רוי:שואדית
שואדית (ענגליש: Shuadit אדער Judæo-Provençal) איז א אונטערגעגאנגענע יודישע שפראך וואס די יודן אין פראוואנס און דרום פראנקרייך האבן געניצט פונעם עלפטן יאהר-הונדערט און ווייטער.
צוליבן פארטרייבן די יודן פון דארט אין 1501 און דערנאך מיט די פראנצויזישע רעוואלוציע ביי די ענדע פונעם אכצנטן יאהר-הונדערט האט די שפראך אנגעהויבן אונטערגיין און דער לעצטער וואס איז באוואוסט צו נוצן די שפראך איז געוועהן ארמאנד לונעל וועלכער איז געשטארבן אין 1977. ער האט עס געלעהרנט פון זיינע אור-עלטערן און פלעהגט זינגען אין די שפראך.
היסטאריע
סארטן
עס איז פארהאן צוויי סארטן, די וואס מען האט גענוצט ביים דאווענען און לעהרנען פאר ליטעראטור און פאעמס און די טאג-טעגליכע גערעדטע. ביידע זענען געשריבן געווארן מיט העברעאישע בוכשטאבן.
די שפראך אנטהאלט ווערטער פון אלט-פראנצויזיש, פראווענסאל, גריכיש, לשון קודש, אראמיש, שפאניש און לאטיין. עס איז פארבליבן א סידור און מגילת אסתר פארטייטשט אין דעי שפראך, אזוי אויך פילע לידער פאר פורים און אנדערע פרייליכע געלעהגנהייטן.
פון די אינטערעסאנטע זאכן אין די שפראך איז די פארטוישטע אותיות, צב"ש צדי"ק וא"ו און תי"ו איז געזאגט געווארן ווי א פ"א, א חי"ת ווי א רי"ש און נאך.
וועב לינקען
- http://glottolog.org/resource/languoid/id/shua1252
- http://www.jewish-languages.org/judeo-provencal.html
- http://www.ethnologue.com/language/SDT
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!