בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,359
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "״" ב־"""
ק (1 רעוויזיע אימפארטירט: אימפארטירט פון די יידישע וויקיפעדיע, זע ביישטייערער ליסטע) |
ק (החלפת טקסט – "״" ב־""") |
||
| שורה 3: | שורה 3: | ||
== פֿריצײטיקע לעבן == | == פֿריצײטיקע לעבן == | ||
הורדוס אַנטיפּאַס איז געבוירן געװאָרן צו מלך [[הורדוס]] און איינער פֿון זײַנע װײַבער, מאַלטאַסע, אין בערך 20 יאָר פֿאַר דער [[איצטיקע צייט רעכענונג|איצטיקער צײַט־רעכענונג]] ( | הורדוס אַנטיפּאַס איז געבוירן געװאָרן צו מלך [[הורדוס]] און איינער פֿון זײַנע װײַבער, מאַלטאַסע, אין בערך 20 יאָר פֿאַר דער [[איצטיקע צייט רעכענונג|איצטיקער צײַט־רעכענונג]] (אצ"ר). | ||
מען ווייסט נישט קיין סך וועגן זײַן קינדהייט, אָבער משמעות, אַז האָט ער זיך געלערנט [[הלכה]] און העלעניזם, ווי אויך האט ער פארברענגט אין רוים אסאך, ווי דער שטייגער אין יענע תקופה צווישן פרינצן. | מען ווייסט נישט קיין סך וועגן זײַן קינדהייט, אָבער משמעות, אַז האָט ער זיך געלערנט [[הלכה]] און העלעניזם, ווי אויך האט ער פארברענגט אין רוים אסאך, ווי דער שטייגער אין יענע תקופה צווישן פרינצן. | ||
| שורה 12: | שורה 12: | ||
נאָך דעם טױט פֿון הורדוס, האָט אַנטיפּאַס געזעגלט קיין רױם אינאיינעם מיט הורדוס'נס אנדערע קינדער, כּדי אָפּצופֿרעגן די צװאה. דער קייסער, אויגוסטוס, האָט באַשלאָסן צו געבן אַרקילאַוס די פּראָװינצן [[ארץ יהודה|יהודה]], [[שומרון]] און [[אדום]]. צו אַנטיפּאַס האָט דער קייסער געגעבן דעם גליל און דאָס עבֿר־הירדן (פּערעאַ), ווען קיינער פון זיי איז נישט געווארן געקרוינט אלס קעניג, ארקילאוס איז באשטימט געווארן אלס עטנארך (נשיא) און אנטיפאס אלס טעטרארך (געגנטליכע מושל). | נאָך דעם טױט פֿון הורדוס, האָט אַנטיפּאַס געזעגלט קיין רױם אינאיינעם מיט הורדוס'נס אנדערע קינדער, כּדי אָפּצופֿרעגן די צװאה. דער קייסער, אויגוסטוס, האָט באַשלאָסן צו געבן אַרקילאַוס די פּראָװינצן [[ארץ יהודה|יהודה]], [[שומרון]] און [[אדום]]. צו אַנטיפּאַס האָט דער קייסער געגעבן דעם גליל און דאָס עבֿר־הירדן (פּערעאַ), ווען קיינער פון זיי איז נישט געווארן געקרוינט אלס קעניג, ארקילאוס איז באשטימט געווארן אלס עטנארך (נשיא) און אנטיפאס אלס טעטרארך (געגנטליכע מושל). | ||
אין זײַנע לענדער, האָט הורדוס אַנטיפּאַס באַפֿעסטיקט און געבויט דריי שטעט, איינס אין [[אונטער גליל]] -[[ציפורי]] און צוויי אין עבר הירדן, יולאס און ליוואס (זענען מיט די צייט געווארן דערפער און מער נישט באוווינט). ער האָט דערנאך געגרינדעט אַ נײַע שטאט און באשטימט אלס זיין הױפּטשטאָט, [[טבריה]], בײַם [[ים כנרת|ים־כּנרת]] אין 20 אָדער 21 | אין זײַנע לענדער, האָט הורדוס אַנטיפּאַס באַפֿעסטיקט און געבויט דריי שטעט, איינס אין [[אונטער גליל]] -[[ציפורי]] און צוויי אין עבר הירדן, יולאס און ליוואס (זענען מיט די צייט געווארן דערפער און מער נישט באוווינט). ער האָט דערנאך געגרינדעט אַ נײַע שטאט און באשטימט אלס זיין הױפּטשטאָט, [[טבריה]], בײַם [[ים כנרת|ים־כּנרת]] אין 20 אָדער 21 אצ"ר. | ||
אַנטיפּאַס האָט חתונה געהאַט מיט אַ [[נאַבאַטעאַ|נאַבאַטישער]] פּרינצעסין, [[פֿאַסאַעליס]]. מיט דער צײַט, האָט ער זיך אײַנגעליבט אין אַ הורדוסישער פֿרױ, [[העראָדיאַס]]. העראָדיאַס האָט אַנטיפּאַס צוגעזאָגט אַז זי װאָלט חתונה געהאַט מיט אים, אױב ער װאָלט אָפּגעגט מיט פֿאַסאַעליס. צום באַדױערן פֿאַר אַנטיפּאַס, פֿאַסאַעליס האָט דערהערט דעם פּלאַן, און האָט געבעטן אַנטיפּאַס צו פֿאָרן קײן נאַבאַטעאַ כּדי צו גאַסט בײַ איר פֿאָטער, דער קעניג [[חאַרעטאַט]] (חרתת אױף [[אראמיש|אַראַמיש]]). אַנטיפּאַס האָט דערלאָזט איר צו פֿאָרן, און זי האָט געזאָגט איר פֿאָטער די מעשׂה. חאַרעטאַט האָט מלחמה געהאַלטן מיט אַנטיפּאַס, און דער קעניג איז בײַגעקומען אַנטיפּאַס. | אַנטיפּאַס האָט חתונה געהאַט מיט אַ [[נאַבאַטעאַ|נאַבאַטישער]] פּרינצעסין, [[פֿאַסאַעליס]]. מיט דער צײַט, האָט ער זיך אײַנגעליבט אין אַ הורדוסישער פֿרױ, [[העראָדיאַס]]. העראָדיאַס האָט אַנטיפּאַס צוגעזאָגט אַז זי װאָלט חתונה געהאַט מיט אים, אױב ער װאָלט אָפּגעגט מיט פֿאַסאַעליס. צום באַדױערן פֿאַר אַנטיפּאַס, פֿאַסאַעליס האָט דערהערט דעם פּלאַן, און האָט געבעטן אַנטיפּאַס צו פֿאָרן קײן נאַבאַטעאַ כּדי צו גאַסט בײַ איר פֿאָטער, דער קעניג [[חאַרעטאַט]] (חרתת אױף [[אראמיש|אַראַמיש]]). אַנטיפּאַס האָט דערלאָזט איר צו פֿאָרן, און זי האָט געזאָגט איר פֿאָטער די מעשׂה. חאַרעטאַט האָט מלחמה געהאַלטן מיט אַנטיפּאַס, און דער קעניג איז בײַגעקומען אַנטיפּאַס. | ||
== דער גירוש פֿון אַנטיפּאַס == | == דער גירוש פֿון אַנטיפּאַס == | ||
אין בערך 39 | אין בערך 39 אצ"ר, האָט [[אגריפס דער ערשטער]], דער שװאָגער פֿון אַנטיפּאַס, באַקומען די די הערשאפט איבערן [[גולן]], [[בשן]] און די [[חורן]], ערטער וואס האט געהערט צו [[פיליפוס]] און איז ערקלערט געווארן אלס קעניג איבער די טעריטאריעס. האָט העראָדיאַס דערטריבן אַנטיפּאַס צו פֿרעגן דעם נײַעם קייסער [[גײַוס קאַליגולע]] פֿאַר אַ מלכות אױך. אַגריפּאַס געפֿעלט דער פּלאַן נישט. ער האָט באַשולדיקט אַנטיפּאַס אין פֿאַרשײדענע פֿאַרברעכנס צום קייסער. קייסער האָט געגלייבט אַגריפּאַס. הורדוס אַנטיפּאַס איז פארטריבן געװאָרן קיין [[פֿראַנקרײַך]] אָדער [[שפּאַניע]] (די שטאָט Lugdunum אױף [[לאטיין|לאַטײַן]]). אגריפס האט דערנאך באקומען פון קאליגולע די ראיאנען אונטערן הערשאפט פון אנטיפס, די גליל אין עבר הירדן. | ||
{{הורדוס הויז צייטליניע}} | {{הורדוס הויז צייטליניע}} | ||