = Abraham Isaac Kook 1924.jpg
| כיתוב = הראי"ה קוק. תרפ"ד
| תאריך לידה = 1865
| מקום לידה = גריווא, דווינסק, [[רוסישע אימפעריע]]
| תאריך פטירה = 1935
| מקום פטירה = [[ירושלים]], [[בריטישער מאנדאט]]
| מקום קבורה = [[אידישע בית עולם פון הר הזיתים|הר הזיתים]]
| תאריך לידה עברי = [[ט"ז אלול]] [[תרכ"ה]]
| תאריך פטירה עברי = [[ג' אלול]] [[תרצ"ה]]
| מקום פעילות = [[ליטא]], [[יפו]], [[ירושלים]]
| השתייכות = [[ציונות דתית]]
<!-- | תחומי עיסוק = [[אמונה]], [[גאולה]], [[תורה]], [[עם ישראל]], [[ארץ ישראל]], [[אגדה (יהדות)|אגדה]], [[תשובה (יהדות)|תשובה]], [[הלכה]], [[תפילה (יהדות)|תפילה]], [[קבלה]]
| תפקידים נוספים = [[רב ראשי]]
| רבותיו = [[רבי אליעזר דון יחיא]], חותנו (מזווג ראשון) [[האדר"ת]], [[רבי ראובן הלוי לוין]] מ[[דווינסק]], [[רבי נח חיים אברהם שפירא]], [[רבי נפתלי צבי יהודה ברלין|הנצי"ב מוולוז'ין]], [[רבי שלמה אלישיב]]
| תלמידיו = בנו - [[הרב צבי יהודה קוק]], [[הרב יעקב משה חרל"פ]], [[הרב דוד כהן (הנזיר)]], [[הרב יצחק אריאלי]], [[הרב אריה לוין]], [[הרב משה צבי נריה]], חתנו [[הרב שלום נתן רענן]]
| חיבוריו = ראו [[כתבי הראי"ה]]
| חתימה = Signature_kook.jpeg
-->| תפקיד1 = {{תפקיד מנהיג
| שם התפקיד = רבה של [[זיימל]]
| התחלת כהונה = [[ה'תרמ"ח]]
| סיום כהונה = [[ה'תרנ"ה]]
}}
| תפקיד2 = {{תפקיד מנהיג
| שם התפקיד = רבה של בויסק
| התחלת כהונה = [[ה'תרנ"ה]]
| סיום כהונה = [[ה'תרס"ד]]
}}
| תפקיד3 = {{תפקיד מנהיג
| שם התפקיד = הויפט רב פון [[יפו והמושבות]]
| התחלת כהונה = [[ה'תרס"ד]]
| סיום כהונה = [[ה'תרע"ח]]
}}
| תפקיד4 = {{תפקיד מנהיג
| שם התפקיד = הויפט רב פון [[ירושלים]]
| התחלת כהונה = [[ה'תרע"ט]]
| סיום כהונה = [[ה'תרפ"א]]}}
| תפקיד5 = {{תפקיד מנהיג
| שם התפקיד = אשנזישער הויפט רב פון ארץ ישראל
| למניין = 1
| התחלת כהונה = [[ה'תרפ"א]]
| סיום כהונה = [[ה'תרצ"ה]]
| הבא בתפקיד = [[הרב יצחק אייזיק הלוי הערצאג]]
| סוג שותפות = רבנות
| שותף לשלטון = [[הרב יעקב מאיר]] (הראשון לציון הרב הספרדי)
}}
}}
רב '''אברהם יצחק הכהן קוק''', באקאנט אלס הראי"ה קוק אדער סתם '''הרב קוק''', איז געווען א בארימטער ארטאדאקסישער רב, פילאסאף, קאבאליסט, און דער ערשטער אשכנזישער הויפט רב פון ארץ ישראל אין דער עפאכע פון בריטישן מאנדאט. ער ווערט פאררעכנט אלס איינער פון די גרינדער פון רעליגיעזן ציוניזם.
רב '''אברהם יצחק הכהן קוק''', באקאנט אלס הראי"ה קוק אדער סתם '''הרב קוק''', איז געווען א בארימטער ארטאדאקסישער רב, פילאסאף, קאבאליסט, און דער ערשטער אשכנזישער הויפט רב פון ארץ ישראל אין דער עפאכע פון בריטישן מאנדאט. ער ווערט פאררעכנט אלס איינער פון די גרינדער פון רעליגיעזן ציוניזם.


==ביאגראפיע==
==ביאגראפיע==
;פריע לעבן און חינוך: הרב קוק איז געבוירן געווארן אין גריווא, קורלאנד גובערנאט, רוסלענדישע אימפעריע (היינט לעטלאנד) אין 1865. זיין פאטער, הרב שלמה זלמן הכהן קוק, איז געווען א תלמיד פון דער וואָלאָזשינער ישיבה, בשעת זיין זיידע פון דער מאמעס זייט איז געווען א חסיד פון קאפוסטער צווייג פון חב"ד. הרב קוק אליין האט געלערנט אין דער וואָלאָזשינער ישיבה אונטער הרב נפתלי צבי יהודה בערלין (דער "נצי"ב") און הרב אליהו דוד ראבינאוויץ-תאומים (דער "אדר"ת").
;יוגנט און חינוך
;רבנות פאזיציעס:
הרב קוק איז געבוירן געווארן אין גריווא, קורלאנד גובערנאט, רוסישע אימפעריע (היינט טייל פון [[דווינסק|דאוגאַוופּילס]], לעטלאנד) אין תרכ"ה, אלס דער עלטסטער פון אַכט קינדער. זיין פאטער, הרב שלמה זלמן הכהן קוק, איז געווען א תלמיד פון דער [[וואלאזשינער ישיבה|וואָלאָזשינער ישיבה]], בשעת זיין מוטער'ס פאָטער איז געווען א חסיד פון [[קאפּוסט]]ער צווייג פון חב"ד.
*אין 1887, ביי די 23 יאר, האט הרב קוק אנגענומען זיין ערשטע רבנות פאזיציע אין זוימעל, ליטע.
 
*אין 1896 איז ער געווארן רב פון באוסקא, לעטלאנד.
הרב קוק אליין איז אריין אין דער וואלאזשינער ישיבה אין 1884, אין עלטער פון 18 יאר, וואו ער איז געוואָרן נאָענט צום ראש ישיבה, [[רבי נפתלי צבי יהודה בערלין]] (דער "נצי"ב"). ער האָט אויך געלערנט ביי [[רבי אליהו דוד ראבינאוויץ-תאומים]] (דער "אדר"ת"). שוין אין זיין יוגנט האָט הרב קוק אַרויסגעוויזן אַ זעלבשטענדיקן גייסט און אַ ברייטע נייגעריקייט. ער האָט פריערדיק קאָמבינירט תלמודישע שטודיעס מיט אַן אינטערעס אין פילאזאפיע און קבלה{{הערה|שם=יודאיקע}}, און איז אויך געווען אויסגעשטעלט צו [[השכלה]] ליטעראַטור אין [[סמארגאן|סמאָרגאָן]]{{הערה|1=https://encyclopedia.yivo.org/article/2370}}.
*אין 1904 (אדער 1905) איז ער אנגעקומען קיין יפו, ארץ ישראל, אלס רב פון דער שטאט און די ארומיגע לאנדווירטשאפטליכע קאלאניעס.
 
*ביי דער ערשטער וועלט קריג, פון 1914 ביז 1918, איז הרב קוק געווען געשטראנדעט אין לאנדאן, ענגלאנד, וואו ער האט געדינט אלס רב פון דער שפיטאלפילדס גרעסער סינאגאגע (מחזיקי הדת).
;פריערדיגע קאַריערע:
*אין 1919, נאכן צוריקקערן קיין ארץ ישראל, איז ער באשטימט געווארן אלס אשכנזישער הויפט רב פון ירושלים, און אין 1921 אלס דער ערשטער אשכנזישער הויפט רב פון גאנץ בריטישן מאנדאט פאלעסטינע.
אין 1887, ביי די 23 יאר, האט הרב קוק אנגענומען זיין ערשטע רבנות פאזיציע אין זוימעל (Zaumel), ליטע. זיין ערשטע ווייב, בת-שבע, איז געשטארבן אין 1888, און ער האט חתונה געהאַט מיט איר קוזינע, רייזע-רבקה. זיין איינציגער זון, צבי יהודה קוק, איז געבוירן געווארן אין 1891. אין 1896 איז ער געווארן רב פון באוסקא, לעטלאנד. פון 1901 ביז 1904 האָט ער פּובליקירט דריי אַרטיקלען, וועלכע האָבן פאָרויסגעזאָגט זיין שפּעטערדיקע פילאָסאָפיע אין ארץ ישראל.
;מרכז הרב ישיבה: אין 1924, האט הרב קוק געגרינדעט די "מרכז הרב" ישיבה אין ירושלים, וועלכע איז שפעטער געווארן א צענטער פאר רעליגיעז-ציוניסטישער טעאלאגיע.
 
;פטירה: הרב קוק איז נפטר געווארן אין ירושלים אין 1935, און זיין לוויה איז באטייליגט געווארן דורך בערך 20,000 מענטשן.
;יפו און ארץ ישראל:
==הגות און פילאסאפיע==
אין 1904 איז הרב קוק פארבעטן געווארן צו ווערן דער רב אין יפו און די ארומיגע לאנדווירטשאפטליכע קאלאניעס אין אָטאָמאַנישער פּאַלעסטינע, און ער איז אַהין אָנגעקומען אין תרע"ה. אין די יאָרן האָט ער געשריבן עטליכע ווערק, מערסטנס פּובליקירט נאָך זיין טויט, אַזוי ווי "עין איה", אַ ברייטן פירוש אויף די אגדות פון מסכתות ברכות און שבת, און "מוסר אביך", אַ קליין ספר וועגן מאָראַל און רוחניות. אין 1913 האָט הרב קוק געפירט אַ דעלעגאַציע פון רבנים, באַקאַנט אַלס "[[מסע הרבנים]]", צו די ניי-געגרינדעטע אידישע סעקולערע ישובים אין שומרון און גליל, כדי צו פאַרשטאַרקן שמירת שבת, תורה-חינוך און אַנדערע רעליגיעזע פּראַקטיקן.
 
;לאנדאן און ערשטער וועלט קריג:
ווען דער ערשטער וועלט קריג האָט אויסגעבראָכן אין 1914, איז הרב קוק געווען אין דייטשלאַנד, וואו ער איז אינטערנירט געוואָרן אַלס אַ פרעמדער. ער איז אַנטלאָפן קיין לאָנדאָן דורך שווייץ, אָבער דער קאָנפליקט האָט אים געצוואונגען צו בלייבן אין דעם פאראייניגטן קעניגרייך ביזן סוף פונעם קריג. אין תרע"ו איז ער געוואָרן רב פון דער ספּיטאַלפילדס גרויסער שול (מחזיקי הדת) אין לאָנדאָן. דאָרט האָט ער קריטיקירט די אידישע עליטע, וועלכע האָט געקעמפט קעגן דער ציוניסטישער באַוועגונג, און האָט אונטערגעשטראָכן די פאַרבינדונג פון אידישקייט מיט אידישער נאַציאָנאַליזם און ארץ ישראל{{הערה|{{אוצר החכמה|נריה|בשדה הראי"ה|170753|page=32|עמ=33–34}}}}.
 
;הויפּט רב פון ירושלים:
ביי זיין צוריקקער פון אייראָפּע אין 1919, איז ער באַשטימט געוואָרן אַלס דער אשכנזישער הויפּט רב פון ירושלים, און קורץ דערנאָך, אין 1921, אַלס דער ערשטער אַשכנזישער הויפּט רב פון גאנץ פּאַלעסטינע. אין מערץ 1924, איז הרב קוק געפאָרן קיין אַמעריקע כדי צו זאַמלען געלט פאַר תורה-אינסטיטוציעס אין פּאַלעסטינע און אייראָפּע. אין דעם זעלבן יאָר, האָט הרב קוק געגרינדעט די [[מרכז הרב]] ישיבה אין ירושלים, וועלכע איז שפעטער געווארן א צענטער פאר רעליגיעז-ציוניסטישער טעאלאגיע.
 
;פטירה:
הרב קוק איז נפטר געווארן אין ירושלים אין 1935, ביים עלטער פון 69 יאָר, און זיין לוויה איז באטייליגט געווארן דורך בערך 20,000 מענטשן{{הערה|1=Jewish Affairs, in "[https://israeled.org/wp-content/uploads/2014/10/1935-LON-Transjordan.pdf Report by His Majesty's Government in the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland to the Council of the League of Nations on the Administration of Palestine and Trans-Jordan for the year 1935]", The Office of High Commissioner for Palestine and Trans-Jordan, Jerusalem, 1935, p. 27}}. ער איז באַגראָבן געווארן אין הר הזיתים.
 
==השקפה און פילאזאפיע==
הרב קוק איז געווען א העכסט ארגינעלער און קאמפלעקסער דענקער, וועלכער האט פרובירט צו סינטעזירן פילע שטרעמונגען אין אידישקייט.
הרב קוק איז געווען א העכסט ארגינעלער און קאמפלעקסער דענקער, וועלכער האט פרובירט צו סינטעזירן פילע שטרעמונגען אין אידישקייט.
הרב קוק'ס געדאנקען זענען באזירט אויף א מיסטישער אינטואיציע און א ראדיקאלער מאָניסטישער פּערצעפּציע. ער האָט געזען די רעאַליטעט אַלס אַן אבסאָלוטע אחדות, וואָס שטאַמט פונעם געטליכן אומענדליכקייט און קומט צום אויסדרוק אין אַלע עקזיסטענץ-דימענסיעס. דער דאָזיdער בליק האָט געפירט צו זיין טאָלעראַנטער און פּלוראַליסטישער מיינונג, לויט וועלכער אַלע קולטורן, יעדער וועלט-אָפּפאַסונג און יעדער אידעאָלאָגיע, זענען טיילווייזע אויסדרוקן פון דער געטליכער אמת{{הערה|{{יודאיקה|Zvi Zinger (Yaron) / Benjamin Ish-Shalom|Kook (Kuk), Abraham Isaac|לינק=https://www.encyclopedia.com/religion/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/kook-kuk-abraham-isaac}}|שם=יודאיקע}}.
;רעליגיעזער ציוניזם:
;רעליגיעזער ציוניזם:
*הרב קוק האט באגייסטערט געשטיצט די באזעצונג פון ארץ ישראל דורך די ציוניסטן פון זיין צייט. ער האט געזען דעם ציוניסטישן באוועגונג, און שפעטער די גרינדונג פון מדינת ישראל, אלס א "ערשטע בליאונג פון גאולה" (אתחלתא דגאולה) און א וויכטיקער שריט אין דעם משיחישן עידן.
הרב קוק ווערט באַטראַכט אַלס איינער פון די וויכטיגסטע דענקער פון מאָדערנעם רעליגיעזן ציוניזם. ער האט ענטוזיאַסטיש געשטיצט די באזעצונג פון ארץ ישראל דורך די ציוניסטן פון זיין צייט. ער האט געזען דעם ציוניסטישן באוועגונג, און שפעטער די גרינדונג פון מדינת ישראל, אלס א "ערשטע בליאונג פון גאולה" (אתחלתא דגאולה) און א וויכטיגער שריט אין דעם משיחישן עפּאכע.
*זיין פילאסאפיע האט געגעבן א טעאלאגישע יסוד פארן פאראייניגן תורה לערנען מיט ציוניזם, און פאר אן עטאס פון טראדיציאנעלן אידישקייט איינגעשפארט מיט ציוניזם און מאדערנקייט.
זיין פילאזאפיע האט געגעבן א טעאלאגישע יסוד פארן פאראייניגן תורה לערנען מיט ציוניזם, און פאר אן עטאס פון טראדיציאנעלן אידישקייט איינגעשפארט מיט ציוניזם און מאדערנקייט.
*ער האט געהאלטן אז די סעקולערע ציוניסטן האבן, אומבאוואוסטזיין, געדינט אלס הייליגע אינסטרומענטן אין אויספירן גאט'ס הבטחה פאר זיין פאלק, ברענגענדיג גאולה דורך א היסטארישן פראצעס אין דער לכאורה-וועלטליכער וועלט.
ער האט געהאלטן אז די סעקולערע ציוניסטן האבן, אומבאוואוסטזיניג, געדינט אלס הייליגע אינסטרומענטן אין אויספירן גאט'ס הבטחה פאר זיין פאלק, ברענגענדיג גאולה דורך א היסטארישן פראצעס אין דער לכאורה-וועלטליכער וועלט.
*הרב קוק האט געהאלטן אז דער איחוד ההפכים (אחדות ההפכים – איינהייט פון קעגנזאצן) צווישן דעם מאטעריעלן און רוחניען, אדער דעם הייליגן און וועלטליכן, פירט צו גאולה.
הרב קוק האט געהאלטן אז דער איחוד ההפכים (אחדות ההפכים – איינהייט פון קעגנזאצן) צווישן דעם מאטעריעלן און רוחניען, אדער דעם הייליגן און וועלטליכן, פירט צו גאולה.
אין 1917 האָט ער אַרויסגעגעבן אַ דערקלערונג מיטן נאָמען "דגל ירושלים", וואו ער האָט געמאכט אַן אונטערשייד צווישן "ציון" (פּאָליטישע סוּאוועראַניטעט) און "ירושלים" (קדושה){{הערה|1=Mirsky, 2014: 150.}}.
 
זיין צוגאַנג צו ציוניזם איז געבויט געוואָרן אויף זיין "היסטאָריאָזאָפישער" רעליגיעזער און מעטאַפיזישער וועלט-אנשויאונג, ווי אויך אויף זיינע פּערזענליכע דערפאַרונגען מיט די פּיאָנערן פון דער צווייטער עליה. ער האָט געזען אין ציוניזם אַ געלעגנהייט פאַר אַן אַלגעמיינער אידישער רענעסאַנס, און האָט געוואונטשן אַ ברייטע באַנייונג פון דער העברעישער שפּראַך, דעם יידישן ישוב, תורה-לערנען און קונסטן, ווי אויך אַ פאַרברייטערונג פונעם באַדייט פון דער תורה גופא{{הערה|שם=יודאיקע}}.
 
;יחס צו סעקולערן ציוניזם
הרב קוק האָט אַרויסגעוויזן רעספּעקט צו סעקולערע ציוניסטן און האָט גרייטווילד זיך אָנגענומען אין געמיינזאַמע פּראָיעקטן מיט זיי. ער האָט זיי געזען אַלס פאַרווירקליכער פון אַ הייליגער פליכט אין באַאַרבעטן ארץ ישראל. ער האָט זיי באַשריבן אַלס "גוט אינעווייניג און פאַרפוילט אינדרויסן" און אַלס "חמורו של משיח" (דער אייזל אויף וועלכן דער משיח וועט רייטן){{הערה|Mirsky, 2014: 76.}}. זיין אָננעמען סעקולערע אידעאָלאָגיעס, אַפילו סאָציאַליסטן און אַנאַרכיסטן{{הערה|Mirsky, 2014: 97.}}, איז געווען פּראָוויזאָריש, מיט דער זיכערקייט, אַז זייערע קינדער אָדער אנהענגער וועלן עווענטועל זען די הייליגע דימענסיע פון זייער אַרבעט און זיך אומקערן צו ג-ט און זיין תורה.
 
;אוניווערסאליזם און טאלעראנץ:
;אוניווערסאליזם און טאלעראנץ:
*הרב קוק האט געהאט א ברייטע טאלעראנץ פאר א ברייטן ספעקטרום פון מיינונגען, גלויבנדיג אז אלע גוטע אמונה פאזיציעס זענען פאזעטן פון גאט'ס התגלות און זענען ענדליך אין הארמאניע איינס מיט אנאנד.
*הרב קוק האָט געגלויבט, אַז די וועלט ענטוויקלט זיך כּסדר צום אוניווערסאַליזם, וועלכער איז היינט נאָר אַן אידעאַל, צו וועלכן מען דאַרף דערציען דעם מענטש אין אינדיווידועלע נאַציאָנאַלע איינהייטן{{הערה|שם=יודאיקע}}.
*הרב קוק האט געהאט א ברייטע טאלעראנץ פאר א ברייטן ספעקטרום פון מיינונגען, גלויבנדיג אז אלע גוטע אמונה פאזיציעס זענען פאזעטן פון גאט'ס התגלות און זענען ענליך אין הארמאניע איינס מיט אנאנד.
*זיין ליבע פאר ישראל האט פארלאנגט ליבע פאר דער גאנצער מענטשהייט, און האט אנגעווארפן האס פאר יעדן טייל פון מענטשהייט אלס א סימן אז די נשמה איז נאך נישט גערייניגט געווארן פון איר "שמוץ".
*זיין ליבע פאר ישראל האט פארלאנגט ליבע פאר דער גאנצער מענטשהייט, און האט אנגעווארפן האס פאר יעדן טייל פון מענטשהייט אלס א סימן אז די נשמה איז נאך נישט גערייניגט געווארן פון איר "שמוץ".
*ער האט געהאלטן אז די פעלקער פון דער וועלט און די פארשידענע גלויבן קאמיוניטיס דערגאנצן איינס דאס אנדערע אין אן ארגאנישער איינהייט, און אז וועלט פרידן וועט קומען נישט דורך מינימיזירן רעליגיע, נאר דורך פריינטשאפט צווישן רעליגיעס.
*ער האט געהאלטן אז די פעלקער פון דער וועלט און די פארשידענע גלויבן קאמיוניטיס דערגענצן איינס דאס אנדערע אין אן ארגאנישער איינהייט, און אז וועלט פרידן וועט קומען נישט דורך מינימיזירן רעליגיע, נאר דורך פריינטשאפט צווישן רעליגיעס. ער האָט פאַרגלייכט די באַציונג פון נאַציאָנען צווישן זיך צו דער אָרגאַנישער באַציונג פון לימפן צום קערפּער{{הערה|1=https://seforimblog.com/2018/01/the-universalism-of-rav-kook/}}.
 
;מאטעריאליטעט און פיזישע וועלט:
;מאטעריאליטעט און פיזישע וועלט:
*אין דעם הארץ פון הרב קוקס טעאלאגיע איז געווען א "פילאסאפיע פון מאטעריאליטעט", וואו די געטליכע אידעאלן זאלן זיך אויסדרוקן און באאיינפלוסן אין די מאטעריעלע און וועלטליכע ספערעס פון דער פעלקער, מלוכה, און נאציאנאלן טעריטאריע.
אין הארץ פון הרב קוק'ס טעאלאגיע איז געווען א "פילאזאפיע פון מאטעריאליטעט", די קאָסמאָלאָגישע וויזיע פון לוריאנישער קבלה, וואו די געטליכע אידעאלן זאלן זיך אויסדרוקן און באאיינפלוסן אין די מאטעריעלע און וועלטליכע ספערעס פון דער פעלקער, מלוכה, און נאציאנאלן טעריטאריע.
*ער האט געהאלטן אז דאס אויפהייבן פון די געפאלענע פונקען פון הייליגקייט, וועלכע זענען באהאלטן אין פיזישע פארעמען, שטופט פאראויס די גאולה.
ער האט געהאלטן אז דאס אויפהייבן די "[[ניצוצות]] קדושה" וואס זענען באהאלטן אין פיזישע פארעמען (נאך די [[שבירת הכלים]]), שטופט פאראויס די גאולה.
;קבלָה און חסידות:
 
*הרב קוק איז געווען א געניטער מקובל, אבער ווי א הערשאפט האט ער זיך אפהאלטן פון באנוצן קאבאליסטישע טערמינאלאגיע אין זיינע כתבים, אויסער אין זיין ווערק "ראש מילין".
;מעסיאַנישע זעאונג:
*זיין ווערק איז באאיינפלוסט געווארן פון לוריאנישער קבלה. ער איז געווען איינגעטונקען אין חסידישער ליטעראטור און האט געצויגן אינספיראציע פון חסידישער געדאנקען, זעענדיג עס אלס א וויכטיגן בוישטיין אין דעם אויפבוי פון דער אידישער פאלק אין ארץ ישראל.
*ער האָט געגלייבט אז די צייט אין וועלכער ער האָט געלעבט איז געווען מעסיאַניש, און אז דער צדיק (און ער אליין) האָט די ראָלע אראפצוגיין אין שלעכטס צו ארויסנעמען הייליקייט פון אינעווייניק{{הערה|1=Schwartz, 2014.}}.
;הלכה און תורה לערנען:
*זיין אויסלייג פאר ציוניזם איז געווען א פארבינדונג פון די צוויי מעסיאַנישע פּערזענלעכקייטן: משיח בן יוסף (יוניווערסאַליסטישע מאַטעריעלע סוקסעס) און משיח בן יהודה (פּאַרטיקולאַריסטישע רוחניות'דיקע גרענדאַל){{הערה|1={{לינק|שרייבער=David Bashevkin|קעפל=Yosef's Ambiguous Apology|אדרעס=https://readingjewishhistoryintheparsha.substack.com/p/yosefs-ambiguous-apology|זייטל=Reading Jewish History in the Parsha|דאטום=December 20, 2023}}}}.
*הרב קוק איז אמאל קריטיקירט געווארן פאר א לאקערדיגן צוגאנג צו תורה לערנען, אבער ער האט דאס אליין מסביר געווען אלס אן אינערליכער בענקשאפט פאר די געטליכע גוטסקייט פון די תורה'ס סודות.
 
*ער האט געהאלטן אז אמאל קענען אינספירירטע אידעאלן איבערשטיגן פעסטע לאגיק אדער פראקטישע הלכה.
;קבלה און חסידות:
*הרב קוק איז געווען א געניטער מקובל, אבער ווי א הערשאפט האט ער זיך אפהאלטן פון באנוצן קאבאליסטישע טערמינאלאגיע אין זיינע כתבים, אויסער אין זיין ווערק "ראש מילין"{{הערה|1=https://ravkooktorah.org/REISH-MILLIN-84.htm}}.
*זיין ווערק איז באאיינפלוסט געווארן פון לוריאנישער קבלה. זיין מוטער'ס משפחה איז געווען א נאכפאלגער פון דער קאפוסט צווייג פון חב"ד חסידות. ער איז געווען איינגעטונקען אין חסידישער ליטעראטור דורכאויס זיין לעבן און האט געצויגן אינספיראציע פון חסידישער געדאנקען, זעענדיג עס אלס א וויכטיגן בוישטיין אין דעם אויפבוי פון דער אידישער פאלק אין ארץ ישראל. ער האָט געהאַלטן אַ קאָפּיע פון ר' נתן מברסלב'ס "ליקוטי תפילות" און דעם גערער רבי'נס "שפת אמת" אויף זיין שטענדער. די צעטיילטקייט פון די חסידים און מתנגדים האָט ער געהאָפט צו היילן דורך ברענגען די צוויי געדאנקען-שולעס צוזאַמען אין איין גאַנץ{{הערה|1={{לינק|שרייבער=REUVEN BOSHNACK|קעפל=The Next Stage of Revelation: Rav Kook and Chassidic Thought – World Mizrachi|אדרעס=https://mizrachi.org/hamizrachi/the-next-stage-of-revelation-rav-kook-and-chassidic-thought/|זייטל=World Mizrachi|דאטום=May 25, 2022}}}}.
 
;לימוד התורה
הרב קוק איז אמאל קריטיקירט געווארן פאר א לויזער צוגאנג צו לימוד התורה{{הערה|1=https://www.kotzkblog.com/2019/05/225-what-they-didnt-want-you-to-know.html}}, צוליב סטעיטמענטס ווי: "א מאל איז פאראן א סארט התמדה וואס צעשטערט דעם גאנצן רוחניות'דיגן רכוש פון דעם מתמיד, און עס איז דא א סארט בטלה וואס פילט אָן א מענטש'ס גאנצער וועלט מיט קדושה און שטארקייט, דער סוד פון שטילקייט"{{הערה|שמונה קבצים, [https://www.sefaria.org.il/Shemonah_Kevatzim.1.445 קובץ א, תמה].}}. אין זיין טאָגבוך האָט הרב קוק געשריבן: "מיין ביטול תורה קומט נישט פון פוילקייט, נאָר פון אינעווייניגסטע בענקענישן נאָכן געטליכן גוטס פון די תורה-סודות"{{הערה|שמונה קבצים, קובץ ו, ו}}.
 
;הלכה
*ער האט געהאלטן אז אמאל קענען אינספירירטע אידעאלן איבערשטייגן פעסטע לאגיק אדער פראקטישע הלכה.
*אין הלכה איז ער באטראכט געווארן אלס א לייכטענדיקער פוסק, וועמענס הויפט אינטערעס איז געווען צו דערמעגליכן די עקאנאמישע בליענדיגקייט פון דעם נייעם ישוב, ווי למשל זיין היתר מכירה ביי שמיטה.
*אין הלכה איז ער באטראכט געווארן אלס א לייכטענדיקער פוסק, וועמענס הויפט אינטערעס איז געווען צו דערמעגליכן די עקאנאמישע בליענדיגקייט פון דעם נייעם ישוב, ווי למשל זיין היתר מכירה ביי שמיטה.
*אבער ער איז נישט געווען א קאנסיסטענט ליבעראלער הלכה'ניק; ער האט ארויסגעוויזן אן אפאזיציע צו אידישע פארמערס פון דעם ישוב וועלכע האבן געמאלקן קיען אום שבת, און צו פירן פאסט-מאָרטעמס אויף אידישע קערפערס, און האט ראטגעגעבן צו נוצן גויים אין אזעלכע פעלער.
*אבער ער איז נישט געווען א קאנסיסטענט ליבעראלער הלכה'ניק; ער האט ארויסגעוויזן אן אפאזיציע צו אידישע פארמערס פון דעם ישוב וועלכע האבן געמאלקן קיען אום שבת, און צו פירן פאסט-מאָרטעמס אויף אידישע קערפערס, און האט ראטגעגעבן צו נוצן גויים אין אזעלכע פעלער.
==וויכטיגע ווערק==
 
הרב קוק האט פראליפיש געשריבן סיי אויף הלכה סיי אויף אידישע מחשבה. צווישן זיינע באקאנטע ווערק זענען:
ער האָט אפּגעהיטן די מצוות "אין גרויס ליידן", נישט פאַר זייער אייגענער וויטאַליטעט, נאָר פאַר דער וועלט און געזעלשאַפט און פאַר חינוך-צוועקן{{הערה|Rosenak, 2007: 122.}}.
 
;יחס צו פרויען:
הרב קוק האָט כסדר אפּגעשטעלט די פאָרשריט פון פרויען, נישט בלויז אין עפנטלעכער פּאָליטיק נאָר אויך אין חינוך. ער איז געווען אַן אָפנהאַרציקער קעגנער פון גענדער-געמישטע קלאַסן אין שולן און האָט פּאָלעמיזירט עפנטלעך קעגן יוניווערסאַלער וואַלרעכט{{הערה|1=https://blogs.timesofisrael.com/rabbi-abraham-isaac-kook-father-of-militant-messianic-zionism/}}. וולאדימיר זאב זשאבאטינסקי האט קריטיקירט הרב קוק'ס קעגנערשאַפט צו אוניווערסאַלער וואַלרעכט פאַר פרויען אין 1919.
 
==ווערק==
הרב קוק האט פראליפיש געשריבן סיי אויף הלכה סיי אויף אידישע מחשבה. זיינע ווערק זענען נישט געווען סיסטעמאַטיש אָרגאַניזירט, נאָר מער ספּאָנטאַן און פּאָעטיש אין סטיל. צווישן זיינע באקאנטע ווערק זענען:
*אורות (ארויסגעגעבן דורך זיין זון, הרב צבי יהודה קוק, 1920)
*אורות (ארויסגעגעבן דורך זיין זון, הרב צבי יהודה קוק, 1920)
*אורות התשובה
*אורות התשובה
*אורות הקודש (פיר בענדער, ארויסגעגעבן דורך הרב דוד הכהן, "הנזיר")
*אורות הקודש (פיר בענדער, ארויסגעגעבן דורך הרב דוד הכהן, "הנזיר")
*שמונה קבצים (ארויסגעגעבן אין 1999, אבער טייל פון עס איז געווען צענזורירט)
*שמונה קבצים (טיילן פון זיינע כתבים פון 1904-1921, ארויסגעגעבן אין 1999, אבער טייל פון עס איז געווען צענזורירט{{הערה|Rosenak, 2007: 113.}})
*ראש מילין (א קאבאליסטישע דיסקוסיע איבער העברעישע אותיות און פונקטואציע)
*ראש מילין (א קאבאליסטישע דיסקוסיע איבער אותיות און נקודות, לאָנדאָן, 1917)
*עין אי"ה (א קאמענטאר אויף די אגדות פון תלמוד מסכתות ברכות און שבת)
*עין אי"ה (א קאמענטאר אויף די אגדות פון תלמוד מסכתות ברכות און שבת, ירושלים, 1995)
*חבוש פאר (וועגן דער מצוה פון תפילין, וואַרשע, 1890).
*מדבר שור (דרשות געשריבן בשעת ער איז געווען רב אין זאַומעל און באַוסק).
* אדר היקר ועיקבי הצאן – עסייען וועגן דער נייער דור און פילאָסאָפישן פאַרשטאַנד פון ג-ט.
*אגרות הראי"ה – געזאַמלטע בריוו פון הרב קוק.
 
==מחלוקות און קריטיק==
==מחלוקות און קריטיק==
הרב קוק איז געווען א פיגור וואס האט גערופן פילע מחלוקות, סיי פון די חרדישע סיי פון די סעקולערע קרייזן.
הרב קוק איז געווען א פיגור וואס האט גערופן פילע מחלוקות און קאנטראווערסיע.
;צענזור פון כתבים:
;צענזור פון כתבים:
*זיינע כתבים, בפרט "שמונה קבצים", זענען צענזורירט און רעדאקטירט געווארן דורך זיין תלמיד, הרב דוד הכהן (הנזיר), און זיין זון, הרב צבי יהודה קוק. זיי האבן אפגעשטומט די "רוחניות'דיגע אינטענסיטעט" פון די ארגינעלע שריפטן, איינגעפלאכטן פאסירונגען פון פארשידענע ערטער, און באשאפן נייע פאראגראפן.
*זיינע כתבים, בפרט "שמונה קבצים", זענען צענזורירט און רעדאקטירט געווארן דורך צוויי מענטשן: זיין תלמיד, הרב דוד הכהן (באקאנט אלס "דער נזיר"), און זיין זון, הרב צבי יהודה קוק. זיי האבן אפגעשטומט די "רוחניות'דיגע אינטענסיטעט" פון די ארגינעלע שריפטן, איינגעפלאכטן פאסירונגען פון פארשידענע ערטער, און באשאפן נייע פאראגראפן.
*געוויסע טיילן וואס זענען צענזורירט געווארן זענען הרב קוק'ס שארפע באמערקונגען קעגן דעם חרדישן באוועגונג און אטאקעס קעגן רב שמשון רפאל הירש און רב יוסף חיים זאנענפעלד.
*געוויסע טיילן וואס זענען צענזורירט געווארן זענען הרב קוק'ס שארפע באמערקונגען קעגן דעם חרדישן באוועגונג און אטאקעס קעגן רב שמשון רפאל הירש און רב יוסף חיים זאנענפעלד.
*הרב קוק האט אויסגעדריקט א "טיפן עקל" פאר טיילן פון דער רעליגיעזער וועלט אין וועלכער ער איז אויפגעוואקסן. ער האט באשולדיגט די חרדים אין א "קראנקע שרעקעדיגע פארעם פון פרומקייט" און "פארשווארצן דעם באגריף פון גאט".
*הרב קוק האט אויסגעדריקט א "טיפן עקל" פאר טיילן פון דער רעליגיעזער וועלט אין וועלכער ער איז אויפגעוואקסן{{הערה|Rosenak, 2007: 115.}}. ער האט באשולדיגט די חרדים אין א "קראנקע שרעקעדיגע פארעם פון פרומקייט"{{הערה|1=Kook, Orot ha-Qodesh, Vol. 3, pp. 26–30 (Foreword); R. Kook, Arpelei Tohar (Jerusalem: R. Zevi Yehuda Kook Institute, 1983), p. 46 (in Hebrew); EF, File 2 [Jaffa 1914], pp. 330–331, sec. 126.}} און "פארשווארצן דעם באגריף פון גאט"{{הערה|1=T. Yaron, The Teachings of Rabbi Kook (Jerusalem: Harav Kook Institute, 1985), p. 44 (in Hebrew).}}. ער האָט באַצייכנט מיטגלידער פון אגודת ישראל אַלס "רשעים" און האָט געזאָגט, אַז רבי יוסף חיים זאָננענפעלד זאָגט גוטס פון רשעות{{הערה|Rosenak, 2007: 116.}}.
*הערות וועגן נבואה, וואס האבן אנגעצייכנט אז נבואה קומט "פון א מענטשנס אינערליכקייט", זענען געווארן רעדאקטירט צו לייגן אריין די ווערטער "דורך גאט'ס ווארט".
*הערות וועגן נבואה, וואס האבן אנגעצייכנט אז "נבואה און דער רוח הקודש קומען פון א מענטשנס אינערליכקייט", זענען געווארן רעדאקטירט, בשעת דער "נזיר" האט צוגעלייגט די ווערטער "דורך גאט'ס ווארט"{{הערה|Rosenak, 2007: 127.}}.
*אנדערע צענזורירטע טיילן האבן ארויסגעברענגט זיין "צער" און "אלארם" איבער זיינע אייגענע רוחניות'דיגע איבערלעבונגען, און זיין פראגע וועגן זיין אייגענער גייסטישער געזונטהייט. די רעדאקציעס זענען געמאכט געווארן כדי צו באשיצן זיין געווענליכן בילד.
*אנדערע צענזורירטע טיילן האבן ארויסגעברענגט זיין "צער" און "אלארם" איבער זיינע אייגענע רוחניות'דיגע איבערלעבונגען, און זיין פראגע וועגן זיין אייגענער גייסטישער געזונטהייט. די רעדאקציעס זענען געמאכט געווארן כדי צו באשיצן זיין געווענליכן בילד.
;חרדישע אפאזיציע:
;חרדישע אפאזיציע:
*די חרדישע פירערשאפט האט אים קיינמאל נישט אנגענומען. ער איז באטראכט געווארן אלס א "כופר" אין חרדישע קרייזן.
[[טעקע:פסק דין של גאוני ארץ על אותו האיש.jpg|קליין]]
*פון 1921 האט מען פארשפרייט א פאמפלעט מיטן נאמען "קול השופר", וואס האט פארבאטן זיין ספר "אורות", עס גערופן א "מכשף'יש בוך", און געזאגט אז עס איז פארבאטן צו לערנען.
הרב קוק איז קיין מאָל נישט אָנגענומען געוואָרן דורך דער חרדישער פירונג. ער איז באטראכט געווארן אלס א "כופר" אין חרדישע קרייזן.
*רב אהרן ראקח פון בעלזא האט אים גערופן "גאנץ א רשע".
 
*אין 1926 איז ארויסגעגעבן געווארן א שארפער פראקלאמאציע קעגן אים, וואו דריי אייראפעאישע רבנים האבן אים באשטימט אלס א "עם הארץ", "אויסגעברעכן", און איינער האט געזאגט אז זיינע ביכער זענען פול מיט כפירה און מען זאל זיי פארברענען.
אין 1921, האָבן זיינע קעגנער אויפגעקויפט די גאנצע אויסגאַבע פון זיין פריש פאַרעפנטלעכטע "אורות" כדי צו פאַרמיידן איר צירקולאַציע, און האָבן צוגעקלעפּט די אַפענסיווע פּאַסאַזשן אויף די ווענט פֿון מאה שערים<ref name="KaplanShatz1995">{{cite book |author=Shalom Carmy |title=Rabbi Abraham Isaac Kook and Jewish Spirituality |publisher=NYU Press |year=1995 |isbn=978-0-8147-4653-0 |editor=Lawrence J. Kaplan |page=227 |chapter=Dialectic, Doubters, and a Self-Erasing Letter (Notes) |editor2=David Shatz |editor3=Kayann Short |editor4=Abouali Farmanfarmaian |chapter-url=https://books.google.com/books?id=-5gUCgAAQBAJ&pg=PA227}}</ref>.
אַן אַנאָנימער פּאַמפלעט מיטן נאמען "קול השופר" האט אַנטהאַלטן א דערקלערונג אונטערגעשריבן דורך רב יוסף חיים זוננפעלד און אַנדערע, וואס האט פארבאטן זיין ספר "אורות", עס גערופן א "מכשף'יש בוך", און געזאגט אז עס איז פארבאטן צו לערנען{{הערה|1=Mirsky, 2014: 168.}}.
*קונטרס 'קול גדול' שע"י ר' מאיר הלר סמניצר (ור"י האפמאן){{הערה|1=https://drive.google.com/file/d/1ZEO5LfXlvYgk5BKsfQnXCmO_mQPMUfEX/view}}. העדה"ח אסרו על הפצתו...{{הערה|1=קונטרס על הפרשה מצד אגו"י https://docs.google.com/viewer?url=https://forum.otzar.org/download/file.php?id=54997}}
*רב רוקח פון בעלזא האט אים גערופן "גאנץ א רשע"{{הערה|1=https://forum.otzar.org/viewtopic.php?f=47&t=54020#p712286}}.
*אין 1926 איז ארויסגעגעבן געווארן א שארפער פראקלאמאציע קעגן אים, וואָס האָט אנטהאַלטן בריוו פון דריי אייראָפּעישע רבנים, וואו רבי יוסף ראָזין האָט אים באַצייכנט אלס א "עם הארץ", "אויסגעברעכן", פאַרגלייכט אים צו מלך ירבעם, באַקאַנט פאַר פאַרפירן די מאַסן צו עבודה זרה, און איינער האט געזאגט אז זיינע ביכער זענען פול מיט כפירה און מען זאל זיי פארברענען.  און רבי שאול בראַך האָט פאַרבונדן זײנע ראָשי-תיבות מיט "ברעכן" (קיא"ה)<ref>[https://web.nli.org.il/sites/NLI/Hebrew/digitallibrary/pages/viewer.aspx?presentorid=NNL_Ephemera&DocID=NNL_Ephemera700174944 פסק דין של גאוני ארץ על אותו האיש]</ref>.
*רב יצחק זעליג מאָרגענשטערן, דער רבי פון סאקאָלאָוו, האט געשריבן קעגן הרב קוק, זאגנדיג אז ער קען נישט פאררעכנט ווערן צווישן די ממשיכים פון פריערדיגע דורות, ווייל ער איז "פארבונדן מיט דער גייסט פון דער צייט".
*רב יצחק זעליג מאָרגענשטערן, דער רבי פון סאקאָלאָוו, האט געשריבן קעגן הרב קוק, זאגנדיג אז ער קען נישט פאררעכנט ווערן צווישן די ממשיכים פון פריערדיגע דורות, ווייל ער איז "פארבונדן מיט דער גייסט פון דער צייט".
*דער חזון איש האט געהאלטן אז זיינע לערנונגען זענען אפגעשריגן און כפירה'דיג, און האט געזאגט אז אין עולם הבא וועט מען אים ווייזן וואס ער האט פאראורזאכט, און אים זאגן "קוק!" (קוק אין אידיש הייסט "זע!").
*דער גרער רבי, ר' אברהם מרדכי אַלטער, האָט געשריבן אז הרב קוק'ס "ליבע צו ציון איבערשטייגט אלע גרענעצן און ער דערקלערט דאָס אומפּורענע פּור און ברענגט באווייזן דערצו".
*דער חזון איש האט געהאלטן אז זיינע לערנונגען זענען אפגעשריגן און כפירה'דיג, און האט געזאגט אז אין עולם הבא וועט מען אים ווייזן וואס ער האט פאראורזאכט, און אים זאגן "קוק!" (א ווערטערשפּיל אויף זיין נאמען).
*פונדעסטוועגן, האט דער חזון איש ערקלערט אז הגם ספרים מיט כפירה זענען פארבאטן, ספרים אן השקפה זענען נישט פארבאטן. זיין צוגאנג צו רבנים פון דער הויפט רבנות איז געווען צו געבן זיי כבוד "ווי א שוחד" כדי צו האבן א השפעה אויף זיי און פארמיידן זיי פון פארשפרייטן כפירה.
*פונדעסטוועגן, האט דער חזון איש ערקלערט אז הגם ספרים מיט כפירה זענען פארבאטן, ספרים אן השקפה זענען נישט פארבאטן. זיין צוגאנג צו רבנים פון דער הויפט רבנות איז געווען צו געבן זיי כבוד "ווי א שוחד" כדי צו האבן א השפעה אויף זיי און פארמיידן זיי פון פארשפרייטן כפירה.
* זיין אויסלייג ביי דער לויה פון תאודור הערצל אין 1904 האָט אויפגעהויבן קאָנטראָווערסיע{{הערה|1=https://www.machonso.org/uploads/images/13-D-10-lamentation.pdf}}.
;שמיטה מחלוקת:
;שמיטה מחלוקת:
*הרב קוק האט פארמולירט דעם היתר מכירה פאר דער שמיטה יאר פון 1909-10, נאכן אינפארמירט ווערן אז עס וואלט מעגליך געווען א ברייטע הונגער ווייל מען וואלט נישט געקענט אימפארטירן קיין עסן.
*הרב קוק האט פארמולירט דעם היתר מכירה פאר דער שמיטה יאר פון 10–1909, נאכן אינפארמירט ווערן אז עס וואלט מעגליך געווען א ברייטע הונגער ווייל מען וואלט נישט געקענט אימפארטירן קיין עסן.
*קעגנערס, ווי דער רידב"ז פון צפת, האבן אנגעצייכנט די צווייפלהאפטיגע הלכה'ישע וואלידיטעט פון דעם פארקויף צו גויים און געזארגט אז עס וועט פירן צו דעם פארגעסן פון דער מצוה גאנצער.
*קעגנערס, ווי דער רידב"ז פון צפת, האבן אנגעצייכנט די צווייפלהאפטיגע הלכה'ישע וואלידיטעט פון דעם פארקויף צו גויים און געזארגט אז עס וועט פירן צו דעם פארגעסן פון דער מצוה גאנצער.
*הרב קוק האט באשטאנען אז זיין פסק איז געווען "צייטווייליג, געגעבן נאר צוליב נויטווענדיגקייט און עקסטרעמע געצוואונגענהייט". אבער די היסטאריע האט באוויזן אז זיינע קריטיקירער זענען געווען גערעכט, ווייל דער היתר מכירה איז באנייט געווארן יעדע שמיטה זינט דאן, מיט ווייניג אכטונג צו די טוישנדיגע אומשטענדן.
*הרב קוק האט באשטאנען אז זיין פסק איז געווען "צייטווייליג, געגעבן נאר צוליב נויטווענדיגקייט און עקסטרעמע געצוואונגענהייט". אבער די היסטאריע האט באוויזן אז זיינע קריטיקירער זענען געווען גערעכט, ווייל דער היתר מכירה איז באנייט געווארן יעדע שמיטה זינט דאן, מיט ווייניג אכטונג צו די טוישנדיגע אומשטענדן.
;סעקולערע קריטיק:
;סעקולערע קריטיק:
*יוסף חיים ברענער האט באצייכנט הרב קוק'ס כתבים אלס "פארפלאנטערט מיט צעמישענישן און סתירות" און "א וועג צו קיין ארגענטוואו".
*יוסף חיים ברענער האט באצייכנט הרב קוק'ס כתבים אלס "פארפלאנטערט מיט צעמישענישן און סתירות" און "א וועג צו קיין ארגענטוואו".
*וולאדימיר זאב זשאבאטינסקי האט קריטיקירט הרב קוק'ס אפאזיציע צו אלגעמיינע וואל-רעכט.
 
==הערשאפט און שטיצע==
==הערשאפט און שטיצע==
טראץ די פילע קריטיק, האט הרב קוק אויך געהאט פילע שטיצער און אדמירער פון אלע שיכטן פון דער געזעלשאפט.
טראץ די פילע קריטיק, האט הרב קוק אויך געהאט פילע שטיצער און אדמירער פון אלע שיכטן פון דער געזעלשאפט.
;חרדישע רבנים:
;חרדישע רבנים:
פילע גדולי ישראל האָבן געהאַלטן הרב קוק פאַר אַ גרויסן תלמיד חכם.
*הרב יוסף חיים זאנענפעלד און הרב קוק האבן טיף רעספעקטירט איינס דאס אנדערע, הגם זיי האבן נישט איינגעשטימט.
*הרב יוסף חיים זאנענפעלד און הרב קוק האבן טיף רעספעקטירט איינס דאס אנדערע, הגם זיי האבן נישט איינגעשטימט.
*דער גערער רבי, רבי אברהם מרדכי אלטער, האט געלויבט זיין טאלאנט און איידעלע אייגנשאפטן, אבער האט אנגעצייכנט אז זיין ליבע צו ציון האט געפירט צו "מאדנע זאכן" אין זיינע ביכער.
*דער גערער רבי, רבי אברהם מרדכי אלטער, האט געלויבט זיין טאלאנט און איידעלע אייגנשאפטן, אבער האט אנגעצייכנט אז זיין ליבע צו ציון האט געפירט צו "מאדנע זאכן" אין זיינע ביכער.
*רב איסר זלמן מעלצער און רב משה מרדכי עפשטיין האבן אים באגריסט מיט כבוד'דיגע טיטלען, און רב מעלצער האט אפילו געזאגט: "לאז יעדער פון אונז דאווענען אויף יום כיפור אזוי ווי הרב קוק דאווענט אן ארכיטיפישן וואכעדיגן טאג".
*דער חפץ חיים האט פארדאמט א פאמפלעט וואָס איז אַרויסגעגעבן געוואָרן קעגן הרב קוק, און האָט געזאָגט וועגן הרב קוק אז ער איז "הייליק און ריין, און ווער עס וועט אים שעדיגן, וועט נישט מוחל זיין"{{הערה|{{לינק|שרייבער=Gil Student|קעפל=The Chafetz Chaim and Rav Kook|אדרעס=https://www.torahmusings.com/2007/10/chafetz-chaim-and-rav-kook/|זייטל=Torah Musings|דאטום=October 1, 2007}}}}.
*הרב חיים עוזר גראָדזשינסקי האט אים גערופן א "גרויסער גאון" און "פירשט פון תורה".
*רב איסר זלמן מעלצער און רב משה מרדכי עפשטיין האבן אים באגריסט מיט כבוד'דיגע טיטלען, און רב מעלצער האט אפילו געזאגט: "לאז יעדער פון אונז דאווענען אויף יום כיפור אזוי ווי הרב קוק דאווענט אן ארכיטיפישן וואכעדיגן טאג"{{הערה|Mirsky, 2014: 202.}}.
*דער חפץ חיים האט פארדאמט א פאמפלעט קעגן הרב קוק און געזאגט אז ער איז "הייליג און ריין".
*הרב חיים עוזר גראָדזשינסקי האט אים גערופן א "גרויסער גאון" און "פירשט פון תורה"{{הערה|1=Bisdeh Ha-Re'eiyah p. 236, Chayei Ha-Re'eiyah pp. 388-389, Igrot Le-Re'eiyah #316 and Melachim Kivnei Adam pp. 106-107.}}.
*רב שלמה זלמן אויערבאך האט געהאלטן אז "אין הרב קוק'ס צייט זענען די מערהייט פון תורה גרויסע געווען 'אלע כאילו גארנישט' אין פארגלייך צו אים".
*רב שלמה זלמן אויערבאך האט געהאלטן אז "אין הרב קוק'ס צייט זענען די מערהייט פון תורה גרויסע געווען 'אלע כאילו גארנישט' אין פארגלייך צו אים"{{הערה|1=https://jewishaction.com/jewish-world/people/rav-kook-rav-elyashiv/}}.
*רב עובדיה יוסף האט אים גערופן א "גרויסער מענטש", "צדיק יסוד עולם", און "מלאך אלוקי צבאות", און געזאגט אז עס איז פארבאטן צו רעדן קעגן אים.
*רב עובדיה יוסף האט אים גערופן א "גרויסער מענטש", "צדיק יסוד עולם", און "מלאך אלוקי צבאות", און געזאגט אז עס איז פארבאטן צו רעדן קעגן אים{{הערה|1=(Rav Ovadia's own words, recorded and posted at https://www.youtube.com/watch?v=4Z_DEcGFfKI}}.
*רב יוסף שלום אלישיב האט אים זייער רעספעקטירט; הרב קוק איז געווען דער שדכן און מסדר קידושין ביי זיין חתונה, און האט אים אויסגעקליבן אלס כהן פאר זיין בכור'ס פדיון הבן. הרב אלישיב האט פרובירט שטיל מאכן יעדן וואס האט קריטיקירט הרב קוק.
*רב יוסף שלום אלישיב האט אים זייער רעספעקטירט; הרב קוק איז געווען דער שדכן און מסדר קידושין ביי זיין חתונה, און האט אים אויסגעקליבן אלס כהן פאר זיין בכור'ס פדיון הבן. הרב אלישיב האט פרובירט שטיל מאכן יעדן וואס האט קריטיקירט הרב קוק.
;סעקולערע אינטעלעקטואלן: טראץ קריטיק, האט הרב קוק אויך געפירט א דיאלאג מיט סעקולערע אידישע שרייבערס און אינטעלעקטואלן ווי חיים נחמן ביאליק.
;סעקולערע אינטעלעקטואלן: טראץ קריטיק, האט הרב קוק אויך געפירט א דיאלאג מיט סעקולערע אידישע שרייבערס און אינטעלעקטואלן ווי חיים נחמן ביאליק.
לעגאט
==לעגאט==
די השפעה פון הרב קוק בלייבט קאמפלעקס און טיילמאל קאנטראווערסיאל.
די השפעה פון הרב קוק בלייבט קאמפלעקס און טיילמאל קאנטראווערסיאל.
;הרב צבי יהודה קוק: זיין זון און פראמינענטער תלמיד, הרב צבי יהודה קוק, האט איבערגענומען די פירערשאפט פון מרכז הרב ישיבה און פארשפרייט זיין פאטער'ס כתבים. ער האט ראדיקאליזירט די טעאלאגיע פון זיין פאטער, צענטראליזירנדיג די ראלע פון דער מלוכה אלס א הייליגע ענטיטעט וועלכע פירט די פאלק צו גאולה. זיינע תלמידים האבן געגרינדעט דעם גוש אמונים באוועגונג.
צווישן זיינע באַקאַנטע תלמידים זענען געווען זיין זון, הרב צבי יהודה קוק, הרב דוד הכהן (דער "נזיר"), הרב יעקב משה חרל"פ און הרב ישעיהו שפּירא ("האדמו"ר החלוץ"). די מרכז הרב ישיבה, וואס הרב קוק האט געגרינדעט, איז געוואָרן דער צענטער פון גאולה'דיקער רעליגיעז-ציוניסטישער טעאָלאָגיע.
;מוסד הרב קוק: א רעליגיעזע פארשונג פונדאציע און א באקאנטע פארלאג הויז אין ירושלים, איז געגרינדעט געווארן אין 1937 און איז גערופן נאך אים.
 
;הרב צבי יהודה קוק: זיין זון און פראמינענטער תלמיד, הרב צבי יהודה קוק, האט איבערגענומען די פירערשאפט פון מרכז הרב ישיבה און האָט געווידמעט זיין לעבן צו פאַרשפּרייטן זיין פאטער'ס כתבים. ער האט ראדיקאליזירט די טעאלאגיע פון זיין פאטער, צענטראליזירנדיג די ראלע פון דער מלוכה אלס א הייליגע ענטיטעט וועלכע פירט די פאלק צו גאולה. זיינע תלמידים האבן געגרינדעט דעם גוש אמונים באוועגונג.
;[[מוסד הרב קוק]]: א רעליגיעזע פארשונג פונדאציע און א באקאנטע פארלאג הויז אין ירושלים, איז געגרינדעט געווארן אין 1937 דורך יהודה לייב מיימון און איז גערופן נאך אים.
;חרד"ל באוועגונג: פילע תלמידים פון הרב קוק'ס שריפטן און פילאסאפיע האבן ענדליך געשאפן די "חרד"ל" רעליגיעז-ציוניסטישע באוועגונג.
;חרד"ל באוועגונג: פילע תלמידים פון הרב קוק'ס שריפטן און פילאסאפיע האבן ענדליך געשאפן די "חרד"ל" רעליגיעז-ציוניסטישע באוועגונג.
;פארהאנדלונגען: הגם זיין טעאלאגיע איז געווען די אידעאלאגישע קוואַל פון דעם מיליטאנטישן רעכטן פליגל פון רעליגיעזן ציוניזם, האבן אויך עטליכע פון זיינע נאענטע מיטארבעטער און תלמידים אנגענומען מער פלעקסיבלע פאליטישע פאזיציעס, באזירט אויף זיין פארשטאנד פון עטיק אלס פרעצעדענט.
;פארהאנדלונגען: הגם זיין טעאלאגיע איז געווען די אידעאלאגישע קוואַל פון דעם מיליטאנטישן רעכטן פליגל פון רעליגיעזן ציוניזם, האבן אויך עטליכע פון זיינע נאענטע מיטארבעטער און תלמידים אנגענומען מער פלעקסיבלע פאליטישע פאזיציעס, באזירט אויף זיין פארשטאנד פון עטיק אלס פרעצעדענט. זיין קאמפלעקסע, מיסטיש-אידיאסינקראטישע לערנונגען זענען א שווערע פארהאנדלונג פאר סיי וועלכע אידעאלאגישע אדער טעאלאגישע קאטעגאריזאציע.
זיין קאמפלעקסע, מיסטיש-אידיאסינקראטישע לערנונגען זענען א שווערע פארהאנדלונג פאר סיי וועלכע אידעאלאגישע אדער טעאלאגישע קאטעגאריזאציע.
 
דער יידישער מושב כפר הרא"ה, געגרינדעט אין 1933, איז גערופן נאָך הרב קוק.
 
==ביבליאגראפיע==
*{{אוצר החכמה|משה צבי נריה|בשדה הראי"ה|170753|page=23|שנת הוצאה=תשמ"ז}}
<div class="mw-content-ltr">
*Rozenaḳ, Avinoʻam. "Hidden Diaries and New Discoveries: The Life and Thought of Rabbi A. I. Kook." ''Shofar: An Interdisciplinary Journal of Jewish Studies'', vol. 25 no. 3, 2007, p. 111-147.
* Yehudah Mirsky, ''[https://dokumen.pub/rav-kook-mystic-in-a-time-of-revolution-9780300165555.html Rav Kook: Mystic in a Time of Revolution]'', Yale University Press, 2014, {{ISBN|978-0300164244}}
*Dov Schwartz, ''The Religious Genius in Rabbi Kook's Thought: National "Saint"?'', Academic Studies Press, 2014, {{ISBN|978-1618114068}}
</div>


==רעפערענצן==
==רעפערענצן==
{{רעפערענצן}}
{{רעפערענצן}}
[[he:הרב אברהם יצחק הכהן קוק]]

יעצטיגע רעוויזיע זינט 14:03, 28 אויגוסט 2025

דאס איז א דרעפט ארטיקל. עס איז אַן אַרבעט אין פּראָגרעס וואָס איז אָפן פאַר רעדאַגירונג דורך סיי וועם. ווען דער דרעפט איז פארטיג, ביטע גייט איבער דעם אריבערפירן טשעקליסט, זיכער צו מאכן אז עס איז גרייט. דערנאך קענט איר בעטן פון די דרעפט אריבערפירער אז זיי זאלן עס איבערגיין און אריבערפירן צום הויפט געביט. (אייער בקשה וועט פובליצירט ווערן אין המכלול:אריבערפירן דרעפטס, און דארט וועט אויך ערשיינען דער ענטפער - אויב פעלט אויס).
הרב אברהם יצחק הכהן קוק
הראי"ה קוק. תרפ"ד
הראי"ה קוק. תרפ"ד
געבורט 1865
ט"ז אלול תרכ"ה
גריווא, דווינסק, רוסישע אימפעריע
פטירה 1935 (אלט: 70 בערך)
ג' אלול תרצ"ה
ירושלים, בריטישער מאנדאט
טעטיגקייט אָרט ליטא, יפו, ירושלים
השתייכות ציונות דתית
רבה של זיימל
ה'תרמ"ח–ה'תרנ"ה
רבה של בויסק
ה'תרנ"ה–ה'תרס"ד
הויפט רב פון יפו והמושבות
ה'תרס"ד–ה'תרע"ח
הויפט רב פון ירושלים
ה'תרע"ט–ה'תרפ"א
1'טער אשנזישער הויפט רב פון ארץ ישראל
ה'תרפ"א–ה'תרצ"ה
שותף לרבנות הרב יעקב מאיר (הראשון לציון הרב הספרדי)

רב אברהם יצחק הכהן קוק, באקאנט אלס הראי"ה קוק אדער סתם הרב קוק, איז געווען א בארימטער ארטאדאקסישער רב, פילאסאף, קאבאליסט, און דער ערשטער אשכנזישער הויפט רב פון ארץ ישראל אין דער עפאכע פון בריטישן מאנדאט. ער ווערט פאררעכנט אלס איינער פון די גרינדער פון רעליגיעזן ציוניזם.

ביאגראפיע

יוגנט און חינוך

הרב קוק איז געבוירן געווארן אין גריווא, קורלאנד גובערנאט, רוסישע אימפעריע (היינט טייל פון דאוגאַוופּילס, לעטלאנד) אין תרכ"ה, אלס דער עלטסטער פון אַכט קינדער. זיין פאטער, הרב שלמה זלמן הכהן קוק, איז געווען א תלמיד פון דער וואָלאָזשינער ישיבה, בשעת זיין מוטער'ס פאָטער איז געווען א חסיד פון קאפּוסטער צווייג פון חב"ד.

הרב קוק אליין איז אריין אין דער וואלאזשינער ישיבה אין 1884, אין עלטער פון 18 יאר, וואו ער איז געוואָרן נאָענט צום ראש ישיבה, רבי נפתלי צבי יהודה בערלין (דער "נצי"ב"). ער האָט אויך געלערנט ביי רבי אליהו דוד ראבינאוויץ-תאומים (דער "אדר"ת"). שוין אין זיין יוגנט האָט הרב קוק אַרויסגעוויזן אַ זעלבשטענדיקן גייסט און אַ ברייטע נייגעריקייט. ער האָט פריערדיק קאָמבינירט תלמודישע שטודיעס מיט אַן אינטערעס אין פילאזאפיע און קבלה[1], און איז אויך געווען אויסגעשטעלט צו השכלה ליטעראַטור אין סמאָרגאָן[2].

פריערדיגע קאַריערע

אין 1887, ביי די 23 יאר, האט הרב קוק אנגענומען זיין ערשטע רבנות פאזיציע אין זוימעל (Zaumel), ליטע. זיין ערשטע ווייב, בת-שבע, איז געשטארבן אין 1888, און ער האט חתונה געהאַט מיט איר קוזינע, רייזע-רבקה. זיין איינציגער זון, צבי יהודה קוק, איז געבוירן געווארן אין 1891. אין 1896 איז ער געווארן רב פון באוסקא, לעטלאנד. פון 1901 ביז 1904 האָט ער פּובליקירט דריי אַרטיקלען, וועלכע האָבן פאָרויסגעזאָגט זיין שפּעטערדיקע פילאָסאָפיע אין ארץ ישראל.

יפו און ארץ ישראל

אין 1904 איז הרב קוק פארבעטן געווארן צו ווערן דער רב אין יפו און די ארומיגע לאנדווירטשאפטליכע קאלאניעס אין אָטאָמאַנישער פּאַלעסטינע, און ער איז אַהין אָנגעקומען אין תרע"ה. אין די יאָרן האָט ער געשריבן עטליכע ווערק, מערסטנס פּובליקירט נאָך זיין טויט, אַזוי ווי "עין איה", אַ ברייטן פירוש אויף די אגדות פון מסכתות ברכות און שבת, און "מוסר אביך", אַ קליין ספר וועגן מאָראַל און רוחניות. אין 1913 האָט הרב קוק געפירט אַ דעלעגאַציע פון רבנים, באַקאַנט אַלס "מסע הרבנים", צו די ניי-געגרינדעטע אידישע סעקולערע ישובים אין שומרון און גליל, כדי צו פאַרשטאַרקן שמירת שבת, תורה-חינוך און אַנדערע רעליגיעזע פּראַקטיקן.

לאנדאן און ערשטער וועלט קריג

ווען דער ערשטער וועלט קריג האָט אויסגעבראָכן אין 1914, איז הרב קוק געווען אין דייטשלאַנד, וואו ער איז אינטערנירט געוואָרן אַלס אַ פרעמדער. ער איז אַנטלאָפן קיין לאָנדאָן דורך שווייץ, אָבער דער קאָנפליקט האָט אים געצוואונגען צו בלייבן אין דעם פאראייניגטן קעניגרייך ביזן סוף פונעם קריג. אין תרע"ו איז ער געוואָרן רב פון דער ספּיטאַלפילדס גרויסער שול (מחזיקי הדת) אין לאָנדאָן. דאָרט האָט ער קריטיקירט די אידישע עליטע, וועלכע האָט געקעמפט קעגן דער ציוניסטישער באַוועגונג, און האָט אונטערגעשטראָכן די פאַרבינדונג פון אידישקייט מיט אידישער נאַציאָנאַליזם און ארץ ישראל[3].

הויפּט רב פון ירושלים

ביי זיין צוריקקער פון אייראָפּע אין 1919, איז ער באַשטימט געוואָרן אַלס דער אשכנזישער הויפּט רב פון ירושלים, און קורץ דערנאָך, אין 1921, אַלס דער ערשטער אַשכנזישער הויפּט רב פון גאנץ פּאַלעסטינע. אין מערץ 1924, איז הרב קוק געפאָרן קיין אַמעריקע כדי צו זאַמלען געלט פאַר תורה-אינסטיטוציעס אין פּאַלעסטינע און אייראָפּע. אין דעם זעלבן יאָר, האָט הרב קוק געגרינדעט די מרכז הרב ישיבה אין ירושלים, וועלכע איז שפעטער געווארן א צענטער פאר רעליגיעז-ציוניסטישער טעאלאגיע.

פטירה

הרב קוק איז נפטר געווארן אין ירושלים אין 1935, ביים עלטער פון 69 יאָר, און זיין לוויה איז באטייליגט געווארן דורך בערך 20,000 מענטשן[4]. ער איז באַגראָבן געווארן אין הר הזיתים.

השקפה און פילאזאפיע

הרב קוק איז געווען א העכסט ארגינעלער און קאמפלעקסער דענקער, וועלכער האט פרובירט צו סינטעזירן פילע שטרעמונגען אין אידישקייט. הרב קוק'ס געדאנקען זענען באזירט אויף א מיסטישער אינטואיציע און א ראדיקאלער מאָניסטישער פּערצעפּציע. ער האָט געזען די רעאַליטעט אַלס אַן אבסאָלוטע אחדות, וואָס שטאַמט פונעם געטליכן אומענדליכקייט און קומט צום אויסדרוק אין אַלע עקזיסטענץ-דימענסיעס. דער דאָזיdער בליק האָט געפירט צו זיין טאָלעראַנטער און פּלוראַליסטישער מיינונג, לויט וועלכער אַלע קולטורן, יעדער וועלט-אָפּפאַסונג און יעדער אידעאָלאָגיע, זענען טיילווייזע אויסדרוקן פון דער געטליכער אמת[1].

רעליגיעזער ציוניזם

הרב קוק ווערט באַטראַכט אַלס איינער פון די וויכטיגסטע דענקער פון מאָדערנעם רעליגיעזן ציוניזם. ער האט ענטוזיאַסטיש געשטיצט די באזעצונג פון ארץ ישראל דורך די ציוניסטן פון זיין צייט. ער האט געזען דעם ציוניסטישן באוועגונג, און שפעטער די גרינדונג פון מדינת ישראל, אלס א "ערשטע בליאונג פון גאולה" (אתחלתא דגאולה) און א וויכטיגער שריט אין דעם משיחישן עפּאכע. זיין פילאזאפיע האט געגעבן א טעאלאגישע יסוד פארן פאראייניגן תורה לערנען מיט ציוניזם, און פאר אן עטאס פון טראדיציאנעלן אידישקייט איינגעשפארט מיט ציוניזם און מאדערנקייט. ער האט געהאלטן אז די סעקולערע ציוניסטן האבן, אומבאוואוסטזיניג, געדינט אלס הייליגע אינסטרומענטן אין אויספירן גאט'ס הבטחה פאר זיין פאלק, ברענגענדיג גאולה דורך א היסטארישן פראצעס אין דער לכאורה-וועלטליכער וועלט. הרב קוק האט געהאלטן אז דער איחוד ההפכים (אחדות ההפכים – איינהייט פון קעגנזאצן) צווישן דעם מאטעריעלן און רוחניען, אדער דעם הייליגן און וועלטליכן, פירט צו גאולה. אין 1917 האָט ער אַרויסגעגעבן אַ דערקלערונג מיטן נאָמען "דגל ירושלים", וואו ער האָט געמאכט אַן אונטערשייד צווישן "ציון" (פּאָליטישע סוּאוועראַניטעט) און "ירושלים" (קדושה)[5].

זיין צוגאַנג צו ציוניזם איז געבויט געוואָרן אויף זיין "היסטאָריאָזאָפישער" רעליגיעזער און מעטאַפיזישער וועלט-אנשויאונג, ווי אויך אויף זיינע פּערזענליכע דערפאַרונגען מיט די פּיאָנערן פון דער צווייטער עליה. ער האָט געזען אין ציוניזם אַ געלעגנהייט פאַר אַן אַלגעמיינער אידישער רענעסאַנס, און האָט געוואונטשן אַ ברייטע באַנייונג פון דער העברעישער שפּראַך, דעם יידישן ישוב, תורה-לערנען און קונסטן, ווי אויך אַ פאַרברייטערונג פונעם באַדייט פון דער תורה גופא[1].

יחס צו סעקולערן ציוניזם

הרב קוק האָט אַרויסגעוויזן רעספּעקט צו סעקולערע ציוניסטן און האָט גרייטווילד זיך אָנגענומען אין געמיינזאַמע פּראָיעקטן מיט זיי. ער האָט זיי געזען אַלס פאַרווירקליכער פון אַ הייליגער פליכט אין באַאַרבעטן ארץ ישראל. ער האָט זיי באַשריבן אַלס "גוט אינעווייניג און פאַרפוילט אינדרויסן" און אַלס "חמורו של משיח" (דער אייזל אויף וועלכן דער משיח וועט רייטן)[6]. זיין אָננעמען סעקולערע אידעאָלאָגיעס, אַפילו סאָציאַליסטן און אַנאַרכיסטן[7], איז געווען פּראָוויזאָריש, מיט דער זיכערקייט, אַז זייערע קינדער אָדער אנהענגער וועלן עווענטועל זען די הייליגע דימענסיע פון זייער אַרבעט און זיך אומקערן צו ג-ט און זיין תורה.

אוניווערסאליזם און טאלעראנץ
  • הרב קוק האָט געגלויבט, אַז די וועלט ענטוויקלט זיך כּסדר צום אוניווערסאַליזם, וועלכער איז היינט נאָר אַן אידעאַל, צו וועלכן מען דאַרף דערציען דעם מענטש אין אינדיווידועלע נאַציאָנאַלע איינהייטן[1].
  • הרב קוק האט געהאט א ברייטע טאלעראנץ פאר א ברייטן ספעקטרום פון מיינונגען, גלויבנדיג אז אלע גוטע אמונה פאזיציעס זענען פאזעטן פון גאט'ס התגלות און זענען ענליך אין הארמאניע איינס מיט אנאנד.
  • זיין ליבע פאר ישראל האט פארלאנגט ליבע פאר דער גאנצער מענטשהייט, און האט אנגעווארפן האס פאר יעדן טייל פון מענטשהייט אלס א סימן אז די נשמה איז נאך נישט גערייניגט געווארן פון איר "שמוץ".
  • ער האט געהאלטן אז די פעלקער פון דער וועלט און די פארשידענע גלויבן קאמיוניטיס דערגענצן איינס דאס אנדערע אין אן ארגאנישער איינהייט, און אז וועלט פרידן וועט קומען נישט דורך מינימיזירן רעליגיע, נאר דורך פריינטשאפט צווישן רעליגיעס. ער האָט פאַרגלייכט די באַציונג פון נאַציאָנען צווישן זיך צו דער אָרגאַנישער באַציונג פון לימפן צום קערפּער[8].
מאטעריאליטעט און פיזישע וועלט

אין הארץ פון הרב קוק'ס טעאלאגיע איז געווען א "פילאזאפיע פון מאטעריאליטעט", די קאָסמאָלאָגישע וויזיע פון לוריאנישער קבלה, וואו די געטליכע אידעאלן זאלן זיך אויסדרוקן און באאיינפלוסן אין די מאטעריעלע און וועלטליכע ספערעס פון דער פעלקער, מלוכה, און נאציאנאלן טעריטאריע. ער האט געהאלטן אז דאס אויפהייבן די "ניצוצות קדושה" וואס זענען באהאלטן אין פיזישע פארעמען (נאך די שבירת הכלים), שטופט פאראויס די גאולה.

מעסיאַנישע זעאונג
  • ער האָט געגלייבט אז די צייט אין וועלכער ער האָט געלעבט איז געווען מעסיאַניש, און אז דער צדיק (און ער אליין) האָט די ראָלע אראפצוגיין אין שלעכטס צו ארויסנעמען הייליקייט פון אינעווייניק[9].
  • זיין אויסלייג פאר ציוניזם איז געווען א פארבינדונג פון די צוויי מעסיאַנישע פּערזענלעכקייטן: משיח בן יוסף (יוניווערסאַליסטישע מאַטעריעלע סוקסעס) און משיח בן יהודה (פּאַרטיקולאַריסטישע רוחניות'דיקע גרענדאַל)[10].
קבלה און חסידות
  • הרב קוק איז געווען א געניטער מקובל, אבער ווי א הערשאפט האט ער זיך אפהאלטן פון באנוצן קאבאליסטישע טערמינאלאגיע אין זיינע כתבים, אויסער אין זיין ווערק "ראש מילין"[11].
  • זיין ווערק איז באאיינפלוסט געווארן פון לוריאנישער קבלה. זיין מוטער'ס משפחה איז געווען א נאכפאלגער פון דער קאפוסט צווייג פון חב"ד חסידות. ער איז געווען איינגעטונקען אין חסידישער ליטעראטור דורכאויס זיין לעבן און האט געצויגן אינספיראציע פון חסידישער געדאנקען, זעענדיג עס אלס א וויכטיגן בוישטיין אין דעם אויפבוי פון דער אידישער פאלק אין ארץ ישראל. ער האָט געהאַלטן אַ קאָפּיע פון ר' נתן מברסלב'ס "ליקוטי תפילות" און דעם גערער רבי'נס "שפת אמת" אויף זיין שטענדער. די צעטיילטקייט פון די חסידים און מתנגדים האָט ער געהאָפט צו היילן דורך ברענגען די צוויי געדאנקען-שולעס צוזאַמען אין איין גאַנץ[12].
לימוד התורה

הרב קוק איז אמאל קריטיקירט געווארן פאר א לויזער צוגאנג צו לימוד התורה[13], צוליב סטעיטמענטס ווי: "א מאל איז פאראן א סארט התמדה וואס צעשטערט דעם גאנצן רוחניות'דיגן רכוש פון דעם מתמיד, און עס איז דא א סארט בטלה וואס פילט אָן א מענטש'ס גאנצער וועלט מיט קדושה און שטארקייט, דער סוד פון שטילקייט"[14]. אין זיין טאָגבוך האָט הרב קוק געשריבן: "מיין ביטול תורה קומט נישט פון פוילקייט, נאָר פון אינעווייניגסטע בענקענישן נאָכן געטליכן גוטס פון די תורה-סודות"[15].

הלכה
  • ער האט געהאלטן אז אמאל קענען אינספירירטע אידעאלן איבערשטייגן פעסטע לאגיק אדער פראקטישע הלכה.
  • אין הלכה איז ער באטראכט געווארן אלס א לייכטענדיקער פוסק, וועמענס הויפט אינטערעס איז געווען צו דערמעגליכן די עקאנאמישע בליענדיגקייט פון דעם נייעם ישוב, ווי למשל זיין היתר מכירה ביי שמיטה.
  • אבער ער איז נישט געווען א קאנסיסטענט ליבעראלער הלכה'ניק; ער האט ארויסגעוויזן אן אפאזיציע צו אידישע פארמערס פון דעם ישוב וועלכע האבן געמאלקן קיען אום שבת, און צו פירן פאסט-מאָרטעמס אויף אידישע קערפערס, און האט ראטגעגעבן צו נוצן גויים אין אזעלכע פעלער.

ער האָט אפּגעהיטן די מצוות "אין גרויס ליידן", נישט פאַר זייער אייגענער וויטאַליטעט, נאָר פאַר דער וועלט און געזעלשאַפט און פאַר חינוך-צוועקן[16].

יחס צו פרויען

הרב קוק האָט כסדר אפּגעשטעלט די פאָרשריט פון פרויען, נישט בלויז אין עפנטלעכער פּאָליטיק נאָר אויך אין חינוך. ער איז געווען אַן אָפנהאַרציקער קעגנער פון גענדער-געמישטע קלאַסן אין שולן און האָט פּאָלעמיזירט עפנטלעך קעגן יוניווערסאַלער וואַלרעכט[17]. וולאדימיר זאב זשאבאטינסקי האט קריטיקירט הרב קוק'ס קעגנערשאַפט צו אוניווערסאַלער וואַלרעכט פאַר פרויען אין 1919.

ווערק

הרב קוק האט פראליפיש געשריבן סיי אויף הלכה סיי אויף אידישע מחשבה. זיינע ווערק זענען נישט געווען סיסטעמאַטיש אָרגאַניזירט, נאָר מער ספּאָנטאַן און פּאָעטיש אין סטיל. צווישן זיינע באקאנטע ווערק זענען:

  • אורות (ארויסגעגעבן דורך זיין זון, הרב צבי יהודה קוק, 1920)
  • אורות התשובה
  • אורות הקודש (פיר בענדער, ארויסגעגעבן דורך הרב דוד הכהן, "הנזיר")
  • שמונה קבצים (טיילן פון זיינע כתבים פון 1904-1921, ארויסגעגעבן אין 1999, אבער טייל פון עס איז געווען צענזורירט[18])
  • ראש מילין (א קאבאליסטישע דיסקוסיע איבער אותיות און נקודות, לאָנדאָן, 1917)
  • עין אי"ה (א קאמענטאר אויף די אגדות פון תלמוד מסכתות ברכות און שבת, ירושלים, 1995)
  • חבוש פאר (וועגן דער מצוה פון תפילין, וואַרשע, 1890).
  • מדבר שור (דרשות געשריבן בשעת ער איז געווען רב אין זאַומעל און באַוסק).
  • אדר היקר ועיקבי הצאן – עסייען וועגן דער נייער דור און פילאָסאָפישן פאַרשטאַנד פון ג-ט.
  • אגרות הראי"ה – געזאַמלטע בריוו פון הרב קוק.

מחלוקות און קריטיק

הרב קוק איז געווען א פיגור וואס האט גערופן פילע מחלוקות און קאנטראווערסיע.

צענזור פון כתבים
  • זיינע כתבים, בפרט "שמונה קבצים", זענען צענזורירט און רעדאקטירט געווארן דורך צוויי מענטשן: זיין תלמיד, הרב דוד הכהן (באקאנט אלס "דער נזיר"), און זיין זון, הרב צבי יהודה קוק. זיי האבן אפגעשטומט די "רוחניות'דיגע אינטענסיטעט" פון די ארגינעלע שריפטן, איינגעפלאכטן פאסירונגען פון פארשידענע ערטער, און באשאפן נייע פאראגראפן.
  • געוויסע טיילן וואס זענען צענזורירט געווארן זענען הרב קוק'ס שארפע באמערקונגען קעגן דעם חרדישן באוועגונג און אטאקעס קעגן רב שמשון רפאל הירש און רב יוסף חיים זאנענפעלד.
  • הרב קוק האט אויסגעדריקט א "טיפן עקל" פאר טיילן פון דער רעליגיעזער וועלט אין וועלכער ער איז אויפגעוואקסן[19]. ער האט באשולדיגט די חרדים אין א "קראנקע שרעקעדיגע פארעם פון פרומקייט"[20] און "פארשווארצן דעם באגריף פון גאט"[21]. ער האָט באַצייכנט מיטגלידער פון אגודת ישראל אַלס "רשעים" און האָט געזאָגט, אַז רבי יוסף חיים זאָננענפעלד זאָגט גוטס פון רשעות[22].
  • הערות וועגן נבואה, וואס האבן אנגעצייכנט אז "נבואה און דער רוח הקודש קומען פון א מענטשנס אינערליכקייט", זענען געווארן רעדאקטירט, בשעת דער "נזיר" האט צוגעלייגט די ווערטער "דורך גאט'ס ווארט"[23].
  • אנדערע צענזורירטע טיילן האבן ארויסגעברענגט זיין "צער" און "אלארם" איבער זיינע אייגענע רוחניות'דיגע איבערלעבונגען, און זיין פראגע וועגן זיין אייגענער גייסטישער געזונטהייט. די רעדאקציעס זענען געמאכט געווארן כדי צו באשיצן זיין געווענליכן בילד.
חרדישע אפאזיציע
 

הרב קוק איז קיין מאָל נישט אָנגענומען געוואָרן דורך דער חרדישער פירונג. ער איז באטראכט געווארן אלס א "כופר" אין חרדישע קרייזן.

אין 1921, האָבן זיינע קעגנער אויפגעקויפט די גאנצע אויסגאַבע פון זיין פריש פאַרעפנטלעכטע "אורות" כדי צו פאַרמיידן איר צירקולאַציע, און האָבן צוגעקלעפּט די אַפענסיווע פּאַסאַזשן אויף די ווענט פֿון מאה שערים[24]. אַן אַנאָנימער פּאַמפלעט מיטן נאמען "קול השופר" האט אַנטהאַלטן א דערקלערונג אונטערגעשריבן דורך רב יוסף חיים זוננפעלד און אַנדערע, וואס האט פארבאטן זיין ספר "אורות", עס גערופן א "מכשף'יש בוך", און געזאגט אז עס איז פארבאטן צו לערנען[25].

  • קונטרס 'קול גדול' שע"י ר' מאיר הלר סמניצר (ור"י האפמאן)[26]. העדה"ח אסרו על הפצתו...[27]
  • רב רוקח פון בעלזא האט אים גערופן "גאנץ א רשע"[28].
  • אין 1926 איז ארויסגעגעבן געווארן א שארפער פראקלאמאציע קעגן אים, וואָס האָט אנטהאַלטן בריוו פון דריי אייראָפּעישע רבנים, וואו רבי יוסף ראָזין האָט אים באַצייכנט אלס א "עם הארץ", "אויסגעברעכן", פאַרגלייכט אים צו מלך ירבעם, באַקאַנט פאַר פאַרפירן די מאַסן צו עבודה זרה, און איינער האט געזאגט אז זיינע ביכער זענען פול מיט כפירה און מען זאל זיי פארברענען. און רבי שאול בראַך האָט פאַרבונדן זײנע ראָשי-תיבות מיט "ברעכן" (קיא"ה)[29].
  • רב יצחק זעליג מאָרגענשטערן, דער רבי פון סאקאָלאָוו, האט געשריבן קעגן הרב קוק, זאגנדיג אז ער קען נישט פאררעכנט ווערן צווישן די ממשיכים פון פריערדיגע דורות, ווייל ער איז "פארבונדן מיט דער גייסט פון דער צייט".
  • דער גרער רבי, ר' אברהם מרדכי אַלטער, האָט געשריבן אז הרב קוק'ס "ליבע צו ציון איבערשטייגט אלע גרענעצן און ער דערקלערט דאָס אומפּורענע פּור און ברענגט באווייזן דערצו".
  • דער חזון איש האט געהאלטן אז זיינע לערנונגען זענען אפגעשריגן און כפירה'דיג, און האט געזאגט אז אין עולם הבא וועט מען אים ווייזן וואס ער האט פאראורזאכט, און אים זאגן "קוק!" (א ווערטערשפּיל אויף זיין נאמען).
  • פונדעסטוועגן, האט דער חזון איש ערקלערט אז הגם ספרים מיט כפירה זענען פארבאטן, ספרים אן השקפה זענען נישט פארבאטן. זיין צוגאנג צו רבנים פון דער הויפט רבנות איז געווען צו געבן זיי כבוד "ווי א שוחד" כדי צו האבן א השפעה אויף זיי און פארמיידן זיי פון פארשפרייטן כפירה.
  • זיין אויסלייג ביי דער לויה פון תאודור הערצל אין 1904 האָט אויפגעהויבן קאָנטראָווערסיע[30].
שמיטה מחלוקת
  • הרב קוק האט פארמולירט דעם היתר מכירה פאר דער שמיטה יאר פון 10–1909, נאכן אינפארמירט ווערן אז עס וואלט מעגליך געווען א ברייטע הונגער ווייל מען וואלט נישט געקענט אימפארטירן קיין עסן.
  • קעגנערס, ווי דער רידב"ז פון צפת, האבן אנגעצייכנט די צווייפלהאפטיגע הלכה'ישע וואלידיטעט פון דעם פארקויף צו גויים און געזארגט אז עס וועט פירן צו דעם פארגעסן פון דער מצוה גאנצער.
  • הרב קוק האט באשטאנען אז זיין פסק איז געווען "צייטווייליג, געגעבן נאר צוליב נויטווענדיגקייט און עקסטרעמע געצוואונגענהייט". אבער די היסטאריע האט באוויזן אז זיינע קריטיקירער זענען געווען גערעכט, ווייל דער היתר מכירה איז באנייט געווארן יעדע שמיטה זינט דאן, מיט ווייניג אכטונג צו די טוישנדיגע אומשטענדן.
סעקולערע קריטיק
  • יוסף חיים ברענער האט באצייכנט הרב קוק'ס כתבים אלס "פארפלאנטערט מיט צעמישענישן און סתירות" און "א וועג צו קיין ארגענטוואו".

הערשאפט און שטיצע

טראץ די פילע קריטיק, האט הרב קוק אויך געהאט פילע שטיצער און אדמירער פון אלע שיכטן פון דער געזעלשאפט.

חרדישע רבנים

פילע גדולי ישראל האָבן געהאַלטן הרב קוק פאַר אַ גרויסן תלמיד חכם.

  • הרב יוסף חיים זאנענפעלד און הרב קוק האבן טיף רעספעקטירט איינס דאס אנדערע, הגם זיי האבן נישט איינגעשטימט.
  • דער גערער רבי, רבי אברהם מרדכי אלטער, האט געלויבט זיין טאלאנט און איידעלע אייגנשאפטן, אבער האט אנגעצייכנט אז זיין ליבע צו ציון האט געפירט צו "מאדנע זאכן" אין זיינע ביכער.
  • דער חפץ חיים האט פארדאמט א פאמפלעט וואָס איז אַרויסגעגעבן געוואָרן קעגן הרב קוק, און האָט געזאָגט וועגן הרב קוק אז ער איז "הייליק און ריין, און ווער עס וועט אים שעדיגן, וועט נישט מוחל זיין"[31].
  • רב איסר זלמן מעלצער און רב משה מרדכי עפשטיין האבן אים באגריסט מיט כבוד'דיגע טיטלען, און רב מעלצער האט אפילו געזאגט: "לאז יעדער פון אונז דאווענען אויף יום כיפור אזוי ווי הרב קוק דאווענט אן ארכיטיפישן וואכעדיגן טאג"[32].
  • הרב חיים עוזר גראָדזשינסקי האט אים גערופן א "גרויסער גאון" און "פירשט פון תורה"[33].
  • רב שלמה זלמן אויערבאך האט געהאלטן אז "אין הרב קוק'ס צייט זענען די מערהייט פון תורה גרויסע געווען 'אלע כאילו גארנישט' אין פארגלייך צו אים"[34].
  • רב עובדיה יוסף האט אים גערופן א "גרויסער מענטש", "צדיק יסוד עולם", און "מלאך אלוקי צבאות", און געזאגט אז עס איז פארבאטן צו רעדן קעגן אים[35].
  • רב יוסף שלום אלישיב האט אים זייער רעספעקטירט; הרב קוק איז געווען דער שדכן און מסדר קידושין ביי זיין חתונה, און האט אים אויסגעקליבן אלס כהן פאר זיין בכור'ס פדיון הבן. הרב אלישיב האט פרובירט שטיל מאכן יעדן וואס האט קריטיקירט הרב קוק.
סעקולערע אינטעלעקטואלן
טראץ קריטיק, האט הרב קוק אויך געפירט א דיאלאג מיט סעקולערע אידישע שרייבערס און אינטעלעקטואלן ווי חיים נחמן ביאליק.

לעגאט

די השפעה פון הרב קוק בלייבט קאמפלעקס און טיילמאל קאנטראווערסיאל. צווישן זיינע באַקאַנטע תלמידים זענען געווען זיין זון, הרב צבי יהודה קוק, הרב דוד הכהן (דער "נזיר"), הרב יעקב משה חרל"פ און הרב ישעיהו שפּירא ("האדמו"ר החלוץ"). די מרכז הרב ישיבה, וואס הרב קוק האט געגרינדעט, איז געוואָרן דער צענטער פון גאולה'דיקער רעליגיעז-ציוניסטישער טעאָלאָגיע.

הרב צבי יהודה קוק
זיין זון און פראמינענטער תלמיד, הרב צבי יהודה קוק, האט איבערגענומען די פירערשאפט פון מרכז הרב ישיבה און האָט געווידמעט זיין לעבן צו פאַרשפּרייטן זיין פאטער'ס כתבים. ער האט ראדיקאליזירט די טעאלאגיע פון זיין פאטער, צענטראליזירנדיג די ראלע פון דער מלוכה אלס א הייליגע ענטיטעט וועלכע פירט די פאלק צו גאולה. זיינע תלמידים האבן געגרינדעט דעם גוש אמונים באוועגונג.
מוסד הרב קוק
א רעליגיעזע פארשונג פונדאציע און א באקאנטע פארלאג הויז אין ירושלים, איז געגרינדעט געווארן אין 1937 דורך יהודה לייב מיימון און איז גערופן נאך אים.
חרד"ל באוועגונג
פילע תלמידים פון הרב קוק'ס שריפטן און פילאסאפיע האבן ענדליך געשאפן די "חרד"ל" רעליגיעז-ציוניסטישע באוועגונג.
פארהאנדלונגען
הגם זיין טעאלאגיע איז געווען די אידעאלאגישע קוואַל פון דעם מיליטאנטישן רעכטן פליגל פון רעליגיעזן ציוניזם, האבן אויך עטליכע פון זיינע נאענטע מיטארבעטער און תלמידים אנגענומען מער פלעקסיבלע פאליטישע פאזיציעס, באזירט אויף זיין פארשטאנד פון עטיק אלס פרעצעדענט. זיין קאמפלעקסע, מיסטיש-אידיאסינקראטישע לערנונגען זענען א שווערע פארהאנדלונג פאר סיי וועלכע אידעאלאגישע אדער טעאלאגישע קאטעגאריזאציע.

דער יידישער מושב כפר הרא"ה, געגרינדעט אין 1933, איז גערופן נאָך הרב קוק.

ביבליאגראפיע

  • Rozenaḳ, Avinoʻam. "Hidden Diaries and New Discoveries: The Life and Thought of Rabbi A. I. Kook." Shofar: An Interdisciplinary Journal of Jewish Studies, vol. 25 no. 3, 2007, p. 111-147.
  • Yehudah Mirsky, Rav Kook: Mystic in a Time of Revolution, Yale University Press, 2014, ISBN 978-0300164244
  • Dov Schwartz, The Religious Genius in Rabbi Kook's Thought: National "Saint"?, Academic Studies Press, 2014, ISBN 978-1618114068

רעפערענצן

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 Zvi Zinger (Yaron) / Benjamin Ish-Shalom, "Kook (Kuk), Abraham Isaac", Encyclopaedia Judaica, 2007.
  2. ↑ https://encyclopedia.yivo.org/article/2370.
  3. ↑ נריה, בשדה הראי"ה, עמ' 33–34.
  4. ↑ Jewish Affairs, in "Report by His Majesty's Government in the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland to the Council of the League of Nations on the Administration of Palestine and Trans-Jordan for the year 1935", The Office of High Commissioner for Palestine and Trans-Jordan, Jerusalem, 1935, p. 27.
  5. ↑ Mirsky, 2014: 150.
  6. ↑ Mirsky, 2014: 76.
  7. ↑ Mirsky, 2014: 97.
  8. ↑ https://seforimblog.com/2018/01/the-universalism-of-rav-kook/.
  9. ↑ Schwartz, 2014.
  10. ↑ David Bashevkin, Yosef's Ambiguous Apology, Reading Jewish History in the Parsha, ‏December 20, 2023.
  11. ↑ https://ravkooktorah.org/REISH-MILLIN-84.htm.
  12. ↑ REUVEN BOSHNACK, The Next Stage of Revelation: Rav Kook and Chassidic Thought – World Mizrachi, World Mizrachi, ‏May 25, 2022.
  13. ↑ https://www.kotzkblog.com/2019/05/225-what-they-didnt-want-you-to-know.html.
  14. ↑ שמונה קבצים, קובץ א, תמה.
  15. ↑ שמונה קבצים, קובץ ו, ו.
  16. ↑ Rosenak, 2007: 122.
  17. ↑ https://blogs.timesofisrael.com/rabbi-abraham-isaac-kook-father-of-militant-messianic-zionism/.
  18. ↑ Rosenak, 2007: 113.
  19. ↑ Rosenak, 2007: 115.
  20. ↑ Kook, Orot ha-Qodesh, Vol. 3, pp. 26–30 (Foreword); R. Kook, Arpelei Tohar (Jerusalem: R. Zevi Yehuda Kook Institute, 1983), p. 46 (in Hebrew); EF, File 2 [Jaffa 1914], pp. 330–331, sec. 126.
  21. ↑ T. Yaron, The Teachings of Rabbi Kook (Jerusalem: Harav Kook Institute, 1985), p. 44 (in Hebrew).
  22. ↑ Rosenak, 2007: 116.
  23. ↑ Rosenak, 2007: 127.
  24. ↑ Shalom Carmy (1995). "Dialectic, Doubters, and a Self-Erasing Letter (Notes)". In Lawrence J. Kaplan; David Shatz; Kayann Short; Abouali Farmanfarmaian (eds.). Rabbi Abraham Isaac Kook and Jewish Spirituality. NYU Press. p. 227. ISBN 978-0-8147-4653-0
  25. ↑ Mirsky, 2014: 168.
  26. ↑ https://drive.google.com/file/d/1ZEO5LfXlvYgk5BKsfQnXCmO_mQPMUfEX/view.
  27. ↑ קונטרס על הפרשה מצד אגו"י https://docs.google.com/viewer?url=https://forum.otzar.org/download/file.php?id=54997.
  28. ↑ https://forum.otzar.org/viewtopic.php?f=47&t=54020#p712286.
  29. ↑ פסק דין של גאוני ארץ על אותו האיש
  30. ↑ https://www.machonso.org/uploads/images/13-D-10-lamentation.pdf.
  31. ↑ Gil Student, The Chafetz Chaim and Rav Kook, Torah Musings, ‏October 1, 2007.
  32. ↑ Mirsky, 2014: 202.
  33. ↑ Bisdeh Ha-Re'eiyah p. 236, Chayei Ha-Re'eiyah pp. 388-389, Igrot Le-Re'eiyah #316 and Melachim Kivnei Adam pp. 106-107.
  34. ↑ https://jewishaction.com/jewish-world/people/rav-kook-rav-elyashiv/.
  35. ↑ (Rav Ovadia's own words, recorded and posted at https://www.youtube.com/watch?v=4Z_DEcGFfKI.
גענומען פון "https://yi.hamichlol.org.il/w/index.php?title=דרעפט:הרב_אברהם_יצחק_הכהן_קוק&oldid=338714"