אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:חיים לענסקי"
ק (צולייגן לינק צו תרבות) |
|||
| (28 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = Hebrew poet|העב=משורר יהודי|}} | |||
{{יתום}} | {{יתום}} | ||
[[טעקע:Haim Lensky.jpg|קליין|חיים לענסקי]] | [[טעקע:Haim Lensky.jpg|קליין|חיים לענסקי]] | ||
'''חיים לענסקי''' ([[ | '''חיים לענסקי''' ([[העברעאיש]]: חיים לנסקי; 1905 – 1943 {{קליין|(בערך)}}) איז געווען אַ העברעאישער [[דיכטער]]. | ||
==ביִאָגראַפיע== | ==ביִאָגראַפיע== | ||
ער איז געבוירן געוואָרן 1905 אין דער שטאָט [[סלאנים|סלאָנים]] פון דער [[גראָדנער גובערניע]] (דעמלט – אין באַשטאַנד פון דער [[רוסלענדישער אימפּעריע]], | ער איז געבוירן געוואָרן 1905 אין דער שטאָט [[סלאנים|סלאָנים]] פון דער [[גראָדנער גובערניע]] (דעמלט – אין באַשטאַנד פון דער [[רוסלענדישער אימפּעריע]], יעצט – אין באַשטאַנד פון [[בעלארוס|ווייסרוסלאַנד]]). חיים לענסקי האָט באַקומען אַ טראַדיציִאָנעלן ייִדישן חינוך. ערשטע לידער האָט ער אָנגעשריבן אין דער עלטער פון 12 יאָר. אין 1921 האָט ער זיך איבערגעצויגן קיין ווילנע און זיך געלערנט דאָרט אין לערער-סעמינאַר "[[תרבות]]". האַרבסטצייט אין 1923 איז דער דיכטער אומלעגאַל איבערגעגאַנגען די סאָוועטישע גרעניץ כדי קומען צו זיין פאָטער, וועלכער האָט געאַרבעט אלס בארג-אינזשעניער אין באַקו. די סאָוועטישע גרעניץ-וואַך האָט אים פאַרהאַלטן און ער איז אָנגעקומען קיין באַקו נאָר אין סוף 1924. דאָרט האָט האָט ער פאַרדינט אויפן לעבן מיט אונטעריכטן העברעאיש און מיט פאַרעפנטליכן דערציילונגען און לידער אויף ייִדיש אין דער אָרטיקער ייִדישער פּרעסע. אין 1925 איז אַריבערגעפאָרן קיין לענינגראַד. דאָרט האָט ער געלעבט ביז 1934 און געאַרבעט ווי אַ פּשוטער אַרבעטער אין אַרטעל "עמל", וועלכע איז געגרינדעט געוואָרן דורך דער ציוניסטישער באַוועגונג "החלוץ". | ||
איינצייטיק האָט חיים לענסקי געשריבן לידער אויף העברעאיש און געשיקט זיי קיין [[ארץ ישראל]], וואוּ זיי זענען פאַרעפנטליכט געוואָרן אין אַלמאַנאַכן "כתובים" (1928 – 1930), "גלים" (1929 – 1930), "מאזניים" (1930 – 1933 און 1935 – 1939) און "גיליונות" (1934 – 1937). חיים לענסקי האָט אונטערגעהאַלטן אַ קאָרעספּאָנדענץ מיט [[חיים נחמן ביאַליק]]ן, וועלכער האָט הויך געשעצט דעם טאַלאַנט פונעם יונגן דיכטער און געפּרוּאווט העלפן אים פאַרלאָזן דעם ראַטנפאַרבאַנד און עולה זיין. | |||
אין 1934 איז חיים לענסקי אַרעסטירט געוואָרן און פאַרמשפּט אויף 5 יאָר פון לאַגערן "פאַר קאָנטררעוואָלוציִאָנערער טעטיקייט" (פאַר דעם, וואָס ער האָט פאַרפאַסט לידער אויף | אין 1934 איז חיים לענסקי אַרעסטירט געוואָרן און פאַרמשפּט אויף 5 יאָר פון לאַגערן "פאַר קאָנטררעוואָלוציִאָנערער טעטיקייט" (פאַר דעם, וואָס ער האָט פאַרפאַסט לידער אויף העברעאיש און איבערשיקט זיי אין אויסלאַנד). האַרבסטצייט 1939 איז דער דיכטער באַפרייט געוואָרן. מען האָט אים ניט ערלויבט וואוינען אין [[לענינגראַד]] און ער האָט זיך באַזעצט אין מאַלאַיאַ ווישעראַ, 150 קילאָמעטער פון לענינגראַד. אין 1941 האָט מען אים ווידער אַרעסטירט און געשיקט אין לאַגער. ידיעות וועגן אים רייסן זיך איבער אַרום 1943. ס'איז דאָ פאַרשידענע סברות וועגן זיין אומקום. | ||
חיים לענסקיס לידער, בתוכם אָנגעשריבענע אין לאַגערן, האָט מען איבערגעפירט קיין ישראל אין 1958 און אַרויסגעגעבן. דאָס איז אַן אוניקאַלער ליטעראַרישער דענקמאָל, וועלכער דערציילט אויף | חיים לענסקיס לידער, בתוכם אָנגעשריבענע אין לאַגערן, האָט מען איבערגעפירט קיין ישראל אין 1958 און אַרויסגעגעבן. דאָס איז אַן אוניקאַלער ליטעראַרישער דענקמאָל, וועלכער דערציילט אויף העברעאיש וועגן סטאַליניסטישע לאַגערן. | ||
== | ==זיינע ביכער== | ||
* ילקוט שירים, הוצאת יחדיו, 1973. | * ילקוט שירים, הוצאת יחדיו, 1973. | ||
| שורה 24: | שורה 25: | ||
== | ==דרויסנדיגע לינקס== | ||
* [http://www.haaretz.co.il/literature/1.1292526 חיים לענסקיס ליד "המחול האחרון"] ("דער לעצטער טאַנץ") | * [http://www.haaretz.co.il/literature/1.1292526 חיים לענסקיס ליד "המחול האחרון"] ("דער לעצטער טאַנץ") | ||
* [http://jpress.org.il/Default/Scripting/ArticleWin_TAU.asp?From=Archive&Skin=TAUHe&BaseHref=DAV/1939/12/08&EntityId=Ar01201&ViewMode=HTML א. קריב, חזיונות ודיוקנאות: שירי חיים לנסקי: "מכנף הארץ זמירות שמענני"] דבר, 8טן דעצעמבער 1939 (אויף | * [http://jpress.org.il/Default/Scripting/ArticleWin_TAU.asp?From=Archive&Skin=TAUHe&BaseHref=DAV/1939/12/08&EntityId=Ar01201&ViewMode=HTML א. קריב, חזיונות ודיוקנאות: שירי חיים לנסקי: "מכנף הארץ זמירות שמענני"] דבר, 8טן דעצעמבער 1939 (אויף העברעאיש) | ||
{{גרונטסארטיר:לענסקי, חיים}} | {{גרונטסארטיר:לענסקי, חיים}} | ||
[[קאַטעגאָריע:ליטווישע | [[קאַטעגאָריע:ליטווישע אידן]] | ||
[[קאַטעגאָריע: | [[קאַטעגאָריע:סאוויעטישע דיכטער]] | ||
[[קאַטעגאָריע: | [[קאַטעגאָריע:אידישע דיכטער]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | |||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | |||
[[he:חיים לנסקי]] | |||
[[קאַטעגאָריע:סאוויעטישע אידן]] | |||
[[קאַטעגאָריע:אידן פון בעלארוס]] | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 23:09, 14 יולי 2024
דער אַרטיקל איז א יתום, קיין אַרטיקל לינקט צו עס. איר זענט געלאדנט צו ביישטייערן צו המכלול און פארבינדן צו עס פון ארטיקלען וואס אנטהאלטן "חיים לענסקי".
חיים לענסקי (העברעאיש: חיים לנסקי; 1905 – 1943 (בערך)) איז געווען אַ העברעאישער דיכטער.
ביִאָגראַפיע
ער איז געבוירן געוואָרן 1905 אין דער שטאָט סלאָנים פון דער גראָדנער גובערניע (דעמלט – אין באַשטאַנד פון דער רוסלענדישער אימפּעריע, יעצט – אין באַשטאַנד פון ווייסרוסלאַנד). חיים לענסקי האָט באַקומען אַ טראַדיציִאָנעלן ייִדישן חינוך. ערשטע לידער האָט ער אָנגעשריבן אין דער עלטער פון 12 יאָר. אין 1921 האָט ער זיך איבערגעצויגן קיין ווילנע און זיך געלערנט דאָרט אין לערער-סעמינאַר "תרבות". האַרבסטצייט אין 1923 איז דער דיכטער אומלעגאַל איבערגעגאַנגען די סאָוועטישע גרעניץ כדי קומען צו זיין פאָטער, וועלכער האָט געאַרבעט אלס בארג-אינזשעניער אין באַקו. די סאָוועטישע גרעניץ-וואַך האָט אים פאַרהאַלטן און ער איז אָנגעקומען קיין באַקו נאָר אין סוף 1924. דאָרט האָט האָט ער פאַרדינט אויפן לעבן מיט אונטעריכטן העברעאיש און מיט פאַרעפנטליכן דערציילונגען און לידער אויף ייִדיש אין דער אָרטיקער ייִדישער פּרעסע. אין 1925 איז אַריבערגעפאָרן קיין לענינגראַד. דאָרט האָט ער געלעבט ביז 1934 און געאַרבעט ווי אַ פּשוטער אַרבעטער אין אַרטעל "עמל", וועלכע איז געגרינדעט געוואָרן דורך דער ציוניסטישער באַוועגונג "החלוץ".
איינצייטיק האָט חיים לענסקי געשריבן לידער אויף העברעאיש און געשיקט זיי קיין ארץ ישראל, וואוּ זיי זענען פאַרעפנטליכט געוואָרן אין אַלמאַנאַכן "כתובים" (1928 – 1930), "גלים" (1929 – 1930), "מאזניים" (1930 – 1933 און 1935 – 1939) און "גיליונות" (1934 – 1937). חיים לענסקי האָט אונטערגעהאַלטן אַ קאָרעספּאָנדענץ מיט חיים נחמן ביאַליקן, וועלכער האָט הויך געשעצט דעם טאַלאַנט פונעם יונגן דיכטער און געפּרוּאווט העלפן אים פאַרלאָזן דעם ראַטנפאַרבאַנד און עולה זיין.
אין 1934 איז חיים לענסקי אַרעסטירט געוואָרן און פאַרמשפּט אויף 5 יאָר פון לאַגערן "פאַר קאָנטררעוואָלוציִאָנערער טעטיקייט" (פאַר דעם, וואָס ער האָט פאַרפאַסט לידער אויף העברעאיש און איבערשיקט זיי אין אויסלאַנד). האַרבסטצייט 1939 איז דער דיכטער באַפרייט געוואָרן. מען האָט אים ניט ערלויבט וואוינען אין לענינגראַד און ער האָט זיך באַזעצט אין מאַלאַיאַ ווישעראַ, 150 קילאָמעטער פון לענינגראַד. אין 1941 האָט מען אים ווידער אַרעסטירט און געשיקט אין לאַגער. ידיעות וועגן אים רייסן זיך איבער אַרום 1943. ס'איז דאָ פאַרשידענע סברות וועגן זיין אומקום.
חיים לענסקיס לידער, בתוכם אָנגעשריבענע אין לאַגערן, האָט מען איבערגעפירט קיין ישראל אין 1958 און אַרויסגעגעבן. דאָס איז אַן אוניקאַלער ליטעראַרישער דענקמאָל, וועלכער דערציילט אויף העברעאיש וועגן סטאַליניסטישע לאַגערן.
זיינע ביכער
- ילקוט שירים, הוצאת יחדיו, 1973.
- מעבר נהר הלתי, שירים, תל אביב תש"כ.
- הענף הגדוע, חיים לנסקי: שירים, מכתבים, ורשימות, עם אלישע רודין, ערך אברהם קריב, ירושלים: מוסד ביאליק.
דרויסנדיגע לינקס
- חיים לענסקיס ליד "המחול האחרון" ("דער לעצטער טאַנץ")
- א. קריב, חזיונות ודיוקנאות: שירי חיים לנסקי: "מכנף הארץ זמירות שמענני" דבר, 8טן דעצעמבער 1939 (אויף העברעאיש)
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!