אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:הארץ אטאקע"
ק (1 רעוויזיע אימפארטירט: אימפארטירט פון די יידישע וויקיפעדיע, זע ביישטייערער ליסטע) |
ק (החלפת טקסט – "פֿ" ב־"פ") |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
[[טעקע:Heart attack diagram.JPG|לינקס|230px]] | [[טעקע:Heart attack diagram.JPG|לינקס|230px]] | ||
'''הארץ אטאקע''' איז אַן [[wikt:אַקוטע|אַקוטע]] [[ | '''הארץ אטאקע''' איז אַן [[wikt:אַקוטע|אַקוטע]] [[אינפאַרקציע]] פון [[הארצמוסקל]] (AMI אָדער, מער געוויינטלעך צווישן [[דאקטאר|דאָקטוירים]], MI) איז אַן ערנסטע, פּלוצעמדיקע האַרצקרענק וואָס איז כּולל פאַרשיידענע ניוואָען [[ברוסטקאסטן|ברוסטווייטיק]] אָדער אומבאַקוועמקייט, [[שוואַכקייט]], [[שוויצן]], ניט־גוטקייט, [[ברעכן]] און קרומע האַרצריטמען, און דערפירט טייל מאָל צום פאַרלירן די [[באוויסטזיין|באַוווּסטזײַן]]. | ||
עס קומט | עס קומט פאָר ווען דאָס בלוטשטראָם צו אַ טייל [[הארץ|האַרץ]] ווערט איבערגעריסן. דאָס דערפירט צום [[טויט]] און [[שראם|פאַרשראַמונג]] (scarring) פון דאָס האַרצגעוועב אין יענעם אָרט. דער באַווירקטער ראַיאָן קען זײַן אַ גרויסער אָדער אַ קליינער, און דערפאַר זײַנען '''האַרצאַטאַקעס''' פון פאַרשיידענע מדרגות ערנצטקייט, נאָר זיי שטעלן מיט זיך פאָר אָפטמאָל אַ [[מעדיצין|מעדיצינישן]] נויטפאַל וואָס פאָדערט אויפמערק תּיכּף־ומיד, און דערמיט אַן אַקטיווירונג פון דער אָרטיקער גיכער הילף. | ||
מע שטעלט דעם [[דיִאַגנאָז]] מיט אַ קאָמבינאַציע | מע שטעלט דעם [[דיִאַגנאָז]] מיט אַ קאָמבינאַציע פון דער מעדיצינישער געשיכטע, רעזולטאַטן פון [[ע.ק.ג]], און [[הארצענזימען|האַרצענזימען]] (cardiac enzymes). די סאַמע וויכטיקסטע באַהאַנדלונג פאַר אַ מיִאָקאַרדיום־אינפאַרקט איז צו ווידער אויפצועפענען די בלוטשטראָם צום האַרץ, דורכן [[טראמבאליז|טראָמבאָליז]] (thrombolysis), דאָס הייסט צעלאָזן די בלוט־[[גליווער|פאַרגליווערונג]] אין דער [[ארטעריע|אַרטעריע]] מיט [[ענזים|ענזימען]] (enzymes), אָדער [[אנגיאפלאסטיק|אַנגיאָפּלאַסט]] (angioplasty), וואָס ניצט אַ באַלאָן אויפצופּראַלן די אַרטעריע. מע מוז שטרענג אויפפּאַסן אויפן פּאַציענט אויף אַ ספּעציעלן האַרצאָפּטייל אין [[שפיטאל|שפּיטאָל]] כּדי צו פאַרהיטן געוויסע קאָמפּליקאַציעס. מע לייגט אויך אַ טראָפּ אויף צווייטיקע פאַרהיטונג (secondary prevention), דאָס הייסט עלימינירן ריזיקעס וואָס קענען דערפירן צו ווײַטערדיקע האַרצאַטאַקעס. | ||
== סימפטאמען == | == סימפטאמען == | ||
רעוויזיע פון 15:32, 25 נאוועמבער 2022
הארץ אטאקע איז אַן אַקוטע אינפאַרקציע פון הארצמוסקל (AMI אָדער, מער געוויינטלעך צווישן דאָקטוירים, MI) איז אַן ערנסטע, פּלוצעמדיקע האַרצקרענק וואָס איז כּולל פאַרשיידענע ניוואָען ברוסטווייטיק אָדער אומבאַקוועמקייט, שוואַכקייט, שוויצן, ניט־גוטקייט, ברעכן און קרומע האַרצריטמען, און דערפירט טייל מאָל צום פאַרלירן די באַוווּסטזײַן.
עס קומט פאָר ווען דאָס בלוטשטראָם צו אַ טייל האַרץ ווערט איבערגעריסן. דאָס דערפירט צום טויט און פאַרשראַמונג (scarring) פון דאָס האַרצגעוועב אין יענעם אָרט. דער באַווירקטער ראַיאָן קען זײַן אַ גרויסער אָדער אַ קליינער, און דערפאַר זײַנען האַרצאַטאַקעס פון פאַרשיידענע מדרגות ערנצטקייט, נאָר זיי שטעלן מיט זיך פאָר אָפטמאָל אַ מעדיצינישן נויטפאַל וואָס פאָדערט אויפמערק תּיכּף־ומיד, און דערמיט אַן אַקטיווירונג פון דער אָרטיקער גיכער הילף.
מע שטעלט דעם דיִאַגנאָז מיט אַ קאָמבינאַציע פון דער מעדיצינישער געשיכטע, רעזולטאַטן פון ע.ק.ג, און האַרצענזימען (cardiac enzymes). די סאַמע וויכטיקסטע באַהאַנדלונג פאַר אַ מיִאָקאַרדיום־אינפאַרקט איז צו ווידער אויפצועפענען די בלוטשטראָם צום האַרץ, דורכן טראָמבאָליז (thrombolysis), דאָס הייסט צעלאָזן די בלוט־פאַרגליווערונג אין דער אַרטעריע מיט ענזימען (enzymes), אָדער אַנגיאָפּלאַסט (angioplasty), וואָס ניצט אַ באַלאָן אויפצופּראַלן די אַרטעריע. מע מוז שטרענג אויפפּאַסן אויפן פּאַציענט אויף אַ ספּעציעלן האַרצאָפּטייל אין שפּיטאָל כּדי צו פאַרהיטן געוויסע קאָמפּליקאַציעס. מע לייגט אויך אַ טראָפּ אויף צווייטיקע פאַרהיטונג (secondary prevention), דאָס הייסט עלימינירן ריזיקעס וואָס קענען דערפירן צו ווײַטערדיקע האַרצאַטאַקעס.
סימפטאמען
ווען א מענטש כאפט א הארץ אטאקע דויערט עס עטלעכע מינוטין ביז מען זעט די סימפטאמען, זעלטן קומען זיי זאפארט. ביי רוב מענטשן שפירט מען ברוסט פיין. די שמערצן קומען פון איסכעמיע (א מאנגל פון בלוט און זויערשטאף) אינעם הארץ מוסקל; דאס רופט מען אנגינא פעקטאריס. אפט שפירט מען שמערצן אין דעם לינקן ארעם, און אמאל אין דעם אונטער־קינבאק, דעם האלץ, דעם רעכטן ארעם, דעם רוקן, און אין טיילן פון דעם בויך.
ווייבער האבן אפט אנדערע סימפטאמען ווי מאנצבילן. די מערסטע געוויינטלעכע סימפטאמען שליסן איין קורצן אטעם, שוואכקייט, און מען שפירט פארמאטערט. טטייל פרויען שפירן מיד, שלאפן נישט גוט און האבן א קורצן אטעם ביז א חודש איידער זיי כאפן א הארץ אטאקע.