אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:רבי שמחה בונם קאליש"
ק (צמא לדעת האט באוועגט בלאט שמחה בונם קאליש צו רבי שמחה בונם קאליש) |
ק (החלפת טקסט – "[[אברהם בארנשטיין" ב־"[[רבי אברהם בארנשטיין") |
||
(9 מיטלסטע ווערסיעס פון 4 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
שורה 1: | שורה 1: | ||
ה[[רב]] '''שמחה בונים קאליש''' ([[ה'תרי"א]] – [[ב' שבט]] [[ה'תרס"ז]]) איז געווען איינער פון די [[ווארקע ( | ה[[רב]] '''שמחה בונים קאליש''' ([[ה'תרי"א]] – [[ב' שבט]] [[ה'תרס"ז]]) איז געווען איינער פון די [[ווארקע (חסידות)|ווארקער]] [[אדמו"ר|רבי'ס]], באקאנט ווי "דער רבי פון אטוואצק", אויפן נאמען פון [[אטוואצק]], דאס פוילישע שטעטל וואו ער האט געוואוינט פאר א לענגערער תקופה. אין זיינע לעצטע יארן איז ער ארויפגעגאנגען אין [[ארץ ישראל]]. | ||
== ביאגראפיע == | == ביאגראפיע == | ||
רבי שמחה בונים איז געבוירן געווארן אין תרי"א אינעם [[שטעטל]] [[ווארקע]], קאנגרעס [[פוילן]], צו זיין פאטער | רבי שמחה בונים איז געבוירן געווארן אין תרי"א אינעם [[שטעטל]] [[ווארקע]], קאנגרעס [[פוילן]], צו זיין פאטער [[רבי מרדכי מנחם מענדל קאליש]] פון ווארקע<ref>רבי מרדכי מנחם מענדל קאליש, דער מיטלער ווארקער רבי, איז געווען דער צווייטער זון פון [[רבי ישראל יצחק קאליש]] פון ווארקע</ref>. אין תרכ"ח, ווען ער איז געווען אלט זיבעצן יאר, איז זיין פאטער נפטר געווארן. רוב פון זיין פאטערס חסידים האבן מקבל געווען זיין תלמיד [[רבי דוב בעריש פון ביאלע]], אבער א טייל פון די חסידים האבן מכתיר געווען דעם יונגען רבי שמחה בונם אלס רבי, נאכדעם וואס ער האט באקומען סמיכה פון דעם זקן האדמו"רים אין יענער תקופה, [[רבי יעקב אריה גוטערמאן|רבי יעקב אריה פון ראדזימין]]. רבי בונים האט געזאגט אויף זיך דעם פסוק: "בן שבע עשרה שנים היה רועה את אחיו". | ||
ער האט געהייראט די טאכטער פון רבי אליהו הערץ, א חסיד פון דעם [[ | ער האט געהייראט די טאכטער פון רבי אליהו הערץ, א חסיד פון דעם [[אלכסנדר (חסידות)|אלעקסאנדער]] רבי, [[רבי יחיאל דאנציגר]]; ער איז געווען א גרויסער גביר, און האט אויסגעהאלטן זיין איידעם אז ער זאל קענען זיצן און לערנען אן קיין דאגות פון פרנסה. | ||
רבי שמחה בונים האט געקעמפט קעגן מאדערניזאציע. ער איז געווען שטארק מקפיד געווען אין הידור מצוה, למשל ער פלעג ווארטן 24 שעה צווישן עסן פליישיגס און מילכיגס בין אכילת בשר לחלב 24 שעות כאטש די הלכה פאדערט נאר אז מ'זאל ווארטן זעקס שעה. אלע זיינע חומרות האט ער געמאכט מתוך 'שמחה של מצוה'. | רבי שמחה בונים האט געקעמפט קעגן מאדערניזאציע. ער איז געווען שטארק מקפיד געווען אין הידור מצוה, למשל ער פלעג ווארטן 24 שעה צווישן עסן פליישיגס און מילכיגס בין אכילת בשר לחלב 24 שעות כאטש די הלכה פאדערט נאר אז מ'זאל ווארטן זעקס שעה. אלע זיינע חומרות האט ער געמאכט מתוך 'שמחה של מצוה'. | ||
=== זיין פריינדשאפט מיט די גדולי הדור == | === זיין פריינדשאפט מיט די גדולי הדור == | ||
רבי שמחה בונים האט געהאלטן א נאנטע פריינדשאפט מיט דעם [[אברהם בארנשטיין|אבני נזר]] פון [[ | רבי שמחה בונים האט געהאלטן א נאנטע פריינדשאפט מיט דעם [[רבי אברהם בארנשטיין|אבני נזר]] פון [[סאכאטשוב (חסידות)|סאכאטשאוו]], דעם [[רבי יהודה אריה לייב אלטער|שפת אמת]] פון [[גער]], דער [[קוטנא|קוטנער]] רב הרב [[ישראל יהושע טראנק]], זיין שוועסטער קינד [[רבי מנחם קאליש]] פון [[אמשינאוו (חסידות)|אמשינאוו]] און דער [[ביאלע (חסידות)|ביאלער]] רבי דער [[יצחק יעקב ראבינאוויטש|דברי בינה]]. | ||
<!-- | <!-- | ||
=== העלייה הראשונה לארץ ישראל והחזרה לפולין === | === העלייה הראשונה לארץ ישראל והחזרה לפולין === | ||
שורה 19: | שורה 19: | ||
=== העלייה השנייה לארץ ישראל === | === העלייה השנייה לארץ ישראל === | ||
לאחר 19 שנים נוספות, בשנת [[תרס"ו]], החליט לחזור לארץ ישראל, אך בשונה מהנסיעה הקודמת, הוא החליט הפעם לנסוע בגפו ולא התיר לאף אחד להתלוות אליו לנסיעתו באמרו כי הרדיפות שהוא סבל בפעם הקודמת מהשלטון הטורקי היה מחמת עין רעה שהזיקה לו מרוב הפרסום הרב שהיה לנסיעתו. ואכן הנסיעה הזאת עברה ללא שום תקלה. בתחילה הוא התיישב ב[[ירושלים]] ושהה שם עד לאחר [[חג הסוכות]]. ולאחר מכן השתקע בטבריה, שם נפטר לאחר כחודש וחצי בלבד לאחר שהגיע לעיר ב[[ב' | לאחר 19 שנים נוספות, בשנת [[תרס"ו]], החליט לחזור לארץ ישראל, אך בשונה מהנסיעה הקודמת, הוא החליט הפעם לנסוע בגפו ולא התיר לאף אחד להתלוות אליו לנסיעתו באמרו כי הרדיפות שהוא סבל בפעם הקודמת מהשלטון הטורקי היה מחמת עין רעה שהזיקה לו מרוב הפרסום הרב שהיה לנסיעתו. ואכן הנסיעה הזאת עברה ללא שום תקלה. בתחילה הוא התיישב ב[[ירושלים]] ושהה שם עד לאחר [[חג הסוכות]]. ולאחר מכן השתקע בטבריה, שם נפטר לאחר כחודש וחצי בלבד לאחר שהגיע לעיר ב[[ב' שבט]] [[תרס"ז]], ונטמן בחלקת [[תלמידי הבעש"ט]] ב[[בית הקברות בטבריה]]<ref>תמונה של קברו: http://www.mytzadik.com/tadik.asp?kever_id=108&safaid=6</ref>. בארץ לא רצה לנהוג באדמו"רות, באמרו: "אין גבהות לפני המקום". | ||
--> | --> | ||
== משפחה == | == משפחה == | ||
שורה 25: | שורה 25: | ||
* רבי '''אברהם משה קאליש''' (נפטר ב' אלול תרצ"ח) פון [[פאלעניץ]], וואס האט געפירט זיין פאטערס חומרות; ביי זיינע לעצטע טעג האט ער געוואוינט אין [[ווארשע]]. | * רבי '''אברהם משה קאליש''' (נפטר ב' אלול תרצ"ח) פון [[פאלעניץ]], וואס האט געפירט זיין פאטערס חומרות; ביי זיינע לעצטע טעג האט ער געוואוינט אין [[ווארשע]]. | ||
** רבי '''שמחה בונים''' פון פאלעניץ הי"ד (געווארן רבי אלס בחור), איידעם ביי רבי פינחס ישכר פינקלער פון [[סאסנאווצע]]. | ** רבי '''שמחה בונים''' פון פאלעניץ הי"ד (געווארן רבי אלס בחור), איידעם ביי רבי פינחס ישכר פינקלער פון [[סאסנאווצע]]. | ||
** '''רבי יעקב דוד ברוך''', פאלעניץ־ווארקער רבי אין די [[פאראייניגטע שטאטן]], אן איידעם ביי רבי מענדל מארגנשטערן פון [[ווענגראוו]] (א זון פון | ** '''רבי יעקב דוד ברוך''', פאלעניץ־ווארקער רבי אין די [[פאראייניגטע שטאטן]], אן איידעם ביי רבי מענדל מארגנשטערן פון [[ווענגראוו]] (א זון פון [[רבי יצחק זעליג מארגנשטערן]], סאקאלאווער רבי) | ||
* רבי '''ישראל יצחק קאליש''' האט געפירט א רעביסטעווע אין [[קאליש]] | * רבי '''ישראל יצחק קאליש''' האט געפירט א רעביסטעווע אין [[קאליש]] | ||
** רבי '''מרדכי מנחם''', איידעם ביי | ** רבי '''מרדכי מנחם''', איידעם ביי [[רבי בצלאל יאיר דאנציגער]] פון אלעקסאנדער־[[לאדזש]]; האט געפירט אין ווארקע. | ||
* רבי '''מנחם מענדל קאליש''' (נפטר י"ח אדר תרע"ט) פון אטוואצק איז געווען דער ממלא מקום פון זיין פאטער; ער איז אריבער קיין ווארשע ביי דער [[ערשטע וועלט מלחמה|ערשטער וועלט מלחמה]]. | * רבי '''מנחם מענדל קאליש''' (נפטר י"ח אדר תרע"ט) פון אטוואצק איז געווען דער ממלא מקום פון זיין פאטער; ער איז אריבער קיין ווארשע ביי דער [[ערשטע וועלט מלחמה|ערשטער וועלט מלחמה]]. | ||
** * רבי '''יחיאל חיים ישראל יצחק''' הי"ד פון אטוואצק, איידעם ביי הרב אליעזר ליפשיץ פון [[לאדזש]] | ** * רבי '''יחיאל חיים ישראל יצחק''' הי"ד פון אטוואצק, איידעם ביי הרב אליעזר ליפשיץ פון [[לאדזש]] | ||
שורה 43: | שורה 43: | ||
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | [[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:שמחה בונים קאליש]] |
יעצטיגע רעוויזיע זינט 10:53, 18 דעצעמבער 2023
הרב שמחה בונים קאליש (ה'תרי"א – ב' שבט ה'תרס"ז) איז געווען איינער פון די ווארקער רבי'ס, באקאנט ווי "דער רבי פון אטוואצק", אויפן נאמען פון אטוואצק, דאס פוילישע שטעטל וואו ער האט געוואוינט פאר א לענגערער תקופה. אין זיינע לעצטע יארן איז ער ארויפגעגאנגען אין ארץ ישראל.
ביאגראפיע
רבי שמחה בונים איז געבוירן געווארן אין תרי"א אינעם שטעטל ווארקע, קאנגרעס פוילן, צו זיין פאטער רבי מרדכי מנחם מענדל קאליש פון ווארקע[1]. אין תרכ"ח, ווען ער איז געווען אלט זיבעצן יאר, איז זיין פאטער נפטר געווארן. רוב פון זיין פאטערס חסידים האבן מקבל געווען זיין תלמיד רבי דוב בעריש פון ביאלע, אבער א טייל פון די חסידים האבן מכתיר געווען דעם יונגען רבי שמחה בונם אלס רבי, נאכדעם וואס ער האט באקומען סמיכה פון דעם זקן האדמו"רים אין יענער תקופה, רבי יעקב אריה פון ראדזימין. רבי בונים האט געזאגט אויף זיך דעם פסוק: "בן שבע עשרה שנים היה רועה את אחיו".
ער האט געהייראט די טאכטער פון רבי אליהו הערץ, א חסיד פון דעם אלעקסאנדער רבי, רבי יחיאל דאנציגר; ער איז געווען א גרויסער גביר, און האט אויסגעהאלטן זיין איידעם אז ער זאל קענען זיצן און לערנען אן קיין דאגות פון פרנסה.
רבי שמחה בונים האט געקעמפט קעגן מאדערניזאציע. ער איז געווען שטארק מקפיד געווען אין הידור מצוה, למשל ער פלעג ווארטן 24 שעה צווישן עסן פליישיגס און מילכיגס בין אכילת בשר לחלב 24 שעות כאטש די הלכה פאדערט נאר אז מ'זאל ווארטן זעקס שעה. אלע זיינע חומרות האט ער געמאכט מתוך 'שמחה של מצוה'.
= זיין פריינדשאפט מיט די גדולי הדור
רבי שמחה בונים האט געהאלטן א נאנטע פריינדשאפט מיט דעם אבני נזר פון סאכאטשאוו, דעם שפת אמת פון גער, דער קוטנער רב הרב ישראל יהושע טראנק, זיין שוועסטער קינד רבי מנחם קאליש פון אמשינאוו און דער ביאלער רבי דער דברי בינה.
משפחה
די קינדער און אייניקלעך פון רבי שמחה בונים קאליש זענען געווען:
- רבי אברהם משה קאליש (נפטר ב' אלול תרצ"ח) פון פאלעניץ, וואס האט געפירט זיין פאטערס חומרות; ביי זיינע לעצטע טעג האט ער געוואוינט אין ווארשע.
- רבי שמחה בונים פון פאלעניץ הי"ד (געווארן רבי אלס בחור), איידעם ביי רבי פינחס ישכר פינקלער פון סאסנאווצע.
- רבי יעקב דוד ברוך, פאלעניץ־ווארקער רבי אין די פאראייניגטע שטאטן, אן איידעם ביי רבי מענדל מארגנשטערן פון ווענגראוו (א זון פון רבי יצחק זעליג מארגנשטערן, סאקאלאווער רבי)
- רבי ישראל יצחק קאליש האט געפירט א רעביסטעווע אין קאליש
- רבי מרדכי מנחם, איידעם ביי רבי בצלאל יאיר דאנציגער פון אלעקסאנדער־לאדזש; האט געפירט אין ווארקע.
- רבי מנחם מענדל קאליש (נפטר י"ח אדר תרע"ט) פון אטוואצק איז געווען דער ממלא מקום פון זיין פאטער; ער איז אריבער קיין ווארשע ביי דער ערשטער וועלט מלחמה.
- * רבי יחיאל חיים ישראל יצחק הי"ד פון אטוואצק, איידעם ביי הרב אליעזר ליפשיץ פון לאדזש
ביבליאגראפיע
- הרבי הקדוש מאטוואצק - ניו יארק תשס"ז, רעדאקטירט דורך זיין אייניקל הרב רפאל שלמה קאליש.
רעפערענצן
- ↑ רבי מרדכי מנחם מענדל קאליש, דער מיטלער ווארקער רבי, איז געווען דער צווייטער זון פון רבי ישראל יצחק קאליש פון ווארקע
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!