אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:שואדית"
ק (בוט העברות האט באוועגט בלאט שואדית צו רוי:שואדית אן לאזן א ווייטערפירונג: סינון) |
ק (דעסקריפציע: יידיש־אקסיטאנישע שפראך) |
||
| (5 מיטלסטע ווערסיעס פון 2 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע|יידיש־אקסיטאנישע שפראך}} | |||
'''שואדית''' ([[ענגליש]]: '''Shuadit''' אדער '''Judæo-Provençal''') איז א אונטערגעגאנגענע [[יוד]]ישע [[שפראך]] וואס די יודן אין [[פראוואנס]] און דרום [[פראנקרייך]] האבן געניצט פונעם עלפטן יאהר-הונדערט און ווייטער. | '''שואדית''' ([[ענגליש]]: '''Shuadit''' אדער '''Judæo-Provençal''') איז א אונטערגעגאנגענע [[יוד]]ישע [[שפראך]] וואס די יודן אין [[פראוואנס]] און דרום [[פראנקרייך]] האבן געניצט פונעם עלפטן יאהר-הונדערט און ווייטער. | ||
| שורה 6: | שורה 7: | ||
== סארטן == | == סארטן == | ||
עס איז פארהאן צוויי סארטן, די וואס מען האט גענוצט ביים דאווענען און לעהרנען פאר [[ליטעראטור]] און פאעמס און די טאג- | עס איז פארהאן צוויי סארטן, די וואס מען האט גענוצט ביים דאווענען און לעהרנען פאר [[ליטעראטור]] און פאעמס און די טאג-טעגליכע גערעדטע. ביידע זענען געשריבן געווארן מיט [[העברעאיש]]ע [[בוכשטאבן]]. | ||
די שפראך אנטהאלט ווערטער פון אלט-[[פראנצויזיש]], [[פראווענסאל]], [[גריכיש]], [[לשון קודש]], [[אראמיש]], [[שפאניש]] און [[לאטיין]]. עס איז פארבליבן א [[סידור]] און [[מגילת אסתר]] פארטייטשט אין דעי שפראך, אזוי אויך פילע לידער פאר [[פורים]] און אנדערע פרייליכע געלעהגנהייטן. | די שפראך אנטהאלט ווערטער פון אלט-[[פראנצויזיש]], [[פראווענסאל]], [[גריכיש]], [[לשון קודש]], [[אראמיש]], [[שפאניש]] און [[לאטיין]]. עס איז פארבליבן א [[סידור]] און [[מגילת אסתר]] פארטייטשט אין דעי שפראך, אזוי אויך פילע לידער פאר [[פורים]] און אנדערע פרייליכע געלעהגנהייטן. | ||
פון די אינטערעסאנטע זאכן אין די שפראך איז די פארטוישטע | פון די אינטערעסאנטע זאכן אין די שפראך איז די פארטוישטע אותיות, צב"ש צדי"ק וא"ו און תי"ו איז געזאגט געווארן ווי א פ"א, א חי"ת ווי א רי"ש און נאך. | ||
== וועב לינקען == | == וועב לינקען == | ||
| שורה 17: | שורה 18: | ||
* http://www.ethnologue.com/language/SDT | * http://www.ethnologue.com/language/SDT | ||
[[קאַטעגאָריע: | [[קאַטעגאָריע:אידישע שפראכן]] | ||
[[קאטעגאריע:פראנקרייך]] | [[קאטעגאריע:פראנקרייך]] | ||
[[קאטעגאריע:אלף בית]] | [[קאטעגאריע:אלף בית]] | ||
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | [[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:פרובנסלית יהודית]] | |||
[[קאַטעגאָריע:וויקידאטא דעסקריפציע]] | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 02:52, 20 אקטאבער 2023
שואדית (ענגליש: Shuadit אדער Judæo-Provençal) איז א אונטערגעגאנגענע יודישע שפראך וואס די יודן אין פראוואנס און דרום פראנקרייך האבן געניצט פונעם עלפטן יאהר-הונדערט און ווייטער.
צוליבן פארטרייבן די יודן פון דארט אין 1501 און דערנאך מיט די פראנצויזישע רעוואלוציע ביי די ענדע פונעם אכצנטן יאהר-הונדערט האט די שפראך אנגעהויבן אונטערגיין און דער לעצטער וואס איז באוואוסט צו נוצן די שפראך איז געוועהן ארמאנד לונעל וועלכער איז געשטארבן אין 1977. ער האט עס געלעהרנט פון זיינע אור-עלטערן און פלעהגט זינגען אין די שפראך.
היסטאריע
סארטן
עס איז פארהאן צוויי סארטן, די וואס מען האט גענוצט ביים דאווענען און לעהרנען פאר ליטעראטור און פאעמס און די טאג-טעגליכע גערעדטע. ביידע זענען געשריבן געווארן מיט העברעאישע בוכשטאבן.
די שפראך אנטהאלט ווערטער פון אלט-פראנצויזיש, פראווענסאל, גריכיש, לשון קודש, אראמיש, שפאניש און לאטיין. עס איז פארבליבן א סידור און מגילת אסתר פארטייטשט אין דעי שפראך, אזוי אויך פילע לידער פאר פורים און אנדערע פרייליכע געלעהגנהייטן.
פון די אינטערעסאנטע זאכן אין די שפראך איז די פארטוישטע אותיות, צב"ש צדי"ק וא"ו און תי"ו איז געזאגט געווארן ווי א פ"א, א חי"ת ווי א רי"ש און נאך.
וועב לינקען
- http://glottolog.org/resource/languoid/id/shua1252
- http://www.jewish-languages.org/judeo-provencal.html
- http://www.ethnologue.com/language/SDT
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!