אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "שטעקן און מייער"

יעצטיגע רעוויזיע זינט 17:11, 3 פעברואר 2025

"שטעקן און מייער" איז א צוגאנג אין באציאונגען און חינוך, צו איבערצייגן א צווייטן אויסצופאלגן א פארלאנג דורך באלוינען פאר פאלגזאמקייט און באשטראפן פאר פארלעצן. דער "שטעקן" רעפרעזענטירט די נעגאטיווע נאכפאלגן און די "מייער", די פארגיטיגונג^[1]. די פראזע קומט פון ענגליש, און ווערט אויך באניצט אין אנדערע שפראכן. אן אויסדרוק מיט אן ענליכן מיינונג אין אידיש איז "מיט גוטן און מיט בייזן".

מקור

"אייראפע 1916". אן אנטי-מלחמה קארטון דורך באורדמאן ראבינסאן, אראפמאלנדיג אן אייזל וועלכע שפאנט צו איר טויט, נאכפאלגנדיג א מייער מיט'ן אויפשריפט "ניצחון"

די אויסדרוק טרעפט מען ערשט פון שרייבער אין די מיטל 19טער יארהונדערט, וואס באציען זיך צו א קאריקאטור פון אן אייזל פארמעסט, וואו דער פארלירנדער רייטער האט געשמיסן דעם אייזל מיט דארן-צווייגן, און דער געווינער האט צוגעבינדן א מייער צום עק פון זיין בייטש, און עס געפאכעט פארנט פונעם אייזל וועלכע איז עס נאכגעלאפן^[2].

אום 1938 האט ווינסטאן טשערטשיל געשריבן אין א בריוו: "אזוי, דורך יעדע מיטל פונעם שטעקן ביז'ן מייער, איז דער אפגעשוואכטער עסטרייכישער אייזל געצוואונגען צו שלעפן דעם נאצי-וואגן ארויף דעם אייביגן שיפן בארג^[3]."

לאגיק און באניץ

דאס געדאנק הונטער'ן צוגאנג איז אז די צוזאמשטעל פונעם פחד פון דעם שטראף און די ערווארטונג פאר פארגיטיגונג אינאיינעם, וועלן צווינגען דעם צווייטן צו פאלגן די באפעל, בשעת וואס בלויז סטראשען צו באשטראפן וועט ברענגען פיינטשאפט און ווידערווילן, און בלויז פארגיטיגן איז נישט גענוג צו מאטיווירן פאלגזאמקייט. דער גאנג ווערט באטראכט ווי א מעטאד צו באצווינגען קעגן דעם ווילן, אבער נישט א וועג צו זעלבסט-מאטיווירן און טוישן דעם אמת'ן ווילן פונעם צווייטן^[4]. אין חינוך איז אנגענומען צו נוצן שכר ועונש אלס מיטל פון דיסציפלין, אבער נאר אלס צוגאב צו דאס אויסלערנען און מחנך זיין דאס קינד צום ריכטיגן וועג^[5].

אין אידישקייט

שכר ועונש איז פון די עיקרי אמונה אין אידישקייט, אז דער אויבערשטער באצאלט פאר די וואס טוען זיין ווילן און באשטראפט די וואס זענען עובר דערויף. אין דער נביאה פון זכריה איבער'ן משל פונעם פאסטוך ווערט דערמאנט אן ענליכע מעטאפאר: וָאֶקַּח לִי שְׁנֵי מַקְלוֹת, לְאַחַד קָרָאתִי נֹעַם וּלְאַחַד קָרָאתִי חֹבְלִים - און איך וועל מיר נעמען צוויי שטעקענעס, איינס האב איך גערופן זיסקייט און איינס פארדארבער^[6]. חז"ל זאגן אז "לעולם תהא שמאל דוחה וימין מקרבת", מיט'ן לינקן האנט זאל מען אוועק שטופן און מיט'ן רעכטן דערנענטערן^[7], און ווי דער גמרא זאגט אז גיחזי און דער אותו האיש זענען ארויס לתרבות רעה ווייל מ'איז זיך באגאנגען מיט זיי בלויז מיט שטרענגן.

רעפערענצן

↑ "Carrot and stick definition and meaning | Collins English Dictionary". www.collinsdictionary.com (in ענגליש). Retrieved 2021-08-04.
↑ Montague, Edward P. (1849). Narrative of the late expedition to the Dead Sea: From a diary by one of the party (in ענגליש). Carey and Hart. p. 139. Edward p Montague the idea that persuasion is better than force.; Child, Lydia Maria (1871). The Children of Mount Ida: And Other Stories (in ענגליש). Charles S. Francis.
↑ Safire, William (December 31, 1995). "On Language – Gotcha! Gang Strikes Again". New York Times. Retrieved 29 January 2018.
↑ Arindra Mishra, Stick And Carrot Theory - Easy Explanation - Management Weekly, Management Weekly, ‏אקטאבער 11, 2021.
↑ הרב יחיאל יעקבסון (העב'), אל תחטאו בילד (Spare The Child); שיעורים אויף יוטוב, "בין חינוך להפעלה", 6 חלקים.
↑ זכריה יא, ז.
↑ סוטה מז, א.

[1] "Carrot and stick definition and meaning | Collins English Dictionary". www.collinsdictionary.com (in ענגליש). Retrieved 2021-08-04.

[2] Montague, Edward P. (1849). Narrative of the late expedition to the Dead Sea: From a diary by one of the party (in ענגליש). Carey and Hart. p. 139. Edward p Montague the idea that persuasion is better than force.; Child, Lydia Maria (1871). The Children of Mount Ida: And Other Stories (in ענגליש). Charles S. Francis.

[3] Safire, William (December 31, 1995). "On Language – Gotcha! Gang Strikes Again". New York Times. Retrieved 29 January 2018.

[4] Arindra Mishra, Stick And Carrot Theory - Easy Explanation - Management Weekly, Management Weekly, ‏אקטאבער 11, 2021.

[5] הרב יחיאל יעקבסון (העב'), אל תחטאו בילד (Spare The Child); שיעורים אויף יוטוב, "בין חינוך להפעלה", 6 חלקים.

[6] זכריה יא, ז.

[7] סוטה מז, א.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ שורה 1: / שורה 1: @@
-{{דרעפט}}
+{{דעסקריפציע|מעטאפאר פאר שטראף און באלוין}}
-{{דעסקריפציע|איבערצייגונג מעטאד}}
 [[טעקע:Carrot and stick.svg|קליין]]
-"'''שטעקן און מייער'''" איז אן [[אידיאם]] וואס באצייכנט א צוגאונג אין באציאונגען און [[חינוך]], צו איבערצייגן א צווייטן צו אויספאלגן א פארלאנג, דורך באלוינען פאר פאלגזאמקייט און באשטראפן פאר'ן פארלעצן. דער "שטעקן" רעפרעזענטירט די נעגאטיווע נאכפאלגן און די "[[מייער]]", די פארגיטיגונג{{הערה|1={{Cite web|title=Carrot and stick definition and meaning {{!}} Collins English Dictionary|url=https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/carrot-and-stick|access-date=2021-08-04|website=www.collinsdictionary.com|language=en}}|כיוון=שמאל}}. די פראזע קומט פון [[ענגליש]], און ווערט אויך באניצט אין אנדערע שפראכן.
+"'''שטעקן און מייער'''" איז  א צוגאנג אין באציאונגען און [[חינוך]], צו איבערצייגן א צווייטן אויסצופאלגן א פארלאנג דורך באלוינען פאר פאלגזאמקייט און באשטראפן פאר פארלעצן. דער "שטעקן" רעפרעזענטירט די נעגאטיווע נאכפאלגן און די "[[מייער]]", די פארגיטיגונג{{הערה|1={{Cite web|title=Carrot and stick definition and meaning {{!}} Collins English Dictionary|url=https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/carrot-and-stick|access-date=2021-08-04|website=www.collinsdictionary.com|language=en}}|כיוון=שמאל}}. די פראזע קומט פון [[ענגליש]], און ווערט אויך באניצט אין אנדערע שפראכן. אן אויסדרוק מיט אן ענליכן מיינונג אין אידיש איז "מיט גוטן און מיט בייזן".
 ==מקור==
 [[טעקע:Europe Boardman Robinson.jpg|קליין|"אייראפע 1916". אן אנטי-מלחמה קארטון דורך באורדמאן ראבינסאן, אראפמאלנדיג אן אייזל וועלכע שפאנט צו איר טויט, נאכפאלגנדיג א מייער מיט'ן אויפשריפט "ניצחון"]]
-די אויסדרוק טרעפט מען ערשט פון שרייבער אין די מיטל [[19טער יארהונדערט]], וואס באציען זיך צו א קאריקאטור פון אן אייזל פארמעסט, וואו דער פארלירנדער רייטער האט געשמיסן די אייזל מיט דארן-צווייגן, און דער געווינער האט צוגעבינדן א מייער צום עק פון זיין בייטש, און עס געפאכעט פארנט פונעם אייזל וועלכע איז עס נאכגעלאפן{{הערה|1={{Cite book|url=https://archive.org/details/narrativelateex00unkngoog|page=[https://archive.org/details/narrativelateex00unkngoog/page/n162 139]|quote=Edward p Montague the idea that persuasion is better than force.|title=Narrative of the late expedition to the Dead Sea: From a diary by one of the party|last=Montague|first=Edward P.|date=1849|publisher=Carey and Hart|language=en}}; {{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=JrBBAAAAYAAJ&q=turnips|title=The Children of Mount Ida: And Other Stories|last=Child|first=Lydia Maria|date=1871|publisher=Charles S. Francis|language=en}}|כיוון=שמאל}}.
+די אויסדרוק טרעפט מען ערשט פון שרייבער אין די מיטל [[19טער יארהונדערט]], וואס באציען זיך צו א קאריקאטור פון אן אייזל פארמעסט, וואו דער פארלירנדער רייטער האט געשמיסן דעם אייזל מיט דארן-צווייגן, און דער געווינער האט צוגעבינדן א מייער צום עק פון זיין בייטש, און עס געפאכעט פארנט פונעם אייזל וועלכע איז עס נאכגעלאפן{{הערה|1={{Cite book|url=https://archive.org/details/narrativelateex00unkngoog|page=[https://archive.org/details/narrativelateex00unkngoog/page/n162 139]|quote=Edward p Montague the idea that persuasion is better than force.|title=Narrative of the late expedition to the Dead Sea: From a diary by one of the party|last=Montague|first=Edward P.|date=1849|publisher=Carey and Hart|language=en}}; {{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=JrBBAAAAYAAJ&q=turnips|title=The Children of Mount Ida: And Other Stories|last=Child|first=Lydia Maria|date=1871|publisher=Charles S. Francis|language=en}}|כיוון=שמאל}}.
 אום 1938 האט [[ווינסטאן טשערטשיל]] געשריבן אין א בריוו: "אזוי, דורך יעדע מיטל פונעם שטעקן ביז'ן מייער, איז דער אפגעשוואכטער [[עסטרייך|עסטרייכישער]] אייזל געצוואונגען צו שלעפן דעם נאצי-וואגן ארויף דעם אייביגן שיפן בארג{{הערה|1={{cite news|title=On Language – Gotcha! Gang Strikes Again|last=Safire|first=William|date=December 31, 1995|url=https://www.nytimes.com/1995/12/31/magazine/on-language-gotcha-gang-strikes-again.html|work=New York Times|accessdate=29 January 2018}}|כיוון=שמאל}}."
 ==לאגיק און באניץ==
-דער געדאנק הונטערן צוגאנג איז אז די צוזאמשטעל פונעם פחד פון דעם שטראף און די ערווארטונג פאר פארגיטיגונג אינאיינעם, וועלן צווינגען דעם צווייטן צו פאלגן די באפעל, בשעת וואס בלויז סטראשען צו באשטראפן וועט ברענגען פיינטשאפט און ווידערווילן, און בלויז פארגיטיגן איז נישט גענוג צו מאטיווירן פאלגזאמקייט. דער גאנג ווערט באטראכט ווי א מעטאד צו באצווינגען קעגן דעם ווילן, אבער נישט א וועג צו זעלבסט-מאטיווירן און טוישן דעם אמת'ן ווילן פונעם צווייטן{{הערה|1={{לינק|אדרעס=https://managementweekly.org/stick-and-carrot-theory/|שרייבער=Arindra Mishra|קעפל=Stick And Carrot Theory - Easy Explanation - Management Weekly|זייטל=Management Weekly|דאטום=אקטאבער 11, 2021}}|כיוון=שמאל}}. אין חינוך איז אנגענומען צו ניצן שכר ועונש אלס מיטל פון דיסציפלין, אבער נאר אלס צוגאב צו אויסלערנען און מחנך זיין דאס קינד צום ריכטיגן וועג{{הערה|[[הרב יחיאל יעקבסון]] {{העב|הרב יחיאל יעקבסון}}, '''אל תחטאו בילד''' (Spare The Child); שיעורים אויף [[יוטוב]], "בין חינוך להפעלה", [https://www.youtube.com/watch?v=cOrULUqP2pk&list=PLE88C78A9E8166C8B&index=3 6 חלקים].}}.
+דאס געדאנק הונטער'ן צוגאנג איז אז די צוזאמשטעל פונעם פחד פון דעם שטראף און די ערווארטונג פאר פארגיטיגונג אינאיינעם, וועלן צווינגען דעם צווייטן צו פאלגן די באפעל, בשעת וואס בלויז סטראשען צו באשטראפן וועט ברענגען פיינטשאפט און ווידערווילן, און בלויז פארגיטיגן איז נישט גענוג צו מאטיווירן פאלגזאמקייט. דער גאנג ווערט באטראכט ווי א מעטאד צו באצווינגען קעגן דעם ווילן, אבער נישט א וועג צו זעלבסט-מאטיווירן און טוישן דעם אמת'ן ווילן פונעם צווייטן{{הערה|1={{לינק|אדרעס=https://managementweekly.org/stick-and-carrot-theory/|שרייבער=Arindra Mishra|קעפל=Stick And Carrot Theory - Easy Explanation - Management Weekly|זייטל=Management Weekly|דאטום=אקטאבער 11, 2021}}|כיוון=שמאל}}. אין חינוך איז אנגענומען צו נוצן שכר ועונש אלס מיטל פון דיסציפלין, אבער נאר אלס צוגאב צו דאס אויסלערנען און מחנך זיין דאס קינד צום ריכטיגן וועג{{הערה|[[הרב יחיאל יעקבסון]] {{העב|הרב יחיאל יעקבסון}}, '''אל תחטאו בילד''' (Spare The Child); שיעורים אויף [[יוטוב]], "בין חינוך להפעלה", [https://www.youtube.com/watch?v=cOrULUqP2pk&list=PLE88C78A9E8166C8B&index=3 6 חלקים].}}.
 ==אין אידישקייט==
-[[שכר ועונש]] איז פון די [[עיקרי אמונה]] אין אידישקייט, אז דער אויבערשטער באצאלט פאר די וואס טוען זיין ווילן און באשטראפט די וואס זענען עובר דערויף, ווי גאט האט געזאגט פאר [[קין]] נאכ'ן הרג'ענען הבל: "{{מנוקד|הֲלוֹא אִם תֵּיטִיב שְׂאֵת, וְאִם לֹא תֵיטִיב לַפֶּתַח חַטָּאת רֹבֵץ}}{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ד|ז}}}}". [[זכריה הנביא]] ניצט אן ענליכע [[מעטאפאר]] אין זיין משל פונעם פאסטוך: {{מנוקד|וָאֶקַּח לִי שְׁנֵי מַקְלוֹת, לְאַחַד קָרָאתִי נֹעַם וּלְאַחַד קָרָאתִי חֹבְלִים}}{{הערה|{{תנ"ך|זכריה|יא|ז}}}}. חז"ל זאגן אז "לעולם תהא שמאל דוחה וימין מקרבת", מיט'ן לינקן האנט זאל מען אוועק שטופן און מיט'ן רעכטן דערנענטערן{{הערה|{{בבלי|סוטה|מז|א}}}}, און ווי דער גמרא זאגט אז [[גיחזי]] און דער [[אותו האיש]] זענען ארויס לתרבות רעה ווייל מ'איז זיך באגאנגען מיט זיי בלויז מיט שטרענגן.
+[[שכר ועונש]] איז פון די [[עיקרי אמונה]] אין אידישקייט, אז דער אויבערשטער באצאלט פאר די וואס טוען זיין ווילן און באשטראפט די וואס זענען עובר דערויף. אין דער נביאה פון [[זכריה הנביא|זכריה]] איבער'ן משל פונעם פאסטוך ווערט דערמאנט אן ענליכע [[מעטאפאר]]: {{מנוקד|וָאֶקַּח לִי שְׁנֵי מַקְלוֹת, לְאַחַד קָרָאתִי נֹעַם וּלְאַחַד קָרָאתִי חֹבְלִים}} - און איך וועל מיר נעמען צוויי שטעקענעס, איינס האב איך גערופן זיסקייט און איינס פארדארבער{{הערה|{{תנ"ך|זכריה|יא|ז}}}}. חז"ל זאגן אז "לעולם תהא שמאל דוחה וימין מקרבת", מיט'ן לינקן האנט זאל מען אוועק שטופן און מיט'ן רעכטן דערנענטערן{{הערה|{{בבלי|סוטה|מז|א}}}}, און ווי דער גמרא זאגט אז [[גיחזי]] און דער [[אותו האיש]] זענען ארויס לתרבות רעה ווייל מ'איז זיך באגאנגען מיט זיי בלויז מיט שטרענגן.
 ==רעפערענצן==
 {{רעפערענצן}}
-[[:קאַטעגאָריע:אויסדרוקן]]
+[[קאַטעגאָריע:אויסדרוקן]]
-[[:קאַטעגאָריע:מענטשליכע באציאונגען]]
+[[קאַטעגאָריע:מענטשליכע באציאונגען]]
-[[:קאטעגאריע:חינוך]]
+[[קאטעגאריע:חינוך]]
+[[קאטעגאריע:המכלול ארטיקלען]]
 [[HE:שיטת המקל והגזר]]