בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,368
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "׳" ב־"'"
ק (1 רעוויזיע אימפארטירט: אימפארטירט פון די יידישע וויקיפעדיע, זע ביישטייערער ליסטע) |
ק (החלפת טקסט – "׳" ב־"'") |
||
| שורה 17: | שורה 17: | ||
=== קלאסישע פיזיק === | === קלאסישע פיזיק === | ||
[[File:GodfreyKneller-IsaacNewton-1689.jpg|קליין|upright|סיר [[אייזיק ניוטאן]] (1643–1727), | [[File:GodfreyKneller-IsaacNewton-1689.jpg|קליין|upright|סיר [[אייזיק ניוטאן]] (1643–1727), וועמענ'ס [[ניוטאנ'ס געזעצן פון באוועגונג|געזעצן פון באוועגונג]] און [[ניוטאנ'ס געזעץ פון אוניווערסאלע גראוויטאציע|אוניווערסאלע גראוויטאציע]] זענען געווען הויפט מיילשטיינער אין קלאסישער פיזיק]] | ||
פיזיק איז געווארן א באזונדערע וויסנשאפט ווען די פריער־מאדערנע אייראפעער האבן געניצט עקספערימענטאלישע און קוואנטיטאווע מעטאדן צו אנטפלעקן וואס מען רופט היינט די געזעצן פון פיזיק.<ref name="benchaim2004">{{Harvard citation no brackets|Ben-Chaim|2004}}</ref> די הויפט אנטוויקלונגען אין דער דאזיגער תקופה שליסן איין טוישן דעם [[געאצענטרישער מאדעל|געאצענטרישן מאדעל]] פון דער [[זון סיסטעם|זון-סיסטעם]] מיט דעם העליאצענטרישן [[קאפערניק מאדעל]], די [[קעפלער'ס געזעצן|געזעצן פון דער באוועגונג פון פלאנעטארישע קערפערס]] וואס [[יאהאנעס קעפלער]] האט פעסטגעשטעלט צווישן 1609 און 1619, פיאנער-ארבעט אויף [[טעלעסקאפ|טעלעסקאפן]] און אבסערווירטע אסטראנאמיע דורך [[גאלילעא גאלילעי|גאלילעא גאלילעאי]] אין די 16טער און 17טער יארהונדערטער, און אייזיק | פיזיק איז געווארן א באזונדערע וויסנשאפט ווען די פריער־מאדערנע אייראפעער האבן געניצט עקספערימענטאלישע און קוואנטיטאווע מעטאדן צו אנטפלעקן וואס מען רופט היינט די געזעצן פון פיזיק.<ref name="benchaim2004">{{Harvard citation no brackets|Ben-Chaim|2004}}</ref> די הויפט אנטוויקלונגען אין דער דאזיגער תקופה שליסן איין טוישן דעם [[געאצענטרישער מאדעל|געאצענטרישן מאדעל]] פון דער [[זון סיסטעם|זון-סיסטעם]] מיט דעם העליאצענטרישן [[קאפערניק מאדעל]], די [[קעפלער'ס געזעצן|געזעצן פון דער באוועגונג פון פלאנעטארישע קערפערס]] וואס [[יאהאנעס קעפלער]] האט פעסטגעשטעלט צווישן 1609 און 1619, פיאנער-ארבעט אויף [[טעלעסקאפ|טעלעסקאפן]] און אבסערווירטע אסטראנאמיע דורך [[גאלילעא גאלילעי|גאלילעא גאלילעאי]] אין די 16טער און 17טער יארהונדערטער, און אייזיק ניוטאנ'ס אנטדעקונג און פאראייניקונג פון די [[געזעצן פון באוועגונג]] און [[אוניווערסאלע גראוויטאציע]] וואס טראגן היינט זיין נאמען.<ref>{{Harvard citation no brackets|Guicciardini|1999}}</ref> | ||
ניוטאן האט אויך אנטוויקלט דעם [[קאלקולוס]],{{efn|קאלקולוס איז געווארן אנטוויקלט אומאפהענגיק בערך די זעלבע צייט דורך [[גאטפריד ווילהעלם לייבניץ]]; while Leibniz was the first to publish his work and develop much of the notation used for calculus today, Newton was the first to develop calculus and apply it to physical problems. See also [[Leibniz–Newton calculus controversy]]}} די מאטעמאטישע שטודיע פון ענדערונג, וואס האט פארזארגט נייע מאטעמאטישע מעטאדן צו לייזן פראבלעמען אין פיזיק.<ref name="allen1997">{{Harvard citation no brackets|Allen|1997}}</ref> | ניוטאן האט אויך אנטוויקלט דעם [[קאלקולוס]],{{efn|קאלקולוס איז געווארן אנטוויקלט אומאפהענגיק בערך די זעלבע צייט דורך [[גאטפריד ווילהעלם לייבניץ]]; while Leibniz was the first to publish his work and develop much of the notation used for calculus today, Newton was the first to develop calculus and apply it to physical problems. See also [[Leibniz–Newton calculus controversy]]}} די מאטעמאטישע שטודיע פון ענדערונג, וואס האט פארזארגט נייע מאטעמאטישע מעטאדן צו לייזן פראבלעמען אין פיזיק.<ref name="allen1997">{{Harvard citation no brackets|Allen|1997}}</ref> | ||
| שורה 28: | שורה 28: | ||
=== מאדערנע פיזיק === | === מאדערנע פיזיק === | ||
[[טעקע:Max_Planck_(Nobel_1918).jpg|טעקסט=|קליין|[[מאקס פלאנק]] (1858–1947), דער איניציאטאר פון דער טעאריע פון [[קוואנטן-מעכאניק]]]] | [[טעקע:Max_Planck_(Nobel_1918).jpg|טעקסט=|קליין|[[מאקס פלאנק]] (1858–1947), דער איניציאטאר פון דער טעאריע פון [[קוואנטן-מעכאניק]]]] | ||
[[טעקע:Einstein1921_by_F_Schmutzer_2.jpg|טעקסט=|קליין|[[אלבערט איינשטיין|אלבערט איינשטין]] (1879–1955), | [[טעקע:Einstein1921_by_F_Schmutzer_2.jpg|טעקסט=|קליין|[[אלבערט איינשטיין|אלבערט איינשטין]] (1879–1955), וועמענ'ס ארבעט אויפן פאטא-עלעקטרישן עפעקט און אויף דער [[טעאריע פון רעלאטיוויטעט]] האט געברענגט צו א רעוואלוציע אין 20סטן-יארהונדערט פיזיק]] | ||
[[Modern physics|מאדערנע פיזיק]] האט אנגעהויבן אין דעם אנהייב 20סטן יארהונדערט מיט דער ארבעט פון [[מאקס פלאנק]] אין [[קוואנטן-מעכאניק|קוואנטן-טעאריע]] און [[אלבערט איינשטיין|אלבערט | [[Modern physics|מאדערנע פיזיק]] האט אנגעהויבן אין דעם אנהייב 20סטן יארהונדערט מיט דער ארבעט פון [[מאקס פלאנק]] אין [[קוואנטן-מעכאניק|קוואנטן-טעאריע]] און [[אלבערט איינשטיין|אלבערט איינשטיינ'ס]] [[טעאריע פון רעלאטיוויטעט]]. די ביידע טעאריעס זענען געווארן אנטוויקלט צוליב אומפונקטלעכקייטן אין קלאסישער מעכאניק אין געוויסע סיטואציעס. [[קלאסישע מעכאניק]] האט פאראויסגעזאגט אן ענדערבאר [[גיך פון ליכט]], וואס איז א סתירה צו דער קאנסטאנטער גיך פון ליכט פאראויסגעזאגט דורך [[מאקסוועלס גלײכונגען|מאקסוועל'ס גלייכונגען]] פון עלעקטראמאגנעטיזם; דאס איז געווארן פארראכטן דורך איינשטיינ'ס [[ספעציעלע טעאריע פון רעלאטיוויטעט]], וואס פארבייט קלאסישע מעכאניק פאר קערפערס וואס באוועגן זיך גיך, און נעמט איין א קאנסטאנטע גיך פון ליכט.<ref name="oconnorrobertson1996-relativity">{{Harvard citation no brackets|O'Connor|Robertson|1996a}}</ref> שווארצער-קערפער שטראלונג האט פארזארגט נאך א פראבלעם פאר קלאסישער פיזיק, וואס איז געווארן פארראכטן ווען פלאנק האט פארגעשטעלט אז די אנטוועקונג פון מאטערישע אסצילאטארן איז מעגלעך נאר אין דיסקרעטע טריט פראפארציאנעל צו זייער פֿרעקווענץ; this, along with the צוזאמען מיטן פאטא-עלעקטרישן עפעקט און א קאמפלעטער טעאריע וואס האט פאראויסגעזאגט דיסקרעטע ענערגיע ניוואען פון עלעקטראן ארביטאלן, האט דאס געפירט צו דער טעאריע פון קוואנטן-מעכאניק וואס האט איבערגענומען פון קלאסישער פיזיק פאר קליינע דיסטאנצן.<ref name="oconnorrobertson1996-quantum">{{Harvard citation no brackets|O'Connor|Robertson|1996b}}</ref> | ||
== אפטיילונגען אין פיזיק וויסנשאפט == | == אפטיילונגען אין פיזיק וויסנשאפט == | ||