בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,362
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "פֿ" ב־"פ"
ק (החלפת טקסט – "׳" ב־"'") |
ק (החלפת טקסט – "פֿ" ב־"פ") |
||
| שורה 36: | שורה 36: | ||
אין די לעצטע יארן האט מען דארטן געטראפן אסאך [[בריליאנט|דיאמאנטן]] גרובער, וואס דאס האט שטארק אראפגעברענגט דעם מארק, זינט דורך דעם האט [[דע בירס]] פארלוירן דעם מאנאפאל. | אין די לעצטע יארן האט מען דארטן געטראפן אסאך [[בריליאנט|דיאמאנטן]] גרובער, וואס דאס האט שטארק אראפגעברענגט דעם מארק, זינט דורך דעם האט [[דע בירס]] פארלוירן דעם מאנאפאל. | ||
עס זײַנען דאָ װײניק ייִדן אין ניגעריע, זיי זײַנען איגבאָס, אַן | עס זײַנען דאָ װײניק ייִדן אין ניגעריע, זיי זײַנען איגבאָס, אַן אַפריקאַנישער שבֿט. | ||
ניגעריע ווערט אפט גערופן דער "ריז פון אפריקע ", צוליב איר גרויסע באפעלקערונג און עקאנאמיע.<ref name="giant">''Nigeria: Giant of Africa,'' by Peter Holmes 1987</ref> מיט 201 מיליאן באוואוינער, איז ניגעריע דאס מערסט־באפעלקערטע לאנד אין אפריקע און דאס זיבעטע מערסט־באפעלקערטע לאנד אין דער וועלט. ניגעריע האט די דריט־גרעסטע יוגנט־באפעלקערונג אין דער וועלט, נאך [[אינדיע]] און [[כינע]], מיט מער ווי 90 מיליאן פון אירע באוואוינער אונטער 18.<ref>{{cite book|title=The CIAWorld Fact Book 2014|date=2013|publisher=Skyhorse Publishing, Inc|isbn=978-1-62636-073-0}}</ref><ref name="Profile">{{cite journal|last=Library of Congress – Federal Research Division|title=Country profile: Nigeria|date=July 2008|page=9|url=http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Nigeria.pdf|accessdate=28 December 2011}}</ref> דאס לאנד ווערט גערעכנט א פילנאציאנאלע מדינה, מיט 250 עטנישע גרופעס,<ref name="USEN">{{cite web|title=Nigeria Fact Sheet|url=https://photos.state.gov/libraries/nigeria/487468/pdfs/Nigeria%20overview%20Fact%20Sheet.pdf|publisher=פאראייניגטע שטאטן אמבאסאדע אין ניגעריע|accessdate=23סטן סעפטעמבער 2018}}</ref> פון וועלכע די דריי גרעסטע זענען די הויזע, איגבא און יארובא; די עטנישע גרופעס רעדן מער ווי 500 פארשידענע שפראכן.<ref name="USEN" /><ref>{{cite web|url=https://www.pbs.org/newshour/updates/africa-jan-june07-ethnic_04-05/|title=Ethnicity in Nigeria|publisher=PBS|date={{ר}}5טן אפריל 2007|accessdate=9טן מיי 2015}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.ethnologue.com/country/NG|title=Nigeria|website=Ethnologue|language=en|access-date=2019-07-04}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.languagesoftheworld.info/geolinguistics/linguistic-diversity-in-africa-and-europe.html|title=Linguistic diversity in Africa and Europe - Languages Of The World|last=|first=|date=2011-06-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20170915122923/http://www.languagesoftheworld.info/geolinguistics/linguistic-diversity-in-africa-and-europe.html|archive-date=2017-09-15|url-status=unfit|access-date=2019-07-04}}</ref> די אפיציעלע שפראך פון ניגעריע איז ניגערישע ענגליש וואס איז א צד־השווה איבער אלע באזונדערע שפראכן אין לאנד. ניגעריע איז צעטיילט אויף צוויי צווישן קריסטן, וואס וואוינען מערסטנס אין דרום טייל פון לאנד, און מוסולמענער, וואס וואוינען מערסטנס אין צפון. א מינערהייט פון דער באפעלקערונג האלטן די אלטע רעליגיעס פון ניגעריע, ווי למשל די אלטע רעליגיעס פון די איגבא און די יארובא. | ניגעריע ווערט אפט גערופן דער "ריז פון אפריקע ", צוליב איר גרויסע באפעלקערונג און עקאנאמיע.<ref name="giant">''Nigeria: Giant of Africa,'' by Peter Holmes 1987</ref> מיט 201 מיליאן באוואוינער, איז ניגעריע דאס מערסט־באפעלקערטע לאנד אין אפריקע און דאס זיבעטע מערסט־באפעלקערטע לאנד אין דער וועלט. ניגעריע האט די דריט־גרעסטע יוגנט־באפעלקערונג אין דער וועלט, נאך [[אינדיע]] און [[כינע]], מיט מער ווי 90 מיליאן פון אירע באוואוינער אונטער 18.<ref>{{cite book|title=The CIAWorld Fact Book 2014|date=2013|publisher=Skyhorse Publishing, Inc|isbn=978-1-62636-073-0}}</ref><ref name="Profile">{{cite journal|last=Library of Congress – Federal Research Division|title=Country profile: Nigeria|date=July 2008|page=9|url=http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Nigeria.pdf|accessdate=28 December 2011}}</ref> דאס לאנד ווערט גערעכנט א פילנאציאנאלע מדינה, מיט 250 עטנישע גרופעס,<ref name="USEN">{{cite web|title=Nigeria Fact Sheet|url=https://photos.state.gov/libraries/nigeria/487468/pdfs/Nigeria%20overview%20Fact%20Sheet.pdf|publisher=פאראייניגטע שטאטן אמבאסאדע אין ניגעריע|accessdate=23סטן סעפטעמבער 2018}}</ref> פון וועלכע די דריי גרעסטע זענען די הויזע, איגבא און יארובא; די עטנישע גרופעס רעדן מער ווי 500 פארשידענע שפראכן.<ref name="USEN" /><ref>{{cite web|url=https://www.pbs.org/newshour/updates/africa-jan-june07-ethnic_04-05/|title=Ethnicity in Nigeria|publisher=PBS|date={{ר}}5טן אפריל 2007|accessdate=9טן מיי 2015}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.ethnologue.com/country/NG|title=Nigeria|website=Ethnologue|language=en|access-date=2019-07-04}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.languagesoftheworld.info/geolinguistics/linguistic-diversity-in-africa-and-europe.html|title=Linguistic diversity in Africa and Europe - Languages Of The World|last=|first=|date=2011-06-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20170915122923/http://www.languagesoftheworld.info/geolinguistics/linguistic-diversity-in-africa-and-europe.html|archive-date=2017-09-15|url-status=unfit|access-date=2019-07-04}}</ref> די אפיציעלע שפראך פון ניגעריע איז ניגערישע ענגליש וואס איז א צד־השווה איבער אלע באזונדערע שפראכן אין לאנד. ניגעריע איז צעטיילט אויף צוויי צווישן קריסטן, וואס וואוינען מערסטנס אין דרום טייל פון לאנד, און מוסולמענער, וואס וואוינען מערסטנס אין צפון. א מינערהייט פון דער באפעלקערונג האלטן די אלטע רעליגיעס פון ניגעריע, ווי למשל די אלטע רעליגיעס פון די איגבא און די יארובא. | ||
| שורה 42: | שורה 42: | ||
== געאגראפיע == | == געאגראפיע == | ||
<!--[[טעקע:lagbeach.jpg|קליין|רעכטס|אלפא פלאזשע אין לאגאס]]--> | <!--[[טעקע:lagbeach.jpg|קליין|רעכטס|אלפא פלאזשע אין לאגאס]]--> | ||
ניגעריע איז פלאצירט אין מערב אפריקע ביים [[איינגאס פון גינע]] און האט א שטח סה"כ פון 923,768 קוואדראט ק"מ,<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2147rank.html Rank Order - Area].</ref> אזוי איז זי דער וועלט'ס 32סטע גרעסטע לאנד (נאך [[טאנזאניע]]). זי איז בערך צוויי מאל אזוי גרויס ווי [[קאליפארניע]]. זי האט א גרענעץ לאנג 4047 ק"מ: מיט בענין (773 ק"מ), ניזשער (1497 ק"מ), טשאד (87 ק"מ), קאמערון (1690 ק"מ), און האט א בארטן לאנג 853 ק"מ.<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ni.html CIA וועלט | ניגעריע איז פלאצירט אין מערב אפריקע ביים [[איינגאס פון גינע]] און האט א שטח סה"כ פון 923,768 קוואדראט ק"מ,<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2147rank.html Rank Order - Area].</ref> אזוי איז זי דער וועלט'ס 32סטע גרעסטע לאנד (נאך [[טאנזאניע]]). זי איז בערך צוויי מאל אזוי גרויס ווי [[קאליפארניע]]. זי האט א גרענעץ לאנג 4047 ק"מ: מיט בענין (773 ק"מ), ניזשער (1497 ק"מ), טשאד (87 ק"מ), קאמערון (1690 ק"מ), און האט א בארטן לאנג 853 ק"מ.<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ni.html CIA וועלט פאקטבוך]. Note that coastlines, and borders based on rivers or natural features, are fractals, the length of which is imprecise and depends on the measurement convention adopted.</ref> דער העכסטער פונקט אין ניגעריע איז [[טשאפאל וואדי]] הויך 2419 מ'. די הויפט טייכן זענען דער [[ניזשער טייך|ניזשער]] און דער [[בענו]] וואס קומען צונויף און ליידיגן זיך אויס אין דער [[ניזשער דעלטע]], פון דער וועלט'ס גרעסטע דעלטעס. | ||
ניגעריע ליגט צווישן גארטל־ליניעס [[4th parallel north|4°]] און [[14th parallel north|14°N]], און צווישן די מערידיאנען [[2nd meridian east|2°]] און [[15th meridian east|15°E]]. | ניגעריע ליגט צווישן גארטל־ליניעס [[4th parallel north|4°]] און [[14th parallel north|14°N]], און צווישן די מערידיאנען [[2nd meridian east|2°]] און [[15th meridian east|15°E]]. | ||
| שורה 55: | שורה 55: | ||
=== לאנדווירטשאפט === | === לאנדווירטשאפט === | ||
[[טעקע:Farm_Ploughing,_Kwara_State,_Nigeria.jpg|קליין|אקערן א | [[טעקע:Farm_Ploughing,_Kwara_State,_Nigeria.jpg|קליין|אקערן א פארם אין קווארא שטאַט]] | ||
אין יאר 2010 האבן אומגעפער 30% פון ניגעריער געארבעט אין לאנדווירטשאפט.<ref>{{cite web|url=http://www.nigerianstat.gov.ng/pages/download/41|title=Labour Force Statistics, 2010|publisher=Nigerian Bureau of Statistics|date=2010|accessdate=22סטן יוני 2015|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150424153316/http://www.nigerianstat.gov.ng/pages/download/41|archivedate=24סטן אפריל 2015}}</ref> לאנדווירטשאפט פלעגט זייט פאר ניגעריע דער הויפט פארדינער פון אויסלענדישער וואלוטע.<ref>{{cite book|title=Democracy and Development in Africa|first=Claude|last=Ake|publisher=Brookings Institution Press|year=1996|isbn=978-0-8157-0220-7|page=48|url=https://books.google.com/?id=bs5rTH7GClgC&pg=PA48|accessdate=26סטן דעצעמבער 2008}}</ref> | אין יאר 2010 האבן אומגעפער 30% פון ניגעריער געארבעט אין לאנדווירטשאפט.<ref>{{cite web|url=http://www.nigerianstat.gov.ng/pages/download/41|title=Labour Force Statistics, 2010|publisher=Nigerian Bureau of Statistics|date=2010|accessdate=22סטן יוני 2015|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150424153316/http://www.nigerianstat.gov.ng/pages/download/41|archivedate=24סטן אפריל 2015}}</ref> לאנדווירטשאפט פלעגט זייט פאר ניגעריע דער הויפט פארדינער פון אויסלענדישער וואלוטע.<ref>{{cite book|title=Democracy and Development in Africa|first=Claude|last=Ake|publisher=Brookings Institution Press|year=1996|isbn=978-0-8157-0220-7|page=48|url=https://books.google.com/?id=bs5rTH7GClgC&pg=PA48|accessdate=26סטן דעצעמבער 2008}}</ref> | ||
| שורה 64: | שורה 64: | ||
=== אויל און נאטירלעכע גאז === | === אויל און נאטירלעכע גאז === | ||
[[טעקע:OandoHeadOffice.jpg|טעקסט=|רעכטס|קליין|[[Oando|אאנדא]] הויפט-ביורא אין וויקטאריע אינזל, [[לאגאס]]]] | [[טעקע:OandoHeadOffice.jpg|טעקסט=|רעכטס|קליין|[[Oando|אאנדא]] הויפט-ביורא אין וויקטאריע אינזל, [[לאגאס]]]] | ||
ניגעריע איז דער 12ט גרעסטער פראדוצירער פון | ניגעריע איז דער 12ט גרעסטער פראדוצירער פון נאפט אין דער וועלט און דער 8ט-גרעסטער עקספארטירער, און האט די 10ט גרעסטע באוויזענע רעזערוון. (דאס לאנד איז געווארן א מיטגליד אין [[אפעק]] אין יאר 1971.) נאפט שפילט א גרויסע ראלע אין דער ניגערישער עקאנאמיע, און שאפט 40% פון דעם ברוטא אינלענדישן פראדוקט און 80% פון דער רעגירונג'ס פארדינסט. | ||
ניגעריע האט אינגאנצן 159 | ניגעריע האט אינגאנצן 159 אויל־פעלדער און 1,481 אויל־קוואלן וואס אפערירן, לויטן דעפארטמענט פון נאפט־רעסורסן.<ref name="NDES">''Environmental Resources Managers Ltd, Niger Delta Environmental Survey Final Report Phase I; Volume I: Environmental and Socio-Economic Characteristics (Lagos: Niger Delta Environmental Survey, September 1997)''</ref> דער מערסט פראדוקטיווער ראיאן פונעם לאנד איז ניזשער דעלטע באסיין אין דעם ניזשער דעלטע ראיאן וואס נעמט איין 78 פון די 159 אויל־פעלדער. מערסט פון ניגעריע'ס אויל־פעלדער זענען קליין און פארשפרייט און, אין יאר 1990, האבן די קליינע פעלדער גערעכנט 62.1% ניגעריע'ס גארע פראדוקציע. פון דער אנדערער זייט האבן די זעכצן גרעסטע פעלדער פראדוציער פאדוצירט 37.9% פון ניגעריע'ס נאפט פראדוקציע אין יענער צייט.<ref name="politicaleconomy">''Nigeria: The Political Economy of Oil'' {{ISBN|0-19-730014-6}} (Khan, Ahmad)</ref>{{-}} | ||
== רעפערענצן == | == רעפערענצן == | ||
{{רעפליסטע | {{רעפליסטע | ||