|
|
| שורה 1: |
שורה 1: |
| == די יידישע [[מיטאס]] ==
| |
| === אין [[תנ"ך]] === | | === אין [[תנ"ך]] === |
| [[בילד:Creation_of_Light.png|left|250px|thumb|ויהי אור]] | | [[בילד:Creation_of_Light.png|left|250px|thumb|ויהי אור]] |
| אין אנפאנג ספר [[בראשית]] ווערט דערציילט אין צוויי קאפיטלאך אין וועלכע סדר האט [[גאט]] באשאפן די וועלט. לויט די [[תנכישע פארשער]] איז ביידע קאפיטלאך געשריבן געווארן דורך באזונדערע מענטשן, און זיי זיינען צוויי ווערסיעס אין די וועלט באשאפענונג. און לויט די [[רעליגיע]] [[טראדיציע]] ביידע קאפיטלאך דערציילן די זעלבע געשיכטע, און די צווייטע קאפיטל דעטאליזירט די ערשטע קאפיטל. | | אין אנפאנג ספר [[בראשית]] ווערט דערציילט אין צוויי קאפיטלאך אין וועלכע סדר האט [[גאט]] באשאפן די וועלט. ביידע קאפיטלאך דערציילן די זעלבע געשיכטע, און די צווייטע קאפיטל דעטאליזירט די ערשטע קאפיטל. |
|
| |
|
| * אין פרק א' ווערט דערציילט אז די וועלט איז באשאפן געווארן אין פארלויף פון 6 וואכן-טעג לויטן סדר פון נישט ארגאנישע באשעפענישן, נאכער די געוויקס, נאכער די [[חיה|חיות]] און דער [[מענטש]]. | | * אין פרק א' ווערט דערציילט אז די וועלט איז באשאפן געווארן אין פארלויף פון 6 וואכן-טעג לויטן סדר פון נישט ארגאנישע באשעפענישן, נאכער די געוויקס, נאכער די [[חיה|חיות]] און דער [[מענטש]]. |
| שורה 15: |
שורה 14: |
| ** [[שבת]]: דער טאג האט גאט [[הייליג|געהייליקט]]. | | ** [[שבת]]: דער טאג האט גאט [[הייליג|געהייליקט]]. |
|
| |
|
| * אין פרק ב' ווערט דערציילט אז די וועלט איז באשאפן געווארן אין איין טאג.
| |
|
| |
| === אין דער ספר זוהר ===
| |
| לויט דער [[זוהר]] און די אנגענומע דעה ביי די יידישע [[אמונה]] איז אז גאט האט באשאפן די וועלט "יש מאין". אבער לויט ווי ס'זעט אויס אין אנפאנג פון [[ספר בראשית]] האט גאט באשאפן די וועלט "יש מיש", אבער ס'זיינען דא פיל פירושים לכאן ולכאן.
| |
|
| |
| == די [[בבל|בבלישע]] מיטאס "הענומע העליש" ==
| |
| די מיטאס דערציילט אז די וועלט איז באשאפן געווארן נאך די געשיכטע: פאר די בריאה זיינען געוועזן צוויי געצינער: דער גאט פון די זיסע וואסער "אפסו" און דער גאט פון די געזאלצענע וואסער "טימאס". זיי האבן געבארן דער גאט "אנשר" און פון אנשר זיינען ארויס נאך געצינער. אין א צייט ארום האבן "אפסו" מיט "טיאמס" געוואלט הרגענען אלע אנדערע געצינער ווייל זיי האבן געשטערט זייער רוהע. א צייט ארום האט דער גאט "אאה" איינגעשלעפערט "אפסו" און האט אים באלד געהרגעט. נאכער איז "מרדוך"ס [[ארמיי]] ארויס א [[מלחמה]] קעגן "טימאס" ארמיי, און מרדוך האט געווונען די מלחמה. גלייך נאך די מלחמה האט מרדוך מחליט געווען צו באשאפן די וועלט, האט ער צושניטן "טימא'ס" [[קערפער]] אויף צווייען, מיט איין טייל האט ער באשאפן די [[הימל]] און מיטן צווייטן טייל האט ער באשאפן די [[וועלט]] און באשטימט די [[זון]]/[[לבנה]]/[[שטערן]] אלץ געצינער. נאכער האבן די געניצער באשאפן דער [[מענטש]] פון א [[דינסט]] פון "טימאס" מיטן נאמען "קינגא". צום סוף האבן די אלע געניצער געמאכט א גרויסע [[פארטיי]] אויף זייער געווין.
| |
|
| |
| אין אנפאנג [[ספר בראשית]] קען מען זען ווי די תורה איז מבטל די בבלישע מיטאס (און אויך די פרסישע מיטאס פון קראקאדיל) {{דיק|וְחֹשֶׁךְ, עַל-פְּנֵי '''תְהוֹם'''. וַיִּבְרָא '''אֱלֹהִים''', אֶת-הַתַּנִּינִם הַגְּדֹלִים|[[ספר בראשית|בראשית]] א'}}. גאט האט באשאפן דעם תהום און דער תהום איז נישט קיין גאט. לויט די [[תנכישע פארשער]] טרעפט מען אין אנדערע פלעצער אין תנ"ך אמונות פון די אלטע באווסטע מיטאסן פון די קריג צווישן גאט מיט די וואסער אדער מיטן [[קראקאדיל]]. {{דיק|הֲלוֹא אַתְּ-הִיא הַמַּחְצֶבֶת רַהַב, מְחוֹלֶלֶת תַּנִּין הֲלוֹא אַתְּ-הִיא הַמַּחֲרֶבֶת יָם, מֵי תְּהוֹם רַבָּה|[[ספר שעיהו|ישעיהו]] נא}}
| |
|
| |
|
| | [[קאטעגאריע:אינהאלט אראפגענומען]] |
| | [[קאטעגאריע:פאדערט צופאסונג]] |
| [[קאַטעגאָריע:פילאסאפיע]] | | [[קאַטעגאָריע:פילאסאפיע]] |
| [[קאַטעגאָריע:תנ"ך]] | | [[קאַטעגאָריע:תנ"ך]] |