אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:חיים גראדע"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
ק (החלפת טקסט – "„" ב־""") |
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע") |
||
| (23 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = (1910-1982) Yiddish author|העב=משורר וסופר יידיש|דייטש=russisch-jüdischer Schriftsteller und Dichter|}} | |||
[[טעקע:Grade-1929.gif|קליין|חיים גראדע אין 1929]] | [[טעקע:Grade-1929.gif|קליין|חיים גראדע אין 1929]] | ||
'''חיים גראַדע''' ([[4טן אפריל]], [[1910]], [[ווילנע]] - [[26סטן יוני]], [[1982]], [[ניו יארק|ניו–יאָרק]]) איז געווען איינער פון די אָנגעזעענסטע [[ | '''חיים גראַדע''' ([[4טן אפריל]], [[1910]], [[ווילנע]] - [[26סטן יוני]], [[1982]], [[ניו יארק|ניו–יאָרק]]) איז געווען איינער פון די אָנגעזעענסטע [[שרייבער]] אויף [[אידיש|ייִדיש]] פונעם [[20סטער י"ה|צוואַנציגסטן יאָרהונדערט]]. | ||
==ביאגראפיע== | ==ביאגראפיע== | ||
חיים גראדע איז געבוירן געווארן אין [[ווילנע]], [[רוסלענדישע אימפעריע]], | חיים גראדע איז געבוירן געווארן אין [[ווילנע]], [[רוסלענדישע אימפעריע]], היינט [[ליטע]] דעם 4טן אפריל 1910. | ||
ער איז געווען דער זון פון שלמה מרדכי גראַדע, אַ [[מלמד]] פון [[העברעאיש]] און א [[משכיל]]. | ער איז געווען דער זון פון שלמה מרדכי גראַדע, אַ [[מלמד]] פון [[העברעאיש]] און א [[משכיל]]. | ||
אַלס קינד אין [[ווילנע]] האָט ער געלערנט | אַלס קינד אין [[ווילנע]] האָט ער געלערנט ביים [[אברהם ישעיה קארעליץ|חזון איש]]. געלערנט צווישן אַנדערע אין [[ביאליסטאק|ביאַליסטאָקער]] [[מוסר]]–[[ישיבה]] אויפן [[נאווהארדאקער ישיבה|נאווהארדאקער]] סטיל, די דאָזיגע ערפאַרונג זיינע האָט אים געדינט אַלס אינספּיראַציע שפּעטער ביים שרייבן די באַרימטע ביכער. | ||
ער האָט אויך | ער האָט אויך טיילווייז געלערנט אין [[שולע|וועלטליכע שולן]] און ווי אַן אויטאָדידאַקט. | ||
צו 22 יאָר אַוועק פון | צו 22 יאָר אַוועק פון ישיבה און אָנגעהויבן שרייבן לידער (ערשטע פּובליקירטע לידער אין דער צייטונג "ווילנער טאָג" אין 1932). ער איז אַריינגענומען געוואָרן אין דער גרופּע [[יונג ווילנע]], פון וועלכער ער איז — צוזאַמען מיט [[אברהם סוצקעווער|אַברהם סוצקעווער]] — דער פּראָמינענטסטער פאָרשטייער. זיין ערשט לידערבוך, "יאָ", איז דערשינען אין ווילנע אין 1936. | ||
נאָכן אָנפאַל פון נאַצישן [[ | נאָכן אָנפאַל פון נאַצישן [[דייטשלאַנד]] אויף ליטע, בעת דער [[צווייטער וועלט–מלחמה]], אין יוני 1941, איז גראַדע געראָטן צו אַנטלויפן אין [[סאוועטן פארבאנד|ראַטן–פאַרבאַנד]], וואוּ ער האָט זיך אויפגעהאַלטן ביז [[1946]]. דערנאָך געוואוינט אַ האַלב יאָר אין [[פוילן]] און אַ יאָר אין [[פאַריז]], ביז ער האָט אין 1948 זיך באַזעצט אין ניו–יאָרק. | ||
== ביבליאגראפיע == | == ביבליאגראפיע == | ||
| שורה 25: | שורה 26: | ||
* [https://www.yiddishbookcenter.org/collections/yiddish-books/spb-nybc202125 יא], 1936 | * [https://www.yiddishbookcenter.org/collections/yiddish-books/spb-nybc202125 יא], 1936 | ||
* [https://www.yiddishbookcenter.org/collections/yiddish-books/spb-nybc211723 מוסרניקעס], 1939 | * [https://www.yiddishbookcenter.org/collections/yiddish-books/spb-nybc211723 מוסרניקעס], 1939 | ||
* [https://www.yiddishbookcenter.org/collections/yiddish-books/spb-nybc211723 מיין קריג מיט הערש ראסיינער, | * [https://www.yiddishbookcenter.org/collections/yiddish-books/spb-nybc211723 מיין קריג מיט הערש ראסיינער, עסיי (פון דעהם האָט מען געמאַכט דעהם פילם דער ויכוח)] | ||
* [https://www.yiddishbookcenter.org/collections/yiddish-books/spb-nybc206809 פארוואקסענע וועגן], 1947 | * [https://www.yiddishbookcenter.org/collections/yiddish-books/spb-nybc206809 פארוואקסענע וועגן], 1947 | ||
* [https://www.yiddishbookcenter.org/collections/yiddish-books/spb-nybc206810 פליטים], 1947 | * [https://www.yiddishbookcenter.org/collections/yiddish-books/spb-nybc206810 פליטים], 1947 | ||
| שורה 33: | שורה 34: | ||
* [https://www.yiddishbookcenter.org/collections/yiddish-books/spb-nybc206814 שיין פון פארלאשענע שטערן], 1950 | * [https://www.yiddishbookcenter.org/collections/yiddish-books/spb-nybc206814 שיין פון פארלאשענע שטערן], 1950 | ||
== | ==דרויסנדיגע לינקס== | ||
* [http://www.yiddishbookcenter.org/audio/chaim-grade-reads-from-his-work-and-interviewed-by-abraham-tabachnick-part-1 | * [http://www.yiddishbookcenter.org/audio/chaim-grade-reads-from-his-work-and-interviewed-by-abraham-tabachnick-part-1 חיים גראַדע ליינט פון זיין אַרבעט] | ||
*[http://www.yiddishbookcenter.org/video/chaim-grade-yiddish-literature | *[http://www.yiddishbookcenter.org/video/chaim-grade-yiddish-literature חיים גראַדע רעדט איבער דעם באַדייט פון דער מאָדערנער ייִדישער ליטעראַטור] | ||
* | * | ||
[http://www.kaveshtiebel.com/viewtopic.php?f=42&t=8325 דער פרייער מוסרניק שרייבער און פאעט חיים גראדע] | [http://www.kaveshtiebel.com/viewtopic.php?f=42&t=8325 דער פרייער מוסרניק שרייבער און פאעט חיים גראדע] | ||
| שורה 42: | שורה 43: | ||
{{גרונטסארטיר:גראדע, חיים}} | {{גרונטסארטיר:גראדע, חיים}} | ||
[[קאַטעגאָריע:יידיש שפראך שרייבערס]] | [[קאַטעגאָריע:יידיש שפראך שרייבערס]] | ||
[[קאַטעגאָריע: | [[קאַטעגאָריע:אידישע דיכטער]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:חיים גראדה]] | |||
[[קאַטעגאָריע:יידיש-שפראך שרייבער]] | |||
[[קאַטעגאָריע:יידיש-שפראך דיכטער]] | |||
[[קאַטעגאָריע:סאוויעטישע אידן]] | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 09:41, 8 יולי 2024
חיים גראַדע (4טן אפריל, 1910, ווילנע - 26סטן יוני, 1982, ניו–יאָרק) איז געווען איינער פון די אָנגעזעענסטע שרייבער אויף ייִדיש פונעם צוואַנציגסטן יאָרהונדערט.
ביאגראפיע
חיים גראדע איז געבוירן געווארן אין ווילנע, רוסלענדישע אימפעריע, היינט ליטע דעם 4טן אפריל 1910. ער איז געווען דער זון פון שלמה מרדכי גראַדע, אַ מלמד פון העברעאיש און א משכיל.
אַלס קינד אין ווילנע האָט ער געלערנט ביים חזון איש. געלערנט צווישן אַנדערע אין ביאַליסטאָקער מוסר–ישיבה אויפן נאווהארדאקער סטיל, די דאָזיגע ערפאַרונג זיינע האָט אים געדינט אַלס אינספּיראַציע שפּעטער ביים שרייבן די באַרימטע ביכער.
ער האָט אויך טיילווייז געלערנט אין וועלטליכע שולן און ווי אַן אויטאָדידאַקט.
צו 22 יאָר אַוועק פון ישיבה און אָנגעהויבן שרייבן לידער (ערשטע פּובליקירטע לידער אין דער צייטונג "ווילנער טאָג" אין 1932). ער איז אַריינגענומען געוואָרן אין דער גרופּע יונג ווילנע, פון וועלכער ער איז — צוזאַמען מיט אַברהם סוצקעווער — דער פּראָמינענטסטער פאָרשטייער. זיין ערשט לידערבוך, "יאָ", איז דערשינען אין ווילנע אין 1936.
נאָכן אָנפאַל פון נאַצישן דייטשלאַנד אויף ליטע, בעת דער צווייטער וועלט–מלחמה, אין יוני 1941, איז גראַדע געראָטן צו אַנטלויפן אין ראַטן–פאַרבאַנד, וואוּ ער האָט זיך אויפגעהאַלטן ביז 1946. דערנאָך געוואוינט אַ האַלב יאָר אין פוילן און אַ יאָר אין פאַריז, ביז ער האָט אין 1948 זיך באַזעצט אין ניו–יאָרק.
ביבליאגראפיע
די עגונה, ראמאן, 1961
- די קלויז און די גאס
- דורות, 1945
- דער מאמעס צוואה, 1949
- דער מאמעס שבתים, 1955
- דער מענטש פון פייער
- דער שולהויף, 1958
- דער שטומער מנין
- יא, 1936
- מוסרניקעס, 1939
- מיין קריג מיט הערש ראסיינער, עסיי (פון דעהם האָט מען געמאַכט דעהם פילם דער ויכוח)
- פארוואקסענע וועגן, 1947
- פליטים, 1947
- עלעגיע אויפן חזון איש
- עמוד האש
- צמח אטלאס
- שיין פון פארלאשענע שטערן, 1950
דרויסנדיגע לינקס
- חיים גראַדע ליינט פון זיין אַרבעט
- חיים גראַדע רעדט איבער דעם באַדייט פון דער מאָדערנער ייִדישער ליטעראַטור
דער פרייער מוסרניק שרייבער און פאעט חיים גראדע
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!