אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:נפתלי משה אינדיג"

קיין רעדאגירונג באמערקונג
(בס"ד)
צייכן: רויע רעדאגירונג
 
אין תקציר עריכה
צייכן: רויע רעדאגירונג
שורה 9: שורה 9:
וויליאַמסבורג, ברוקלין
וויליאַמסבורג, ברוקלין
פונקציעס
פונקציעס
פאַרלעגער פון דער יידישער צייטונג דער בלאַט; גרינדער פון דער וויליאַמסבורגער יידישער קאָמוניטי ראַט (Williamsburg Jewish Community Council); מיטגליד פון ברוקלין קאָמוניטי באָרד 1
פאַרלעגער פון דער אידישער צייטונג [[דער בלאט|דער בלאַט]]; גרינדער פון דער וויליאַמסבורגער אידישער קאָמוניטי ראַט (Williamsburg Jewish Community Council); מיטגליד פון ברוקלין קאָמוניטי באָרד 1
קלאָץ־שטימען צאָל
קלאָץ־שטימען צאָל
טויזנטער שטימען; די סאַטמאַרער קהילה אין ברוקלין האָט אַרום 50,000–70,000 נפשות.
טויזנטער שטימען; די סאַטמאַרער קהילה אין ברוקלין האָט אַרום 50,000–70,000 נפשות.
  -->
  -->
'''נפתלי משה אינדיג''', איז אַ פיגור וואָס שטייט אין צענטער פון דער פּאָליטיק פון ניו יאָרק סיטי, אַלס אַ "ראביי", אַ הויז־באַלעבאַס, און אַן "[[עסקן]]". אינדיג איז אַ פירנדער מיטגליד פון דער סאַטמאַרער חסידישער סעקטע אין וויליאַמסבורג, ברוקלין, און איז איינער פון די חשובע פּערזענליכקייטן אין דער געגנט. מען זעט אים ווי אַ "קעניג־מאַכער" אין וואַלן צייטן, צוליב זיין קראַפט איבער אַ גרויסן בלאָק שטימען.
'''נפתלי משה אינדיג''', איז אַ באַקאַנטער פּאָליטישער עסקן און קהל-פירער פון דער סאטמארער חסידישער געמיינדע אין וויליאמסבורג, ברוקלין. ער איז אַ פירנדיקער מיטגליד אין דער אַהרונים פאַקציע, וועלכע ווערט געפירט דורך רבי אהרן טייטלבוים פון קרית יואל.


==אָרטאָדאָקסישע פּאָליטיק און די מאַכט פון דעם בלאָק==
אינדיג ווערט אָפט באַשריבן ווי אַ "פּאָליטישער קעניגמאַכער" אין ניו יארק סיטי וואלן, אדאַנק זיין פעאיגקייט צו מאָביליזירן אַ באדייטנדן בלאק־וואוט אין דער חרדישער קהילה. ער איז דער גרינדער און פירער פון דעם וויליאמסבורגער אידישן קאמיוניטי קאונסיל (Williamsburg Jewish Community Council), און דער פּובליצירער פון דער אידישער צייטונג "דער בלאַט". אינדיג איז אויך אַ מיטגליד פון דער ברוקלין קאמיוניטי באָרד 1 (CB1).
 
==עסקנות און פאליטישע איינפלוס==
די פּאָליטישע סטראַטעגיע פון אָרטאָדאָקסישע אידישע בלאָק־שטימען ווערט גענוצט דורך פרומע אידישע קהילות, בעיקר אין ניו יאָרק און ניו דזשערזי, וואו מען שטימט לויט די אָנווייזונגען פון דער לאָקאַלער פירערשאַפט. דאָס איז אַ מיטל צו זיין פאַרזיכערט אַז די קהילה'ס אינטערעסן ווערן פאָרגעשטעלט. די סאַטמאַרער קהילה אין וויליאַמסבורג איז איינע פון די גרעסטע חסידישע גרופּעס, און די פראַקציע פון אינדיג, די אַהרונים, האָבן פּאָליטישע השפּעה. די יונייטעד אידישע אָרגאַניזאַציעס פון וויליאַמסבורג (UJO), וועלכע ווערט געפירט דורך ר' [[משה דוד נידערמאן|דוד נידערמאַן]], דער פירער פון דער צווייטער סאַטמאַרער פראַקציע (זלמן טייטלבוים), דינט 75,000 אידיש־רעדנדע איינוואוינער פון צפון ברוקלין.
די פּאָליטישע סטראַטעגיע פון אָרטאָדאָקסישע אידישע בלאָק־שטימען ווערט גענוצט דורך פרומע אידישע קהילות, בעיקר אין ניו יאָרק און ניו דזשערזי, וואו מען שטימט לויט די אָנווייזונגען פון דער לאָקאַלער פירערשאַפט. דאָס איז אַ מיטל צו זיין פאַרזיכערט אַז די קהילה'ס אינטערעסן ווערן פאָרגעשטעלט. די סאַטמאַרער קהילה אין וויליאַמסבורג איז איינע פון די גרעסטע חסידישע גרופּעס, און די פראַקציע פון אינדיג, די אַהרונים, האָבן פּאָליטישע השפּעה. די יונייטעד אידישע אָרגאַניזאַציעס פון וויליאַמסבורג (UJO), וועלכע ווערט געפירט דורך ר' [[משה דוד נידערמאן|דוד נידערמאַן]], דער פירער פון דער צווייטער סאַטמאַרער פראַקציע (זלמן טייטלבוים), דינט 75,000 אידיש־רעדנדע איינוואוינער פון צפון ברוקלין.


ר' משה אינדיג האָט זיך געשלאָסן מיט פּאָליטיקער פאַר אַרום 25 יאָר, הגם ער זאָגט אַז ער האָט קיינמאָל נישט געוואָלט זיין אַ קהילה־טוער, נאָר ער איז "געדראַפט" געוואָרן צו דער ראָלע. זיין יסוד אין זיין "עסקנות" איז קיינמאָל נישט צו זאָגן "עס איז נישט מיין פּראָבלעם," נאָר אַלעמאָל צו געפינען אַ וועג צו העלפן דורך קאָנעקציעס. זיין אויסגאַנג איז געבויט אויף דער סאַטמאַרער שיטה פון לא לְהִתְגָּרוֹת בְּאֻמוֹת (נישט אַנטאַגאָניזירן די גוים), און ער גלייבט אַז "מען כאַפּט מער פליגן מיט האָניג".
ר' משה אינדיג האָט זיך געשלאָסן מיט פּאָליטיקער פאַר אַרום 25 יאָר, הגם ער זאָגט אַז ער האָט קיינמאָל נישט געוואָלט זיין אַן עסקן, נאָר ער איז "מגויס" געוואָרן צו דער ראָלע דורך דעם לעגענדאַרן סאטמארער ראש הקהל ר' [[יצחק ראזנבערג|יצחק ראָזנבערג]]. זיין יסוד אין זיין "עסקנות" איז קיינמאָל נישט צו זאָגן "עס איז נישט מיין פּראָבלעם," נאָר אַלעמאָל צו געפינען אַ וועג צו העלפן דורך קאָנעקציעס. זיין אויסגאַנג איז געבויט אויף דער סאַטמאַרער שיטה פון נישט מאכן "התגרות באומות", און ער גלייבט אַז "מען כאַפּט מער פליגן מיט האָניג", ברענגענדיג אַ ביישפּיל פון ברוקלין באָראָ פּרעזידענט אַנטאָניאָ רעינאָסאָ, וואָס איז פריער גערעכנט געוואָרן אַ "אויסגעשפּראָכענער שונא" פון דער קאָמוניטי, אָבער איז איצט אַ "גרויסער פריינד"{{הערה|שם=משפחה|The Kingmaker from Williamsburg - Mishpacha Magazine}}.
 
די וויליאמסבורג אידישער קאמיוניטי קאונסיל באַהאַנדלט טעגליך אַרום 80 אנפראַגעס פאר הילף מיט רעגירונגס־סערוויסעס, אימיגראַציע, און פאליטישע אַרבעט{{הערה|שם=משפחה}}. טייל פון זיין אַרבעט פאָוקיסט אויף הילף צו מענטשן מיט קאָמפּליצירטע ענינים ווי באַקומען בענעפיטן און שפּיטאָל בעטן, דאָס גיט אים כח אין דער קהילה{{הערה|{{לינק|שרייבער=|קעפל=Moishe Indig|אדרעס=https://tableofsuccess.hellgatenyc.com/moishe-indig/|זייטל=Table of Success|דאטום=October 9, 2025}}}}.


==קשרים מיט פּאָליטיקער און וואַלן־השפּעה==
==קשרים מיט פּאָליטיקער און וואַלן־השפּעה==
אינדיג האָט געהאַט נאָענטע פאַרבינדונגען מיט עטליכע הויכראַנגיגע ניו יאָרקער פּאָליטיקער:
אינדיג האָט אַ לאַנגע היסטאָריע פון נאָענטע באַצונגען מיט הויכראַנגיקע באַאַמטע אין ניו יארק סיטי.


• ביל דע בלאַזיאָ: אין 2013, האָט אינדיג געשפּילט אַ ראָלע אַלס קעניג־מאַכער דורך ענדאָרסירן דע בלאַזיאָ פאַר בירגערמייסטער. דע בלאַזיאָ האָט אים באַדאַנקט פאַר זיין פירערשאַפט און שטיצע. ר' משה אינדיג האָט דאַן באַרימט אַז ער האָט געהאָסט אַ פאנדרעיזער פאַר דע בלאַזיאָ און געקראָגן אַ דירעקטן אַקסעס צו זיין פּערזענליכער אימעיל און געהאָלפן מיט אַליין זיצונגען מיט סיטי קאָמיסיאָנערן.
• ביל דע בלאַזיאָ: אין 2013 האָט אינדיג אינדאָרסירט דע בלאַזיאָ פאַר בירגערמייסטער, געבנדיג 7,500 שטימען פאר ביל דע בלאַזיאָ אין דער דעמאָקראַטישער פּריימערי, העלפנדיג אים אויסמיידן אַ ראָנאָף. דע בלאַזיאָ האָט אים באַדאַנקט פאַר זיין פירערשאַפט און שטיצע און האָט דעמאָלט פאַרשפּראָכן צו שטיצן די פּראַקטיק פון מציצה בפה. ר' משה אינדיג האָט דאַן באַרימט אַז ער האָט געהאָסט אַ פאנדרעיזער פאַר דע בלאַזיאָ און געקראָגן אַ דירעקטן צוטריט צו זיין פּערזענליכער אימעיל און געהאָלפן מיט אַליין זיצונגען מיט סיטי קאָמיסיאָנערן{{הערה|1=Emails Detail Hasidic Power Broker's Direct Line To De Blasio's Office - The Forward}}. אין 2016 איז אינדיג אויסגעפאָרשט געוואָרן דורך די עף־בי־איי (FBI) וועגן דע בלאַזיאָ'ס פאנדרעיזינג{{הערה|{{לינק|שרייבער=E.B. Solomont|קעפל=De Blasio Campaign Donations {{!}} Mayor Bill De Blasio|אדרעס=https://therealdeal.com/new-york/2016/12/28/fbi-questions-brooklyn-landlord-moishe-indig-in-investigation-into-de-blasios-fundraising/|זייטל=The Real Deal|דאטום=December 28, 2016}}}}{{הערה|{{לינק|שרייבער=Aaron Short, Melissa Klein|קעפל=FBI grills de Blasio's Satmar pals in fundraising probe|אדרעס=https://nypost.com/2016/12/25/fbi-grills-de-blasios-satmar-pals-in-fundraising-probe/|זייטל=New York Post|דאטום=December 25, 2016}}}}.


• עריק אַדאַמס: אין דער 2021 וואַלן, האָט אינדיג געשטיצט עריק אַדאַמס, טראָץ דעם וואָס אַנדרו יאַנג האָט פּרובירט צו געווינען די חסידישע קהילה. אינדיג האָט געזאָגט אַז זיי האָבן אַ גוטע היסטאָריע מיט אַדאַמס. אַדאַמס האָט שפּעטער, נאָך לאָבי פון אינדיג, גענומען די שריט צו אַראָפּרייסן דריי בלאָק פון דעם פּראָטעקטירטן בייק־לעין אויף בעדפאָרד עוועניו אין וויליאַמסבורג. אינדיג האָט געהאַט אויסגעדריקט זאָרג אַז סייקליסטן שטעלן אין סכּנה חסידישע קינדער.
• עריק אַדאַמס: אין דער 2021 וואַלן, האָט אינדיג געשטיצט עריק אַדאַמס, טראָץ דעם וואָס אַנדרו יאַנג האָט פּרובירט צו געווינען די חסידישע קהילה. אינדיג האָט געזאָגט אַז זיי האָבן אַ גוטע היסטאָריע מיט אַדאַמס, און אז ער וויל נישט "אַריינוואַרפן אַן אַלטן פריינד אונטער דעם באס"{{הערה|{{לינק|שרייבער=Emma G. Fitzsimmons|קעפל=How the Hasidic Jewish Community Became a Political Force in New York|אדרעס=https://www.nytimes.com/2022/10/30/nyregion/hasidic-political-power-new-york.html|זייטל=The New York Times|דאטום=October 30, 2022}}}}. אינדיג איז געווען אויף דער בינע מיט אַדאַמס ביי זיין עלעקשאַן נאַכט אין נאָוועמבער 2021{{הערה|1=https://gothamist.com/news/eric-adams-election-night-stage-guide-to-key-players}}. אין יוני 2023 איז אינדיג באַשטימט געוואָרן צו דעם מעיאָרס אַמט פאַר אידישע אַדווייזאָרי קאָונסיל.
 
אַדאַמס האָט שפּעטער, נאָך לאָבי פון אינדיג, גענומען די שריט צו אַראָפּרייסן דריי בלאָק פון דעם פּראָטעקטירטן בייק־לעין אויף בעדפאָרד עוועניו אין וויליאַמסבורג. אינדיג האָט געהאַט אויסגעדריקט זאָרג אַז סייקליסטן שטעלן אין סכּנה חסידישע קינדער.


• זאָהראַן מאַמזאַני: די מערסט שוידערליכע ענדאָרסמענט איז געקומען אין נאָוועמבער 2025, ווען אינדיג האָט אָפיציעל געשטיצט דעם סאָציאַליסטישן קאַנדידאַט זאָהראַן מאַמזאַני פאַר בירגערמייסטער. מאַמזאַני, וועלכער איז "פאַר־לינקס און אַנטי־ישׂראל", איז באַטראַכט געוואָרן דורך פילע אידן אַלס אַ ווירולענטער אַנטי־סעמיט. אינדיג האָט דאָס פאַרטיידיגט, זאָגנדיג אַז ער אַרבעט מיט "אָפענע, אומבאַשיימפּערטע אַנטי־סעמיטן" שוין יאָרן, און אַז דער סאַטמאַרער רבי האָט געגעבן "פולע הסכּמה" צו דער ענדאָרסמענט נאָך אַ לאַנגן מיטינג. מאַמזאַני האָט צוגעזאָגט צו שיצן חסידישע ישיבות און האָט פאָרגעלייגט יוניווערסאַלע קינדער־אָפּהיט (childcare) פאַר אַלע ניו יאָרקער קינדער פון 6 וואָכן ביז 5 יאָר. אינדיג איז געווען באַאיינדרוקט פון מאַמזאַני'ס וויזיע, אַריינגערעכנט זיין צוגאַנג צו רענט־פרירן אין סטעביליזירטע דירות (וואָס איז ענליך צו וואָס דער סאַטמאַרער רבי טוט אין קרית יואל).
• זאָהראַן מאַמזאַני: די מערסט שוידערליכע ענדאָרסמענט איז געקומען אין נאָוועמבער 2025, ווען אינדיג האָט אָפיציעל געשטיצט דעם סאָציאַליסטישן קאַנדידאַט זאָהראַן מאַמזאַני פאַר בירגערמייסטער. מאַמזאַני, וועלכער איז "פאַר־לינקס און אַנטי־ישׂראל", איז באַטראַכט געוואָרן דורך פילע אידן אַלס אַ ווירולענטער אַנטי־סעמיט. אינדיג האָט דאָס פאַרטיידיגט, זאָגנדיג אַז ער אַרבעט מיט "אָפענע, אומבאַשיימפּערטע אַנטי־סעמיטן" שוין יאָרן, און אַז דער סאַטמאַרער רבי האָט געגעבן "פולע הסכּמה" צו דער ענדאָרסמענט נאָך אַ לאַנגן מיטינג. מאַמזאַני האָט צוגעזאָגט צו שיצן חסידישע ישיבות און האָט פאָרגעלייגט יוניווערסאַלע קינדער־אָפּהיט (childcare) פאַר אַלע ניו יאָרקער קינדער פון 6 וואָכן ביז 5 יאָר. אינדיג איז געווען באַאיינדרוקט פון מאַמזאַני'ס וויזיע, אַריינגערעכנט זיין צוגאַנג צו רענט־פרירן אין סטעביליזירטע דירות (וואָס איז ענליך צו וואָס דער סאַטמאַרער רבי טוט אין קרית יואל).
אינדיג האָט פאָטאָגראַפיעס אויף זיין סאָציאַלע מעדיע (X) ווי ער זיצט מיט פילע הויכראַנגיגע באַאַמטע, אַריינגערעכנט גאווערנאָר קאַטי האָקול, קאָמפּטראָלער בראַד לענדער, ברוקלין באָראָ פּרעזידענט אַנטאָניאָ רעינאָסאָ, און פּאָליציי באַאַמטע. גאווערנאָר האָקול, אַדוואָקאַט גענעראַל לעטישאַ דזשעימס, און ברוקלין ד.א. עריק גאָנזאַלעז האָבן באַטייליגט אין אַ פּורים סעודה געהאַלטן דורך רבי נפתלי משה אינדיג אין מערץ 2025 אין וויליאמסבורג{{הערה|1=https://www.williamsburg365.com/news/governor-hochul-attorney-general-top-officials-and-community-leaders-attend-mega-purim-celebration-in-williamsburg}}.


==ספּעציפישע אַדוואָקאַטירן פאַר קהילה־אינטערעסן==
==ספּעציפישע אַדוואָקאַטירן פאַר קהילה־אינטערעסן==
די עסקנים טוען אין ערשטן אָרט פאַר די נייטיקייטן פון דער קהילה, ווי דאָס צושטעלן הילף מיט רעגירונג־סערוויסעס, אימיגראַציע, אָדער אפילו שפּיטאָל־בעטן.
די עסקנים טוען אין ערשטן אָרט פאַר די נייטיקייטן פון דער קהילה, ווי דאָס צושטעלן הילף מיט רעגירונג־סערוויסעס, אימיגראַציע, אָדער אפילו שפּיטאָל־בעטן.


בייק־לעינס (וועג פאַר סייקליסטן): אַ מערקווירדיקער ענין איז געווען אינדיג'ס קאַמף קעגן אַ פּראָטעקטירטן בייק־לעין אויף בעדפאָרד עוועניו אין 2025. טראָץ דאַטן וואָס האָבן געוויזן אַ היפּשע פאַרקלענערונג פון פאַלן (47%), האָט אינדיג געטענה'ט אַז די סייקליסטן שטעלן אין סכּנה חסידישע קינדער. בירגערמייסטער אַדאַמס האָט, נאָך אינדיג'ס דרוק, שטיצט דעם אַראָפּרייסן פון אַ טייל פון דעם ליין.
בעדפאָרד עוועניו בייק לעין: אין מאי 2025 האָט אינדיג געפאָדערט מעיאָר אַדאַמס זאָל אַראָפּנעמען אַ טייל פונעם בעדפאָרד עוועניו בייק ליין אין וויליאמסבורג, טענהנדיק אַז סייקליסטן שטעלן אין סכנה חסידישע קינדער{{הערה|1=https://www.williamsburg365.com/news/mayor-adams-holds-first-ever-williamsburg-town-hall-addresses-key-community-concerns}}{{הערה|1=https://www.williamsburg365.com/news/community-leaders-push-to-reroute-the-bike-lane-in-meeting-with-nyc-dot}}. כאָטש סיטי דאַטן האָבן געוויזן אַ 47% פאַרקלענערונג אין שאָדנס אויף דעם טייל פון דער לעין{{הערה|1=https://nyc.streetsblog.org/2025/08/06/squeezed-welcome-to-the-newly-unsafe-bedford-avenue-bike-lane}}, האָט אַדאַמס אין יוני 2025 אַרויסגעגעבן אַ ווידעאָ וואו ער שטיצט די אַראָפּנאַמע{{הערה|1=https://x.com/NYCMayor/status/1935880955333624002}}.


• חינוך־ענינים: ר' משה אינדיג האָט געהאָלפן צו שטיצן כלל ישׂראל און כּמעט יעדער היימישע קהילה און ישיבה במשך 25 יאָר. אין דער פאַרגאַנגענהייט האָט ער געאַרבעט צו פאַרהיטן אַז גובערנאַטאָר קאַטי האָכול זאָל נישט "חרוב מאַכן ישיבות".
• חינוך־ענינים: ר' משה אינדיג האָט געהאָלפן צו שטיצן כלל ישׂראל און כּמעט יעדער היימישע קהילה און ישיבה במשך 25 יאָר. אין דער פאַרגאַנגענהייט האָט ער געאַרבעט צו פאַרהיטן אַז גובערנאַטאָר קאַטי האָכול זאָל נישט "חרוב מאַכן ישיבות".
שורה 38: שורה 46:
• מציצה בּפֶּה: אינדיג איז אויך געווען אַן אַדוואָקאַט פאַר דער אולטראַ־אָרטאָדאָקסישער פּראַקטיק פון מציצה בּפֶּה, וועלכער איז געווען אַ סיבה פאַר זיין שטיצע פאַר דע בלאַזיאָ אין 2013.
• מציצה בּפֶּה: אינדיג איז אויך געווען אַן אַדוואָקאַט פאַר דער אולטראַ־אָרטאָדאָקסישער פּראַקטיק פון מציצה בּפֶּה, וועלכער איז געווען אַ סיבה פאַר זיין שטיצע פאַר דע בלאַזיאָ אין 2013.


אינדיג האָט אויך אָנגעוויזן אויף ברוקלינער באָראָ פּרעזידענט אַנטאָניאָ רעינאָסאָ, וועלכער איז געווען באַטראַכט פאַר יאָרן אַלס אַ קלאָרער שׂונא פון דער קהילה, אָבער איז איצט "אַ גרויסער פריינד פון דער קאָמוניטי".
 
*https://x.com/MoishIndig