בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
41,949
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "pא" ב־"פא"
ק (החלפת טקסט – "pר" ב־"פר") |
ק (החלפת טקסט – "pא" ב־"פא") |
||
| שורה 18: | שורה 18: | ||
ביכער וואס פרואוון ארומצונעמען דאס מענטשלעכע וויסן עקזיסטירן שוין פון אוראלטע צייטן. די ערשטע שריט צו שאפן ביכער וואס נעמען ארום די הויפט געביטן פון וויסן האט מען געמאכט אין [[אוראלט רוים]]. איינע פון פריסטע ענציקאלפעדישע ווערק וואס איז איבערגעבליבן ביז מאדערנע צייטן אין דער חיבור ''[[געשיכטע פון נאטור]]'' ({{שפראך-la|Naturalis Historia}}) פון [[פליני דער עלטערער]], און [[אוראלט רוים|רוימישער]] פאליטיקער וואס האט געלעבט אין דעם ערשטן יארהונדערט פון דער ציווילער רעכענונג. ער האט פארפאסט א ווערק פון 37 קאפיטלעך וועגן נאטירלעכער היסטאריע, ארכיטעקטור, מעדיצין, געאגראפיע, געאלאגיע און אנדערע אספעקטן פון זיין ארומיגער וועלט. ער שרייבט אין דעם פארווארט אז ער האט צוזאמענגעקליבן 20,000 פאקטן פון 2000 ווערק געשריבן דורך מער ווי 200 שרייבער, און דערצו האט ער צוגעלייגט נאך א סך ארטיקלען פון זיין אייגענער דערפארונג. מען האט פארעפנטלעכט זיין ווערק אין די יארן 77-79, און עס איז גאנץ מעגלעך אז ער האט נישט געהאט געענדיקט רעדאקטירן זיין ווערק בשעת זיין טויט ביים אויפרייס פון [[וועזואוו]] אין יאר 79.{{הערה|שם=naturalis| Naturalis Historia}} זיין ווערק איז געווען ברייט אנגענומען אין דעם [[מיטל אלטער]] און אין דעם 16טן יארהונדערט האט מען אנגעהויבן רופן אזא ווערק אן "ענציקלאפעדיע". | ביכער וואס פרואוון ארומצונעמען דאס מענטשלעכע וויסן עקזיסטירן שוין פון אוראלטע צייטן. די ערשטע שריט צו שאפן ביכער וואס נעמען ארום די הויפט געביטן פון וויסן האט מען געמאכט אין [[אוראלט רוים]]. איינע פון פריסטע ענציקאלפעדישע ווערק וואס איז איבערגעבליבן ביז מאדערנע צייטן אין דער חיבור ''[[געשיכטע פון נאטור]]'' ({{שפראך-la|Naturalis Historia}}) פון [[פליני דער עלטערער]], און [[אוראלט רוים|רוימישער]] פאליטיקער וואס האט געלעבט אין דעם ערשטן יארהונדערט פון דער ציווילער רעכענונג. ער האט פארפאסט א ווערק פון 37 קאפיטלעך וועגן נאטירלעכער היסטאריע, ארכיטעקטור, מעדיצין, געאגראפיע, געאלאגיע און אנדערע אספעקטן פון זיין ארומיגער וועלט. ער שרייבט אין דעם פארווארט אז ער האט צוזאמענגעקליבן 20,000 פאקטן פון 2000 ווערק געשריבן דורך מער ווי 200 שרייבער, און דערצו האט ער צוגעלייגט נאך א סך ארטיקלען פון זיין אייגענער דערפארונג. מען האט פארעפנטלעכט זיין ווערק אין די יארן 77-79, און עס איז גאנץ מעגלעך אז ער האט נישט געהאט געענדיקט רעדאקטירן זיין ווערק בשעת זיין טויט ביים אויפרייס פון [[וועזואוו]] אין יאר 79.{{הערה|שם=naturalis| Naturalis Historia}} זיין ווערק איז געווען ברייט אנגענומען אין דעם [[מיטל אלטער]] און אין דעם 16טן יארהונדערט האט מען אנגעהויבן רופן אזא ווערק אן "ענציקלאפעדיע". | ||
די ערשטע ענציקלאפעדיעס זענען נישט געווען אזוי באקוועם צו ניצן אזוי ווי די היינטיקע. יעדער ביישטייער האט אריינגעלייגט ארטיקלען אזוי ווי עס האט אים | די ערשטע ענציקלאפעדיעס זענען נישט געווען אזוי באקוועם צו ניצן אזוי ווי די היינטיקע. יעדער ביישטייער האט אריינגעלייגט ארטיקלען אזוי ווי עס האט אים געפאלן. צום ביישפיל, דער חיבור פון פליני דער עלטער ווערט איינגעארדנט לויט אלגעמיינע טעמעס וואס קומען אין א געוויסן לאגישן סדר, נישט אלפאבעטיש אזוי ווי מ'איז געוואוינט היינט. | ||
די גרעסטע ענציקלאפעדיע וואס מ'האט אמאל | די גרעסטע ענציקלאפעדיע וואס מ'האט אמאל פארפאסט איז די ענציקלאפעדיע וואס מ'האט רעדאגירט לויטן באפעל פונעם כינעזישן קייסער אינעם [[17טער י"ה|17טן יארהונדערט]], און וואס אנטהאלט 5,020 בענדער. | ||
ענציקלאפעדיעס אויפן סטיל וואס איז היינט באקאנט האט מען אנגעהויבן פארעפנטלעכען אינעם 18טן יארהונדערט: | ענציקלאפעדיעס אויפן סטיל וואס איז היינט באקאנט האט מען אנגעהויבן פארעפנטלעכען אינעם 18טן יארהונדערט: | ||
| שורה 31: | שורה 31: | ||
*אין יאר [[1809]] איז ארויסגעגאנגען די [[ענציקלאפעדיע בריטאניקא]] אין זעקס בענדער. | *אין יאר [[1809]] איז ארויסגעגאנגען די [[ענציקלאפעדיע בריטאניקא]] אין זעקס בענדער. | ||
*אן עקסטרעמער ביישפיל פון אן ענציקלאפעדיע מיט א ברייטן פארנעם איזי די מאנומענטאלישע ענציקלאפעדיע וואס מען האט ארויסגעגעבן אין דייטשלאנד Allgemeine Encyclopädie der Wissenschaften und Künste, in alphabetischer Folge (''אלגעמיינע ענציקלאפעדיע פון וויסנשאפטן און קונסטן, לויטן סדר פונעם אלפאבעט'') וואס האט אנטהאלט ארטיקלען מיט ביז 1,000 בלעטער. די ענציקלאפעדיע האט אנגעהויבן ווערן פארעפנטלעכט אין [[1818]] אין דער 168סטער און לעצטער באנד איז ארויסגעגאנגען אין יאר [[1914]]. | *אן עקסטרעמער ביישפיל פון אן ענציקלאפעדיע מיט א ברייטן פארנעם איזי די מאנומענטאלישע ענציקלאפעדיע וואס מען האט ארויסגעגעבן אין דייטשלאנד Allgemeine Encyclopädie der Wissenschaften und Künste, in alphabetischer Folge (''אלגעמיינע ענציקלאפעדיע פון וויסנשאפטן און קונסטן, לויטן סדר פונעם אלפאבעט'') וואס האט אנטהאלט ארטיקלען מיט ביז 1,000 בלעטער. די ענציקלאפעדיע האט אנגעהויבן ווערן פארעפנטלעכט אין [[1818]] אין דער 168סטער און לעצטער באנד איז ארויסגעגאנגען אין יאר [[1914]]. | ||
* די [[עלפטע אויסגאבע פון דער ענציקלאפעדיע בריטאניקא]] וואס האט זיך דערשינען אין [[1911]] ווייזט דאס גאנצע וויסן אין אנהייב פונעם [[20סטער י"ה|20סטן יארהונדערט]]. זי ווערט פאררעכענט די בעסטע אויסגאבע פון דער בריטאניקע, און טייל האלטן אפילו די בעסטע ענציקלאפעדיע וואס האט זיך נארווען דערשינען. פיל ארטיקלען אין איר זענען צעל מאל לענגער ווי די פאראלעלע ארטיקלען אין אנדערע ענציקלאפעדיעס. דאס איז געווען די ערשטע אויסגאבע מיט ארטיקלען געשריבן אויך דורך פרויען. די דאזיגע אויסגאבע איז מער נישט געשיצט דורך [[קאפירעכט]], און עקזיסטירט אין אן עלעקטראנישן | * די [[עלפטע אויסגאבע פון דער ענציקלאפעדיע בריטאניקא]] וואס האט זיך דערשינען אין [[1911]] ווייזט דאס גאנצע וויסן אין אנהייב פונעם [[20סטער י"ה|20סטן יארהונדערט]]. זי ווערט פאררעכענט די בעסטע אויסגאבע פון דער בריטאניקע, און טייל האלטן אפילו די בעסטע ענציקלאפעדיע וואס האט זיך נארווען דערשינען. פיל ארטיקלען אין איר זענען צעל מאל לענגער ווי די פאראלעלע ארטיקלען אין אנדערע ענציקלאפעדיעס. דאס איז געווען די ערשטע אויסגאבע מיט ארטיקלען געשריבן אויך דורך פרויען. די דאזיגע אויסגאבע איז מער נישט געשיצט דורך [[קאפירעכט]], און עקזיסטירט אין אן עלעקטראנישן פארמאט. | ||
* נאך אנזיכטיקע ענציקלאפעדיעס זענען די שפאנישע "[[ענסיקלאפעדיא עספאסא|Enciclopedia Universal Illustrada]]" און "[[ענסיקלאפעדיא אוניווירסטל מיקראנעט]]", און די דייטשע "[[Meyers Konversations-Lexikon]]" און "[[Brockhaus und Efron]]". | * נאך אנזיכטיקע ענציקלאפעדיעס זענען די שפאנישע "[[ענסיקלאפעדיא עספאסא|Enciclopedia Universal Illustrada]]" און "[[ענסיקלאפעדיא אוניווירסטל מיקראנעט]]", און די דייטשע "[[Meyers Konversations-Lexikon]]" און "[[Brockhaus und Efron]]". | ||
די היינטיקע ווערסיע pון אײַנזאַמלען לױטן | די היינטיקע ווערסיע pון אײַנזאַמלען לױטן אַלפאַבעטישן סדר pון די הױפּט־װערטער די ארטיקלען וועלכע ווידמען אלע-ערלײ צענטראַלע באַגריpן, דערשײַנונגען און װי אױך מענטשן, ערטער, געשעענישן אאז"וו, האָבן אין דעם 18טן יאָרהונדערט אױסגעטראַכט די פראַנצויזישע pילאָזאָpן, שרײַבער און װיסנשאַpטלער װעלכע מען רוpט טאַקע "די ענציקלאָפּעדיסטן" מיט דידראָ אין הויפּט. די דאָזיגע סיסטעם pון צונױpזאַמלען די סאַמע בעסטע וויסנשאפטן, קענטעניסן און באגרייפונגען pון יעדער גענעראציע איז געװאָרן גאָר שטאַרק פאַרשפּרײט איבער דער ציװיליזירטער װעלט, זינט דער סאַמע ערשטער פראַנצויזישער ענציקלאָפּעדיע האָט דער "ענציקלאָפּעדישער" זשאַנער זעלבסט דורכגעמאַכט פאַרשידענע גילגולים אין די װײַטערדיקע פּעריאדן װי אױך בײַ פאַרשידענע פעלקער און קולטור־קרייזן. | ||
== ייִדיש-שפּראַכיקע ענציקלאָפּעדיע == | == ייִדיש-שפּראַכיקע ענציקלאָפּעדיע == | ||