אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:אלקאלי מעטאל"
ק (החלפת טקסט – "{{וויסן-שטומף}}" ב־"{{שטומף|וויסנשאפט}}") |
ק (החלפת טקסט – "{{דעסקריפציע||ענגליש=" ב־"{{דעסקריפציע||ענגליש = ") |
||
| (8 מיטלסטע ווערסיעס פון 4 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = group of chemical elements|העב=יסוד מתכתי|דייטש=Chemische Elemente der 1. Gruppe des Periodensystems|}} | |||
'''אַלקאַלי מעטאַלן''' זענען די [[כעמישער עלעמענט|כעמישע עלעמענטן]] אין '''גרופע 1''' פון דער [[פעריאדישע טאבעלע|פעריאדישער טאבעלע]]. זיי זענען ווייך און, ווען ריין, האבן זיי א זילבערנעם קאליר (צעז זעט אויס א ביסל גאלדן). אין דער לופט ווערן זיי שווארץ. | '''אַלקאַלי מעטאַלן''' זענען די [[כעמישער עלעמענט|כעמישע עלעמענטן]] אין '''גרופע 1''' פון דער [[פעריאדישע טאבעלע|פעריאדישער טאבעלע]]. זיי זענען ווייך און, ווען ריין, האבן זיי א זילבערנעם קאליר (צעז זעט אויס א ביסל גאלדן). אין דער לופט ווערן זיי שווארץ. | ||
זיי האבן איין [[עלעקטראן]] אין דער דרויסנדיקער שאָל, און קענען אוועקגעבן דעם עלעקטראן גאנץ גרינג אין א [[כעמישע רעאקציע|רעאקציע]], וואס גיט זיי א לאדונג פון 1+. זיי רעאגירן שטארקן מיט [[וואסער]], דערפאר טוט מען זיי שפייכלערן אין [[פאראפין]] אייל (קעראסין), וואס אנטהאלט נישט קיין וואסער. אזוי ווי זיי רעאגירן שטארק קען מען נישט געפינען די עלעמענטן | זיי האבן איין [[עלעקטראן]] אין דער דרויסנדיקער שאָל, און קענען אוועקגעבן דעם עלעקטראן גאנץ גרינג אין א [[כעמישע רעאקציע|רעאקציע]], וואס גיט זיי א לאדונג פון 1+. זיי רעאגירן שטארקן מיט [[וואסער]], דערפאר טוט מען זיי שפייכלערן אין [[פאראפין]] אייל (קעראסין), וואס אנטהאלט נישט קיין וואסער. אזוי ווי זיי רעאגירן שטארק קען מען נישט געפינען די עלעמענטן נאטורליך נאר ווען זיי זענען פארבונדן מיט אנדערע עלעמענטן. זיי פארבינדן זיך גוט מיט אלע עלעמענטן אויסער די [[איידעלער גאז|איידעלע גאזן]]. | ||
די אלקאלי מעטאלן זענען: | די אלקאלי מעטאלן זענען: | ||
| שורה 13: | שורה 14: | ||
[[טעקע:Alkalimetalle.jpg|קליין|250px|די אלקאלי מעטאלן]] | [[טעקע:Alkalimetalle.jpg|קליין|250px|די אלקאלי מעטאלן]] | ||
ליטיום רעאגירט דער | ליטיום רעאגירט דער ווייניגסטער, און פראנקיום דער מערסטער. | ||
די אלקאלי מעטאלן רעאגירן מיט [[האלאגען|האלאגענס]] צו שאפן זאלצן. | די אלקאלי מעטאלן רעאגירן מיט [[האלאגען|האלאגענס]] צו שאפן זאלצן. | ||
נאטריום איז א | נאטריום איז א וויכטיגער אלקאלי מעטאל וואס געפינט זיך אין דעם זאלץ [[נאטריום קלאריד]] (NaCl) ('[[זאלץ|טיש זאלץ]]'). די רעאקציע צווישן נאטריום און כלאר וואס שאפט NaCl האט די פארמעל: | ||
2Na + Cl<sub>2</sub> --> 2NaCl | 2Na + Cl<sub>2</sub> --> 2NaCl | ||
| שורה 28: | שורה 29: | ||
[[קאַטעגאָריע:אלקאלי מעטאלן| ]] | [[קאַטעגאָריע:אלקאלי מעטאלן| ]] | ||
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | [[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:מתכת אלקלית]] | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 11:05, 26 אקטאבער 2023
אַלקאַלי מעטאַלן זענען די כעמישע עלעמענטן אין גרופע 1 פון דער פעריאדישער טאבעלע. זיי זענען ווייך און, ווען ריין, האבן זיי א זילבערנעם קאליר (צעז זעט אויס א ביסל גאלדן). אין דער לופט ווערן זיי שווארץ.
זיי האבן איין עלעקטראן אין דער דרויסנדיקער שאָל, און קענען אוועקגעבן דעם עלעקטראן גאנץ גרינג אין א רעאקציע, וואס גיט זיי א לאדונג פון 1+. זיי רעאגירן שטארקן מיט וואסער, דערפאר טוט מען זיי שפייכלערן אין פאראפין אייל (קעראסין), וואס אנטהאלט נישט קיין וואסער. אזוי ווי זיי רעאגירן שטארק קען מען נישט געפינען די עלעמענטן נאטורליך נאר ווען זיי זענען פארבונדן מיט אנדערע עלעמענטן. זיי פארבינדן זיך גוט מיט אלע עלעמענטן אויסער די איידעלע גאזן.
די אלקאלי מעטאלן זענען:
ליטיום רעאגירט דער ווייניגסטער, און פראנקיום דער מערסטער.
די אלקאלי מעטאלן רעאגירן מיט האלאגענס צו שאפן זאלצן.
נאטריום איז א וויכטיגער אלקאלי מעטאל וואס געפינט זיך אין דעם זאלץ נאטריום קלאריד (NaCl) ('טיש זאלץ'). די רעאקציע צווישן נאטריום און כלאר וואס שאפט NaCl האט די פארמעל:
2Na + Cl2 --> 2NaCl
נאטריום האט אויך א הידראקסיד, נאטריום הידראקסיד (NaOH), גערופן 'בייסיקע סאדע'.
| פעריאדישע טאבעלע | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| H | He | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | |||||||||||||||||||||||||
| Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | |||||||||||||||||||||||||
| Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn | |||||||||||
| Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og | |||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!