אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:אלעקסאנדער לוקאשענקא"

אלעקסאנדער לוקאשענקא
געבורט	30 אויגוסט 1954; קאפוסט, בעלארוסיש ססר, סאוועטן פארבאנד
	20 יולי 1994 – אמטירט
	→ מייחעסלאב הריב סוויאטלאנא ציחאנאווסקאיא ; (אפגעפרעגט) ←

וויזועלוויקיטעקסט

יעצטיגע רעוויזיע זינט 18:27, 29 יאנואר 2025

אלעקסאנדר גריגאריעוויטש לוקאשענקא (רוסיש: Александр Григорьевич Лукашенко) אדער אליאקסאנד(א)ר ריהאראוויטש לוקאשענקא (בעלאַרוסיש: Аляксанд(а)р Рыгоравіч; געבוירן דעם 30סטן אויגוסט 1954) איז א בעלארוסישער פאליטיקער, און דער ערשטער און איינציגסטער פרעזידענט פון בעלארוס זינט די גרינדונג פונעם אמט אום 20סטן יולי 1994 מאכנדיג אים דער לענגסט-דינענדער פירער אין אייראפע.^[1] בעפאר זיין פאליטישער קאריערע האט לוקאשענקא געארבעט אלס א שטאטישע פארם דירעקטאר (סאבכאז) און געדינט פאר די סאוויעטישע גרעניץ איינהייט אלס גרעניץ פאטראל וועכטער און אין דער סאוועטישער ארמיי.^[2]^[3]

לוקאשענקא איז פארבליבן די שטאט באזיצער פון די אינדוסטריעס אין בעלאַרוס נאָכן צוזאמענפאל פון די סאוויעטן פארבאנד און האט אפגעהיטן די וויכטיגע סאָוויעט תקופה סימבאליזם, וואָס קען געזען ווערן אויפן נאציאנאלע פאָן פון בעלאַרוס אנגענומען נאָך אַ קאָנטראָווערסיאַלען רעפערענדום אין 1995, וואָס איז באזירט אויף די בעלאָרוסישן SSR. און אין דעם רעפערענדום האט לוקאַשענקאָ באקומען מער מאַכט מיט די מעגליכקייט צו אויפזאגן די רעגירונג שטאב און א צווייטער רעפערענדאם אין 1996 האט ערלויבט לוקאשענקא צו פארמערן נאך מער די מאכט, און די רוסישע שפראך איז אויך געווארן איינס פון די צוויי אפיציעלע שפראכן אין בעלארוס ווערענדיג געשריבן אין די מידיא, עדיוקאציע, און אין אנדערע ערטער אינם פובליק לעבן. און ס'איז אין פאקט די עיקר שפראך אין בעלארוס. און עקאנאמישע פארבינדונגען מיט רוסלאנד זענען געשטארקט געווארן. וואָס האט געפירט צו דער שאַפונג פון די יוניאַן-שטאַט מיט רוסלאַנד וואָס ערלויבט בעלאַרוסיאַנס פריי אַרומצופאָרן צו ארבעט, שטודירן אין רוסלאנד, און פארקערט.^[4]^[5]^[6] באציאונגען מיט רוסלאנד זענען אבער נישט שטענדיג געווען גלאטיג ווי למשל ביי די "מילך מלחמה". (די מילך מלחמה איז געווען א האנדלס קאנפליקט צעווישן רוסלאנד און בעלארוס, אין יוני 2009. בעלארוס און רוסלאנד האבן דאן פארשלאסן די באציאונגען. דער קאנפליקט האט פאסירט דערפון, אז רוסלאנד האט פרובירט צו באצאלן 500 מיליאן אמעריקאנע דאלאר פאר בעלארוס צו אנערקענען די זעלבסטשטענדיקייט פון אַבכאַזיע און דרום אססעטיע. רוסלאנד האט אויך אויסגעדריקט איר אינטערעס אין פריוואטיזירן די בעלארוסישע מילך אינדוסטריע. בעלארוס האט רעאגירט דורכן זוכן פארהאנדלונגען מיט דעם אייראפעאישן פאראיין אויף סערטיפיקאציע פון בעלארוסישע מילך לויט די אי.יו. רעגולאציעס. רוסלאַנד האט דאן פאַרבאָטן צו אימפארטירן מילכיגע פּראָדוקטן פון בעלאַרוס. די האנדלס קאנפליקט האט זיך גענדיגט אין יוני ווען רוסלאנד האט געמאלדן אז זי הערט אויף מיטן פארבאט)^[7]^[8]

לוקאשענקאָ פירט אַן אויטאָריטאַרישע רעגירונג און האָט זיך זעלבסט דערקלערט אלס דער לעצטער דיקטאַטאָר אין אייראָפּע. וואלן זענען נישט פריי און גערעכט לויט די אינטערנאַציאָנאַלע מאָניטאָרן.^[9]^[10]^[11] די מעדיע זענען נישט פריי, און די אפאזיציע איז אונטערגעדריקט דורך דער מאכט וואס פירט צו סאנקציעס אויף לוקאַשענקאָ און אנדערע בעלארוסישע באאמטע.^[12]^[13]^[14] זיין קאָנטראָווערסיאַנאלן נצחון אין די מדינה'ס 2020 פרעזידענטליכע וואַלן האט געפירט צו ברייט-פארשפרייטע באשולדיגונגען פון שטימען פעלשונגען וואס האט שטארק פארגרעסערט די אנטי-רעגירונג פראטעסטירער די גרעסטע דורך זיין הערשאפט, לוקאָשענקאָ איז נישט אנערקענט דורכן אייראפעישן פארבאנד אָדער די פאראייניגטע שטאַטן אלס דער לעגעטימער פּרעזידענט פון בעלארוס.^[1]^[15]

רעפערענצן

דער בלאט קומט פון יידיש-וויקיפעדיע.
אריגינעלער בלאט • ערלויבעניש cc-by-sa 3.0.

דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!

[BBC-1] 1.0 ^1.1 https://www.bbc.com/news/world-europe-53637365.

[2] ttps://web.archive.org/web/20071017070233/http://president.gov.by/en/press10003.html

[3] ttps://uznayvse.ru/znamenitosti/biografiya-aleksandr-lukashenko.html

[4] ttps://www.reuters.com/article/us-belarus-election-economy/500-for-everyone-belarus-leaders-soviet-style-economy-wears-thin-for-some-voters-idUSKCN25118Q

[5] ttps://apnews.com/article/russia-ukraine-zelenskyy-alexander-lukashenko-poland-3d8d211ce217fff9550263466ffa5fd3

[6] ttps://web.archive.org/web/20110718093131/http://www.rec.gov.by/refer/ref1995q.html

[7] ttp://www.rferl.org/content/Has_Moscow_Had_Enough_Of_Belaruss_Lukashenka/2104099.html

[8] ttps://www.politico.eu/article/the-milk-split-by-the-milk-war/

[9] ttps://www.usnews.com/news/world/articles/2021-11-14/europes-last-dictator-raises-the-stakes-with-the-west

[10] ttps://www.atlanticcouncil.org/blogs/belarusalert/europes-last-dictator-the-rise-and-possible-fall-of-alexander-lukashenko/

[11] ttps://www.independent.co.uk/news/world/europe/alexander-lukashenko-belarus-ukraine-russia-b2024868.html

[12] ttps://apnews.com/article/50a5cd10537541a8933c65465f3fc113

[13] ttps://www.theguardian.com/world/2012/oct/07/belarus-inside-europes-last-dictatorship

[14] ttps://web.archive.org/web/20071212011715/http://www.amnesty.org/en/region/europe-and-central-asia/eurasia/belarus

[15] ttps://www.axios.com/2020/09/23/us-lukashenko-president-belarus

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

@@ שורה 1: / שורה 1: @@
-{{אנפירער
+{{דעסקריפציע|פרעזידענט פון בעלארוס זינט 1994}}
-| געבורט דאטע = 30 אויגוסט 1954
+{{באאמטער
+| געבורט דאטום = 30  אויגוסט 1954
 | געבורט ארט = [[קאפוסט]], [[בעלארוסיש ססר]], [[סאוועטן פארבאנד]]
 | בילד = Alexander_Lukashenko_2022_(cropped).jpg
@@ שורה 15: / שורה 16: @@
 }}
 }}
+'''אלעקסאנדר גריגאריעוויטש לוקאשענקא''' ({{שפראך-ru|Александр Григорьевич Лукашенко}}) אדער '''אליאקסאנד'''('''א''')'''ר ריהאראוויטש לוקאשענקא''' ({{שפראך-be|Аляксанд(а)р   Рыгоравіч}}; געבוירן דעם 30סטן אויגוסט 1954) איז א [[בעלארוס]]ישער פאליטיקער, און דער ערשטער און איינציגסטער [[פרעזידענט פון בעלארוס]] זינט די גרינדונג פונעם אמט אום 20סטן יולי 1994 מאכנדיג אים דער לענגסט-דינענדער פירער אין [[אייראפע]].{{הערה|שם=BBC|https://www.bbc.com/news/world-europe-53637365}} בעפאר זיין פאליטישער קאריערע האט לוקאשענקא געארבעט אלס א שטאטישע פארם דירעקטאר (סאבכאז) און געדינט פאר די סאוויעטישע גרעניץ איינהייט אלס גרעניץ פאטראל וועכטער און אין דער [[סאוועטיש ארמיי|סאוועטישער ארמיי]].<ref>https://web.archive.org/web/20071017070233/http://president.gov.by/en/press10003.html</ref><ref>https://uznayvse.ru/znamenitosti/biografiya-aleksandr-lukashenko.html</ref>
-'''אלעקסאנדר גריגארייביח לוקאשענקא''' ({{שפראך-ru|Александр Григорьевич Лукашенко}}) אדער '''אליאקסאנד'''('''א''')'''ר ריהאראביח לוקאשענקא''' ({{שפראך-be|Аляксанд(а)р Рыгоравіч Лукашэнка}}), איז א [[בעלארוס|בעלארוסיש]] פאליטיקער, [[פרעסידענט פון בעלארוס]] זינט 20 יולי 1994. ער איז די לענגסט-רעגיר פירער אין [[אייראפע]].<ref>https://www.bbc.com/news/world-europe-53637365</ref> אפריער, ער איז געווען א [[סובחוז]] דירעקטאר [[אונטערקאלאנעל]] אין די [[סאוועטיש ארמיי]].<ref>https://web.archive.org/web/20071017070233/http://president.gov.by/en/press10003.html</ref><ref>https://uznayvse.ru/znamenitosti/biografiya-aleksandr-lukashenko.html</ref>
+לוקאשענקא איז פארבליבן די שטאט באזיצער פון די אינדוסטריעס אין בעלאַרוס נאָכן צוזאמענפאל פון די סאוויעטן פארבאנד און האט אפגעהיטן די וויכטיגע סאָוויעט תקופה סימבאליזם, וואָס קען געזען ווערן אויפן נאציאנאלע פאָן פון בעלאַרוס אנגענומען נאָך אַ קאָנטראָווערסיאַלען רעפערענדום אין 1995, וואָס איז באזירט אויף די בעלאָרוסישן SSR. און אין דעם רעפערענדום האט לוקאַשענקאָ באקומען מער מאַכט מיט די מעגליכקייט צו אויפזאגן די רעגירונג שטאב און א צווייטער רעפערענדאם אין 1996 האט ערלויבט לוקאשענקא צו פארמערן נאך מער די מאכט, און די רוסישע שפראך איז אויך געווארן איינס פון די צוויי אפיציעלע שפראכן אין בעלארוס ווערענדיג געשריבן אין די מידיא, עדיוקאציע, און אין אנדערע ערטער אינם פובליק לעבן. און ס'איז אין פאקט די עיקר שפראך אין בעלארוס. און עקאנאמישע פארבינדונגען מיט רוסלאנד זענען געשטארקט געווארן.
+וואָס האט געפירט צו דער שאַפונג פון די יוניאַן-שטאַט מיט רוסלאַנד וואָס ערלויבט בעלאַרוסיאַנס פריי אַרומצופאָרן צו ארבעט, שטודירן אין רוסלאנד, און פארקערט.<ref>https://www.reuters.com/article/us-belarus-election-economy/500-for-everyone-belarus-leaders-soviet-style-economy-wears-thin-for-some-voters-idUSKCN25118Q</ref><ref>https://apnews.com/article/russia-ukraine-zelenskyy-alexander-lukashenko-poland-3d8d211ce217fff9550263466ffa5fd3</ref><ref>https://web.archive.org/web/20110718093131/http://www.rec.gov.by/refer/ref1995q.html</ref> באציאונגען מיט רוסלאנד זענען אבער נישט שטענדיג געווען גלאטיג ווי למשל ביי די "מילך מלחמה". (די מילך מלחמה איז געווען א האנדלס קאנפליקט צעווישן רוסלאנד און בעלארוס, אין יוני 2009. בעלארוס און רוסלאנד האבן דאן פארשלאסן די באציאונגען. דער קאנפליקט האט פאסירט דערפון, אז רוסלאנד האט פרובירט צו באצאלן 500 מיליאן אמעריקאנע דאלאר פאר בעלארוס צו אנערקענען די זעלבסטשטענדיקייט פון אַבכאַזיע און דרום אססעטיע.
+רוסלאנד האט אויך אויסגעדריקט איר אינטערעס אין פריוואטיזירן די בעלארוסישע מילך אינדוסטריע. בעלארוס האט רעאגירט דורכן זוכן פארהאנדלונגען מיט דעם אייראפעאישן פאראיין אויף סערטיפיקאציע פון בעלארוסישע מילך לויט די אי.יו. רעגולאציעס. רוסלאַנד האט דאן פאַרבאָטן צו אימפארטירן מילכיגע פּראָדוקטן פון בעלאַרוס. די האנדלס קאנפליקט האט זיך גענדיגט אין יוני ווען רוסלאנד האט געמאלדן אז זי הערט אויף מיטן פארבאט)<ref>http://www.rferl.org/content/Has_Moscow_Had_Enough_Of_Belaruss_Lukashenka/2104099.html</ref><ref>https://www.politico.eu/article/the-milk-split-by-the-milk-war/</ref>
-לוקאשענקא האט געגעדויערן א קאמאנדע עקאנאמיע, און געווידערן סאוויעטיש סימבאלן אין א [[1995 בעלארוסיש רעפערענדום|1995 רעפערענדום]].<ref>https://www.reuters.com/article/us-belarus-election-economy/500-for-everyone-belarus-leaders-soviet-style-economy-wears-thin-for-some-voters-idUSKCN25118Q</ref><ref>https://apnews.com/article/russia-ukraine-zelenskyy-alexander-lukashenko-poland-3d8d211ce217fff9550263466ffa5fd3</ref><ref>https://web.archive.org/web/20110718093131/http://www.rec.gov.by/refer/ref1995q.html</ref> נאך דער 1995 רעפערענדטם און א נאך רעפערענדום אין 1996, ער געהאטן ברייטע מאכט, און פארבינדונגען מיט [[רוסלאנד]].<ref>http://www.ef.huji.ac.il/publications/Yakovlev%20Golani.pdf</ref> באציונגען מיט רוסלאנד, אבער, האט געקווענקלענען צייט.<ref>http://www.rferl.org/content/Has_Moscow_Had_Enough_Of_Belaruss_Lukashenka/2104099.html</ref><ref>https://www.politico.eu/article/the-milk-split-by-the-milk-war/</ref>
+לוקאשענקאָ פירט אַן אויטאָריטאַרישע רעגירונג און האָט זיך זעלבסט דערקלערט אלס דער לעצטער דיקטאַטאָר אין אייראָפּע. וואלן זענען נישט פריי און גערעכט לויט די אינטערנאַציאָנאַלע מאָניטאָרן.<ref>https://www.usnews.com/news/world/articles/2021-11-14/europes-last-dictator-raises-the-stakes-with-the-west</ref><ref>https://www.atlanticcouncil.org/blogs/belarusalert/europes-last-dictator-the-rise-and-possible-fall-of-alexander-lukashenko/</ref><ref>https://www.independent.co.uk/news/world/europe/alexander-lukashenko-belarus-ukraine-russia-b2024868.html</ref> די מעדיע זענען נישט פריי, און די [[בעלארוסישע אפאזיציע|אפאזיציע]] איז אונטערגעדריקט דורך דער מאכט וואס פירט צו סאנקציעס אויף לוקאַשענקאָ און אנדערע בעלארוסישע באאמטע.<ref>https://apnews.com/article/50a5cd10537541a8933c65465f3fc113</ref><ref>https://www.theguardian.com/world/2012/oct/07/belarus-inside-europes-last-dictatorship</ref><ref>https://web.archive.org/web/20071212011715/http://www.amnesty.org/en/region/europe-and-central-asia/eurasia/belarus</ref> זיין קאָנטראָווערסיאַנאלן נצחון אין די מדינה'ס 2020 פרעזידענטליכע וואַלן האט געפירט צו ברייט-פארשפרייטע באשולדיגונגען פון שטימען פעלשונגען וואס האט שטארק פארגרעסערט די אנטי-רעגירונג פראטעסטירער די גרעסטע דורך זיין הערשאפט, לוקאָשענקאָ איז נישט אנערקענט דורכן [[אייראפעאישער פאראיין|אייראפעישן פארבאנד]] אָדער די [[פאראייניגטע שטאטן|פאראייניגטע שטאַטן]] אלס דער לעגעטימער פּרעזידענט פון בעלארוס.{{הערה|שם=BBC}}<ref>https://www.axios.com/2020/09/23/us-lukashenko-president-belarus</ref>
-לוקאשענקא איז אן [[אויטאקראטיע|אויטאקראט]] און איז געצונעמענישען דער "ענדגילטיק דיקטאטאר פון אייווראפע".<ref>https://www.usnews.com/news/world/articles/2021-11-14/europes-last-dictator-raises-the-stakes-with-the-west</ref><ref>https://www.atlanticcouncil.org/blogs/belarusalert/europes-last-dictator-the-rise-and-possible-fall-of-alexander-lukashenko/</ref><ref>https://www.independent.co.uk/news/world/europe/alexander-lukashenko-belarus-ukraine-russia-b2024868.html</ref> וואלן איז נישט [[פריי און ארנטלעך וואלן|פריי אדער ארנטלעך]], מעדיא איז נישט פריי, און די [[בעלארוסישע אפאזיציע|אפאזיציע]] איז געדריקט פון די מאכט.<ref>https://apnews.com/article/50a5cd10537541a8933c65465f3fc113</ref><ref>https://www.theguardian.com/world/2012/oct/07/belarus-inside-europes-last-dictatorship</ref><ref>https://web.archive.org/web/20071212011715/http://www.amnesty.org/en/region/europe-and-central-asia/eurasia/belarus</ref> נאך די [[2020 בעלארוסיש פרעזידענטיש וואלן|2020 פרעזידענטיש וואלן]], גרויס פראטעסטן געפארקומעןען, און די פרעזידענטשאפט איז אפגעפרעגט.<ref>https://www.bbc.com/news/world-europe-53637365</ref><ref>https://www.axios.com/2020/09/23/us-lukashenko-president-belarus</ref>
 == רעפערענצן ==
@@ שורה 28: / שורה 30: @@
 [[קאטעגאריע:אויף יידיש]]
 {{קרד/ויקי/יידיש}}
+[[he:אלכסנדר לוקשנקו]]