בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,359
רעדאגירונגען
ק (החלפת טקסט – "׳" ב־"'") |
ק (החלפת טקסט – "פֿ" ב־"פ") |
||
| שורה 12: | שורה 12: | ||
|accessdate = 2007-07-05 | |accessdate = 2007-07-05 | ||
|year = 1997 | |year = 1997 | ||
|publisher = Solarviews}}</ref> דער אינעווייניק באשטייט פון א קליינער יאדער פון שטיין און אייז, ארומגענומען מיט א דיקער שיכטע פון מעטאלישן הידראגען און א גאזישער דרויסנדיקער שיכטע. [[ווינט גיך|ווינט גיכן]] אויף סאטורן קען גרייכן 1800 ק"מ א שעה, אסאך גיכער ווי אויף יופיטער. סאטורן האט א פלאנעטיש [[מאגנעטיש פעלד]] מיטנדיק אין שטארקייט צווישן דעם פון דער ערד און דעם | |publisher = Solarviews}}</ref> דער אינעווייניק באשטייט פון א קליינער יאדער פון שטיין און אייז, ארומגענומען מיט א דיקער שיכטע פון מעטאלישן הידראגען און א גאזישער דרויסנדיקער שיכטע. [[ווינט גיך|ווינט גיכן]] אויף סאטורן קען גרייכן 1800 ק"מ א שעה, אסאך גיכער ווי אויף יופיטער. סאטורן האט א פלאנעטיש [[מאגנעטיש פעלד]] מיטנדיק אין שטארקייט צווישן דעם פון דער ערד און דעם קראפטיגערן פעלד ארום יופיטער. | ||
דעם פלאנעט'ס מערסט בארימטע אייגנקייט איז זיין פראמינענטע רינג סיסטעם וואס באשטייט מערסטנס פון אייז טיילכעלן, מיט א קלענערער מאס פון שטיינברעך און שטויב. נישט ווייניגער ווי 62 לבנות<ref>{{cite web|first=Enrico|last=Piazza|title=Saturn's Moons|work=Cassini, Equinox Mission|publisher=JPL NASA|url=http://saturn.jpl.nasa.gov/science/moons/|accessdate=22סטן יוני 2010|archiveurl=https://www.webcitation.org/62D9ohM2V?url=http://saturn.jpl.nasa.gov/science/moons/|archivedate=5טן אקטאבער 2011|deadurl=no|df=}}</ref> ארביטירן סאטורן, פון זיי 53 האבן אפיציעלע נעמען. דאס איז אחוץ די הונדערטער לבנה'לעך אין די רינגען. [[טיטאן]], סאטורנ'ס גרעסטע לבנה, און די צווייט־גרעסטע אין דער זון־סיסטעם , איז גרעסער פונעם פלאנעט [[מערקור]], אויבוואויל מיט א קלענערע מאסע, און איז די איינציקע לבנה אין דער זון־סיסטעם וואס מען ווייסט אז זי האט א ממשותדיקן אטמאספער.<ref name="Titan ref">{{cite web|url=http://saturn.jpl.nasa.gov/news/features/saturn-story/moons.cfm|title=די געשיכטע פון סאטורן|accessdate=7טן יולי 2007|last=Munsell|first=Kirk|date={{ר}}6טן אפריל 2005|publisher=NASA Jet Propulsion Laboratory; California Institute of Technology|archiveurl=https://www.webcitation.org/617Vt6xrq?url=http://saturn.jpl.nasa.gov/news/features/saturn-story/moons.cfm|archivedate=22סטן אויגוסט 2011|deadurl=yes|df=}}</ref> | דעם פלאנעט'ס מערסט בארימטע אייגנקייט איז זיין פראמינענטע רינג סיסטעם וואס באשטייט מערסטנס פון אייז טיילכעלן, מיט א קלענערער מאס פון שטיינברעך און שטויב. נישט ווייניגער ווי 62 לבנות<ref>{{cite web|first=Enrico|last=Piazza|title=Saturn's Moons|work=Cassini, Equinox Mission|publisher=JPL NASA|url=http://saturn.jpl.nasa.gov/science/moons/|accessdate=22סטן יוני 2010|archiveurl=https://www.webcitation.org/62D9ohM2V?url=http://saturn.jpl.nasa.gov/science/moons/|archivedate=5טן אקטאבער 2011|deadurl=no|df=}}</ref> ארביטירן סאטורן, פון זיי 53 האבן אפיציעלע נעמען. דאס איז אחוץ די הונדערטער לבנה'לעך אין די רינגען. [[טיטאן]], סאטורנ'ס גרעסטע לבנה, און די צווייט־גרעסטע אין דער זון־סיסטעם , איז גרעסער פונעם פלאנעט [[מערקור]], אויבוואויל מיט א קלענערע מאסע, און איז די איינציקע לבנה אין דער זון־סיסטעם וואס מען ווייסט אז זי האט א ממשותדיקן אטמאספער.<ref name="Titan ref">{{cite web|url=http://saturn.jpl.nasa.gov/news/features/saturn-story/moons.cfm|title=די געשיכטע פון סאטורן|accessdate=7טן יולי 2007|last=Munsell|first=Kirk|date={{ר}}6טן אפריל 2005|publisher=NASA Jet Propulsion Laboratory; California Institute of Technology|archiveurl=https://www.webcitation.org/617Vt6xrq?url=http://saturn.jpl.nasa.gov/news/features/saturn-story/moons.cfm|archivedate=22סטן אויגוסט 2011|deadurl=yes|df=}}</ref> | ||
| שורה 18: | שורה 18: | ||
== פיזישע כאראקטעריסטיק == | == פיזישע כאראקטעריסטיק == | ||
[[טעקע:Saturn,_Earth_size_comparison.jpg|לינקס|קליין|צונויפגעשטעלט בילד וואס פארגלייכט די גרייסן פון סאטורן און ערד]] | [[טעקע:Saturn,_Earth_size_comparison.jpg|לינקס|קליין|צונויפגעשטעלט בילד וואס פארגלייכט די גרייסן פון סאטורן און ערד]] | ||
סאטורן איז א [[גאז ריז]] ווייל בעיקר באשטייט ער פון וואסערשטאף און העליום. ער האט נישט קיין דייטלעכן אויבערפלאך, אבער ס'איז מעגלעך אז ער האט א סאלידן יאדער.<ref name="melosh2011" /> סאטורנ'ס ראטאציע איז גורם אז ער זאל האבן די פארעם פון אן אבלאטן [[ספערויד| | סאטורן איז א [[גאז ריז]] ווייל בעיקר באשטייט ער פון וואסערשטאף און העליום. ער האט נישט קיין דייטלעכן אויבערפלאך, אבער ס'איז מעגלעך אז ער האט א סאלידן יאדער.<ref name="melosh2011" /> סאטורנ'ס ראטאציע איז גורם אז ער זאל האבן די פארעם פון אן אבלאטן [[ספערויד|ספערויד]]; דאס הייסט, פלאטשיק ביי די פאלוסן און פוישיק ביי זיין עקוואטאר. זיינע עקוואטארישע און פאלוס־ ראדיוסן ענדערן זיך מיט כמעט 10%: 60,268 ק"מ קעגן 54,364 ק"מ.<ref name="fact" /> יופיטער, [[אוראנוס]] און [[נעפטון]], די אנדערע ריז־פלאנעטן אין דער זון־סיסטעם, זענען אויך אבלאט, אבער נישט אזוי שטארק ווי סאטורן. די קאמבינאציע פון דעם בייכל און דער ראטאציע ראטע פועל'ט אז די עפעקטיווע אויבערפלאך גראוויטאציע ביים עקוואטאר, 8.96 מ/ס<sup>2</sup>, איז 74% פון ביי די פאלוסן און איז ווייניגער ווי די אויבערפלאך גראוויטאציע פון דער ערד. אבער, די עקוואטארישע [[אנטרינונג-גיך]] פון קרוב צו 36 ק"מ/ס איז א סך גרעסער ווי פון דער ערד.<ref name="Gregersen2010">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=ptLFDN0z8gQC&pg=PA119|title=Outer Solar System: Jupiter, Saturn, Uranus, Neptune, and the Dwarf Planets|publisher=The Rosen Publishing Group|editor1-first=Erik|editor1-last=Gregersen|page=119|year=2010|isbn=978-1615300143}}</ref> | ||
סאטורן איז דער איינציגער פלאנעט אין דער זון־סיסטעם וואס איז ווייניגער געדעכט ווי וואסער—אומגעפער 30% ווייניגער.<ref name="preserve" /> כאטש דער יאדער פון סאטורן איז פיל געדעכטער ווי וואסער, די דורכשניטלעכע געדיכטקייט פונעם פלאנעט איז 0.69 ג/צ"מ<sup>3</sup> צוליב דעם אטמאספער. יופיטער האט 318 מאל אזויפיל מאסע ווי די ערד,<ref name="Jupiter fact" /> און סאטורן האט 95 אזויפיל מאסע ווי די ערד.<ref name="fact" /> צוזאמען האלטן יופיטער און סאטורן 92% פון דער גארער פלאנעטארישער מאסע אין דער זון־סיסטעם.<ref name="ssr152_1_423" /> | סאטורן איז דער איינציגער פלאנעט אין דער זון־סיסטעם וואס איז ווייניגער געדעכט ווי וואסער—אומגעפער 30% ווייניגער.<ref name="preserve" /> כאטש דער יאדער פון סאטורן איז פיל געדעכטער ווי וואסער, די דורכשניטלעכע געדיכטקייט פונעם פלאנעט איז 0.69 ג/צ"מ<sup>3</sup> צוליב דעם אטמאספער. יופיטער האט 318 מאל אזויפיל מאסע ווי די ערד,<ref name="Jupiter fact" /> און סאטורן האט 95 אזויפיל מאסע ווי די ערד.<ref name="fact" /> צוזאמען האלטן יופיטער און סאטורן 92% פון דער גארער פלאנעטארישער מאסע אין דער זון־סיסטעם.<ref name="ssr152_1_423" /> | ||
| שורה 37: | שורה 37: | ||
|access-date=29 June 2015}}</ref> כאטש סאטורן איז געווען נענטער צו דער ערד און דער זון סוף 2003.<ref name="opp2002" /> | |access-date=29 June 2015}}</ref> כאטש סאטורן איז געווען נענטער צו דער ערד און דער זון סוף 2003.<ref name="opp2002" /> | ||
פון צייט צו צייט ווערט סאטורן אקולטירט דורך דער [[לבנה]] (ד"ה, די לבנה באדעקט סאטורן אין דעם הימל). אזוי ווי אלע פלאנעטן אין דער זון־סיסטעם, פאסירן די אקולטאציעס פון סאטורן אין "סעזאנען". סאטורן־אקולטאציעס פאסירן 12 אדער מערערע מאל במשך א תקופה פון 12 מאנאטן, און דערנאך קומט א תקופה פון פינעף יאר אן קיין שום אקולטאציע.<ref name="Jon">{{cite news|title=Bright Saturn will blink out across Australia – for an hour, anyway|url=http://theconversation.com/bright-saturn-will-blink-out-across-australia-for-an-hour-anyway-26217|accessdate={{ר}}11טן מיי 2014|newspaper=The Conversation|date={{ר}}9טן מיי 2014|display-authors=1|author=Tanya Hill|author2=Jonti Horner}}</ref> אויסטראלישע אסטראנאמיע מומחים היל און הארנער קלערן אויף די סעזאנען פון די סאטורן אקולטאציעס אזוי:<blockquote>דאס איז א תוצאה פונעם | פון צייט צו צייט ווערט סאטורן אקולטירט דורך דער [[לבנה]] (ד"ה, די לבנה באדעקט סאטורן אין דעם הימל). אזוי ווי אלע פלאנעטן אין דער זון־סיסטעם, פאסירן די אקולטאציעס פון סאטורן אין "סעזאנען". סאטורן־אקולטאציעס פאסירן 12 אדער מערערע מאל במשך א תקופה פון 12 מאנאטן, און דערנאך קומט א תקופה פון פינעף יאר אן קיין שום אקולטאציע.<ref name="Jon">{{cite news|title=Bright Saturn will blink out across Australia – for an hour, anyway|url=http://theconversation.com/bright-saturn-will-blink-out-across-australia-for-an-hour-anyway-26217|accessdate={{ר}}11טן מיי 2014|newspaper=The Conversation|date={{ר}}9טן מיי 2014|display-authors=1|author=Tanya Hill|author2=Jonti Horner}}</ref> אויסטראלישע אסטראנאמיע מומחים היל און הארנער קלערן אויף די סעזאנען פון די סאטורן אקולטאציעס אזוי:<blockquote>דאס איז א תוצאה פונעם פאקט אז דער לבנה'ס ארביט ארום דער ערד איז אנגעבויגן צום ארביט פון דער ערד ארום דער ערד – במילא רוב פון דער צייט, גייט די לבנה העכער אדער נידריגער פון סאטורן אין דעם הימל, און קיין אקולטאציע פאסירט נישט. נאר ווען סאטורן ליגט נאנט צו דעם פונקט וואו דער ארביט פון דער לבנה טרעפט דעם "פלוין פון דעם עקליפטיק" קען פאסירן אן אקולטאציע – און אין אזא פאל פאסירן אקולטאציעס יעדע מאל די לבנה גייט אדורך, ביז סאטורן רוקט זיך אווען פון דעם אריבערגאנג פונקט.<ref name="Jon" /></blockquote> | ||
== רעפערענצן == | == רעפערענצן == | ||
רעדאגירונגען