אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:ארץ ישראל יישוב בעת'ן ערשטן וועלט קריג"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
ק (החלפת טקסט – " זיינען" ב־" זענען") |
ק (החלפת טקסט – "קאַטעגאָריע:וויקידאטא שפראכן דעסקריפציע" ב־"") |
||
| (11 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{אימיגראציע גרופעס}} | {{אימיגראציע גרופעס}} | ||
בשעת דעם [[ערשטן וועלט קריג]] האט געהערשט אויף [[ארץ ישראל]] די [[אטאמאנישע אימפעריע]] (די טערקן) וואס האבן געמאכט שווערע [[גזירה|גזירות]] אויף דעם אידישן יישוב אין ארץ ישראל. דער לאגע איז געקומען צום ענד אין יאר [[ה'תרע"ח]] ; [[1918]] ווען די [[גרויסבריטאניע|בריטן]] האבן איינגענומען די טערקישע אימפעריע. | בשעת דעם [[ערשטן וועלט קריג]] האט געהערשט אויף [[ארץ ישראל]] די [[אטאמאנישע אימפעריע]] (די טערקן) וואס האבן געמאכט שווערע [[גזירה|גזירות]] אויף דעם אידישן יישוב אין ארץ ישראל. דער לאגע איז געקומען צום ענד אין יאר [[ה'תרע"ח]] ; [[1918]] ווען די [[גרויסבריטאניע|בריטן]] האבן איינגענומען די טערקישע אימפעריע. | ||
== די שוועריקייטן וואס האט באהערשט אויף די אידן אין ארץ ישראל == | == די שוועריקייטן וואס האט באהערשט אויף די אידן אין ארץ ישראל == | ||
* בשעת דעם ערשטן וועלט קריג האבן די אידן אין ארץ ישראל געליטן פון שטארקער ארימקייט, ווייל דער עיקר פרנסה פון די אידן פאר דער ערשטער וועלט קריג איז געווען פון [[עקספארט]]ן [[פרוכט]] קיין [[חוץ לארץ]], און ביי די [[פרומע]] פון אנשי [[ | * בשעת דעם ערשטן וועלט קריג האבן די אידן אין ארץ ישראל געליטן פון שטארקער ארימקייט, ווייל דער עיקר פרנסה פון די אידן פאר דער ערשטער וועלט קריג איז געווען פון [[עקספארט]]ן [[פרוכט]] קיין [[חוץ לארץ]], און ביי די [[פרומע]] פון אנשי [[ישוב הישן]] פון באקומען [[כספי חלוקה]] פון [[נדיב]]ים אין חוץ לארץ, אבער זינט דער ערשטער וועלט קריג וואס מען האט פארשפארט אלע גרעניצן האבן די אידן געבליבן אָן קיין [[פרנסה]]. | ||
* אויסער דעם האבן די [[טערקיי|טערקן]] ארויפגעלייגט אויף די אידן שווערע מלחמה-[[שטייער]] און גענומען פון די אידן [[בהמה|בהמות]], [[ווערקצייג]], [[עסנווארג]] און נאך... | * אויסער דעם האבן די [[טערקיי|טערקן]] ארויפגעלייגט אויף די אידן שווערע מלחמה-[[שטייער]] און גענומען פון די אידן [[בהמה|בהמות]], [[ווערקצייג]], [[עסנווארג]] און נאך... | ||
* צודערצו איז געווען אן א שרעקליכער [[געפאר]] וואס האט זיך פארפלייצט א [[היישעריק]]-מכה וואס האט פארדארבן אלע | * צודערצו איז געווען אן א שרעקליכער [[געפאר]] וואס האט זיך פארפלייצט א [[היישעריק]]-מכה וואס האט פארדארבן אלע איבריגע [[פלאנץ|פלאנצונגען]]. | ||
* אויך האט זיך צעשפרייט עטליכע שווערע [[מגיפה|מגיפות]] וואס האט דערארגעט פיל מענטשן. אזוי זענען די אידן געבליבן אָן גארנישט. פיל זענען [[שטארבן|געשטארבן]] פון [[הונגער]] און פון מגיפות. | * אויך האט זיך צעשפרייט עטליכע שווערע [[מגיפה|מגיפות]] וואס האט דערארגעט פיל מענטשן. אזוי זענען די אידן געבליבן אָן גארנישט. פיל זענען [[שטארבן|געשטארבן]] פון [[הונגער]] און פון מגיפות. | ||
דער באציאונג צווישן די טערקישע [[רעגירונג]] מיט די אידן איז | דער באציאונג צווישן די טערקישע [[רעגירונג]] מיט די אידן איז געווען זייער שלעכט, ווייל רוב פון די [[אימיגראציע גרופעס]] זענען געווען פון די [[איינשטימונג רעגירונגס]] (ווי [[רוסלאנד]] און נאך...) און דערפאר האבן די טערקן פארדאכט די אידן אלס [[שפיאן|שפיאנער]] וואס וועלן העלפן די בריטן צו מלחמה האלטן קעגן זיי, און דערפאר האבן די טערקן געפאדערט פון א טייל אידן צו מאביליזירן צו די טערקישע [[ארמיי]], און פון א טייל אידן פארלאזן די [[לאנד]] דורך [[עגיפטן]], אויך האבן זיי פארבאטן פון די אידן צו טראגן [[געווער]], האלטן [[פאסט מארקע]]ס, שרייבן בריוון אויף די [[אידיש]]ע אדער [[העברעיש]]ע [[שפראך]], לערנען אין די [[שולע]]ס נאר אויף [[טערקיש]], הויפהייבן די [[ישראלישע פאן]]. | ||
ביי דער ענדע פון דעם ערשטן וועלט קריג איז אראפ די צאל פון די אידישע | ביי דער ענדע פון דעם ערשטן וועלט קריג איז אראפ די צאל פון די אידישע איינוואוינער אין ארץ ישראל פון 84 טויזנט צו 56 טויזנט. | ||
[[קאַטעגאָריע:אידישע היסטאריע]] | [[קאַטעגאָריע:אידישע היסטאריע|װ]] | ||
[[קאַטעגאָריע:פאלעסטינע|יישוב]] | [[קאַטעגאָריע:פאלעסטינע|יישוב]] | ||
[[קאַטעגאָריע:ערשטע וועלט מלחמה]] | [[קאַטעגאָריע:ערשטע וועלט מלחמה]] | ||
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | [[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:היישוב היהודי בארץ ישראל בימי מלחמת העולם הראשונה]] | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 05:58, 24 אקטאבער 2023
| עליות קיין ארץ ישראל אין דער נייער צייט |
עליות נאכן אויפשטעלן די מדינה: |
בשעת דעם ערשטן וועלט קריג האט געהערשט אויף ארץ ישראל די אטאמאנישע אימפעריע (די טערקן) וואס האבן געמאכט שווערע גזירות אויף דעם אידישן יישוב אין ארץ ישראל. דער לאגע איז געקומען צום ענד אין יאר ה'תרע"ח ; 1918 ווען די בריטן האבן איינגענומען די טערקישע אימפעריע.
די שוועריקייטן וואס האט באהערשט אויף די אידן אין ארץ ישראל
- בשעת דעם ערשטן וועלט קריג האבן די אידן אין ארץ ישראל געליטן פון שטארקער ארימקייט, ווייל דער עיקר פרנסה פון די אידן פאר דער ערשטער וועלט קריג איז געווען פון עקספארטן פרוכט קיין חוץ לארץ, און ביי די פרומע פון אנשי ישוב הישן פון באקומען כספי חלוקה פון נדיבים אין חוץ לארץ, אבער זינט דער ערשטער וועלט קריג וואס מען האט פארשפארט אלע גרעניצן האבן די אידן געבליבן אָן קיין פרנסה.
- אויסער דעם האבן די טערקן ארויפגעלייגט אויף די אידן שווערע מלחמה-שטייער און גענומען פון די אידן בהמות, ווערקצייג, עסנווארג און נאך...
- צודערצו איז געווען אן א שרעקליכער געפאר וואס האט זיך פארפלייצט א היישעריק-מכה וואס האט פארדארבן אלע איבריגע פלאנצונגען.
- אויך האט זיך צעשפרייט עטליכע שווערע מגיפות וואס האט דערארגעט פיל מענטשן. אזוי זענען די אידן געבליבן אָן גארנישט. פיל זענען געשטארבן פון הונגער און פון מגיפות.
דער באציאונג צווישן די טערקישע רעגירונג מיט די אידן איז געווען זייער שלעכט, ווייל רוב פון די אימיגראציע גרופעס זענען געווען פון די איינשטימונג רעגירונגס (ווי רוסלאנד און נאך...) און דערפאר האבן די טערקן פארדאכט די אידן אלס שפיאנער וואס וועלן העלפן די בריטן צו מלחמה האלטן קעגן זיי, און דערפאר האבן די טערקן געפאדערט פון א טייל אידן צו מאביליזירן צו די טערקישע ארמיי, און פון א טייל אידן פארלאזן די לאנד דורך עגיפטן, אויך האבן זיי פארבאטן פון די אידן צו טראגן געווער, האלטן פאסט מארקעס, שרייבן בריוון אויף די אידישע אדער העברעישע שפראך, לערנען אין די שולעס נאר אויף טערקיש, הויפהייבן די ישראלישע פאן.
ביי דער ענדע פון דעם ערשטן וועלט קריג איז אראפ די צאל פון די אידישע איינוואוינער אין ארץ ישראל פון 84 טויזנט צו 56 טויזנט.
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!